Βικιπαίδεια

Δολοφονία του Γιαν Κούτσιακ

(Ανακατεύθυνση από Γιαν Κούτσιακ)

Ο Γιαν Κούτσιακ (17 Μαΐου 1990 – 21 Φεβρουαρίου 2018) ήταν Σλοβάκος δημοσιογράφος που εργαζόταν ως ρεπόρτερ για τη δημοσιογραφική ιστοσελίδα Aktuality.sk, η οποία επικεντρώνεται κυρίως στη διερεύνηση φορολογικής απάτης πολλών επιχειρηματιών με διασυνδέσεις με υψηλά ιστάμενους Σλοβάκους πολιτικούς.[2] Ο ίδιος και η αρραβωνιαστικιά του, Μαρτίνα Κουσνίροβα, πυροβολήθηκαν τον Φεβρουάριο του 2018 στο σπίτι τους στη Βελκά Ματσά της Σλοβακίας.

Δολοφονία του Γιαν Κούτσιακ
Ημερομηνία21 Φεβρουαρίου 2018, πριν 6 έτη (2018-02-21)[1]
ΈκβασηΠαραίτηση του Πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο και του Υπουργικού του συμβουλίου
ΘάνατοιΓιαν Κούτσιακ (27)
Μαρτίνα Κουσνίροβα (27)
ΤαφήΓκρεγκορόβτσε (Κουσνίροβα)
Στιάνβικ (Κούτσιακ)
ΎποπτοιΕγκληματικό συνδικάτο Ντραγκέτα

Ο Κούτσιακ ήταν ο πρώτος δημοσιογράφος που δολοφονήθηκε στη Σλοβακία μετά την ανεξαρτησία της.[3] Οι δολοφονίες προκάλεσαν σοκ και δυσπιστία σε ολόκληρη τη χώρα, πυροδοτώντας μαζικές λαϊκές διαμαρτυρίες και πολιτική κρίση,[4] με την κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο από τη μία πλευρά, και τον Πρόεδρο Αντρέι Κίσκα και τα κόμματα της αντιπολίτευσης από την άλλη.[5] Η κρίση κορυφώθηκε στις 15 Μαρτίου με την παραίτηση του πρωθυπουργού Φίτσο και ολόκληρου του υπουργικού του συμβουλίου.[6] Έως τον Ιούλιο του 2018, κανένα πρόσωπο δεν έχει κατηγορηθεί για τους φόνους και δεν έχει διευκρινιστεί σαφές κίνητρο.

Δολοφονία Επεξεργασία

Κατά το χρόνο του θανάτου του, ο Κούτσιακ ήταν 27 ετών. Ζούσε στο χωριό Βελκά Ματσά, περίπου 65 χιλιόμετρα ανατολικά από την πρωτεύουσα Μπρατισλάβα. Το πρωί της 26ης Φεβρουαρίου, η αστυνομία κλήθηκε στο σπίτι του από μέλη της οικογένειας, καθώς το ζευγάρι δεν είχε απαντήσει σε κλήσεις για περισσότερες από τέσσερις ημέρες.[7] Η αρραβωνιαστικιά του Κούτσιακ, Μαρτίνα Κουσνίροβα, συνήθως μιλούσε με τη μητέρα της σε καθημερινή βάση. Η μητέρα της δήλωσε ότι η τελευταία φορά που μίλησε με την κόρη της ήταν το απόγευμα της 21ης Φεβρουαρίου. Όταν προσπάθησε να επικοινωνήσει μαζί της και πάλι εκείνο το βράδυ, δεν υπήρξε καμία απάντηση. Η οικογένεια δήλωσε ότι το κινητό τηλέφωνο της Κουσνίροβα φαίνεται να απενεργοποιήθηκε τρεις μέρες αργότερα, πιθανόν λόγω εξάντλησης της μπαταρίας.[8]

Η αστυνομία όταν μπήκε στο σπίτι βρήκε τους Κούτσιακ και Κουσνιρόβα νεκρούς με τραύματα από σφαίρες. Ο Κούτσιακ είχε πυροβοληθεί δύο φορές στο στήθος, ενώ η Κουσνιρόβα στο κεφάλι. Και οι δύο πυροβολήθηκαν από κοντινή απόσταση με ένα πιστόλι διαμετρήματος 9 χιλιοστών. Δεν υπήρχαν ενδείξεις πάλης και τίποτα δεν φαινόταν να έχει κλαπεί. Η αστυνομία βρήκε δύο κενούς κάλυκες στη σκηνή του εγκλήματος, καθώς και πολλές αχρησιμοποίητες σφαίρες. Οι δολοφονίες πιστευόταν αρχικά ότι είχαν διαπραχθεί κάποια στιγμή μεταξύ 22 και 25 Φεβρουαρίου,[9] αλλά έκτοτε πιστεύεται ότι έλαβαν χώρα το βράδυ της 21ης Φεβρουαρίου.[10]

Αντιδράσεις Επεξεργασία

Οι δολοφονίες προκάλεσαν σοκ και αναστάτωση σε ολόκληρη τη Σλοβακία.[7] Μια μέρα μετά την είδηση, συγκεντρώσεις πραγματοποιήθηκαν σε όλη τη χώρα. Οι διαδηλωτές άναψαν κεριά σε κεντρική πλατεία της Μπρατισλάβα και μπροστά από το εκδοτικό γραφείο της ιστοσελίδας Aktuality.sk, όπου εργαζόταν ο Κούτσιακ. Παρόμοιες συγκεντρώσεις διοργανώθηκαν επίσης στις τσεχικές πόλεις Πράγα και Μπρνο.[11] Ο Πρόεδρος Αντρέι Κίσκα δήλωσε «σοκαρισμένος και τρομοκρατημένος που κάτι τέτοιο συνέβη στη Σλοβακία».[9] Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Αντόνιο Ταγιάνι, κάλεσε τη Σλοβακία να ξεκινήσει μια ενδελεχή έρευνα, προσφέροντας διεθνή υποστήριξη εάν καταστεί αναγκαίο, προσθέτοντας ότι "το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν θα ησυχάσει μέχρι να αποδοθεί δικαιοσύνη".[12] Η Ringier Axel Springer, μητρική εταιρεία της Aktuality.sk, χαρακτήρισε τους φόνους ως "βάναυσες δολοφονίες", υποσχόμενη να εντείνει τις δημοσιογραφικές προσπάθειες.[7]

Διαμαρτυρίες Επεξεργασία

 
Συγκέντρωση διαμαρτυρίας "Για μια αξιοπρεπή Σλοβακία" στην Μπρατισλάβα, 16 Μαρτίου 2018

Την Παρασκευή 2 Μαρτίου έως και 25.000 άνθρωποι διαδήλωσαν στην Μπρατισλάβα για τις επιθέσεις.[13] Στις 9 Μαρτίου, διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν σε 48 πόλεις της Σλοβακίας, καθώς και σε άλλες 17 πόλεις σε όλο τον κόσμο. Στην Μπρατισλάβα μόνο, περίπου 60.000 άνθρωποι πραγματοποίησαν πορεία διαμαρτυρίας, η μεγαλύτερη προσέλευση από κάθε διαδήλωση μετά τη Βελούδινη Επανάσταση του 1989.[14] Οι διαμαρτυρίες επιδοκιμάστηκαν από διάφορα πανεπιστήμια στη Σλοβακία και την Τσεχία, εκπαιδευτικούς, σχολικούς συλλόγους, καλλιτέχνες και μη κυβερνητικές οργανώσεις. 21 πανεπιστήμια ακύρωσαν τις απογευματινές διαλέξεις για να επιτρέψουν στους φοιτητές και τους εργαζόμενους να συμμετάσχουν στις διαδηλώσεις.[15]

Έρευνα Επεξεργασία

Σε μια συνέντευξη τύπου την ίδια μέρα το πρωί, ο αρχηγός της Σλοβακικής αστυνομίας δήλωσε ότι οι δολοφονίες "πιθανά να σχετίζονται με τις ερευνητικές δραστηριότητες του Κούτσιακ".[16][17][18] Η Κυβέρνηση της Σλοβακίας πρόσφερε 1 εκατομμύριο ευρώ για πληροφορίες που θα οδηγήσουν στους δολοφόνους. Ο Πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίτσο έκανε την ανακοίνωση κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με τον Υπουργό Εσωτερικών και τον αρχηγό της Αστυνομίας.[19] Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, που περιγράφηκε από τους επικριτές ως "σουρεαλιστική"[2] και "περίεργη"[20], εμφάνισαν πακέτα χαρτονομισμάτων ύψους ενός εκατομμυρίου ευρώ, που η κυβέρνηση υποσχέθηκε να δώσει σε όποιον καταθέσει σχετικές πληροφορίες που θα μπορούσαν να βοηθήσουν να εξηγηθούν οι φόνοι.[21] Επιπλέον, ο Πρωθυπουργός Φίτσο ανακοίνωσε τη δημιουργία μιας δια-υπηρεσιακής ομάδας δράσης με υπαλλήλους του γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα, του γραφείου του Ειδικού Εισαγγελέα, του Υπουργείου Εσωτερικών και της Υπηρεσίας Πληροφοριών σε μια προσπάθεια να λυθεί η υπόθεση.[9]

Αρχικές συλλήψεις Επεξεργασία

Στις 1 Μαρτίου, τέσσερις ημέρες μετά τις δολοφονίες, βαριά οπλισμένες μονάδες της Σλοβακικής αστυνομίας εισέβαλαν σε αρκετές περιοχές της ανατολικής Σλοβακίας, στις πόλεις Μιχάλοβτσε και Τρεμπισόου.[22] Ο Αντονίνο Βανταλά, ένας Ιταλός επιχειρηματίας που αναφέρεται στην έκθεση του Κούτσιακ, συνελήφθη μαζί με τους δύο αδελφούς του, καθώς και με το ξάδερφό του και αρκετούς άλλους άνδρες ιταλικής καταγωγής.[23] Όλοι τους απελευθερώθηκαν μετά από 48 ώρες, λόγω έλλειψης επαρκών αποδεικτικών στοιχείων.[24] Την ημέρα των συλλήψεων, η Γενική Εισαγγελέας διέταξε την αστυνομία να μην δώσει καμία περαιτέρω ενημέρωση στον Τύπο ή το κοινό σχετικά με την έρευνα.[25] Ο Βανταλά συνελήφθη και πάλι στις 13 Μαρτίου, αυτή τη φορά λόγω διεθνούς εντάλματος σύλληψης που εκδόθηκε από την Ιταλική αστυνομία.[26] Σύμφωνα με το ένταλμα σύλληψης, ο Βανταλά ήταν ύποπτος για διακίνηση ναρκωτικών, καθώς και για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (ξέπλυμα μαύρου χρήματος). Μεταξύ άλλων αδικημάτων, φερόταν να σχεδιάζει να εισάγει μεγάλες ποσότητες κοκαΐνης από τη Νότια Αμερική στη Σλοβακία. Στις 23 Απριλίου, η Σλοβακία ενέκρινε το αίτημα της Ιταλίας για έκδοση.[27]

Συλλήψεις τον Σεπτέμβριο Επεξεργασία

Στις 17 Σεπτεμβρίου 2018 ο εισαγγελέας δημοσίευσε την εικόνα ενός ατόμου που μπορεί να είχε συμμετάσχει στη δολοφονία ή μπορεί να έχει πληροφορίες για άτομα που συνδέονται στενά με το έγκλημα.[28] Ένας άνδρας που ισχυρίστηκε ότι γνώριζε το άτομο της εικόνας στη συνέχεια ανακρίθηκε από την αστυνομία και δήλωσε ότι ήταν ο πρώην συνάδελφός του Μίροσλαβ Τσ. Στη συνέχεια ο Μίροσλαβ δήλωσε στα μέσα μαζικής ενημέρωσης ότι δεν κατάλαβε για ποιο λόγο αναφερόταν στην ανακοίνωση του εισαγγελέα. Ο εισαγγελέας πρόσθεσε ότι η δολοφονία είχε γίνει από επαγγελματίες πληρωμένους δολοφόνους.[29]

Στις 27 Σεπτεμβρίου 2018, ισχυρά ένοπλες δυνάμεις από την Εθνική Υπηρεσία Εγκλήματος (NAKA) συνέλαβαν οκτώ υπόπτους στο Κολάροβο. Η υπουργός Ντενίσα Σάκοβα ανακοίνωσε ότι περίπου 200 άτομα είχαν ερωτηθεί σχετικά με τη δολοφονία. Ο δικηγόρος της οικογένειας του Γιαν Κούτσιακ, Ντάνιελ Λίπσιτς, σχολίασε ότι "η κλίμακα της έρευνας, ακόμη και με τη βοήθεια της Ευρωπόλ και άλλων ξένων υπηρεσιών διερεύνησης, ήταν άνευ προηγουμένου".[29]

Στις 28 Σεπτεμβρίου 2018 η αστυνομία απέδωσε σε τέσσερις από τους οκτώ υπόπτους που συνελήφθησαν την κατηγορία της δολοφονίας. Ο φερόμενος ως δράστης ήταν ο Τόμας Σ., με βοήθεια από τον εξάδελφο του Μίροσλαβ Μ, πρώην στρατιώτη. Ο επιχειρηματίας Ζόλταν Άντρουσκο λέγεται ότι ενήργησε ως μεσάζων και η δολοφονία διεξήχθη με την εντολή της Αλένα Σ. από το Κομάρνο. Συνελήφθησαν στις 30 Σεπτεμβρίου 2018 με εντολή του Ειδικού Ποινικού Δικαστηρίου στη Μπάνσκα Μπίστριτσα.[30]

Στις 4 Οκτωβρίου, η Λίβια Κναζίκοβα, δικηγόρος του Ζόλταν Άντρουσκο, επιβεβαίωσε ότι συνεργαζόταν με την αστυνομία και κατονόμασε τον Μάριαν Κότσνερ ως το πρόσωπο που διέταξε τη δολοφονία.[31]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ «Prokurátor: Čas Kuciakovy vraždy známe s přesností na pět minut. Byla zřejmě na objednávku» (στα cs). iROZHLAS. https://www.irozhlas.cz/zpravy-svet/nove-poznatky-o-vrazde-jana-kuciaka_1803261414_miz. Ανακτήθηκε στις 2018-03-26. 
  2. ↑ 2,0 2,1 Cameron, Rob (28 Φεβρουαρίου 2018). «Slovakia grapples with murdered journalist's last story» (στα Αγγλικά). BBC. https://www.bbc.com/news/world-europe-43226567. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2018. 
  3. ↑ Nicholson, Tom. «Slovakian journalism's darkest day». Politico.eu. 
  4. ↑ Madshus, Karin. «Land i sjokk etter drap på ung journalist og hans forlovede. Milliondusør utloves for tips i saken» (στα Νορβηγικά). https://www.dagbladet.no/nyheter/land-i-sjokk-etter-drap-pa-ung-journalist-og-hans-forlovede-milliondusor-utloves-for-tips-i-saken/69561842. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2018. 
  5. ↑ Vonsak, Martin. «Minúta po minúte: Prokurátor obviňuje Kaliňáka a Počiatka z legalizačnej schémy». SME.sk. https://domov.sme.sk/c/20776202/online-minuta-po-minute-politicka-kriza-kuciak-vrazda-novinara-vlada-opozicia-kiska.html. Ανακτήθηκε στις 8 March 2018. 
  6. ↑ «Pellegrini is the new PM». Spectator.sk. https://spectator.sme.sk/c/20781796/pellegrini-is-the-official-candidate-for-the-new-pm.html. Ανακτήθηκε στις 15 March 2018. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 «Slovakia shocked by killing of journalist and partner». BBC News. https://www.bbc.com/news/world-europe-43202124. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2018. 
  8. ↑ Cermakova, Judita. «Bratia zastrelenej Martiny: Namiesto svadby vybavujeme pohreb». Korzar. https://presov.korzar.sme.sk/c/20769263/bratia-zastrelenej-martiny-namiesto-svadby-vybavujeme-pohreb.html. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2018. 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 «UPDATED: Investigative journalist killed in his house». Spectator.sk. https://spectator.sme.sk/c/20768866/investigative-journalist-and-fiancee-killed-in-their-house.html. Ανακτήθηκε στις 1 March 2018. 
  10. ↑ «Circumstances indicate that Kuciak’s and Kušnírová’s deaths were a contract killing». Spectator.sk. https://spectator.sme.sk/c/20790208/circumstances-indicate-that-kuciaks-and-kusnirovas-deaths-were-a-contract-killing.html?ref=av-right. Ανακτήθηκε στις 28 March 2018. 
  11. ↑ «Slovaks and Czechs pay tribute to the murdered journalist». Spectator.sk. https://spectator.sme.sk/c/20769513/slovaks-and-czechs-pay-tribute-to-the-murdered-journalist.html. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2018. 
  12. ↑ Rezaian, Jason (26 Φεβρουαρίου 2018). «Police believe a journalist was killed for reporting on fraud in the heart of Europe». The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2018/02/26/police-believe-a-journalist-was-killed-for-reporting-on-fraud-in-the-heart-of-europe/. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2018. 
  13. ↑ «Deloire: Bratislava is the capital of press freedom today». Spectator.sk. https://spectator.sme.sk/c/20772206/deloire-bratislava-is-today-the-capital-of-press-freedom.html. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2018. 
  14. ↑ «Zažili sme najväčšie protesty od roku 1989» (στα Σλοβακικά). Aktuality.sk. 9 Μαρτίου 2018. https://www.aktuality.sk/clanok/571169/online-protesty-po-vrazde-jana-kuciaka-a-martiny-kusnirovej/. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2018. 
  15. ↑ «Enough of Fico, thousands of people shouted at gatherings across Slovakia». Spectator.sk. https://spectator.sme.sk/c/20777059/enough-of-fico-thousands-of-people-shouted-at-gatherings-across-slovakia.html. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2018. 
  16. ↑ Boffey, Daniel. «Slovakian journalist investigating claims of tax fraud linked to ruling party shot dead». The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2018/feb/26/slovakian-journalist-investigating-claims-of-tax-linked-to-ruling-party-shot-dead. Ανακτήθηκε στις 26 February 2018. 
  17. ↑ «Investigative journalist Jan Kuciak killed in Slovakia» (στα Αγγλικά). Deutsche Welle. 26 Φεβρουαρίου 2018. 
  18. ↑ Janicek, Karel. «Slovak investigative reporter, girlfriend found shot dead». The Washington Post. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2018. 
  19. ↑ «Jan Kuciak murder: Slovak PM offers €1m reward in appeal». BBC News. https://www.bbc.com/news/world-europe-43220275. Ανακτήθηκε στις 1 March 2018. 
  20. ↑ Editorial Board (7 Μαρτίου 2018). «A muckraking journalist is murdered in Slovakia». The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/opinions/a-muckraking-journalist-is-murdered-in-slovakia/2018/03/07/96a42c32-2174-11e8-86f6-54bfff693d2b_story.html. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2018. 
  21. ↑ «Fico stands by Trošková». Spectator.sk. https://spectator.sme.sk/c/20770106/fico-stands-by-troskova.html. Ανακτήθηκε στις 1 March 2018. 
  22. ↑ Jabrik, Peter. «Polícia udrela na východe. Pozrite si raziu na Zemplíne». https://dolnyzemplin.korzar.sme.sk/c/20771327/policia-udrela-na-vychode-pozrite-si-raziu-na-zempline.html. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2018. 
  23. ↑ «Polícia pri razii na východe Slovenska zadržala podnikateľa z Kuciakovho článku» (στα Σλοβακικά). Aktuality.sk. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2018. 
  24. ↑ «Police release all seven detained Italians». https://spectator.sme.sk/c/20772816/police-release-all-seven-detained-italians.html. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2018. 
  25. ↑ «More concerns about independence of Kuciak murder investigation». Spectator.sk. 1 March 2018. https://spectator.sme.sk/c/20773539/more-concerns-about-independence-of-kuciak-murder-investigation.html. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2018. 
  26. ↑ «Italian entrepreneur Vadala reportedly detained due to drugs». https://spectator.sme.sk/c/20779976/italian-entrepreneur-vadala-reportedly-detained-due-to-drugs.html. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2018. 
  27. ↑ «Slovakia to extradite Vadala to Italy for prosecution». https://spectator.sme.sk/c/20810188/slovakia-to-extradite-vadala-to-italy-for-prosecution.html. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2018. 
  28. ↑ Teraz.sk. «FOTO VO VNÚTRI: Tento muž by mal mať informácie o Kuciakovej vražde». Teraz.sk. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2019. 
  29. ↑ 29,0 29,1 «NAKA zadržala podozrivých z vraždy Kuciaka a Kušnírovej». Pravda.sk. 27 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2019. 
  30. ↑ «Tóth údajne špehoval novinárov pre Kočnera». Pravda.sk. 22 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2019. 
  31. ↑ «Obhajkyňa potvrdila: Andruskó označil Kočnera za objednávateľa vraždy». Aktuality.sk. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2019. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Δολοφονία_του_Γιαν_Κούτσιακ&oldid=10498688"