Γιάννης Χοντζέας

Έλληνας κομμουνιστής

Ο Γιάννης Χοντζέας (1930-1994) ήταν Έλληνας κομμουνιστής, μέλος της ΕΠΟΝ και του ΚΚΕ, αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης και πρωτεργάτης του μαρξιστικού - λενινιστικού κινήματος της Ελλάδας, συγγραφέας πολλών άρθρων και βιβλίων σχετικά με το κομμουνιστικό κίνημα, την ιστορία του εικοστού αιώνα, τον σύγχρονο καπιταλισμό[1].

Γιάννης Χοντζέας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Γιάννης Χοντζέας (Ελληνικά)
Γέννηση1930
Κορώνη
Θάνατος24  Οκτωβρίου 1994
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΚομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, Οργάνωση Μαρξιστών Λενινιστών Ελλάδας και Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (μαρξιστικό-λενινιστικό)

Πρώτα χρόνια

Επεξεργασία

Ο Χοντζέας γεννήθηκε στην Κορώνη Μεσσηνίας, γόνος μιας φτωχής οικογένειας. Το 1941, οι μεγαλύτεροι αδελφοί του είχαν ήδη ενταχθεί στην ΕΠΟΝ, την νεολαία του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου, το οποίο πολεμούσε εναντίον των Ναζιστικών δυνάμεων κατοχής. Το 1943, ο Χοντζέας είχε γίνει αφιερωμένο και εξαιρετικά ενεργό μέλος της ΕΠΟΝ στην Αθήνα. Το 1944, παρά την πολύ μικρή ηλικία του, ο Χοντζέας έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, με μια κατ' εξαίρεση απόφαση της κομματικής ηγεσίας.

1944 - 1958: Εθνική Αντίσταση, Εμφύλιος, Φυλάκιση και Εξορία

Επεξεργασία
 
Ο Γιάννης Χοντζέας τον Οκτώβρη του 1944 σε διαδήλωση κατά την απελευθέρωση της Αθήνας, με περιβραχιόνιο περιφρούρησης του ΚΚΕ.

Από το 1944, ο Χοντζέας συμμετέχει ενεργά στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Δραστηριοποιείται κυρίως στις Ανατολικές συνοικίες της Αθήνας με το όνομα "Αριστείδης". Παρά τη νεαρή ηλικία του διακρίνεται για την αγωνιστικότητα και την οξύτητα της σκέψης του. Τα συνθήματα που γράφονται στο "Κάστρο του Υμηττού" το σπίτι όπου τρεις νεαροί ΕΠΟΝίτες αντιστάθηκαν σε πολλαπλάσιες δυνάμεις Γερμανών και συνεργατών τους και τελικά έχασαν τη ζωή τους, είναι από το χέρι του.[2]

Το καλοκαίρι του 1944 δραστηριοποιείται κυρίως ως φωνή στα "χωνιά του ΕΑΜ" που εμψυχώνουν τον ελληνικό λαό στη μάχη ενάντια στις δυνάμεις του Άξονα και στους ντόπιους συνεργάτες τους. Παίρνει μέρος στη μάχη του Δεκέμβρη του 1944. Το σύνθημα στο πανό της διαδήλωσης της 4ης Δεκέμβρη "Όταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα"[3], γράφεται με δική του πρόταση. Αποχωρεί από την Αθήνα αρχές Γενάρη του 45 για να επιστρέψει λίγο αργότερα παράνομα με κομματική απόφαση.

Κατά την διάρκεια των επόμενων δύο χρόνων, ο Χοντζέας συλλαμβάνεται και βασανίζεται αρκετές φορές από την αστυνομία και τους Βρετανούς. Το 1945 Χίτες και παρακρατικοί τον βασανίζουν άγρια και χρειάστηκε να νοσηλευτεί σε νοσοκομείο. Το 1947, ενώ ο Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος ήταν σε εξέλιξη, ο Χοντζέας συνελήφθη και πάλι και εξορίστηκε στη Μακρόνησο. Στη Μακρόνησο χτυπήθηκε και βασανίστηκε άγρια πολλές φορές. Σε μια επίθεση των Αλφαμιτών χτυπήθηκε στον αυχένα με συνέπεια να μείνει αναίσθητος και να μεταφερθεί στο αναρρωτήριο της Μακρονήσου με αφωνία για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το χτύπημα αυτό τον βασάνιζε σ’ ολόκληρη τη ζωή του[4]. Παρά τα βασανιστήρια, ο Γ. Χοντζέας δεν υπογράφει δήλωση μετανοίας, και με τη στάση του γίνεται σημείο αναφοράς για φίλους και συναγωνιστές.

Μετά τη Μακρόνησο στέλνεται στην εξορία στην Ικαρία και αργότερα στον Άη Στράτη. Καθόλη τη διάρκεια της εξορίας του διατυπώνει γραπτά την κριτική του προς την ηγεσία του κόμματος για την πολιτική που ακολουθήθηκε όλη την προηγούμενη περίοδο. Με αφορμή αυτή την κριτική στάση "χαρακτηρίζεται" ως αντι-ζαχαριαδικός.

Όσο βρισκόταν στην εξορία, ο Χοντζέας έγινε σημαντικός εκπρόσωπος της αντίθεσης στη "νέα γραμμή" που προωθούσε το Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ) μετά το 20ό του Συνέδριο. Η γραμμή επιβλήθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας μετά από μια παρέμβαση του ΚΚΣΕ στις εσωτερικές υποθέσεις του ΚΚΕ, με αποτέλεσμα την αντισυνταγματική αντικατάσταση και δίωξη της νόμιμης ηγεσίας, ενώ διεγράφησαν χιλιάδες μέλη. Επιστρέφοντας από την εξορία, ο Χοντζέας έγινε ένας από τους κύριους πόλους αντίθεσης στις αλλαζόμενες και πιο "ήπιες" πολιτικές της νέας ηγεσίας της ελληνικής αριστεράς.

Δημιουργία του ελληνικού Μαρξιστικού - Λενινιστικού κινήματος

Επεξεργασία

Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, ο Χοντζέας άρχισε να μεταφράζει τα έγγραφα τις διεθνούς διαφωνίας ανάμεσα στο Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ) και το Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ). Η διαφωνία του ΚΚΚ με το ΚΚΣΕ οδήγησε στο σινοσοβιετικό σχίσμα. Το 1964, ξεκίνησε την έκδοση του περιοδικού Αναγέννηση, ενώ λίγο αργότερα ίδρυσε την Οργάνωση Μαρξιστών Λενινιστών Ελλάδας.

Στρατιωτική δικτατορία (1967-1974)

Επεξεργασία

Λίγο μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, ο Χοντζέας συνέχισε να ηγείται της ΟΜΛΕ. Συνελήφθη το 1969 και ξεκίνησε μια νέα περίοδος εξορίας για εκείνον, η οποία διεκόπη για σύντομο χρονικό διάστημα το 1973 κατά την προσπάθεια «φιλελευθεροποίησης» του καθεστώτος. Συνελήφθη και εξορίστηκε για τη συμμετοχή του στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, και απελευθερώθηκε τον Ιούλιο του 1974, όταν η δικτατορία ανετράπη.

Μεταπολίτευση

Επεξεργασία

Ο Γιάννης Χοντζέας αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο στην ΟΜΛΕ (και από το 1976 στο ΚΚΕ (μ-λ)) και δικάζεται το 1976 ως συντάκτης της προκήρυξης που καλούσε σε διαδήλωση ενάντια στον αντεργατικό νόμο 330 της κυβέρνησης Καραμανλή.

Με την κρίση του ΚΚΕ (μ-λ) το 1981 που οδηγεί στη διάλυσή του, ο Γιάννης Χοντζέας μπαίνει σε μια περίοδο ανασκόπησης και επεξεργασιών θέσεων και εκτιμήσεων για τον σύγχρονο κόσμο, την εργατική τάξη, το κομμουνιστικό κίνημα. Παράγει σειρά γραπτών κειμένων, τμήμα των οποίων αργότερα θα εκδοθούν από τις εκδόσεις Α/συνεχεια.

Από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 συνδέεται με την πολιτική ομάδα Α/συνεχεια και από το 1991 συμμετέχει στο καθοδηγητικό της όργανο.

Πεθαίνει στην Αθήνα τον Νοέμβριο του 1994.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «Χοντζέας, Γιάννης». www.biblionet.gr. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2024. 
  2. «Κάστρο του Υμηττού». Βικιπαίδεια. 2024-05-13. https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%AC%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A5%CE%BC%CE%B7%CF%84%CF%84%CE%BF%CF%8D. 
  3. Epochi, Rizospastis-Synchroni (3 Νοεμβρίου 1996). «rizospastis.gr - Η ματωμένη Κυριακή». ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2024. 
  4. ΚΟΕ (16 Μαρτίου 2007). «ΣΥΝΤΟΜΟ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΧΟΝΤΖΕΑ». Κομμουνιστική Οργάνωση Ελλάδας | Communist Organization of Greece. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2024.