Γεώργιος Ι. Μουρέλος

Ο Γεώργιος Ι. Μουρέλος (1912-1994) ήταν Έλληνας καθηγητής φιλοσοφίας με επίκεντρο των ερευνητικών του ενδιαφερόντων τη Φιλοσοφία της Τέχνης.

Γεώργιος Μουρέλος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Γεώργιος Μουρέλος (Ελληνικά)
Γέννηση	1912 Κωνσταντινούπολη
Θάνατος	1994
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσα	Ελληνικά
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά
Σπουδές	Πανεπιστήμιο του Παρισιού (1934–1938)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	καθηγητής φιλοσοφίας διδάσκων πανεπιστημίου
Εργοδότης	Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος

Βιογραφικά στοιχεία

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1912. Μετοίκησε στην Αθήνα το 1927 και σπούδασε Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης κατά τα έτη 1934-1938. Κατά τη διάρκεια του Β΄ παγκόσμιου πολέμου επέστρεψε στην Ελλάδα και από το 1945 άρχισε να διδάσκει Φιλοσοφία στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών. Ανακηρύχθηκε διδάκτορας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1946 και υφηγητής (με doctorat d’ état) του Πανεπιστημίου της Σορβόννης το 1962. Μετά από ένα διάστημα, κατά το οποίο έζησε στη Γαλλία ως ερευνητής του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, εκλέχτηκε καθηγητής Συστηματικής Φιλοσοφίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου και δίδαξε από το 1966 έως το 1980. Απεβίωσε σε ηλικία 82 ετών το 1994.

Εργογραφία

Βιβλία

1.    Gounaro. Collection de l’ Institut d’ Athènes, Αθήνα 1957.

2.    Παραγωγή και επαγωγή: δοκίμιο μεθοδολογίας. (Διδακτορική διατριβή, 1946), Αθήνα 1959, 94 σελ. (2^η έκδοση, 1968).

3.    Η πόλις μάς περιμένει. Μυθιστόρημα. «Ίκαρος», Αθήνα 1959. (2^η έκδοση: «Εταιρεία Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης», Θεσσαλονίκη 1999), 147 σελ.

4.    L’ épistémologie positive et la critique meyersonienne. “P.U.F.”, Paris 1962.

5. Capralos, Sculteur Grec. Βενετία, 1962.

6.     Μαθήματα γνωσιολογίας. Θεσσαλονίκη χ.χ., 72 σελ.

7.     Μαθήματα αισθητικής. Θεσσαλονίκη 1962, 70 σελ.

8.    Bergson et les niveaux de réalité. “P.U.F.”, Paris 1964.

9.    Η Μεγάλη Σύρτις, [λογοτέχνημα], Θεσσαλονίκη 1970.

10. Μεταμορφώσεις του χρόνου. «Κωνσταντινίδης», Θεσσαλονίκη 1971. (Α΄ Κρατικό βραβείο δοκιμίου).

11. Δέκα λαϊκά κεντήματα, [λογοτέχνημα], Θεσσαλονίκη 1972.

12. Θέματα αισθητικής και φιλοσοφίας της τέχνης. Τόμος Α΄: Οι βιολογικές, οι ψυχολογικές και οι κοινωνικές βάσεις των καλών τεχνών. «Νέα Πορεία», Θεσσαλονίκη 1970, 154 σελ. (2^η έκδοση: «Νεφέλη», Αθήνα 1985).

13. Τraces errantes, Θεσσαλονίκη 1973.

14. Georges Bouzianis. “Melissa”, Athènes 1975, 125 σελ.

15. Γ. Γουναρόπουλος, Οι Έλληνες ζωγράφοι. Αθήνα 1975.

16. Θεμελιώδεις έννοιες της σύγχρονης φιλοσοφίας και επιστημολογίας. «Εγνατία», Θεσσαλονίκη 1976 (1991²), 338 σελ.

17. Morts et crystaux, Θεσσαλονίκη 1984.

18. Η Παράξενη Βεντάγια, Θεσσαλονίκη 1984.

19. Bouzianis ou à la recherché de l’ humain. Ed. Néféli, Les Amis de Bouzianis, Athènes 1985, 125 σελ.

20. Θέματα αισθητικής και φιλοσοφίας της τέχνης. Τόμος Β΄: Οι κοινωνικές βάσεις των Καλών Τεχνών. «Νεφέλη», Αθήνα 1985, 214 σελ.

21. Αισθητικό τρίπτυχο: ο χώρος της τέχνης και η αισθητική της φαντασίας. «Βάνιας», Θεσσαλονίκη 1988¹ (1996²), 119 σελ.

22. Αισθητικό τρίπτυχο: τοπολογία του βάθους. «Βάνιας», Θεσσαλονίκη 1989¹ (1996²), 119 σελ.

23. Φιλοσοφικά και αισθητικά μελετήματα. Επιμ. Λίνος Μπενάκης, Εισαγωγή Τερέζα Πεντζοπούλου-Βαλαλά. «Ελληνική Εταιρεία Αισθητικής», Αθήνα 1992, 416 σελ.

24. Εισαγωγή σε μια φαινομενολογία του δυνατού. «Νεφέλη», Αθήνα 1994, 117 σελ.

25. Μουρέλος, Γιώργος – Παυλόπουλος, Δημήτρης – Φιάδα, Αλεξάνδρα: Ο γλύπτης Αθανάσιος Λημναίος 1908-1977. «Κέρκυρα – Economia Publishing», Αθήνα 2002, 131 σελ.

26. Γιώργος Γουναρόπουλος. Επιμέλεια Ρούλα Φραγκούλη, ζωγραφική Γιώργος Γουναρόπουλος. «Ελληνικά Γράμματα», Αθήνα 2006, 141 σελ.

27. Γιώργος Μπουζιάνης. Επιμέλεια Ρούλα Φραγκούλη. «Ελληνικά Γράμματα», Αθήνα 2006, 140 σελ.

Άρθρα

1.    “Sur la signification du determinisme esthétique”. Actes du XI Congres International de Philosophie, Bruxelles-Louvain 1953.

2.    “Le dialogue et la concrétisation du possible”. Στο: Πρακτικά Φιλοσοφικού Συμποσίου, Φιλοσοφικόν Συμπόσιον Αθηνών. Αθήναι 1955, 130-134.

3.    «Η πολλαπλότητα της χρωματικής λειτουργίας». Ζυγός 36-37 (1958), 15-16 + 49.

4.    «Η εθνική μας ιδεολογία». Γνώσεις 21-22 (1959), 75-77.

5.    «Η αισθητική κρίση». Νέα Εστία 65, 762 (1959), 477-478.

6.    “Vers une esthétique en profondeur”. In: Atti del Congresso Internazionale di Filosofia (XII), Congresso Internazionale di Filosofia (Venezia, 1958), Firenze 1961, 335-342.

7.    «Μιχελής, Π. Α., «Αισθητικά Θεωρήματα». Τόμος Α΄, Αθήναι 1962». Χρονικά Αισθητικής – Annales d’ esthétique 2 (1963), 228-231.

8.     «Πραγματικό και δυνατό στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία: Schuhl Pierre-Maxime, “Le dominateur et les possible”, Paris, Presses Universitaires de France, 1960”. Εποχές 6 (1963), 71-73.

9.     «Η αρχαία σκέψη και η επίδρασή της. Γρόλλιος Κωνσταντίνος Χ., ‘Κικέρων και πλατωνική ηθική’, Αθήναι 1960». Εποχές 5 (1963), 72-73.

10. «Οι διαστάσεις του χρόνου». Εποχές 7 (1963), 29-34.

11. «‘Η Νέα Θεότης’. Για ν’ αντιμετωπίζει κανείς προβλήματα σαν του χριστιανισμού, είναι απαραίτητο να αναφέρεται σε ένα διαφορετικό είδος εμπειρίας από την κοινωνική ή την ιστορική». Εποχές 8 (1963), 27-29.

12. «Αφιέρωμα στον Gaston Bachelard». Εποχές 4 (1963), 41-46.

13. “Expérience des Substances et expérience des relations en art”. Revue de synthèse 29-31 (1963), 301-303.

14. «Η αναβίωση των μπερξονικών μελετών: Gouhier Henri, “Bergson et le Christ des Evangiles”, Paris, Librairie Arthème Fayard, 1961”. Εποχές 9 (1964), 64-66.

15. «Η μορφή του μηδενισμού». Εποχές 12 (1964), 55-58.

16. «Η περιπέτεια της ανθρώπινης συνείδησης: Vladimir Jankélévitch, “L’ aventure, l’ ennui, le sérieux”, Aubier, Paris, Editions Montaigne 1963». Εποχές 13 (1964), 69-72.

17. «Ιστορία και τοπογραφία των Αθηνών: Matton Lya et Raymond, “Athènes et ses monuments du XVIIe siècle à nos jours”, Collection de l’ Institut Français d’ Athènes 1963». Εποχές 14 (1964), 68-70.

18. «Η κριτική άποψη και ο σύγχρονος στοχασμός: Ε. Π. Παπανούτσου, ‘Φιλοσοφικά προβλήματα’». Εποχές 16 (1964), 73-76.

19. «Θεωρητική σκέψη και Χριστιανισμός: Nédoncelle Maurice, ‘Υπάρχει μια χριστιανική φιλοσοφία;’, Μετάφρ. Κωνσταντίνος Παπαδάκης, Ηράκλειον Κρήτης 1963». Εποχές 17 (1964), 68-69.

20. «Αναδρομή στο πρόσφατο παρελθόν: Oikonomakos Gregoire, “Le fanatisme”, Athènes 1961». Εποχές 18 (1964), 68-70.

21. «Η φιλοσοφική σκέψη. Δύο ξένα συνέδρια». Εποχές 19 (1964), 71-72.

22. «Προβλήματα της θρησκείας». Εποχές 19 (1964), 72-74.

23. «Η μορφή του μηδενισμού. Στη μνήμη του Προέδρου Κέννεντυ». Εποχές 11 (1964), 56-58.

24. «Αλήθεια και πραγματικότητα στην τέχνη». Χρονικά Αισθητικής – Annales d’ esthétique 3-4 (1964-65), 62-65.

25. «Η αισθητική αναγωγή και το κριτήριο του βάθους». Χρονικά Αισθητικής – Annales d’ esthétique 3-4 (1964-65), 102-114.

26. «Το Ε΄ Διεθνές Συνέδριο Αισθητικής». Χρονικά Αισθητικής – Annales d’ esthétique 3-4 (1964-65), 143-144.

27. «Η εκλαϊκευτική προσπάθεια: Κλάρας Μπάμπης, ‘Ομιλίες με τα παιδιά μου’, Αθήνα, Φέξης 1963». Εποχές 21 (1965), 70-71.

28. Βιβλιοκρισία: «Πλατής Ελευθέριος Ν., ‘Το ερωτικό στοιχείο στο μυστικισμό’, Αθήνα 1964». Εποχές 24 (1965), 74-75.

29. «Το πρόβλημα της σαφήνειας: Guitton Jean, “Le clair et l’ obscure”, Paris, Aubier 1964”. Εποχές 25 (1965), 66-69.

30. «Η λογοτεχνία και ο στοχασμός: Δεσποτόπουλος Κ.Ι., ‘Φιλολογικά’, Αθήναι, Εκδ. Φέξη, 1964». Εποχές 26 (1965), 74-75.

31. «Σύγχρονος πυθαγορισμός: Lamouche André, “D’ une morale de l’ amour à une sociologie de la raison”, Tome I, 1963, Tome II, Paris, Dumod 1964». Εποχές 27 (1965), 70-71.

32. «Ιωάννα Μπερξόν». Εποχές 30 (1965), 64-66.

33. «Henri Bergson. Η ενότητα της φιλοσοφίας του». Εποχές 30 (1965), 84-100.

34. «Νέα ερμηνευτική της ψυχολογίας του Φρόιντ: Ricoeur Paul, “De l’ interprétation”. Essai sur Freud. Paris, Ed. Seuil 1965». Εποχές 32 (1965), 69-71.

35. «Η έννοια του προτύπου στη φιλοσοφία και στην επιστήμη». Χρονικά του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης 79-80 (1966), 115-137.

36. «Η αμφιβολική σκέψη στο θέατρο του Πιραντέλλο». Χρονικά Αισθητικής – Annales d’ esthétique 6-7 (1967-1968), 92-105.

37. «Η πορεία της τεχνικής και η εξέλιξη του ανθρώπινου πνεύματος». Χρονικά Αισθητικής – Annales d’ esthétique 8 (1969), 119-136.

38. «Η έννοια του ανθρωπισμού». Δελτίον Βασιλικού Εθνικού Ιδρύματος 59 (1969), 174-175.

39. «Η έννοια της δομής στη σύγχρονη φιλοσοφία». Χρονικά Αισθητικής – Annales d’ esthétique 9-10 (1970-1971), 126-144.

40. “Sur le concept d’ antinature”. Στο: Εις μνήμην Παναγιώτου Α. Μιχελή. «Ελληνική Εταιρεία Αισθητικής», Αθήναι 1972, 450-456.

41. «Δομή και διάσπαση των χωροχρονικών πλαισίων στη σύγχρονη τέχνη». Χρονικά Αισθητικής – Annales d’ esthétique 11-12 (1972-1973), 97-108.

42. «Η έννοια της κλίμακος για τη μελέτη και ερμηνεία των φαινομένων». Φιλοσοφία 4 (1974), 27-49.

43. «Η διπλή αιτιότητα στην τέχνη». Εποπτεία 3 (1976), 53-57.

44. «Εκ βαθέων». Χρονικά Αισθητικής – Annales d’ esthétique 15-16 (1976-1977), 1-5.

45. «Η ολοκλήρωση στην τέχνη στο επίπεδο του κοινωνικού και του ατομικού». Χρονικά Αισθητικής – Annales d’ esthétique 15-16 (1976-1977), 154-163.

46. «Η ποιητική του Πωλ Βαλερύ». Δευκαλίων 18 (1977), 162-187.

47. «Ėtienne Souriau (1892-1979)». Χρονικά Αισθητικής – Annales d’ esthétique 16-17 (1978-1979), 147-148.

48. «Γιώργος Σπυριδάκης (1908-1980)». Χρονικά Αισθητικής – Annales d’ esthétique 16-17 (1978-1979), 152-153.

49. «Το ηθικό νόημα της τέχνης». Στο: Αφιέρωμα στον Ευάγγελο Παπανούτσο. Τόμος Α΄, Αθήνα 1980, 309-325.

50. «Τέχνη και γνώση». Στο: Αφιέρωμα στον Κωνσταντίνο Τσάτσο. «Νομικαί Εκδόσεις Α. Ν. Σάκκουλα», Αθήνα 1980, 201-213.

51. «Η έννοια της παραμέτρου και η φιλοσοφική σημασία της». Φιλοσοφία 10-11 (1980-81), 106-129.

52. «Οι βασικές έννοιες της Μεταφυσικής του Αριστοτέλη». Αριστοτελικά, «Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης», Θεσσαλονίκη 1980, 67-86.

53. «Φύση και δημιουργικότητα». Χρονικά Αισθητικής 19-20 (1980-81).

54. «Το αιτιακό πεδίο». Φιλοσοφία 12 (1982), 71-99.

55. «Η Φιλοσοφία στην Ελλάδα». Στο: Ιστορία και Πολιτισμός. Τόμος 9^ος, Α΄: Ο Πολιτισμός. «Μάλλιαρης», Αθήνα-Θεσσαλονίκη 1982, 88-100.

56.«Η στρατηγική του φανταστικού και ο εικαστικός χώρος». Χρονικά Αισθητικής – Annales d’ esthétique 21-22 (1982-83), 23-36.

57. «Δομή». Εποπτεία 80 (1983), 567-568.

58. «Η στρατηγική του φανταστικού και το θέμα των μεταμορφώσεων». Νέα Πορεία 335-337 (1983), 2-22.

59. «Τώνης Σπητέρης (1910-1986)». Χρονικά Αισθητικής – Annales d’ esthétique 23-24 (1984-1985), 161-162.

60. «Το βάθος της ύπαρξης και ο θάνατος». Χρονικά Αισθητικής – Annales d’ esthétique 25-26 (1986-1987), 35-42.

61. «Πεντζοπούλου-Βαλαλά Τερέζα, ‘Θέματα σύγχρονης Γερμανικής φιλοσοφίας: Εισαγωγή στον Husserl’, Θεσσαλονίκη, Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, 1985, 266 σ.». Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση 4, 11 (1987), 217-220.

62. Βιβλιοκρισία: «Χάιντεγκερ Μ., ‘Η προέλευση του έργου τέχνης’, Εισαγ., Μετάφρ., Σχόλ. Γιάννης Τζαβάρας, Αθήνα-Γιάννινα, Εκδ. Δωδώνη 1986, 153 σ.». Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση 4, 2 (1987), 220-223.

63. «Βώκος Γ., ‘Φιλοσοφία και Εκπαιδευτική Πολιτική. Ο Καρτεσιανισμός στη Γαλλική Παιδεία τον 19^ο αιώνα», Αθήνα, Εκδ. ‘Λωτός», 1987, 130 σ.». Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση 5 (1988), 216-219.

64. «Η σχηματοποίηση ως πνευματική λειτουργία». Στο: Αφιέρωμα στον Κωνσταντίνο Δεσποτόπουλο. «Παπαζήσης», Αθήνα 1991, 9-25.

65. «Οι έννοιες της ουσίας και του συμβεβηκότος στην Οντολογία του Αριστοτέλη». Στο: Ανδριόπουλος, Δ. Ζ. (Επιμ.): Αριστοτέλης. Οντολογία – Γνωσιοθεωρία – Ηθική – Πολιτική Φιλοσοφία. Τριάντα δύο ομόκεντρες μελέτες. Β΄ έκδοση επαυξημένη, Αφιέρωμα στον J. P. Anton. «Τ. Πιτσιλός», Αθήνα 1996, 295-309.

66. «Η τεχνική του Μπουζιάνη. Ο ζωγραφικός χώρος, το σχέδιο, το χρώμα και το φως παίζουν κύριο ρόλο στην τέχνη του». Η Καθημερινή. Επτά Ημέρες 27/10/1996, 28-31.

67. «Τεχνίτης και ποιητής. Μια έκθεση χαρακτικής του Τάσσου στο ‘Ζυγό’, επίτευγμα αρμονίας και μορφής». Η Καθημερινή. Επτά Ημέρες 20/09/1998, 11-14.

Πηγές

• Robert, Jean-Dominique: “Georges Mourelos, ‘L’ épistémologie positive et la critique meyersonienne’. P.U.F., Paris 1962”. Revue Philosophique de Louvain, Année 1962,  Volume 60,  Numéro 67,  pp. 447-448.

• Μπαγιόνας, Αύγουστος: «Γεώργιος Μουρέλος (1912-1994)». Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση 11 (1994), 280-281.

• Πεντζοπούλου-Βαλαλά, Τερέζα: «Γιώργος Μουρέλος (1912-1994)». Χρονικά Αισθητικής – Annales d’ esthétique 33 (1994), 237-240.

• Πεντζοπούλου-Βαλαλά, Τερέζα: «Γιώργος Μουρέλος (1912-1994)». Φιλοσοφία 25-26 (1995-96), 432-434.

• Δεληγιώργη, Αλεξάνδρα: «Γ. Μουρέλος: Ένας φιλόσοφος της ανοιχτής σκέψης». Φιλοσοφείν 2 (2010), 39-59.