Η Γερτρούδη της Νιβέλ (περί το 628 - 17 Μαρτίου 659) ήταν ηγουμένη του 7ου αιώνα, ίδρυσε με την μητέρα της Ίττα το "αβαείο του Νιβέλ" στο σημερινό Βέλγιο. Η ιστορία της οικογένειας της είναι ασαφής με τις πηγές, ένας ανώνυμος ιστορικός γράφει "δεν μπορούμε να μιλήσουμε με σαφήνεια για την καταγωγή της, για όσους ζούσαν στην Ευρώπη εκείνη την εποχή δεν γνωρίζουμε τα ονόματα, τα γενεαλογικά δέντρα και τις τοποθεσίες".[7] Ο πατέρας της Γερτρούδης ήταν ο Πεπίνος του Λάντεν, ένας ευγενής από την Φραγκία, έπεισε τον βασιλιά Χλωτάριο Β΄ να στέψει τον γιο του Δαγοβέρτο βασιλιά στην Αυστρασία (623). Η μητέρα της Ίττα του Μετς γνωρίστηκε λόγω της θέσης της στα ανάκτορα με τον Άγιο Αμάντους, επίσκοπο του Μάαστριχτ. Όταν ο Δαγοβέρτος Α΄ διαδέχθηκε τον πατέρα του (629) ο πατέρας της Πεπίνος μετακινήθηκε στην βασιλική αυλή στην Νευστρία και έγινε Μαγιορδόμος των ανακτόρων.[8][9] Ο Αρνούλφος του Μετς πιστός φίλος του πατέρα της αποφάσισε με τον θάνατο του Χλωταρίου Β΄ να αφοσιωθεί στην θρησκεία, παρέμεινε σε στενές σχέσεις με την οικογένεια της Γερτρούδης, ο γιος του Ανσέγκιζελ παντρεύτηκε την αδελφή της Αγία Μπέγκα.[10] Πολλοί ιστορικοί ωστόσο διαφωνούν με την υπόθεση αυτή.

Γερτρούδη της Νιβέλ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση626[1][2][3]
Landen
Θάνατος17  Μαρτίου 659[4][5]
Νιβέλ[6]
ΘρησκείαΡωμαιοκαθολική Εκκλησία
Eορτασμός αγίου30 Σεπτεμβρίου και 17 Μαρτίου
Θρησκευτικό τάγμαΤάγμα του Αγίου Βενέδικτου
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμοναχή[6]
Οικογένεια
ΓονείςΠεπίνος του Λάντεν[4] και Ίττα του Μετς[6]
ΑδέλφιαΓκρίμοαλντ ο Πρεσβύτερος[6]
Μπέγγα[6]
Μπάβο της Γάνδης
ΟικογένειαΠεπινίδες[6]
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαabbess of Nivelles (644–659)[6]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Γαμήλιες προτάσεις Επεξεργασία

Η πρώτη γνωστή πληροφορία για την βιογραφία της Γερτρούδης προέρχεται από ένα γεύμα που διοργάνωσε o πατέρας της όταν ήταν δέκα ετών. Ο Πεπίνος του Λάντεν προσκάλεσε τον βασιλιά που αποδέχτηκε, αυτό δείχνει την εξουσία που είχε στην αυλή.[11] Ο Δαγοβέρτος Α΄ ρώτησε την Γερτρούδη αν θέλει να παντρευτεί "τον γιο ενός δούκα από την Αυστρασία ώστε να αποκτήσει εξουσία και αμοιβαία συμμαχία.[12] Η μικρή Γερτρούδη το απέρριψε κατηγορηματικά και απάντησε "δεν έχω κανέναν άλλον σύντροφο παρά μονάχα τον Ιησού Χριστό".[13] Οι γαμήλιες συμμαχίες ήταν εκείνη την εποχή πολύτιμες προκειμένου να αυξηθεί η ισχύς του βασιλιά χάρη στην περιουσία της συζύγου του.[14] Η αδελφή της Γερτρούδης Μπέγκα παντρεύτηκε τον Ανσέγκιζελ, αυτό βοήθησε την Δυναστεία των Καρολιδών να αναλάβει την εξουσία στην Αυστρασία.[15] Ο γιος τους Πεπίνος του Χέρσταλ παντρεύτηκε την Πλεκτρούδη, κληρονόμησε τις τεράστιες εκτάσεις του πεθερού του Χούγκομπερτ ανάμεσα στους ποταμούς Ρήνο, Μοζέλλα και Μεύση, η Πλεκτρούδη ήταν η μοναδική του κληρονόμος. Οι γιοι της Μπέγκας παντρεύτηκαν γυναίκες με πανίσχυρες πολιτικές συνδέσεις, απέκτησαν την εξουσία στα βόρεια και τα βορειοδυτικά.[16] Η προσωπική επιθυμία του κοριτσιού δεν μετρούσε, πολλοί ιστορικοί γράφουν ότι αν ο Πεπίνος ζούσε περισσότερο θα είχε επιβάλει στην Πλεκτρούδη ένας ισχυρό γάμο που θα βοηθούσε τους Πεπινίδες να πάρουν την εξουσία από τους Μεροβίγγειους.[17]

Ο Δαγοβέρτος Α΄ πέθανε και τον διαδέχθηκε ο γιος του Σιγιβέρτος Γ΄. Με τον θάνατο του πατέρα της Πεπίνου ο αδελφός της Γκρίμοαλντ ο Πρεσβύτερος έγινε Μαγιορδόμος των ανακτόρων εκδιώκοντας τον Εύδη.[18] Όταν ο Εύδης έπεσε σε μάχη σε μιά δεκαετία "η εξουσία του Μαγιορδόμου του Σιγιβέρτου είχε επεκταθεί σε όλα τα βασίλεια της Αυστρασίας", το αξίωμα και οι εξουσίες πέρασαν οριστικά στους Πεπινίδες.[19] Η αναφορά σχετικά με την άρνηση της Γερτρούδης είναι μοναδική για τα δεδομένα της εποχής, ο χρονικογράφος ήθελε πιθανότατα να τονίσει τον χαρακτήρα της.[20] Η αναφορά σε γάμο με τον Ιησού είναι συνηθισμένη στους μετέπειτα Αγίους, ο μελλοντικός σύζυγος δεν δεχόταν προσβολή με την άρνηση. Με τον θάνατο του Δαγοβέρτου ο Πεπίνος του Λάντεν μετακινήθηκε ανατολικά (640) παίρνοντας μαζί του την Γερτρούδη, όταν πέθανε ο Πεπίνος έδωσε την άδεια στην κόρη του να φορέσει το πέπλο και να αποσυρθεί σε μοναστήρι.[21] Οι ιστορικοί διαφωνούν σχετικά με την ημερομηνία που πέθανε ο Πεπίνος του Λάντεν, μερικοί τον καταγράφουν το αργότερο το 650, άλλοι πιο νωρίς.[22]


Ίδρυση του Αβαείου του Νιβέλ Επεξεργασία

Τα Χρονικά αναφέρουν ότι η Ίττα προκειμένου να αποτρέψει "βίαιους απαγωγείς που ήθελαν να αρπάξουν την κόρη της με την βία" ξύρισε το κεφάλι της Γερτρούδης αφήνοντας μονάχα μια τούφα σε σχήμα στέμματος.[23] Η πράξη δείχνει ότι προοριζόταν για την εκκλησία, υπήρχαν αμέτρητα αιτήματα από "βιαστές ψυχών" που ήθελαν να παντρευτούν την Γερτρούδη για να κερδίσουν δόξα και χρήμα. Η Ίττα αποφάσισε να ιδρύσει το "αβαείο της Νιβέλ" με στόχο να διακόψει τα συνεχή μηνύματα των υποψήφιων μνηστήρων που ήθελαν να παντρευτούν την κόρη της. [24] Η ιστορικός Σουζάν Φοναϊ Ουέμπλ γράφει ότι η περίπτωση της Ίττας ήταν κλασσικό παράδειγμα σχετικά με τον τρόπο που ήθελαν να εξασφαλίσουν οι μητέρες την αγνότητα των θυγατέρων τους στην εποχή των Μεροβίγγειων.[25] Οι μητέρες σύμφωνα με την Σουζάν Φοναϊ Ουέμπλ που ήθελαν να μεγαλώσουν οι κόρες τους "με υπακοή και πειθαρχεία" είχαν πάντα "τα μητρικά αισθήματα σε επαγρύπνιση".[26] Ο βιογράφος της Αγίας Γερτρούδης γράφει ότι ανησυχούσε έντονα η Ίττα για την τύχη της κόρης της μετά τον θάνατο του συζύγου της, με συμβουλή του Αγίου Αμάντους διέταξε να οικοδομηθεί ένα μοναστήρι στο οποίο αποσύρθηκε η Γερτρούδη.[27] Η Σουζάν Φοναϊ Ουέμπλ γράφει :

"Η αξία της μητέρας μπορούσε να αναγνωριστεί με τον βαθμό στον οποίο ασκούσε την εξουσία στα παιδιά της και να αναλάβει την κηδεμονία τους, η χήρα θα μπορούσε να έχει όλο τον έλεγχο στην περιουσία των παιδιών και την οργάνωση των γάμων τους".

Η Ίττα έχασε το δικαίωμα αυτό μετά τον θάνατο του Πεπίνου του Λάντεν επειδή οι γιοι της είχαν ενηλικιωθεί, διατηρούσε όμως το δικαίωμα να βρει σύζυγο για την κόρη της. Η ιστορικός Κατερίνα Πιρούς γράφει ότι η Ίττα ήθελε να ιδρύσει ένα μοναστήρι για να προστατεύσει τον εαυτό της και την κόρη της σε περίπτωση που οι γιοι της πέσουν από την βασιλική εύνοια, επίσης ήθελε να προστατεύσει τα οικογενειακά εδάφη από την λεηλασία μέσω κάποιου βίαιου γάμου.[28] Ο χριστιανισμός δεν είχε εξαπλωθεί παντού την εποχή της Γερτρούδης, είχαν εκχριστιανιστεί ωστόσο μια μεγάλη σειρά από πόλεις στις οποίες εγκαταστάθηκαν επίσκοποι και ευαγγελιστές, τον 7ο - 8ο αιώνα ιδρύθηκαν επίσης πολλά μοναστήρια.[29] Η βιογραφία της Γερτρούδης περιγράφει αναλυτικά πως ο επίσκοπος Αμάντους ήρθε στο σπίτι της Ίττας "για να κηρύξει τον λόγο του Θεού, τελικά την έπεισε να ιδρύσει ένα μοναστήρι για την ίδια και την κόρη της στο όνομα του Ιησού".[30] Η Ίττα ίδρυσε διπλό μοναστήρι στην Νιβέλ, ένα για άντρες και ένα για γυναίκες. Η Γερτρούδη και η μητέρα της συνάντησαν σκληρή αντίσταση από τους Μεροβίγγειους, ο σφετεριστής Εύδης προσπάθησε να αντικαταστήσει τους αδελφούς της στα αξιώματα τους δίπλα από τον βασιλιά.[31] Η κίνηση της Γετρούδης και της μητέρας της δεν ήταν μοναδική στην εποχή της, είχαν προηγηθεί πολλές ακόμα περιπτώσεις. Η Ουέμπλ γράφει "το δεύτερο μισό του 7ου αιώνα οι γυναίκες στην Νευστρία και την Βουργουνδία ασχολήθηκαν έντονα με την δημιουργία ενός μεγάλου δικτύου μονών με στόχο την πολιτική ένωση, αντίθετα γύρω από την Μετς έδωσαν προτεραιότητα στους συμμαχικούς γάμους". Η κίνηση της Ίττας να ιδρύσει το μοναστήρι ήταν πιθανότατα ο κανόνας για εκείνη την εποχή και όχι η εξαίρεση για τις ευγενείς.[32] Η Ίττα πέθανε περίπου 60 ετών (652), 12 χρόνια μετά τον θάνατο του συζύγου της Πεπίνου.[33] Η Γερτρούδη ανέλαβε την διοίκηση της μονής "μόνη της εξ΄ολοκλήρου", τις οικογενειακές υποθέσεις τις άφησε στα χέρια της "συνετής διοίκησης των αδελφών της". Διοίκησε το μοναστήρι πιθανότατα με έναν ηγούμενο, στα διπλά Φραγκικά μοναστήρια κυβερνούσαν ένας ηγούμενος και μία ηγουμένη.[34] Η Ουέμπλ χρησιμοποίησε την Γερτρούδη σαν ένα τρανταχτό παράδειγμα της εποχής αναφέροντας ότι "γύρω στα 640" κυβερνούσε το μοναστήρι μαζί με τον Άγιο Αμάντους.[35] Η ημερομηνία θεωρείται εσφαλμένη από πολλούς, την τοποθετούν την περίοδο 647-650.[36]

Μοναστική ζωή Επεξεργασία

 
Η Αγία Γερτρούδη της Νιβέλ σε βιτρό στο Λίμπουργκ

Τα Χρονικά περιγράφουν την Γερτρούδη σαν "ήπιο χαρακτήρα, είχε θερμή καρδιά και ήταν ευγενική στους λόγους της, ήταν πολύ έξυπνη και αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά στην περίθαλψη των φτωχών, των αρρώστων και των ηλικιωμένων". Η Γερτρούδη είχε σημαντική μνήμη στα αποσπάσματα του θείου νόμου και "πάντοτε άφηνε τους αναγνώστες της με μια εντύπωση μυστηρίου", οικοδόμησε πολλές εκκλησίες με τις οποίες φρόντισε τα ορφανά, τις χήρες, τους αιχμαλώτους και τους προσκυνητές. Όταν έγινε ηγουμένη η Γερτρούδη "διεκδίκησε με τους απεσταλμένους της ιερά αντικείμενα και οστά Αγίων από την Ρώμη και περιοχές πέρα από την θάλασσα, αναζήτησε έμπειρους άντρες για την διδασκαλία του θείου νόμου στην ίδια και τον λαό της".[37] Ο Πολ Φουράκρε και η Τζούλι Γκέρμπερντίνγκ αναφέρουν ότι οι περιοχές πέρα από την θάλασσα ήταν η Μεγάλη Βρετανία και η Ιρλανδία, αυτό δείχνει την αξία που είχε η Ρώμη πολύ πριν στεφτεί Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ο Καρλομάγνος.[38] Το ίδιο υποστηρίζουν τα "Χρονικά του Φρεντεγκάρ" και άλλοι συγγραφείς όπως ο Πίρους και η Ουέμπλ. Υποδέχτηκε θερμά ξένους προσκυνητές όπως Ιρλανδούς μοναχούς οι οποίοι ταξίδευαν για να βαπτιστούν από τον 6ο αιώνα.[39] Ανάμεσα στους αναρίθμητους Ιρλανδούς προσκυνητές ήταν δυο αδελφοί Ιρλανδοί μοναχοί που επισκέφτηκαν το "αβαείο του Νιβέλ" για να αναζητήσουν τον τάφο του αδελφού τους.[40] Η Ουέμπλ γράφει "σύμφωνα με την αρχαία παράδοση και τις προφορικές πληροφορίες τα Ιρλανδικά μοναστήρια ήταν τα πιο δημοφιλή κέντρα χριστιανικής εκπαίδευσης".[41]

Τα "Χρονικά της Αγίας Γερτρούδης" αναφέρουν μια ιστορία από Ιρλανδούς μοναχούς υπό την ηγεσία του Φοίλλαν, περιπλέκεται σε αυτήν η Γερτρούδη και το "αβαείο της Νιβέλ".[42] Πριν ιδρυθεί το "αβαείο του Νιβέλ" Ιρλανδοί μοναχοί δραπέτευσαν από μοναστήρι της Ιρλανδίας στην Φραγκία για να γλυτώσουν τις παγανιστικές επιδρομές, τους δέχτηκε ο Μαγιορδόμος Ερτσινόαλντ, αργότερα τους έδιωξε και τους δέχτηκαν η Ίττα και η Γερτρούδη. Ο Γκρίμοαλντ ο Πρεσβύτερος τους καλοδέχτηκε και αποφάσισε να οικοδομήσει ένα μοναστήρι για να τους στεγάσει, είχαν σημαντική συμβολή η Ίτα και η Γερτρούδη, ίσως βρισκόταν στο Φος.[43] Η συμμετοχή της Γερτρούδης στα κείμενα ήταν έντονα.[44] Ο Φοίλλαν αποφάσισε σε λίγο καιρό να φύγει για ταξίδι μαζί με τρεις συντρόφους του, ο σκοπός του ταξιδιού σύμφωνα με την Ίαν Γουντ ήταν να επισκεφτεί τους ευεργέτες του αλλά δεν υπάρχουν πληροφορίες.[45] Την επόμενη μέρα οι τέσσερις άντρες δολοφονήθηκαν από έναν σατανικό αγρότη που υποκρίθηκε ότι θα τους προσφέρει καταφύγιο, στην συνέχεια πούλησε τα υπάρχοντα τους. Όταν έμαθαν στο μοναστήρι την δολοφονία του Φόιλλαν οι άντρες του μοναστηριού ξεκίνησαν την αναζήτηση του, τα τέσσερα σώματα βρέθηκαν και μεταφέρθηκαν στο Νιβέλ.[46]

"Ο Δεζιδέριος επίσκοπος του Πουατιέ και ο Μαγιορδόμος Γκρίμοαλντ ένας φωτισμένος άντρας έφτασε στην περιοχή κατά τύχη ύστερα από θείο σημάδι, οι δύο άντρες μετέφεραν τα τέσσερα σώματα στους ώμους τους. Οι άντρες συγκεντρώθηκαν στο μοναστήρι και περίμεναν να φτάσουν οι νεκροί, τους έθαψαν με τιμή στην Φος".[47]

Θαύματα Επεξεργασία

Το πρώτο θαύμα που σχετίζεται με την Γερτρούδη παρουσιάζεται στον βωμό του πάπα Σίξτου Β΄ που η ίδια προσευχόταν "όπως στεκόταν στον βωμό πέρασε ένας μεγάλος κομήτης από φωτιά που φώτισε ολόκληρο τον βωμό". Το όραμα κράτησε μισή ώρα και στην συνέχεια το έδειξε στις αδελφές της μονής, ο ανώνυμος συγγραφέας το σχετίζει με το "όραμα του αληθινού φωτός".[48] Το δεύτερη θαύμα παρουσιάζεται σε ένα πλοίο όταν ο ανώνυμος συγγραφέας και ο σύντροφος του ταξίδευαν σε ένα πλοίο για τις υποθέσεις της μονής, η ιστορία θέλει να τονίσει ότι ο συγγραφέας ήταν Ιρλανδός μοναχός.[49] Μια τρομακτική καταιγίδα ξέσπασε ξαφνικά, η εμφάνιση ταυτόχρονα ενός θαλάσσιου κήτους απείλησαν να εξαφανίσουν τους επιβάτες, οι ναυτικοί που πίστευαν ακόμα στον παγανισμό προσευχήθηκαν στα είδωλα τους.[50] Ο συγγραφέας αντίθετα και ο σύντροφος του προσευχήθηκαν στην Αγία Γερτρούδη, αμέσως η καταιγίδα υποχώρησε και το κήτος εξαφανίστηκε.[51] Η Γερτρούδη διόρισε λίγο πριν τον θάνατο της διάδοχο στην θέση της ηγουμένης την ανεψιά της Γούλφετραντ κόρη του αδελφού της Γκρίμοαλντ, η θέση της ήταν επισφαλής επειδή ο πατέρας της είχε συγκρουστεί με τους Μεροβίγγειους.[52] Ο Ίαν Γουντ έγραψε "η αυλή της Αυστρασίας υπέταξε την εξέγερση του Γκρίμοαλντ που ήθελε να σφετεριστεί τον θρόνο της χώρας".[53] Τα Χρονικά συνεχίζουν "πέρα από το μίσος των βασιλέων όλοι οι ιερείς ζήτησαν να φύγει" επειδή ήθελαν να σφετεριστούν την περιουσία της, η Γούλφετραντ ήταν τότε 20 ετών.[54] Ο διορισμός της Γούλφετραντ ήταν επιθυμία της Γερτρούδης με την διαθήκη της, η μεγάλη επίδραση της στους μοναχούς ήταν καθοριστική, η Γούφετραντ διατήρησε την θέση της "με την χάρη του θεού".[55][56] Η Γερτρούδη ωστόσο στάθηκε ανίκανη να βοηθήσει "τον Γκρίμοαλντ ή την κόρη του εναντίον του Κλόβις Β΄".[57]

Θάνατος Επεξεργασία

 
Η νότια πύλη από το "αβαείο του Νιβέλ"

Η Γερτρούδη ζούσε μέχρι τον θάνατο της ευσεβέστατη ζωή, από όταν φόρεσε το πέπλο (640), δεν εγκατέλειψε ποτέ το μοναστήρι και δεν ασχολήθηκε με τα πολιτικά.[58] Στο τέλος της ζωής της ήταν εξαντλημένη από "την υπερβολική φιλανθρωπία, νηστεία και προσευχή".[59] Η "Μεσαιωνική ιστορία του Καίμπριτζ" γράφει ότι "λόγω της υπερβολικής νηστείας το σώμα της εξαντλήθηκε και αρρώστησε".[60] Η βιογραφία της γράφει ότι παραιτήθηκε από τον ρόλο της ηγουμένης και ασχολήθηκε ασταμάτητα με προσευχή με ένα κάλυμμα στα μαλλιά, λίγο πριν τον θάνατο της ρώτησε έναν προσκυνητή στο μοναστήρι του Φος για την ημέρα που θα πεθάνει. Ο προσκυνητής ίσως ήταν ο Ουλτάν αδελφός του Φόιλλαν, ο Πολ Φουράκρε and Τζούλι Γκέρμπερντίνγκ έχουν αμφιβολίες σχετικά με την πληροφορία ότι ο Ουλτάν διετέλεσε ηγούμενος του Φος.[61] Ο Ούλταν προφήτευσε ότι θα πεθάνει την επόμενη μέρα, στις 17 Μαρτίου εορτή του Αγίου Πατρικίου, είπε επίσης ότι "ο ευλογημένος επίσκοπος Πατρίκιος ήταν έτοιμος να την δεχτεί με μια μεγάλη σειρά από αγγέλους". Η Γερτρούδη πέθανε πραγματικά την επόμενη μέρα ενώ όλη την νύχτα βρισκόταν σε προσευχή και κοινώνησε, αμέσως μετά τον θάνατο της το κελί της έβγαζε μια ευχάριστη οσμή.[62] Πέθανε πάμπτωχη σε ηλικία περίπου 30 ετών (17 Μαρτίου 659), λίγο πριν τον θάνατο της ζήτησε να την θάψουν με το παλιό της πέπλο και το κάλυμμα της κεφαλής.[63] Η ταφή της ήταν μεσαιωνικό υπόδειγμα ταπεινότητας και ευσέβειας, o θάνατος και η μεγάλη της ταπεινότητα έγιναν χριστιανικά υποδείγματα και τα ενδύματα της ιερά κειμήλια. Η ιστορικός Μπόννι Έφρος (γεν. το 1965) γράφει ότι οι τάφοι όπως της Αγίας Γερτρούδης είχαν τεράστιο κύρος στην εκκλησία, ήταν καλυμμένοι με υφάσματα και λειτουργούσαν σαν βωμοί. Τα οστά της παρουσιαζόντουσαν δημόσια σε πανηγύρια στο Νιβέλ το Πάσχα και σε πολλές άλλες ιερές μέρες.[64]

Αγιοποίηση Επεξεργασία

Η Αγία Γερτρούδη είναι η πολιούχος της Νιβέλ και πολλών ακόμα πόλεων στην Βόρεια Βραβάντη.[65] Είναι επίσης η προστάτιδα του "Τάγματος του Ιερού Σταυρού", στην εκκλησία του τάγματος στο Μάαστριχτ στην Ολλανδία μια μεγάλη τοιχογραφία από τον 16ο αιώνα παριστάνει σκηνές από την ζωή της του 8ου αιώνα. Οι ταξιδιώτες έχουν την Αγία Γερτρούδη ως προστάτιδα χάρη στο όραμα της με το ταξίδι στον ωκεανό, το ίδιο και οι κηπουροί χάρη στην φροντίδα της στους κήπους, ζητάνε την βοήθεια της απέναντι στους αρουραίους και τις ψυχικές ασθένειες.[66] Ο "Γύρος της Αγίας Γερτρούδης" είναι μια παραδοσιακή μορφή παρέλασης που γίνεται γύρω από την Νιβέλ, οι ηγουμένες και τα κανόνια κάνουν ένα μακρύ ταξίδι έξω από τα τείχη της πόλης για να μιμηθούν τις περιοδείες της Αγίας Γερτρούδης όταν σίτιζε τους φτωχούς και τους ασθενείς. Πολλοί προσκυνητές ακολουθούσαν την συνοδεία, κρατούσαν ένα καλάθι με ένα οστό της αγίας. Τον Μάιο του 2004 ο "Γύρος της Αγίας Γερτρούδης" ανακηρύχτηκε "Αριστούργημα κληρονομιάς της Γαλλικής κοινότητας".[67] Ο καρδινάλιος Ντεζιρέ-Τζόσεφ Μερσιέ ίδρυσε το δευτεροβάθμιο "Κολλέγιο της Αγίας Γερτρούδης της Νιβέλ" για να τιμήσει την αγία. Αρχικά πίστευαν ότι τα Χρονικά γράφτηκαν τον 11ο αιώνα αλλά αργότερα ανακάλυψαν ότι η έκδοση χρονολογείται τον 8ο αιώνα. Ο Μπρούνο Κρας πιστεύει ότι χρονολογούνται την περίοδο 663 - 670, αμέσως μετά τον θάνατο της σε ένα κείμενο με Λατινικούς χαρακτήρες.

Τα Χρονικά αποτελούν την καλύτερη πηγή πληροφοριών για τους προγόνους του Καρλομάγνου, τοποθετούν το "λίκνο των Καρολιδών" στον μέση της Βραβάντης, όχι στο Μοζέλ στο Λουξεμβούργο όπου είχαν κτήματα ο Πεπίνος του Χέρσταλ και η Πλεκτρούδη.[68] Σύμφωνα με την Κατερίνα Περού πολύ πιθανό τα Χρονικά να γράφτηκαν στην εποχή της, ταιριάζει έντονα η μορφή τους με αυτό.[69] Ο συγγραφέας δείχνει ότι γνώριζε από πρώτο χέρι τα γεγονότα, πιθανότατα ήταν μοναχός και άντρας όπως δείχνει η φράση "με κάποιον άλλον αδελφό".[70] Η σύνδεση του Καρλομάγνου με τον Άγιο Αρνούλφο σαν άμεσο πρόγονο σχετίζεται με τους Αγίους την εποχή των Καρολιδών, πολλοί Άγιοι παρουσιάζονται τον 7ο αιώνα σύμφωνα με πολλές πηγές. Οι ιστορικοί συμφωνούν ότι η στενή σχέση των τριών πηγών από την Αυστρασία με την ζωή της Γερτρούδης και τα μοναστηριακά έργα κάνουν τα χρονικά πολύ αξιόπιστα.[71] Σύμφωνα με την Κατερίνα Περού πολύ πιθανό τα Χρονικά να γράφτηκαν στην εποχή της, ταιριάζει έντονα η μορφή τους με αυτό.[72]

Σχέσεις με τον Αρνούλφο του Μετς Επεξεργασία

 
Ανδριάντας της Αγίας Γερτρούδης της Νιβέλ

Η σχέση της Γερτρούδης με τον Αρνούλφο του Μετς αποτελεί μια σημαντική πηγή από διαφωνίες ανάμεσα στους ιστορικούς. Πολλές πηγές τονίζουν τις σχέσεις ανάμεσα στην Γερτρούδη και τον Άγιο Αρνούλφο, άλλες λένε ότι είναι κατασκευασμένες.[73][74][75][76] Οι πηγές επικεντρώνουν τις διαφωνίες τους περισσότερο ανάμεσα στην σχέση του Αρνούλφου με τον Ανσέγκιζελ ο οποίος είχε παντρευτεί την αδελφή της Γερτρούδης. Ο Ίαν Γούντ βασίζεται στις τέσσερεις παλιότερες ιστορικές πηγές, ξεκινά με τα "τα Χρονικά του Φρεντεγκάρ" δεν κάνουν καμιά αναφορά σχετικά με την σύνδεση. Ο Ίαν Γουντ καταλήγει "αφού ο Χίλντεμπραντ Α΄ ήταν ετεροθαλής αδελφός του Καρόλου Μαρτέλου δεν υπάρχει καμιά πληροφορία ότι τα Χρονικά περιέχουν υλικό της Ιστορικής Βιβλιοθήκης των Φράγκων σχετικά με την Αυστρασία και την Φρισία (751)".[77] Η "Ιστορική Βιβλιοθήκη των Φράγκων" (722) που είναι το αρχαιότερο έργο δεν κάνει καμιά αναφορά για την σχέση ανάμεσα στον Αρνούλφο και τον Ανσέγκιζελ. Ο Ίαν Γουντ στην συνέχεια παρατηρεί ότι τα "Χρονικά του Μετς" που γράφτηκαν αργότερα αλλάζουν σημαντικά την εικόνα σχετικά με την "Ιστορική Βιβλιοθήκη των Φράγκων". Τα "Χρονικά του Μετς" επικεντρώνονται βασικά στο αρχαιότερο μέλος της οικογένειας Πεπίνο του Λάντεν και στις στενές σχέσεις του με τον Άγιο Αρνούλφο γενάρχη των Αρνουλφιδών, αναφέρονται επίσης στην γιαγιά του Πεπίνου του Λάντεν Ίττα και την θεία του Γερτρούδη. Από την αρχή τα "Χρονικά του Μετς" έδειξαν ότι είχαν στόχο να μετατρέψουν την ιστορία του 7ου και του 8ου αιώνα σε ιστορία των Πεπινιδών, προγόνων των Καρολιδών.[78]

Ο Ίαν Γουντ καταλήγει ότι τα "Χρονικά του Μετς" παρέχουν διαφορετικές πληροφορίες σχετικά με την "Ιστορική Βιβλιοθήκη των Φράγκων" για τα γεγονότα μέχρι το 714, ολοκληρώνονται με τον θρίαμβο του Πεπίνου του Χέρσταλ στην "μάχη του Τερτρύ".[79] Τα "Χρονικά του Μετς" παρέχουν διαφορετική ερμηνεία σε σχέση με την "Ιστορική Βιβλιοθήκη των Φράγκων" σε μια μετέπειτα χρονική στιγμή, παρέχουν την πιο δημοφιλή ερμηνεία για τα τελευταία χρόνια των Μεροβίγγειων.[80] Η σχέση του Αρνούλφου με τον Ανσέγκιζελ σαν πατέρα με γιο δεν καταγράφεται ούτε στα "Χρονικά του Μετς", επικεντρώνονται μόνο στην στενή συμμαχία του Αρνούλφου με τον Πεπίνο. Ο Ίαν Γουντ πιστεύει ότι η αλλαγή που παρατηρείται στα "Χρονικά του Μετς" έχει στόχο να δοξάσει τους Πεπινίδες που είχαν γίνει ισχυροί εκείνη την εποχή, οι φήμες για την αγιότητα της οικογένειας εμφανίστηκαν τις τελευταίες δεκαετίες του 7ου αιώνα. Η σχέση ανάμεσα στον Αρνούλφο του Μετς με τον Ανσέγκιζελ σαν πατέρα και γιο δεν τονίζεται ωστόσο ούτε στα "Χρονικά του Μετς" παρά το ότι καταγράφεται η σύνδεση ανάμεσα στον Αρνούλφο και και τον Πεπίνο του Χέρσταλ.[81] Το γενεαλογικό δέντρο με τον Ανσέγκιζελ σαν γιος του Αρνούλφου του Μετς καταγράφεται για πρώτη φορά από τον Πολ δε Ντίκον ο οποίος σύμφωνα με τον Ίαν Γούντ έγραψε πολύ αργότερα και ήταν αναξιόπιστος επειδή δεν είχε πρόσβαση στις πηγές της εποχής. Μια από τις πρώτες πηγές που θα μπορούσαν να επιβεβαιώσουν τον δεσμό ανάμεσα στον Αρνούλφο και τον Ανσέγκιζελ είναι ο "Βίος του Αρνούλφου" αλλά σύμφωνα με τον Ίαν Γούντ "είναι αναξιόπιστο επειδή δεν το έγραψαν τον 7ο αιώνα αλλά πρόκειται για μετέπειτα πλαστογραφίες".[82] Ο ισχυρισμός αυτός του Ίαν Γούντ δεν έχει βάση επειδή όταν πέθανε η Γερτρούδη (659) η "αγιοποίηση της που προωθήθηκε από την οικογένεια της στα τέλη του 7ου αιώνα" ξεκίνησε από τον "Βίο του Αρνούλφου" (670).[83]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. 118691015. Ανακτήθηκε στις 17  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 «Nationalencyklopedin» (Σουηδικά) gertrud-av-nivelles. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 Faceted Application of Subject Terminology. 375094. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. 4,0 4,1 4,2 Charles Cawley: «Medieval Lands». (Αγγλικά) Charles Cawley, "Medieval Lands", 2006-2020. Ανακτήθηκε στις 7  Μαρτίου 2016.
  5. Roglo. p=gertrude;n=..
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 Charles Cawley: «Medieval Lands». (Αγγλικά) Charles Cawley, "Medieval Lands", 2006-2020. Ανακτήθηκε στις 6  Μαρτίου 2016.
  7. Vita Sanctae Geretrudis
  8. Fredegar Κεφ. 84
  9. Wood, σ. 259
  10. McNamara et al. 221
  11. Fouracre
  12. Vita Sanctae Geretrudis
  13. McNamara et al 223
  14. Contrast Peyroux σσ. 51–52, Wemple σ. 54, and Wood σ. 260
  15. Wemple 54
  16. Wemple 54
  17. Wemple 54
  18. Fredegar Κεφ. 86
  19. Fredegar Κεφ. 88
  20. Peyroux 40–53
  21. McNamara et al 223
  22. Fouracre
  23. McNamara et al. 224
  24. Peyroux 52
  25. Wemple 60
  26. Wemple 60-61
  27. Ott, Michael (1909). "St. Gertrude of Nivelles". In Herbermann, Charles (ed.). Catholic Encyclopedia. 6. New York: Robert Appleton Company
  28. Peyroux 52
  29. Donnay-Rocmans in translation, 34
  30. McNamara et al. 224
  31. Fouracre
  32. Wemple 54–55
  33. Vita Sanctae Geretrudis
  34. Wemple 162
  35. Wemple 162
  36. Fouracre 315
  37. Vita Sanctae Geretrudis
  38. Fouracre
  39. Donnay-Rocmans in translation, 34–35
  40. Ott, Michael (1909). "St. Gertrude of Nivelles". In Herbermann, Charles (ed.). Catholic Encyclopedia. 6. New York: Robert Appleton Company
  41. MacNeill 39–48, 449–460
  42. Additamentum
  43. Wood, σ. 190
  44. Additamentum
  45. Wood, σ. 190
  46. Additamentum
  47. Additamentum
  48. Vita Sanctae Geretrudis
  49. Fouracre
  50. Fouracre
  51. Vita Sanctae Geretrudis
  52. Fouracre
  53. Wood, σ. 259
  54. Fouracre
  55. Vita Sanctae Geretrudis
  56. Fouracre
  57. Wood, σ. 260
  58. Fouracre
  59. Donnay-Rocmans in translation, σ. 35
  60. Fouracre
  61. Fouracre
  62. Vita Sanctae Geretrudis
  63. Donnay-Rocmans in translation, σ. 35
  64. Effros 146, 154
  65. Ott, Michael (1909). "St. Gertrude of Nivelles". In Herbermann, Charles (ed.). Catholic Encyclopedia. 6. New York: Robert Appleton Company
  66. Ott, Michael (1909). "St. Gertrude of Nivelles". In Herbermann, Charles (ed.). Catholic Encyclopedia. 6. New York: Robert Appleton Company
  67. http://www.patrimoinevivantwalloniebruxelles.be/patrimoines/pratiques/fiche_pratiques/?n=27
  68. Fouracre
  69. Peyroux 38
  70. Peyroux 39
  71. Fouracre
  72. Peyroux 39
  73. Fouracre
  74. Wemple
  75. Sainted Women
  76. Wood
  77. Wood 257
  78. Wood 258
  79. Wood 258
  80. Wood 258
  81. Wood, σ. 259
  82. Wood, σ. 259
  83. Wood, σ. 259

Πηγές Επεξεργασία

  • Collet, Emmanuel. "Sainte Gertrude de Nivelles: Culte, Histoire, Tradition." Nivelles: Comité de Sainte Gertrude, 1985.
  • Delanne, Blanche. Histoire de la Ville de Nivelles: Des Origines au XIIIe siècle. Nivelles: Impr. Havaux, 1944.
  • Donnay-Rocmans, Claudine. La Collégiale Sainte-Gertrude de Nivelles. Gembloux: Duculot, 1979.
  • Effros, Bonnie. Caring for Body and Soul: Burial and the Afterlife in the Merovingian World. Pennsylvania: Pennsylvania State University Press, 1965.
  • MacNeill, Eoin. "Beginnings of Latin Culture in Ireland". Studies: An Irish Quarterly Review of Letters, Philosophy and Science, 20 (1931)
  • McNamara, Jo Ann and John E. Halbord with E. Gordon Whatley. Sainted Women of the Dark Ages. Durham, N.C.: Duke University Press, 1992.
  • Madou, Mireille, De heilige Gertrudis van Nijvel. Brussels, 1975 (the most extensive study on her veneration).
  • Madou, M.J.H., "S. Gertrude de Nivelles". In: Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastiques, 20 (1984), 1065–1068
  • Peyroux, Catherine. "Gertrude's Furor: Reading Anger in an Early Medieval Saint's Life." In Anger's Past: The Social Uses of an Emotion in the Middle Ages. Barbara H. Rosenwein, ed. Ithaca, N.Y.: Cornell University Press, 1998, 36–55.
  • The Fourth Book of the Chronicle of Fredegar. Trans. J.M. Walace-Hadrill. London: Nelson, 1960.
  • The New Cambridge Medieval History. Vol. 1. Ed. Paul Fouracre. Cambridge: Cambridge University Press, 2008.
  • Wemple, Suzanne Fonay. Women in Frankish Society: Marriage and the Cloister, 500–900. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 1981.
  • Wood, Ian N. The Merovingian Kingdoms: 450–751. London: Longman, 1994.