Βικιπαίδεια

Γκέοργκ φον Μπέκεσυ

Ο Γκέοργκ φον Μπέκεσυ (γερμαν. Georg von Békésy, ουγγρ. Békésy György, 3 Ιουνίου 1899 – 13 Ιουνίου 1972) ήταν Ούγγρος βιοφυσικός που τιμήθηκε το 1961 με το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής για τις έρευνές του επί της λειτουργίας του κοχλία στα ακουστικά όργανα του ανθρώπου και των ζώων[12].

Γκέοργκ φον Μπέκεσυ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Békésy György (Ουγγρικά)
Γέννηση3  Ιουνίου 1899[1][2][3]
Βουδαπέστη[4]
Θάνατος13  Ιουνίου 1972[5][1][2]
Χονολουλού[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΟυγγαρία[6]
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΟυγγρικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Έτβες Λόραντ (έως 1923)
Πανεπιστήμιο της Βέρνης (έως 1921)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφυσικός
νευροεπιστήμονας
χημικός
αυτοβιογράφος
διδάσκων πανεπιστημίου
φυσιολόγος[6]
βιοφυσικός
μηχανικός[7]
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο Χάρβαρντ
Πανεπιστήμιο Έτβες Λόραντ
Πανεπιστήμιο της Χαβάης[8]
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσειςβραβείο Νόμπελ Ιατρικής και Φυσιολογίας (1961)[9][10]
αργυρό μετάλλιο Λάιμπνιτς (1937)
honorary doctor of Semmelweis University (1969)
ASA Gold Medal
Howard Crosby Warren Medal (1955)[11]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Ο Μπέκεσυ γεννήθηκε το 1899 στη Βουδαπέστη ως το πρωτότοκο τέκνο των Αλεξάντερ φον Μπέκεσυ (1860–1923), οικονομικού διπλωματικού ακολούθου που γεννήθηκε στην Τρανσυλβανία του τότε Βασιλείου της Ουγγαρίας, και της συζύγου του, Πάουλα Μάζαλυ (1877–1974). Μετά από αυτόν γεννήθηκαν τα δύο αδέλφια του, η Λόλα το 1901 και ο Μίκλος το 1903. Ο Γκέοργκ πήγε σχολείο στη Βουδαπέστη, στο Μόναχο, στην Κωνσταντινούπολη και στη Ζυρίχη. Σπούδασε χημεία στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης και πήρε το διδακτορικό του στη φυσική με θέμα της διατριβής του «Ταχεία μέθοδος προσδιορισμού μοριακού βάρους» από το Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης το 1926. Στη συνέχεια πέρασε ένα έτος εργαζόμενος σε μηχανική εταιρεία. Δημοσίευσε την πρώτη ερευνητική εργασία του επί του συστήματος των δονήσεων του εσωτερικού αυτιού το 1928. Του προσφέρθηκε μία θέση στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα από τον Ρόμπερτ Μπαράνυ, την οποία απέρριψε εξαιτίας των κρύων χειμώνων της Σουηδίας.

Πριν και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ο φον Μπέκεσυ εργάσθηκε στα Ουγγρικά Ταχυδρομεία (από το 1923 μέχρι το 1946), όπου πραγματοποίησε έρευνες πάνω στην ποιότητα του σήματος στις τηλεπικοινωνίες. Η έρευνα αυτή τον οδήγησε στο να ενδιαφερθεί για τη λειτουργία του αυτιού. Το 1946 έφυγε τελικώς από την Ουγγαρία για να συνεχίσει έρευνες σε αυτό το αντικείμενο στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα.

Το 1947 μετανάστευσε στις ΗΠΑ, εργαζόμενος στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ μέχρι το 1966. Μετά την καταστροφή του εργαστηρίου του σε μία πυρκαγιά το 1965, του προσφέρθηκε η διεύθυνση ενός ερευνητικού εργαστηρίου για τα αισθητήρια όργανα στη Χαβάη. Τελικώς έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Χαβάης το 1966 και απεβίωσε στη Χονολουλού σε ηλικία 73 ετών.

Εκτός από επιστήμονας, είχε γίνει και γνωστός ειδικός στην ασιατική τέχνη. Είχε μία μεγάλη συλλογή τέχνης, την οποία δώρισε στο `Ιδρυμα Nobel στη Σουηδία. Ο αδελφός του, δρ. Μίκλος Μπέκεσυ (1903-1980), παρέμεινε στην Ουγγαρία και έγινε διάσημος αγροβιολόγος που τιμήθηκε με το Βραβείο Kossuth.

Οι έρευνές του Επεξεργασία

Ο φον Μπέκεσυ ανέπτυξε μία μέθοδο για να ανατέμνει το εσωτερικό αυτί ανθρώπινων πτωμάτων αφήνοντας μερικώς άθικτο τον κοχλία. Χρησιμοποιώντας στροβοσκοπική φωτογράφηση και νιφάδες αργύρου ως σημάδια, μπόρεσε να παρατηρήσει ότι η βασική μεμβράνη μέσα στον κοχλία ταλαντώνεται όπως ένα επιφανειακό κύμα όταν διεγείρεται από ηχητικά κύματα. Εξαιτίας της δομής του κοχλία και της μεμβράνης, διαφορετικές συχνότητες ήχου προκαλούν τα μέγιστα πλάτη των κυμάτων να συμβαίνουν σε διαφορετικές θέσεις πάνω στη βασική μεμβράνη κατά μήκος του έλικα του κοχλία[13]: Οι υψηλές συχνότητες δονούν περισσότερο τη βάση του κοχλία, ενώ οι χαμηλές δονούν περισσότερο την κορυφή του[14].

Ο φον Μπέκεσυ συμπέρανε ότι οι παρατηρήσεις του έδειχναν το πώς διαφορετικές συχνότητες ηχητικών κυμάτων διασπείρονται τοπικά προτού διεγείρουν διαφορετικές νευρικές ίνες που ενώνουν τον κοχλία με τον εγκέφαλο. Υπέθεσε ότι η ακριβής θέση κάθε αισθητηριακού κυττάρου (τριχοειδές κύτταρο) κατά μήκος του έλικα του κοχλία αντιστοιχεί σε μία συγκεκριμένη συχνότητα ήχου (η λεγόμενη τονοτοπία). Αργότερα ο φον Μπέκεσυ ανέπτυξε ένα μηχανικό πρότυπο του κοχλία, το οποίο επιβεβαίωσε την έννοια της διασποράς συχνοτήτων από τη βασική μεμβράνη στον κοχλία των θηλαστικών. Ωστόσο, αυτό το πρότυπο δεν μπορούσε να πληροφορήσει για τη λειτουργία αυτής της διασποράς συχνοτήτων στη διαδικασία της ακοής[13].

Σε ένα άρθρο του που δημοσιεύθηκε μετά τον θάνατό του, σχολίασε: «Με τον καιρό, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι οι αφυδατωμένες γάτες και η εφαρμογή της αναλύσεως Φουριέ στα προβλήματα της ακοής γίνονταν όλο και περισσότερο ένα εμπόδιο για την έρευνα της ακοής»[15], αναφερόμενος στις δυσκολίες στην απόκτηση ζωικών δειγμάτων που να συμπεριφέρονται όπως όταν ήταν ζωντανά, καθώς και στις παραπλανητικές συνήθεις ερμηνείες των αναλύσεων Φουριέ στην έρευνα της ακοής.

Τιμητικές διακρίσεις Επεξεργασία

  • Βραβείο Denker στην ωτολογία (1931)
  • Μετάλλιο Leibniz της Ακαδημίας Επιστημών του Βερολίνου (1937)
  • Βραβείο Guyot για την Ομιλία και την Ωτολογία του Πανεπιστημίου του Χρόνινγκεν (1939)
  • Ακαδημαϊκό Βραβείο της Ακαδημίας Επιστημών της Βουδαπέστης (1946)
  • Βραβείο Shambaugh (1950)
  • Επίτιμα διδακτορικά από τα Πανεπιστήμια του Μύνστερ (1955), της Βέρνης (1959), της Πάδοβας (1962), του Μπουένος Άιρες (1968), της Κόρδοβας (1968), της Χαβάης (1969) και Semmelweiss της Βουδαπέστης (1969).

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Georg-von-Bekesy. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) SNAC. w6kh23ns. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά) Find A Grave. 114365828. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ 4,0 4,1 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  5. ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27  Σεπτεμβρίου 2015.
  6. ↑ 6,0 6,1 David Crystal: «The Cambridge Encyclopedia of Language» Cambridge University Press. 1987. σελ. 144. ISBN-13 978-0-521-42443-1. ISBN-10 0-521-42443-7.
  7. ↑ Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  8. ↑ Ανακτήθηκε στις 4  Ιουλίου 2019.
  9. ↑ «The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1961». (Αγγλικά) nobelprize.org. Ίδρυμα Νόμπελ. Ανακτήθηκε στις 31  Ιανουαρίου 2021.
  10. ↑ «Table showing prize amounts». (Αγγλικά) Ίδρυμα Νόμπελ. Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 31  Ιανουαρίου 2021.
  11. ↑ www.sepsych.org/warren-medal-recipients/.
  12. ↑ Stevens, Stanley S. (Σεπτέμβριος 1972). «Georg von Békésy». Physics Today 25 (9): 78–80. doi:10.1063/1.3071029. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-09-24. https://archive.today/20130924145118/http://www.physicstoday.org/resource/1/phtoad/v25/i9/p78_s1?bypassSSO=1. Ανακτήθηκε στις 2014-04-15. 
  13. ↑ 13,0 13,1 Goldstein, B. 2001. Sensation and Perception, 6η έκδ. Λονδίνο: Wadsworth.
  14. ↑ Lera Boroditsky. (1999) "Hearing I: Lecture Notes." σ. 3
  15. ↑ Georg von Békésy (1974), «Some Biophysical Experiments from Fifty Years Ago», Annual Review of Physiology 36: 1–16, doi:10.1146/annurev.ph.36.030174.000245, ISBN 978-0-8243-0336-5, PMID 19143520, http://books.google.com/?id=jCkJAAAAIAAJ 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Czeizel, Andrew E. (2004), «Famous Hungarian physicians», Lancet 364 (9434): 581–2, doi:10.1016/S0140-6736(04)16847-5, PMID 15195664 
  • Evans, Rand B. (2003), «Georg von Békésy: visualization of hearing», The American Psychologist 58 (9): 742–6, Sep 2003, doi:10.1037/0003-066X.58.9.742, PMID 14584991 
  • Raju, T. N. (1999), «The Nobel chronicles. 1961: Georg von Békésy (1899–1972)», The Lancet 354 (9172): 80, Jul 3, 1999, doi:10.1016/S0140-6736(05)75353-8, PMID 10406402 
  • Shampo, M. A.; Kyle, R A (1993), «Georg von Békésy—audiology and the cochlea», Mayo Clin. Proc. 68 (7): 706, Jul 1993, PMID 8350644 
  • Tonndorf, J. (1986), «Georg von Békésy and his work», Hear. Res. 22: 3–10, doi:10.1016/0378-5955(86)90067-5, PMID 3525485 
  • Bernhard, C. G. (1986), «Georg von Békésy and the Karolinska Institute», Hear. Res. 22: 13–7, doi:10.1016/0378-5955(86)90069-9, PMID 3525483 
  • «Proceedings of Nobel Symposium 63. Cellular mechanisms in hearing (en hommage à Georg von Békésy). Karlskoga, 2–6 September 1985», Hear. Res. 22: 1–326, 1986, PMID 3525481 
  • Tonndorf, J. (1974), «In memoriam Georg von Békésy 1899–1972», J. Acoust. Soc. Am. 55 (3): 576–7, Mar 1974, doi:10.1121/1.1914566, PMID 4594785 
  • Glorig, A. (1973), «Georg von Békésy 1899–1972», Audiology 12 (5): 540–1, doi:10.3109/00206097309071667, PMID 4582926 
  • Keidel, W. D. (1973), «In memorian Professor Dr. phil. Dr. med. h.c. Georg v. Békésy», Kybernetik 12 (2): 116–8, Feb 1973, doi:10.1007/BF00272468, PMID 4571620 
  • Ratliff, F. (1973), «Georg von Békésy», Experimental brain research. Experimentelle Hirnforschung. Expérimentation cérébrale 16 (3): 219–20, Jan 29, 1973, PMID 4568685 
  • Keidel, W. D. (1973), «[In memoriam Professor Dr.phil.Dr.med.h.c. Georg von Békésy]», Zeitschrift für Laryngologie, Rhinologie, Otologie und ihre Grenzgebiete 52 (1): 1–6, Jan 1973, PMID 4567951 
  • Davis, H. (1972), «Georg von Békésy, 1899–1972», Ann. Otol. Rhinol. Laryngol. 81 (5): 750–1, Oct 1972, PMID 4568444 
  • Zwislocki, J. J. (1972), «Georg von Békésy, 1899–1972», J. Acoust. Soc. Am. 52 (4): 1094–5, Oct 1972, PMID 4563147 
  • «Georg von Beksey», ASHA 14 (9): 513, Sep 1972, ISSN 0001-2475, PMID 4560564 
  • Tonndorf, J. (1972), «[Obituary for Georg von Békésy (1899–1972)]», Archiv für klinische und experimentelle Ohren- Nasen- und Kehlkopfheilkunde 203 (1): 81–5, doi:10.1007/BF00344566, PMID 4564741 
  • «The American Speech and Hearing Association presents the honors of the Association», ASHA 9 (6): 222, 1967, Jun 1967, PMID 5343023 
  • Bernhard, C. G. (1962), «Presentation of the Nobel prize for physiology or medicine (1961) to George von BEKESY», Transactions of the American Otological Society 50: 332–6, PMID 13971073 
  • Keidel, W. D. (1961), «[G. von BEKESY Nobel prize winner 1961.]», Zeitschrift für Laryngologie, Rhinologie, Otologie und ihre Grenzgebiete 40: 885–8, Dec 1961, PMID 14037041 
  • Palva, T. (1961), «[The 1961 Nobel prize in medical science and physiology (Georg von BEKESY).]», Duodecim; lääketieteellinen aikakauskirja 77: 791–2, PMID 14037251 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γκέοργκ_φον_Μπέκεσυ&oldid=10474799"