Γκρόατ (νόμισμα)
Το γκρόατ, αγγλ.: groat είναι το παραδοσιακό όνομα ενός παλαιού αγγλικού και ιρλανδικού αργυρού νομίσματος αξίας τεσσάρων πεννών, καθώς και ενός σκωτικού νομίσματος, που άξιζε αρχικά τέσσερις πέννες, με μεταγενέστερες κοπές να αποτιμώνται σε οκτώ πένες και ένα σελίνι.
Όνομα Επεξεργασία
Το όνομα έχει επίσης εφαρμοστεί σε οποιοδήποτε χοντρό ή μεγάλο νόμισμα, όπως το γερμανικό γκρόσεν (ιταλ.: grosso), ένα αργυρό νόμισμα που κόπηκε στο Τιρόλο το 1271 και τη Βενετία τον 13ο αι., το οποίο ήταν το πρώτο αυτού τού γενικού μεγέθους, που κυκλοφόρησε στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και άλλα μέρη της Ευρώπης. Ο άμεσος πρόγονος του γκρόσο ήταν το γαλλικό γκρο τουρνουά ή γκρόατ της Tουρ, (ελλην.: τορνέζια) το οποίο ήταν γνωστό ως το γκρόοτ (ολλανδικά σημαίνει «μεγάλο») στις Κάτω Χώρες.
Το όνομα αναφέρεται επίσης σε μία σειρά από άλλα ευρωπαϊκά νομίσματα, όπως αυτά της ιταλικής χερσονήσου, γνωστά ως γκρόσο (ελλην.: γρόσι), συμπεριλαμβανομένου του γκρόσο της Βενετίας και του γκόσο της Κρακοβίας στην Πολωνία. Ο Μάρκο Πόλο αναφέρθηκε στο γκρόατ στις αφηγήσεις των ταξιδιών του στην Ανατολική Ασία, όταν περιέγραφε τα νομίσματα της Αυτοκρατορίας Γιουάν. Οι περιγραφές του βασίστηκαν στη μετατροπή του 1 μπεζάντ = 20 γκρόατ =133 1⁄3 τορνεζέλ. [1]
Ήταν αφότου το γαλλικό αργυρό νόμισμα είχε κυκλοφορήσει στην Αγγλία, ότι ένα αγγλικό γκρόατ κόπηκε για πρώτη φορά υπό τον Εδουάρδο Α΄.
Τα σκωτικά γκρόατ δεν κόπηκαν παρά μόνο στη βασιλεία του Δαβίδ Β΄. Τα σκωτικά γκρόατ άξιζαν αρχικά επίσης τέσσερις πέννες, αλλά αργότερα οι κοπές αποτιμήθηκαν σε οκτώ πένες και ένα σελίνι. [2] [3]
Τα ιρλανδικά γκρόατ κόπηκαν για πρώτη φορά το 1425 και τα τελευταία κόπηκαν κατά τη βασιλεία της Ελισάβετ Α΄ της Αγγλίας. Υπήρχαν επίσης δύο ακόμη κοπές, και οι δύο έκτακτης ανάγκης νομισμάτων. [4]
Δεδομένου ότι η λίρα στερλίνα ή 240 πέννες βασιζόταν από τον 12ο αι. σε μία λίρα πύργου ή 5,400 grains (350 g) στερλίνας, δηλ. αργύρου καθαρότητας 0,925, το αγγλικό γκρόατ ή τέσσερις πέννες περιείχαν επομένως 90 grains (5,8 g) άργυρο στερλίνας. Αργότερα οι κοπές έγιναν σταδιακά πιο ελαφριές: 72 grains (4,7 g) το 1351 επί Εδουάρδου Γ΄, 60 grains (3,9 g) το 1412 υπό τον Ερρίκο Δ΄ και 48 grains (3,1 g) το 1464 υπό τον Εδουάρδο Δ΄. Από το 1544 έως το 1560 (το βάρος μειώθηκε σε 32 κόκκους (2,1 g) το 1559) η καθαρότητα του αργύρου ήταν μικρότερη από τη στερλίνα, και μετά την έκδοση του 1561 γενικά δεν κυκλοφόρησαν ξανά για περίπου εκατό χρόνια.
Από τη βασιλεία του Καρόλου Β΄ έως τον Γεώργιο Γ΄, τα γκρόατ (σήμερα συχνά γνωστά ως τετράπενα) εκδίδοντο σε ακανόνιστη βάση για γενική κυκλοφορία, τα μόνα χρόνια κοπής μετά το 1786 ήταν το 1792, το 1795 και το 1800. Μετά από αυτό, οι μόνες κοπές που κυκλοφορούσαν ήταν από το 1836 έως το 1855, με αποδείξεις γνωστές από το 1857 και το 1862, και μία κοπή αποικίας του 1888. Αυτά τα τελευταία νομίσματα είχαν περαιτέρω μειωμένο βάρος σε περίπου 27 κόκκους (1,9 γραμμάρια ) και είχαν την ίδια διάμετρο με τα αργυρά κομμάτια τριών πεννών της ημέρας, αν και παχύτερα. Είχαν επίσης το Britannia στην πίσω όψη, ενώ όλα τα άλλα αργυρά κομμάτια τεσσάρων πεννών από την εποχή της βασιλείας του Γουλιέλμου Γ΄ και της Mαρίας είχαν έναν αριθμό "4" με στέμμα επάνω ως πίσω μέρος, συμπεριλαμβανομένων των αργυρών νομισμάτων Mώντυ των τεσσάρων πεννών του παρόντος. Μερικά γκρόατ συνέχισαν να κυκλοφορούν στη Σκωτία μέχρι τον 20ο αι.
Κατά καιρούς στο παρελθόν, τα αργυρά νομίσματα των δύο πεννών ονομάζονταν «μισό γκρόατ».
Το γκρόατ έπαψε να κόβεται στο Ηνωμένο Βασίλειο το 1856, αλλά το 1888 υποβλήθηκε ειδικό αίτημα για την κοπή μίας αποικιακής ποικιλίας για χρήση στη Βρετανική Γουιάνα και στις Βρετανικές Δυτικές Ινδίες. Το γκρόατ παρέμεινε σε κυκλοφορία στη Βρετανική Γουιάνα, μέχρι που αυτή η περιοχή υιοθέτησε το δεκαδικό σύστημα το 1955.
Τα γκρόατ εξακολουθούν να εκδίδονται σε σύνολα νομισμάτων Μώντυ.
Ιερείς του Βασιλικού Ναυτικού Επεξεργασία
Στη δεκαετία του 1600 και του 1700, οι ιερείς προσλαμβάνοντο σε πολεμικά πλοία του Αγγλικού Ναυτικού από τον καπετάνιο και πληρώνονταν με ένα γκρόατ τον μήνα, που αφαιρείτο από τους μισθούς των ναυτικών. Οι μισθοί του Πολεμικού Ναυτικού δεν αυξήθηκαν μεταξύ 1653 και 1797 (βλέπε ανταρσίες Σπίτχεντ και Nορ), κατά τη διάρκεια της οποίας ο απλός ναυτικός αμειβόταν με 19 σελίνια, όπως και ο ιερέας. [5]
Πολιτιστικές αναφορές Επεξεργασία
Η λέξη "groat" έχει εισέλθει σε μία σειρά από αγγλικές και σκωτικές εκφράσεις, πολλές από αυτές πλέον αρχαϊκές.
Στη βόρεια Αγγλία υπάρχει το ρητό «Blood without groats is nothing» που σημαίνει «οικογένεια χωρίς περιουσία είναι άχρηστη». Ο υπαινιγμός είναι για τη μαύρη πουτίγκα, η οποία αποτελείται κυρίως από αίμα και βρώμη, έχει σχήμα λουκάνικου και είναι κομμένη σε φέτες: χωρίς βρώμη (oats) δεν αξίζει. «Δεν αξίζει ένα γκρόατ» είναι ένα παλαιό ρητό, που σημαίνει «δεν αξίζει ούτε μία πέννα», δηλαδή άχρηστο.
Ο Bενιαμίν Φραγκλίνος, στο βιβλίο του, Αναγκαίες υποδείξεις δίνει τις ακόλουθες οικονομικές συμβουλές:
Στο The Tale of Squirrel Nutkin της Μπέατριξ Πότερ περιέχει τον ακόλουθο γρίφο :
Η απάντηση είναι «ένα κεράσι». [6]
Στο Βιβλίο του νεκροταφείου του Νιλ Γκάιμαν, ένας χαρακτήρας αφηγείται την πληρωμή πλιγούρι σε ανθρώπους που την κράτησαν κάτω από το νερό για να προσδιορίσουν αν ήταν μάγισσα:
Σύμφωνα με το Ιστορία των αργυρών νομισμάτων τού Χώκινς, [7] τα γκρόατ ήταν επίσης γνωστά ως "Joeys",
Αυτό αναφέρεται στο βικτοριανό κομμάτι των τεσσάρων πεννών. Η αναφορά στους ναύλους ταξί σχετίζεται με το γεγονός, ότι το τυπικό ελάχιστο ήταν τέσσερις πέννες, έτσι πολλοί επιβάτες πλήρωναν με ένα κομμάτι έξι πεννών, επιτρέποντας στον οδηγό ταξί να κρατήσει τα ρέστα των δύο πεννών ως φιλοδώρημα. Το αργκό όνομα «Τζόι» μεταφέρθηκε στα αργυρά κομμάτια τριών πεννών, που χρησιμοποιούνταν το πρώτο τρίτο του 20ού αι.
Στο Η μικρή πριγκίπισσα της Φράνσις Χόντζον Μπερνέτ, η Σάρα Κρου παίρνει ένα νόμισμα τεσσάρων πενών από τον δρόμο και το χρησιμοποιεί για να αγοράσει κουλούρια. Η αρχική ιστορία διαδραματίστηκε το 1888.
John o' Groats, ένα τοπωνύμιο στα βόρεια της Σκωτίας, δεν προέρχεται από το "groat" αλλά είναι παραφθορά του "Jan de Groot", το όνομα ενός Ολλανδού, που μετανάστευσε εκεί κατά τη βασιλεία του Ιακώβου Δ΄. [8] [9]
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Σημειώσεις Επεξεργασία
- ↑ Henry Yule. The Travels of Marco Polo: The Complete Yule-Cordier Edition. Third edition (1903), revised and updated by Henri Cordier. Plain Label Books. p. 1229-30. (Note) ((ISBN 1603036156))
- ↑ Mackay: Coin...
- ↑ Stewart: Scottish...
- ↑ Grueber: Handbook...
- ↑ Christopher Lloyd (1970). "The Early Stuart Mariner". The British seaman 1200–1860: a social survey. Associated University Presses. pp. 69, 249. Accessed 12 July 2011.
- ↑ «A Cherry / mp3 midi free download beach motel Sechelt bed breakfast».
- ↑ Edward Hawkins, Silver Coins of England, London, MDCCCXLI. p.257
- ↑ «Brewer, E. Cobham. Dictionary of Phrase & Fable. John o'Groat».
- ↑ «The History of John O'Groats - Visit John O'Groats». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2022.
Βιβλιογραφικές αναφορές Επεξεργασία
- Brewer's Dictionary of Phrase and Fable (1898)
- James Mackay - John Mussel (επιμ. ): Οδηγός τιμής νομισμάτων για βρετανικά νομίσματα, Token Publishing Ltd, Axminster, Devon
- Ian Halley Stewart. The Scottish Coinage, Spink & Son, Λόντρα, 1955
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
«Groat». Encyclopedia Americana. 1920. (Αγγλικά)
