Γκλίζε 667

Τριπλό αστρικό σύστημα
(Ανακατεύθυνση από Γκλίζε 667 C)

Ο Γκλίζε 667 (142 G. Scorpii) είναι τριπλό αστρικό σύστημα στον αστερισμό του Σκορπιού το οποίο απέχει περίπου 6,8 pc (23,6 έτη φωτός) από τη Γη. Και οι τρεις αστέρες του συστήματος έχουν μάζες μικρότερες από τον Ήλιο. Υπάρχει 12ου μεγέθους αστέρας σε κοντινή απόσταση από το τριπλό αστρικό σύστημα, αλλά δεν είναι βαρυτικά συνδεδεμένος με αυτό. Με γυμνό μάτι, το σύστημα φαίνεται να είναι ένα ενιαίο αχνό άστρο μεγέθους 5,89. Το σύστημα έχει σχετικά υψηλή ιδία κίνηση, που υπερβαίνει το ένα δευτερόλεπτο του τόξου ανά έτος.

Γκλίζε 667
Διάγραμμα που δείχνει τις θέσεις και τα όρια των αστέρων του αστερισμού του Σκορπιού και του περιβάλλοντος χώρου του
ΑστερισμόςΣκορπιός
Συντεταγμένες
(εποχή J2000):
17h 18m 57.16483s[1]
Φαινόμενο μέγεθος5.91/7.20/10.20[2]
Φασματικός τύποςK3V + K5V + M1.5V[2][3]
Απόσταση από τη Γη23,2 ± 0,3 έτη φωτός

Τα δύο φωτεινότερα αστέρια σε αυτό το σύστημα, τα G667 Α και GJ 667 Β, είναι σε τροχιά το ένα γύρω από το άλλο σε μέση γωνιακή απόσταση 1,81 δευτερόλεπτο του τόξου με υψηλή εκκεντρότητα στο 0,58. Στην εκτιμώμενη απόσταση από αυτό το σύστημα, αυτό είναι ισοδύναμο με το φυσικό διαχωρισμό σε περίπου 12,6 AU, ή σχεδόν 13 φορές τον διαχωρισμό της Γης από τον Ήλιο. Η εκκεντρική τροχιά φέρνει το ζευγάρι στην πιο κοντινή απόσταση σε 5 AU και στην πιο μακρινή σε 20 AU, που αντιστοιχεί σε μια εκκεντρότητα στο 0,6.[4] Η τροχιά αυτή διαρκεί περίπου 42,15 χρόνια για να ολοκληρωθεί και το τροχιακό επίπεδο έχει κλίση σε γωνία 128° ως προς τη γραμμή της όρασης από τη Γη. Το τρίτο αστέρι, GJ 667 C, περιστρέφεται γύρω από το ζευγάρι GJ 667 AB  σε γωνιακή απόσταση περίπου 30", η οποία ισοδυναμεί σε μία ελάχιστη απόσταση 230 AU. [5][6]


Γκλίζε 667 A Επεξεργασία

Το μεγαλύτερο αστέρι στο σύστημα, o Gliese 667 A (GJ 667 A), είναι κύριας ακολουθίας τύπου  K  με αστρική ταξινόμηση K3V.[2] Έχει περίπου το 73%[7] της μάζας του Ήλιου και το 76%[2] της ηλιακής ακτίνας, αλλά ακτινοβολεί μόνο περίπου το 12-13% της φωτεινότητας του Ήλιου.[8] Η συγκέντρωση των στοιχείων εκτός από το υδρογόνο και το ήλιο η οποία στην ορολογία των αστρονόμων ονομάζεται μεταλλικότητα, είναι πολύ χαμηλότερη από αυτή του Ήλιου με μια σχετική αφθονία γύρω στο 26% της ηλιακής. [9] Το εμφανές οπτικά το μέγεθος του αστέρα αυτού είναι 6.29, το οποίο με βάση των εκτιμώμενη απόσταση του, δίνει ένα απόλυτο μέγεθος περίπου 7,07 (υποθέτοντας αμελητέα εξάλειψη από διαστρική ύλη).

Γκλίζε 667 Β Επεξεργασία

Όπως ο πρωτογενής,  έτσι και ο δευτερογενής αστέρας Gliese 667 Β (GJ 667 Β) είναι κύριας ακολουθίας αστέρας τύπου K, αν και έχει μια ελαφρώς μεταγενέστερη αστρική ταξινόμηση  K5V.  Έχει μάζα περίπου το 69%[7] του Ήλιου, ή το 95% της πρωτογενούς μάζας, και αυτή είναι που ακτινοβολεί περίπου το 5% της ηλιακής οπτικής φωτεινότητας. Το φαινόμενο μέγεθος του 667 B είναι 7,24, δίνοντας ένα απόλυτο μέγεθος περίπου 8,02.

Γκλίζε 667 C Επεξεργασία

Ο Gliese 667 C είναι το μικρότερο αστέρι στο σύστημα, με μόνο περίπου 31%[7] της μάζας του Ήλιου και το 42%[2] της ηλιακής ακτίνας, σε τροχιά  περίπου 230 AU από το ζευγάρι  Gliese 667 AB.[10] Είναι ένας ερυθρός νάνος που ταξινομείται ως Μ 1.5. Αυτός ο αστέρας ακτινοβολεί μόνο το 1,4% από τη φωτεινότητα του Ήλιου από τη εξωτερική ατμόσφαιρα, με μία σχετικά  ψυχρή ενεργή θερμοκρασία 3.700 Κ.[5] Αυτή η θερμοκρασία είναι αυτή που αποδίδει την κόκκινη λάμψη που είναι χαρακτηριστική των αστέρων τύπου M.[11] Το φαινόμενο μέγεθος του αστέρα είναι 10.25, δίνοντας το απόλυτο μέγεθος του στο 11.03. Είναι γνωστό ότι υπάρχει ένα σύστημα με δύο πλανήτες: υπάρχουν ισχυρισμοί  για μέχρι  και επτά πλανήτες[12] , αλλά αυτό μπορεί να είναι λάθος λόγω αποτυχίας στην καταγραφή του θορύβου στην ακτινική ταχύτητα δεδομένων.[13] Η κατάσταση του ερυθρού νάνου αστέρα  θα επιτρέψει σε οποιουσδήποτε πλανήτες για να λάβουν ελάχιστες ποσότητες υπεριώδους ακτινοβολίας.[10]

Το πλανητικό σύστημα  Επεξεργασία

Κύριο λήμμα: Gliese 667 Cb
Κύριο λήμμα: Gliese 667 Cc

Mε μετρήσεις ακτινικής ταχύτητας του Gliese 667 έχουν ανακαλυφθεί δύο επιβεβαιωμένοι εξωπλανήτες: Gliese 667 Cb (GJ 667 Cb) και Gliese 667 Cc (GJ 667 Cc).[13] Υπάρχουν ενδείξεις για άλλους πέντε πλανήτες που περιστρέφονται γύρω από το τριπλό αστρικό σύστημα.[5][12] Ο Cb ανακοινώθηκε μαζί με άλλους 29 πλανήτες από το Ευρωπαϊκό Νότιο Παρατηρητήριο (HARPS) στις 19 Οκτωβρίου 2009. Ο Cc ανακοινώθηκε επισήμως στις 2 Φεβρουαρίου 2012 από ερευνητές του πανεπιστημίου του Γκέντιγκεν [14] ως ένας από τους καταλληλότερους να διαθέτουν νερό και ως εκ τούτου να υποστηρίζουν ζωή.

 
Καλλιτεχνική απεικόνιση του GJ 667 Cc, ενός δυνητικά κατοικήσιμου πλανήτη σε τροχιά γύρω από έναν κόκκινο νάνο αστέρα, μέλους ενός  τριαδικού συστήματος αστέρων
 
Καλλιτεχνική απεικόνιση  του Gliese 667 Cb με το δυαδικό σύστημα Gliese 667 A/Β στο παρασκήνιο

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. van Leeuwen, F. (November 2007), «Validation of the new Hipparcos reduction», Astronomy and Astrophysics 474 (2): 653–664, doi:10.1051/0004-6361:20078357 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Pasinetti Fracassini, L. E.; Pastori, L.; Covino, S.; Pozzi, A. (February 2001), «Catalogue of Apparent Diameters and Absolute Radii of Stars (CADARS) - Third edition - Comments and statistics», Astronomy and Astrophysics 367 (2): 521–524, doi:10.1051/0004-6361:20000451  Note: see VizieR catalogue J/A+A/367/521.
  3. Suárez Mascareño, A.; Rebolo, R.; González Hernández, J. I.; Esposito, M. (September 2015), «Rotation periods of late-type dwarf stars from time series high-resolution spectroscopy of chromospheric indicators», Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 452 (3): 2745–2756, doi:10.1093/mnras/stv1441 
  4. Bowman, Richard L. «Interactive Planetary Orbits - Kepler's Laws Calculations». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2012. 
  5. 5,0 5,1 5,2 Anglada-Escudé, Guillem; Arriagada, Pamela; Vogt, Steven S.; Rivera, Eugenio J.; Butler, R. Paul; Crane, Jeffrey D.; Shectman, Stephen A.; Thompson, Ian B. και άλλοι. (2012). «A Planetary System around the nearby M Dwarf GJ 667C with At Least One Super-Earth in Its Habitable Zone». The Astrophysical Journal Letters 751 (1): L16. doi:10.1088/2041-8205/751/1/L16. Bibcode2012ApJ...751L..16A. 
  6. Philip C. Gregory (2012). «Additional Keplerian Signals in the HARPS data for Gliese 667C from a Bayesian Re-analysis». arXiv:1212.4058 [astro-ph.EP]. 
  7. 7,0 7,1 7,2 Tokovinin, A. (September 2008), «Comparative statistics and origin of triple and quadruple stars», Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 389 (2): 925–938, doi:10.1111/j.1365-2966.2008.13613.x 
  8. Sven Wedemeyer. «Life on Gliese 667Cc?». Institute of Theoretical Astrophysics. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2018. 
  9. Cayrel de Strobel, G.; Soubiran, C.; Ralite, N. (July 2001), «Catalogue of [Fe/H] determinations for FGK stars: 2001 edition», Astronomy and Astrophysics 373: 159–163, doi:10.1051/0004-6361:20010525 
  10. 10,0 10,1 Anglada-Escudé, Guillem; Tuomi, Mikko; Gerlach, Enrico; Barnes, Rory; Heller, René; Jenkins, James S.; Wende, Sebastian; Vogt, Steven S. και άλλοι. (2013-06-07). «A dynamically-packed planetary system around GJ 667C with three super-Earths in its habitable zone». Astronomy & Astrophysics 556: A126. doi:10.1051/0004-6361/201321331. Bibcode2013A&A...556A.126A. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-06-30. https://web.archive.org/web/20130630214924/http://www.eso.org/public/archives/releases/sciencepapers/eso1328/eso1328a.pdf. Ανακτήθηκε στις 2013-06-25. 
  11. The Colour of Stars, Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation, December 21, 2004, http://outreach.atnf.csiro.au/education/senior/astrophysics/photometry_colour.html, ανακτήθηκε στις 2012-01-16 
  12. 12,0 12,1 Anglada-Escudé, Guillem; Tuomi, Mikko; Gerlach, Enrico; Barnes, Rory; Heller, René; Jenkins, James S.; Wende, Sebastian; Vogt, Steven S. και άλλοι. (2013-06-07). «A dynamically-packed planetary system around GJ 667C with three super-Earths in its habitable zone». Astronomy & Astrophysics 556: A126. doi:10.1051/0004-6361/201321331. Bibcode2013A&A...556A.126A. http://www.eso.org/public/archives/releases/sciencepapers/eso1328/eso1328a.pdf. Ανακτήθηκε στις 2013-06-25. 
  13. 13,0 13,1 Feroz, F.; Hobson, M. P. (2014). «Bayesian analysis of radial velocity data of GJ667C with correlated noise: evidence for only two planets». Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 437 (4): 3540–3549. doi:10.1093/mnras/stt2148. Bibcode2014MNRAS.437.3540F. 
  14. University of Göttingen. Presseinformation: Wissenschaftler entdecken möglicherweise bewohnbare Super-Erde - Göttinger Astrophysiker untersucht Planeten in 22 Lichtjahren Entfernung. Nr. 17/2012 - 02.02.2012. Announcement on university homepage, retrieved 2012-02-02

Σημειώσεις Επεξεργασία

  • «MLO 4». SolStation. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2013. 
  • εξωπλανήτης χώρους τέχνης:
  • «Gliese 667». Orion's Arm. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2013. 
  • «Gliese 667». Open Exoplanet Catalogue. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2013. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία