Γεώργιος Τ. Κόλιας

Έλληνας ιστορικός και καθηγητής πανεπιστημίου

Ο Γεώργιος Κόλιας του Ταξιάρχη (1906-1973) ήταν Έλληνας βυζαντινολόγος ιστορικός και ο πρώτος που ανέδειξε τη σημασία της Ιστορικής Γεωγραφίας στην Ελλάδα.

Γεώργιος Τ. Κόλιας
Γέννηση1906
Καλοσκοπή Φωκίδας
Θάνατος1973
Αθήνα
ΥπηκοότηταΕλλάδα
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέαςΒυζαντινή ιστοριογραφία και ιστορία
Ιδιότηταδιδάσκων πανεπιστημίου και ιστορικός

Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Γεννήθηκε το 1906 στην Καλοσκοπή Παρνασσίδας.[1] Κατά την περίοδο 1935-1938 με δαπάνες του Σταθάτειου Άθλου σπόυδασε στο Μόναχο και μετά από διαφωνία που είχε με τον Φραντζ Ντόλγκερ μετέβη για συνέχιση των σπουδών του στις Βρυξέλλες υπό τον Ανρί Γκρεγκουάρ.[2]

Από το 1930 έως το 1948 υπηρέτησε ως συντάκτης του Μεσαιωνικού Αρχείου της Ακαδημίας Αθηνών. Το 1948 με την συμπαράσταση του Κωνσταντίνου Άμαντου εξελέγη έκτακτος εντετελμένος καθηγητής της Βυζαντινης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης για μια τριετία και επανεξελέγη στη συνέχεια για μια ακόμα. Το Υπουργείο Παιδείας τον διόρισε τακτικό καθηγητή αλλά το Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε τον διορισμό του. Επέστρεψε στην Αθήνα όπου ο Κωνσταντίνος Άμαντος θέλησε να δημιουργήσει υπηρεσία σχετική με τη μελέτη της Νεολληνικής Ιστορίας στην Ακαδημία Αθηνών με σκοπό να τον τοποθετήσει. Τελικά ο Κόλιας εκλέχθηκε τακτικός καθηγητής της Ιστορίας των Μέσων και Νεοτέρων Χρόνων της Δύσεως στο Πανεπιστήμιο Αθηνών στις 27 Ιουλίου 1961 και παρέμεινε ως τις 31 Αυγούστου 1972 και μετά τη συνταξιοδότηση του Απόστολου Δασκαλάκη ανέλαβε τη διδασκαλία της Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού.[3]

Ίδρυσε την Εταιρεία Στερεοελλαδικών Μελετών της οποίας διετέλεσε πρόεδρος μέχρι τον θάνατό του και ήταν ο εκδότης των πρώτων τόμων της Επετηρίδας της.[4]

Ο Γεώργιος Κόλιας, κατά τη διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου πολέμου, συνέβαλε ουσιαστικά στον αγώνα εναντίον των κατοχικών δυνάμεων. Ήταν από τους πρώτους που οργάνωσε τον αντιστασιακό αγώνα στην περιοχή της Στερεάς Ελλάδας ενταγμένος στο ΕΑΜ/ΕΛΑΣ. Συμμετείχε στην οργάνωση και την παραλαβή υλικού από τη Βρετανική Βασιλική Αεροπορία κατά την προετοιμασία για την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου στις 25 Νοεμβρίου 1942 από τις αντιστασιακές οργανώσεις ΕΔΕΣ και ΕΛΑΣ υπό το συντονισμό Βρετανών αξιωματικών. Κατά την περίοδο της αντίστασης ανέλαβε, μεταξύ άλλων, την ενίσχυση του ηθικού των αγωνιστών και ευρύτερα του πληθυσμού για τον αγώνα εναντίον των κατακτητών αρθρογραφώντας σε εφημερίδες της ελεύθερης Ελλάδας και συντάσσοντας προκηρύξεις εναντίον των κατακτητών.[5][6][7] Το αρχείο του από την εποχή της συμμετοχής του στον ένοπλο αγώνα βρίσκεται στη Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού και συγκεκριμένα στο Αρχείο της Αντίστασης. Όταν οι προστριβές μεταξύ των αντιστασιακών οργανώσεων έλαβαν μεγάλες διαστάσεις και ο απελευθερωτικός αγώνας έτεινε να εκπέσει σε εμφύλιο, ο Γεώργιος Κόλιας απομακρύνθηκε από τον ΕΛΑΣ και μέχρι τα Δεκεμβριανά είχε κρυφθεί στην Αθήνα.[3]

Επιστημονικό έργο Επεξεργασία

Το επιστημονικό έργο του αγγίζει διάφορα θέματα της ελληνικής ιστορίας, από την αρχαιότητα έως και τον 19ο αιώνα, αλλά επικεντρώνεται στη βυζαντινή περίοδο. Αφιερώνεται κυρίως στην ιστορία των θεσμών, στην πολιτική και κοινωνική ιστορία, στη διεθνή πολιτική, αλλά και στην έρευνα αρχείων. Ιδιαίτερη σημασία έδωσε στη μελέτη της Ιστορικής Γεωγραφίας του ελληνικού χώρου, στην οποία αφιέρωσε ειδική μονογραφία.

Ενδεικτική εργογραφία Επεξεργασία

  • «Η μονή προφήτου Ηλίου Παρνασσίδος», Αθηνά, τχ. 43 1931, σσ. 277-292
  • «Η μονή προφήτου Ηλίου και το αρχείον της» , Ελληνικά, τχ. 5 1932, σσ. 277-292
  • «Τοπωνυμικόν του δήμου Δωριέων Πρανασσίδος», Αθηνά , τχ. 44 , 1932, σσ. 107-152
  • «Σιδηρόκαστρον», ΕΕΒΣ, τχ. 10, 1933, σσ. 72-82
  • Ämter-und Würdenkauf im früh-und mittelbyzantinischen Reich, Athen 1939.
  • Léon Choirosphactès magistre, proconsul et patrice: Biographie, correspondance, Athènes 1939.
  • Οι Έλληνες κατά τον Ρωσοτουρκικόν πόλεμον (1787-1792), Αθήναι, 1940.
  • «Περί απλήκτου», Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών, τχ. 17, 1941, σσ. 144-184.
  • «Περί μητάτου», Αθηνά, τχ. 51, 1941-1946, σσ. 129-142
  • Ιστορική Γεωγραφία του Ελληνικού χώρου, Αθήναι 1948 (β΄ έκδοση 1969).
  • Η προβυζαντινή Θεσσαλονίκη και η στάσις του 390, Αθήναι 1955, 80 + ε΄.
  • «Η εξωτερική πολιτική Αλεξίου Α΄ Κομνηνού (1081-1118)», Αθηνά, τχ. 59, 1955, σσ. 241-288.
  • «Η μεταξύ Καταναλών και μεγάλου δουκός των Αθηνών μάχη (1311)», Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών, τχ. 26, 1956, σσ. 358-379.
  • Κεφάλαια Ιστορίας των Μέσων Χρόνων, Αθήναι 1958.
  • «Μέτρα του Ιουστινιανού εναντίον της αστυφιλίας και ο θεσμός του κοιαίστωρος», Τόμος επί τη 600ετηρίδι του Αρμενόπουλου, Θεσσαλονίκη 1959, σσ. 39-77.
  • Εκκλησία και Αυτοκράτωρ εις το Βυζάντιον, Αθήναι 1959.
  • Αι Ηνωμέναι Πολιτείαι της Αμερικής εις την Μεσόγειον 1775-1830. Μέρος Β΄. Αι διαπραγματεύσεις προς σύναψιν της πρώτης αμερικανοτουρκικής συνθήκης (1830), Αθήναι 1960.
  • «Δύο σταθμοί της νεωτέρας Ελληνικής Ιστορίας (1912-1940)», ΕΕΦΣΠΑ, τχ. 13, 1962-1963, σσ. 112-128
  • « Le motif et les raisons de l’invasion de Robert Guiscard en territoire byzantine », Byzantion, τχ. 36, 1966, σσ. 424-430
  • «Η Στερεά Ελλάς ως παράδοσις και ιστορία», Επετηρίς της Εταιρείας Στερεοελλαδικών Μελετών, τχ. 1, 1968, σσ. 1-18
  • «Ιστορικοοικονομική επισκόπησις της Στερεάς Ελλάδας», Επετηρίς της Εταιρείας Στερεοελλαδικών Μελετών, τχ. 2, 1969-1970, σσ. 1-16

Πηγή:[8]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Χριστόπουλος, Π. Φ. (1974-1975). «Εις μνήμην Γεωργίου Τ. Κόλια». Επετηρίς Εταιρείας Στερεοελλαδικών Μελετών τομ. Ε΄: σελ. ιβ΄. 
  2. Τωμαδάκης, Νικόλαος (1974-1975). «Γεώργιος Ταξ. Κόλλιας (1906-1973)». Αθηνά τομ. 75: σελ. 383. 
  3. 3,0 3,1 Τωμαδάκης, ό.π., σελ. 384
  4. Τωμαδάκης, Νικόλαος Β. (1972-1973). «Γεώργιος Ταξ. Κόλιας (1906-1973)». Μνημοσύνη τομ. 4: σελ. 329. 
  5. Πριοβόλος, Γ. Αρ. (2008). Από τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο 1940-1941 στην αντίσταση 1941-1945. Αθήνα. σελ. [Χρειάζεται σελίδα]. 
  6. Ράπτης, Γ. (2004). Καπετάν Κοντοβράκης. Αναμνήσεις από το Αντάρτικο (1941-1950). Αθήνα. σελ. [Χρειάζεται σελίδα]. 
  7. Χασιακός, Γ. Α. (1992). Οι Κουκουβιστιανοί (Καλοσκοπίτες) στις επάλξεις των εθνικών αγώνων (1821-1949). Αθήνα. σελ. [Χρειάζεται σελίδα]. 
  8. Τωμαδάκης, Νικόλαος Β. (1972-73). «Νεκρολογία, Γεώργιος Ταξ. Κόλιας (1906-1973)». Επιστημονική Επετηρίς Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών τομ. 23: σσ. 433-435. 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Γεώργιος Τ. Κόλιας: Υπόμνημα περί των σπουδών, της δράσεως και των επιστημονικών εργασιών του Γεωργίου Τ. Κόλια, Αθήναι 1959.
  • Παναγιώτης Φ. Χριστόπουλος: «Εις μνήμην Γεωργίου Τ. Κόλια», Επετηρίς Εταιρείας Στερεοελλαδικών Μελετών, τομ. Ε΄ (1974-1975) σσ. ια΄-ιγ΄.
  • Κωνσταντίνος Ν. Ηλιόπουλος: «Γεώργιος Τ. Κόλιας», Επετηρίς Εταιρείας Στερεοελλαδικών Μελετών, τομ. Ε΄ (1974-1975) σσ. ιδ΄-ιστ΄.
  • Σόλων Π. Κυδωνιάτης: «Ο Γεώργιος Κόλιας και τα βουνά», Επετηρίς Εταιρείας Στερεοελλαδικών Μελετών, τομ. Ε΄ (1974-1975) σσ. 9-10.
  • Ι.Μ Χατζηφώτης, «Ένας ωραίος άνθρωπος», Επετηρίς Εταιρείας Στερεοελλαδικών Μελετών, τομ. Ε΄ (1974-1975) σσ. 399-402.
  • Νικόλαος Β. Τωμαδάκης, «Νεκρολογία, Γεώργιος Ταξ. Κόλιας (1906-1973)», Επιστημονική Επετηρίς Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, τομ. 23 (1972/3) σσ. 432-435.
  • Νικόλαος Β. Τωμαδάκης: «Γεώργιος Ταξ. Κόλιας (1906-1973)», Μνημοσύνη, τχ. 4 (1972/3) σσ. 329-331.
  • Νικόλαος Β. Τωμαδάκης: «Γεώργιος Ταξ. Κόλιας», Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών (1974), σελ. 441.
  • Γεώργιος Αρ. Πριόβολος: Από τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο 1940-1941 στην αντίσταση 1941-1945, Αθήνα, 2008.
  • Γιάννης Ράπτης: Καπετάν Κοντοβράκης. Αναμνήσεις από το Αντάρτικο (1941-1950), Αθήνα, 2004.
  • Γεώργιος Α. Χασιακός: Οι Κουκουβιστιανοί (Καλοσκοπίτες) στις επάλξεις των εθνικών αγώνων (1821-1949), Αθήνα 1992.΄