Γραμμή 3 (Μετρό Αθήνας)

Η τρίτη γραμμή του Μετρό Αθήνας (Δημοτικό Θέατρο– Αεροδρόμιο)

Η Γραμμή 3 του μετρό της Αθήνας είναι η γραμμή Δημοτικό ΘέατροΑεροδρόμιο, η οποία στους χάρτες απεικονίζεται με μπλε χρώμα. Διαθέτει 27 σταθμούς και στο μεγαλύτερο τμήμα της είναι υπόγεια. Ειδικότερα στο τμήμα Αεροδρόμιο - Δουκίσσης Πλακεντίας είναι επίγεια, καθώς έχει κοινές ράγες με τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο στην κεντρική νησίδα της Αττικής Οδού. Εγκαινιάστηκε στις 28 Ιανουαρίου 2000, την ίδια ημερομηνία με τη Γραμμή 2, και ενώνει το σταθμό Δημοτικό Θέατρο στον Πειραιά με το Διεθνές Αεροδρόμιο της Αθήνας «Ελευθέριος Βενιζέλος».[1][2] Εξυπηρετεί επίσης και το λιμάνι του Πειραιά που εκεί είναι και ο τερματικός σταθμός της Γραμμής 1.

Γραμμή 3

Δημοτικό Θέατρο – Δουκίσσης Πλακεντίας – Αεροδρόμιο
Συρμός 2ης γενιάς στον σταθμό Νομισματοκοπείο το 2010
Πληροφορίες
ΠεριοχήΕυρύτερη Αθήνα και Μητροπολιτική περιοχή Αθήνας
ΕίδοςΜετρό
ΔίκτυοΜετρό Αθήνας
Σταθμοί27
Ιστότοποςhttps://www.stasy.gr
Λειτουργία
Έναρξη λειτουργίας28 Ιανουαρίου 2000
ΔιαχειριστήςΣΤΑΣΥ ΑΕ
Μήκος γραμμής46,5 χλμ. (συνδυαστικά με το δίκτυο του Προαστιακού) / 25,2 χλμ. (Δημοτικό Θέατρο - Δουκίσσης Πλακεντίας)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Σχεδιαστική απεικόνιση
π  σ  ε

Γραμμή 3

Δημοτικό Θέατρο
ΠειραιάςΓραμμή 1
Μανιάτικα
Νίκαια
Κορυδαλλός
Αγία Βαρβάρα
Αγία Μαρίνα
Αιγάλεω
Α/Δ ΠΑΘΕ
ποταμός Κηφισός
Α/Δ ΠΑΘΕ
Αμαξοστάσιο Ελαιώνα
Ελαιώνας
Κεραμεικός
ΜοναστηράκιΓραμμή 1
ΣύνταγμαΓραμμή 2
Ευαγγελισμός
Μέγαρο Μουσικής
Αμπελόκηποι
Πανόρμου
Κατεχάκη
Εθνική Άμυνα
Χολαργός
Νομισματοκοπείο
Αγία Παρασκευή
Χαλάνδρι
Περιφεριακή Υμηττού
Δουκίσσης Πλακεντίας
Παλλήνη
Περιφερειακή Υμηττού
Παιανία-Κάντζα
Κορωπί
Αεροδρόμιο

Ιστορικό

Επεξεργασία

Προϊστορία της γραμμής

Επεξεργασία

Οι προσπάθειες για την επέκταση του δικτύου μετρό της Αθήνας είχαν ξεκινήσει ήδη από τη δεκαετία του 1950 και έγιναν πιο εντατικές τη δεκαετία του 1960, όταν η νέα τότε κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου παρήγγειλε στον Αμερικανό μελετητή Γουίλμπερ Σμιθ (Wilbur Smith) το 1963 μια μελέτη για τον ολοκληρωμένο συγκοινωνιακό σχεδιασμό της πρωτεύουσας.[3] Στη συνέχεια, η δικτατορική κυβέρνηση παρήγγειλε μια δεύτερη μελέτη στον Σμιθ, η οποία προέβλεπε για πρώτη φορά τη δημιουργία μιας γραμμής που θα ένωνε τον Πειραιά με την Αγία Παρασκευή μέσω του Αιγάλεω και του κέντρου.[4]

Μετά την πτώση της Δικτατορίας, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας υιοθέτησε τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης Σμιθ και το 1977, ύστερα από διεθνή διαγωνισμό, παρήγγειλε μια προκαταρκτική μελέτη για τον σχεδιασμό ενός δικτύου μετρό από τη γαλλο-ελληνική κοινοπραξία SOFRETU-SGTE-SOGELERG-ADK. Η μελέτη αυτή αποτέλεσε και τη βάση για τη δημιουργία του δικτύου τη δεκαετία του 2000 και πρότεινε τη δημιουργία δύο νέων γραμμών. Ειδικότερα η πρώτη, εκτεινόταν από τον Γέρακα μέχρι το Αιγάλεω μέσω του κέντρου και αποτέλεσε τον πρόδρομο της Γραμμής 3. Ως γραμμή 3 θα πέρναγε μέσω των διαδρόμου των Λεωφόρων Μεσογείων, Κηφισίας και Βασιλίσσης Σοφίας από προτεινόμενους και νυν σταθμούς όπως Σταυρό, Πλατεία Αγίας Παρασκευής (Α7), Ερυθρός Σταυρός Μεσογείων, Γηροκομείο, Θων Αμπελοκήπων, Πλατεία Μαβίλη, Ιλίσια, Σύνταγμα, Μοναστηράκι, Κεραμεικός (Πειραιώς και Ιερά Οδός), και Γεωπονική Σχολή.[5]

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, η οποία είχε παγώσει το σχέδιο επέκτασης του μετρό κατά την πρώτη θητεία της, ήδη από το 1981 (επειδή προτίμησε τότε να εφαρμόσει αποκέντρωση και να δώσει τα κονδύλια για να ενισχύσει την επαρχία, ελπίζοντας έτσι να καταφέρει αναστροφή της αστυφιλίας, κάτι όμως που δεν επετεύχθη),[6][7] επανέφερε τα σχέδια για μετρό το 1985 και το ενέταξε στο νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας που παρουσιάστηκε την ίδια χρονιά. Το σχέδιο περιελάμβανε τις γραμμές που είχε προτείνει η SOFRETU, τη γραμμή Α Πειραιάς-Αιγάλεω-Γέρακας και τη γραμμή Β Περιστέρι-Γλυφάδα. Οι ΗΣΑΠ παρέδωσαν μελέτες που συμφωνούσαν με αυτές τις γραμμές, οι οποίες μετονομάστηκαν σε 2 και 3, με την υπάρχουσα γραμμή να μετονομάζεται σε 1.[6] Στην αρχική μελέτη της γραμμής 3, προβλέπονταν σταθμοί επί της Ιεράς Οδού προς τον σταθμό Αιγάλεω στο ύψος του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών με το όνομα Γεωπονική και μεταξύ σταθμού Ελαιώνα και Αιγάλεω, ο σταθμός Άγιος Σάββας, προοπτική που εγκαταλείφθηκε.

Κατασκευή του αρχικού τμήματος της Γραμμής

Επεξεργασία

Τον Ιανουάριο του 1991, η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ξεκίνησε τη διαγωνιστική διαδικασία για την ανάδειξη του αναδόχου για την κατασκευή των νέων τμημάτων του μετρό και είχε ως αντικείμενο τη δημιουργία δύο γραμμών, με συνολικό μήκος άνω των 20 χιλιομέτρων και 21 σταθμούς. Οι δύο αυτές γραμμές ήταν οι εξής:

  • Γραμμή 2: Σεπόλια - Δάφνη, με 12 σταθμούς.
  • Γραμμή 3: Κεραμεικός - Εθνική Άμυνα, με 9 σταθμούς.

Η διεύθυνση του έργου μεταφέρθηκε από την ΕΥΔΕ Μετρό στη νεοσύστατη δημοσίου συμφέροντος ανώνυμη εταιρεία Αττικό Μετρό. Ως ανάδοχος αναδείχθηκε τον Ιούνιο του 1991 η κοινοπραξία Ολυμπιακό Μετρό. Το αρχικό έργο του Μετρό της Αθήνας άρχισε να υλοποιείται τον Νοέμβριο του 1992, όταν και ξεκίνησαν να σκάβουν οι μετροπόντικες. Τελικά δεν παραδόθηκε ενιαία, αλλά τμηματικά. Ήδη από το 1997 είχε ανακοινωθεί ότι οι Γραμμές 2 και 3 θα δίνονταν σε λειτουργία τον Δεκέμβριο του 1999. Τον Μάιο του 1999 ξεκίνησαν οι δοκιμές των συρμών και ταυτόχρονα ανακοινώθηκε ότι και οι δύο Γραμμές θα παραδίδονταν στα τέλη Δεκεμβρίου του 1999, ώστε τα εγκαίνια να συμπέσουν με τους παγκόσμιους εορτασμούς της εισόδου της νέας χιλιετίας. Αιφνιδίως όμως, στα μέσα Δεκεμβρίου, ένα ξαφνικό και απρόβλεπτο τεχνικό ζήτημα στο σύστημα ηλεκτροδότησης, εξανάγκασε την Αττικό Μετρό να μεταθέσει τα εγκαίνια για ένα μήνα μετά,[8] και τελικώς έγιναν στις 28 Ιανουαρίου του 2000, την ίδια ημερομηνία που εγκαινιάστηκε και η Γραμμή 2.

Στις 28 Ιανουαρίου του 2000 παραδόθηκε το πρώτο τμήμα της γραμμής 3, Σύνταγμα-Εθνική Άμυνα. Η επέκταση προς Μοναστηράκι παραδόθηκε 3 χρόνια αργότερα, στις 22 Απριλίου 2003. Περιελάμβανε 1,4 χλμ. σήραγγας και έναν νέο σταθμό με το όνομα Μοναστηράκι.[9] Ο σταθμός, που κατασκευάστηκε κάτω από την Πλατεία Μοναστηρακίου, παρέμεινε ο δυτικός τερματικός σταθμός της Γραμμής για τέσσερα χρόνια. Η καθυστέρηση της επέκτασης από Σύνταγμα προς Μοναστηράκι έγινε λόγω των αντιδράσεων της Εκκλησίας, η οποία φοβήθηκε ότι το πέρασμα της σήραγγας κάτω από την οδό Μητροπόλεως θα επέφερε κίνδυνο αστάθειας στον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών και έπεισε το 1995 τον Κώστα Λαλιώτη του Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. να αλλάξει την χάραξη. Ως αποτέλεσμα, η διαδρομή της σήραγγας μετατοπίστηκε από τη Μητροπόλεως στην οδό Ερμού.[10]

Η κατασκευή του σταθμού Κεραμεικός αναβλήθηκε τότε λόγω επιβεβλημένης αλλαγής στη χάραξη που επέφερε η ανάδειξη του νεκροταφείου του Κεραμεικού, για λόγους προστασίας του αρχαιολογικού χώρου.[11] Ως αποτέλεσμα, τον Ιούνιο του 1996 αποφασίστηκε η εκτροπή της διαδρομής της σήραγγας του σταθμού Κεραμεικός κατά 45 μέτρα για την παράκαμψη και την προστασία του αρχαίου νεκροταφείου. Με τη νέα χάραξη προς Αιγάλεω, μέσω του σταθμού Κεραμεικός στην υφιστάμενη θέση του αντικαθιστώντας τον προηγούμενο στη συμβολή Ιεράς Οδού και Πειραιώς, μετακινήθηκε και ο προτεινόμενος σταθμός στη Γεωπονική[12] επί της Ιεράς Οδού από τη στάση ΟΣΥ Γεωπονική Σχολή στη στάση ΟΣΥ ΕΒΓΑ.[13]

Επέκταση προς Δουκίσσης Πλακεντίας και Αεροδρόμιο

Επεξεργασία

Η επέκταση του μετρό προς το Αεροδρόμιο των Αθηνών δεν προβλεπόταν αρχικά. Χαρακτηριστικά, τον Σεπτέμβριο του 1997 και μάλιστα μόλις λίγες μέρες μετά την ανάληψη της Ολυμπιάδας του 2004 (η επιλογή της Αθήνας έγινε στις 5 Σεπτεμβρίου 1997), ο αρμόδιος γραμματέας του Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ δήλωνε ότι «ούτε σκέψεις ούτε απόφαση υπάρχει για να φθάσει το μετρό της Αθήνας ως το νέο αεροδρόμιο Σπάτων» και αρνήθηκε οποιαδήποτε αλλαγή σχεδίων ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας τον Αύγουστο του 2004, αναφέροντας ότι σε έναν ορίζοντα 20 ετών δεν αποκλείεται το μετρό της Αθήνας να φθάσει στα Σπάτα. Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα, δύο ήταν οι λόγοι που δεν υπήρχε τότε στα σχέδια: πρώτον «γιατί κανένας δεν επιθυμεί βραχυπρόθεσμα σχέδια τα οποία θα μεταβάλουν υπερβολικά τις αξίες της γης στα Μεσόγεια», και δεύτερον διότι υπήρχε τότε η εντύπωση ότι ο Προαστιακός Σιδηρόδρομος μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες μεταφοράς από και προς το νέο αεροδρόμιο.[14]

Σύντομα όμως, το Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. άλλαξε γνώμη, καθώς έγινε αντιληπτή η αναγκαιότητα διασύνδεσης της πρωτεύουσας με το αεροδρόμιο μέσω του μετρό, και αποφάσισε τη χρήση κοινής σιδηροδρομικής γραμμής με τον Προαστιακό για τη Γραμμή 3.

Η πρώτη φάση της επέκτασης προς Αεροδρόμιο ήταν η κατασκευή των τριών σταθμών: Δουκίσσης Πλακεντίας (Χαλάνδρι), Σταυρός και Αεροδρόμιο. Ο σταθμός Δουκίσσης Πλακεντίας στα αρχικά σχέδια είναι ο σημερινός σταθμός Χαλάνδρι ενώ ο σταθμός Σταυρός είναι ο σημερινός σταθμός Δουκίσσης Πλακεντίας. Στην συνέχεια μετονομάστηκε ο σταθμός Δουκίσσης Πλακεντίας σε Χαλάνδρι και ο σταθμός Σταυρός σε Δουκίσσης Πλακεντίας.

Η δεύτερη φάση της επέκτασης ήταν η προσθήκη αποβάθρων συμβατές με το μετρό στους σταθμούς του Προαστιακού Σιδηρόδρομου: Παλλήνη, Παιανία - Κάτζα, Κορωπί.

Η τρίτη φάση της επέκτασης ήταν η προσθήκη των σταθμών: Χολαργός, Αγία Παρασκευή, Νομισματοκοποίο στο τμήμα Εθνική Άμυνα - Χαλάνδρι.

Στις 24 Ιουλίου 2004 παραδόθηκε η επέκταση από τον σταθμό Εθνική Άμυνα μέχρι το Χαλάνδρι. Μετά από 4 μέρες, στις 28 Ιουλίου 2004 ο σταθμός Δουκίσσης Πλακεντίας δόθηκε σε κυκλοφορία. Στις 30 Ιουλίου 2004 ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση της επέκτασης με τη λειτουργία του σταθμού στο Αεροδρόμιο.[15] Στο πλαίσιο της επέκτασης, ανοίχτηκαν 5,6 χλμ. σήραγγας και δημιουργήθηκαν 20,7 χλμ. επίγειας σιδηροδρομικής γραμμής κοινής χρήσης με τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο.[16] Στο τμήμα Δουκίσσης Πλακεντίας - Αεροδρόμιο, μόνο οι συρμοί δεύτερης γενιάς λειτουργούν και κυκλοφορούν, καθώς οι άλλοι συρμοί δεν διαθέτουν παντογράφους και υποστήριξη για εναλλασόμενο ρεύμα.

Τον Ιούλιο του 2006, οι σταθμοί Κορωπί, Παιανία-Κάντζα και τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους ο σταθμός Παλλήνη, ενσωματώθηκαν στο δίκτυο του μετρό. Αυτοί οι σταθμοί ανήκουν στην δεύτερη φάση της επέκτασης. Έως τότε, οι σταθμοί αυτοί λειτουργούσαν μεν, αλλά εξυπηρετούσαν μόνο τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο, καθώς απαιτούνταν ορισμένες εργασίες στις αποβάθρες των σταθμών ώστε αυτές να καταστούν συμβατές και με τους συρμούς του μετρό.[17] Πριν το 2006, οι πολίτες της Παλλήνης, της Παιανίας και του Κορωπίου αναγκαζόντουσαν να αποβιβαστούν στον σταθμό Δουκίσσης Πλακεντίας για να πάρουν το μετρό.

Έμενε να κατασκευαστούν οι προβλεπόμενοι ενδιάμεσοι 3 σταθμοί της γραμμής. Αυτοί οι 3 σταθμοί ανήκαν στην τρίτη φάση της επέκτασης. Οι σταθμοί Νομισματοκοπείο και Χολαργός είχαν έτοιμο κέλυφος, ήδη από την εποχή που έγινε η διάνοιξη της σήραγγας προς Δουκίσσης Πλακεντίας, ώστε να μπορούν να κατασκευαστούν εκ των υστέρων. Όμως δεν υπήρχε ανάλογη πρόβλεψη για τον σταθμό Αγία Παρασκευή, λόγω προηγούμενων διαφωνιών του Δημοτικού Συμβουλίου μέσα στο έτος 2000 για την τελική χωροθέτησή του. Για να κατασκευαστεί, χρειάστηκε να διακοπεί η σύνδεση με το Αεροδρόμιο για 6,5 μήνες το διάστημα Φεβρουάριο - Σεπτέμβριο 2009 (προκειμένου να κατεδαφιστεί η σήραγγα στο επίμαχο σημείο, σε μήκος 120 μέτρων, για να φτιαχτεί εκ των υστέρων ο σταθμός), διάστημα κατά το οποίο οι συρμοί της γραμμής 3 τερμάτιζαν στο σταθμό Εθνική Άμυνα. Η επαναλειτουργία του τμήματος Εθνική Άμυνα - Αεροδρόμιο, έγινε στις αρχές Σεπτεμβρίου 2009, οπότε και εγκαινιάστηκε ο σταθμός Νομισματοκοπείο στις 2 Σεπτεμβρίου.[18] Στις 23 Ιουλίου 2010 εγκαινιάστηκε ο σταθμός Χολαργός.[19] Τέλος, στις 30 Δεκεμβρίου 2010 παραδόθηκε στο κοινό και ο σταθμός Αγία Παρασκευή.[19]

Επέκταση προς Αιγάλεω

Επεξεργασία

Τον Μάιο του 2007 η Γραμμή 3 επεκτάθηκε δυτικά από το Μοναστηράκι προς το Αιγάλεω με τους νέους σταθμούς Κεραμεικός, Ελαιώνας και Αιγάλεω.[19]

Επέκταση προς Χαϊδάρι (Αγία Μαρίνα)

Επεξεργασία

Η Γραμμή 3 επεκτάθηκε επιπλέον κατά 1,4 χλμ. προς τα δυτικά με τη λειτουργία τον Δεκέμβριο του 2013 του σταθμού Αγία Μαρίνα.[20]

Επέκταση προς Πειραιά (Δημοτικό Θέατρο)

Επεξεργασία
 
Η επέκταση της Γραμμής 3 προς Πειραιά, που ολοκληρώθηκε το 2022.

Τον Οκτώβριο του 2004, επί Υπουργείας Σουφλιά, παρουσιάστηκε χάρτης μελέτης 8 γραμμών μετρό, στον οποίο εμφανιζόταν και η προέκταση προς Πειραιά. Ως τερματικός σταθμός της γραμμής 3, που θα επόταν του Δημοτικού Θεάτρου, ήταν ο σταθμός Ζέα στον Λιμένα Ζέας (Πασαλιμάνι).[21]

Λόγω αρχαιολογικών ανασκαφών στον Λιμένα Ζέας την περίοδο 2002 - 2012 όμως, υπήρξαν τότε φόβοι ότι η κατασκευή του τερματικού σταθμού Ζέα θα γινόταν ανέφικτη. Ως αποτέλεσμα, τα πλάνα για τη θέση του τερματικού σταθμού άλλαξαν και όταν η αρχική δημοπράτηση της προέκτασης προς Πειραιά προκηρύχθηκε τον Οκτώβριο του 2006 προέβλεπε τους σταθμούς Αγία Βαρβάρα, Κορυδαλλός, Νίκαια, Μανιάτικα, Πειραιάς, Δημοτικό Θέατρο και Ευαγγελίστρια, με συνολικό μήκος της σήραγγας στα 8,2 χιλιόμετρα.[22]

Σύμφωνα με το τότε (Οκτώβριος του 2006) σχέδιο της γραμμής 3, ο τερματικός σταθμός της θα βρισκόταν στην Λεωφόρο Λαμπράκη στο ύψος του Γηροκομείου Πειραιά, το οποίο ανήκει στη Μητρόπολη Πειραιώς, και θα είχε την ονομασία Ευαγγελίστρια, από την ονομασία του ομώνυμου ναού δίπλα στο Γηροκομείο, καθώς και της ομώνυμης συνοικίας γύρω από τον ιερό ναό. Μόλις ανακοινώθηκε όμως αυτό επίσημα από την Αττικό Μετρό, τον Οκτώβριο του 2006 που ξεκίνησε η αρχική δημοπράτηση της επέκτασης της γραμμής 3, αντέδρασε αμέσως ο καινούριος τότε Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ, με τον ισχυρισμό ότι θα ενοχλούνταν οι ηλικιωμένοι στο διπλανό Γηροκομείο Πειραιά,[Σημ. 1] και τελικώς η κατασκευή του σταθμού αυτού ακυρώθηκε το 2007, καθώς ο Γιώργος Σουφλιάς (τότε υπουργός στο Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ.) έκανε τότε δεκτό το αίτημα του Μητροπολίτη για ακύρωση της κατασκευής του σταθμού. Το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό, καθώς όχι μόνο ακυρώθηκε ο σταθμός, αλλά επιπρόσθετα στις 10 Νοεμβρίου 2008 ακυρώθηκε από την Αττικό Μετρό και ο διαγωνισμός, προκαλώντας καθυστέρηση 3 ετών, διότι ο νέος διαγωνισμός ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2009 (η έναρξη της επαναδημοπράτησης), έχοντας χάσει έναν σταθμό και 600 μέτρα μήκος, ενώ αμέσως μετά χτύπησε η οικονομική κρίση, ο διαγωνισμός πάγωσε και μετά από πολλές δυσκολίες ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2011, ακριβώς 5 χρόνια μετά την πρώτη του δημοπράτηση. Ως αποτέλεσμα της ακύρωσης αυτής, ο Σταθμός Δημοτικό Θέατρο προσδιορίστηκε πλέον ως ο τερματικός της γραμμής 3.[25]

Η επόμενη δημοπράτηση ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2011 και η σχετική σύμβαση υπογράφτηκε την 1η Μαρτίου του 2012 ανάμεσα στην Αττικό Μετρό Α.Ε. και την ανάδοχη κοινοπραξία J&P - ΑΒΑΞ Α.Ε., GHELLA SPA, ALSTOM TRANSPORT S.A.. Έχει μήκος 7,6 χιλιόμετρα, με τους σταθμούς: Αγία Βαρβάρα, Κορυδαλλός, Νίκαια, Μανιάτικα, Πειραιάς και Δημοτικό Θέατρο.[26]

Η επέκταση παραδόθηκε τμηματικά, λόγω σοβαρών δυσκολιών, συμπεριλαμβανομένων υπόγειων σπηλαίων κατά μήκος της σήραγγας, που χρειάστηκε να αντιμετωπιστούν με τεράστιες προσθήκες τσιμέντου,[27] της γειτνίασης της σήραγγας με τη θάλασσα στο λιμάνι του Πειραιά, αλλά και λόγω κάποιων πρακτικών καθυστερήσεων της τελικής φάσης των έργων λόγω της Πανδημίας COVID-19, ιδίως τα έτη 2020 και 2021. Οι σταθμοί Αγία Βαρβάρα, Κορυδαλλός, Νίκαια παραδόθηκαν στις 7 Ιουλίου 2020,[28] ενώ οι άλλοι τρείς σταθμοί Μανιάτικα, Πειραιάς και Δημοτικό Θέατρο δόθηκαν σε λειτουργία στις 10 Οκτωβρίου του 2022.[29]

Στην παρακάτω σχεδιαστική απεικόνιση της γραμμής, περιλαμβάνονται διαδοχικά όλοι οι σταθμοί της Γραμμής 3. Αναφέρονται, επίσης, οι ανταποκρίσεις με τις υπόλοιπες γραμμές του δικτύου Μετρό, καθώς και οι συνδέσεις με άλλα μέσα σταθερής τροχιάς.[2][30]

Σταθμοί Γραμμής 3
Όνομα Εγκαίνια Συνδέσεις Απόσταση (σε χλμ.) Περιοχή
Από προηγ. Συνολική Δήμος Π. Ενότητα
Δημοτικό Θέατρο 10 Οκτωβρίου 2022   0,0 0,0 Πειραιάς Πειραιάς
Πειραιάς     0,8 0,8
Μανιάτικα Καμία 1,4 2,2
Νίκαια 7 Ιουλίου 2020 1,0 3,2 Νίκαια-Άγιος Ιωάννης Ρέντη
Κορυδαλλός 1,4 4,6 Κορυδαλλός
Αγία Βαρβάρα 1,6 6,2 Αγία Βαρβάρα Δυτικός Τομέας Αθηνών
Αγία Μαρίνα 14 Δεκεμβρίου 2013 1,3 7,5
Αιγάλεω
Αιγάλεω 26 Μαΐου 2007 1,4 8,9
Ελαιώνας 1,1 10,0
Κεραμεικός 1,9 11,9 Αθήνα Κεντρικός Τομέας Αθηνών
Μοναστηράκι 22 Απριλίου 2003   1,4 13,3
Σύνταγμα 28 Ιανουαρίου 2000     0,9 14,2
Ευαγγελισμός Καμία 1,0 15,2
Μέγαρο Μουσικής 0,7 15,9
Αμπελόκηποι 1,0 16,9
Πανόρμου 0,9 17,8
Κατεχάκη 1,2 19,0
Εθνική Άμυνα 1,0 20,0
Παπάγου-
Χολαργός
Φιλοθέη-
Ψυχικό
Βόρειος Τομέας Αθηνών
Χολαργός 23 Ιουλίου 2010 1,0 21,0
Χαλάνδρι
Νομισματοκοπείο 2 Σεπτεμβρίου 2009 1,2 22,2
Αγία Παρασκευή 30 Δεκεμβρίου 2010 1,1 23,3
Χαλάνδρι 24 Ιουλίου 2004 0,9 24,2
Δουκίσσης Πλακεντίας 28 Ιουλίου 2004   1,0 25,2
Παλλήνη 20 Σεπτεμβρίου 2006 4,6 29,8 Παλλήνη Ανατολική Αττική
Παιανία-Κάντζα 10 Ιουλίου 2006 2,3 32,1
Παιανία
Κορωπί 8,6 40,7 Κορωπί
Αεροδρόμιο 30 Ιουλίου 2004 5,8 46,5 Σπάτα
 
Γραμμή 3

Επεκτάσεις και προσθήκες σταθμών υπό μελέτη

Επεξεργασία

Διακλάδωση από Νίκαια προς Πέραμα

Επεξεργασία

Τον Ιανουάριο του 2019 ανέκυψε σχεδιασμός που θα περιλαμβάνεται στη νέα Μελέτη Ανάπτυξης Μετρό του Μετρό Αθήνας για διακλάδωση από τη Νίκαια ή από τα Μανιάτικα[31] προς Πέραμα (Πλατεία Τζορμπατζόγλου) μέσω των σταθμών Χαλκηδόνα (Πέτρου Ράλλη και Τζαβέλλα), Κερατσίνι (Σαλαμίνας και Παύλου Φύσσα), Δαγκλή (Παλαιά Στάση Τραμ Περάματος Πλακούδα).[32]

Προσθήκη Σταθμού Γεωπονικής

Επεξεργασία

Στις 6 Μαΐου 2018 υπογράφτηκε μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ Αττικό Μετρό και Γεωπονικού Πανεπιστήμιου Αθηνών για την προσθήκη του σταθμού «Γεωπονικό Πανεπιστήμιο» (σημερινό φρέαρ Ιεράς Οδού και Χαρτεργατών επί του ΓΠΑ), ως ενδιάμεσου σταθμού μεταξύ Ελαιώνα και Κεραμεικού, όπως προβλεπόταν κατά την κατασκευή του διαδρόμου της Ιεράς Οδού,[33] αλλά ακυρώθηκε επειδή αντέδρασε στην κατασκευή σταθμού ο τότε (1991 - 1997) πρύτανης Μιχαήλ Λουκάς το 1996, ξεσηκώνοντας μάλιστα τότε και τους φοιτητές της Γεωπονικής σε διαδηλώσεις στην Ιερά Οδό (ισχυρίστηκε ότι θα καταστρεφόταν ένα τμήμα ενός από τους κήπους του Πανεπιστημίου αν είχε εγκατασταθεί το εργοτάξιο κατασκευής του σταθμού).[34]

Προσθήκη σταθμού Γαργηττού

Επεξεργασία

Στις 15 Μαΐου 2019 ο υπουργός υποδομών και μεταφορών Χρήστος Σπίρτζης εξήγγειλε την προσθήκη του σταθμού μετρό και προαστιακού Γαργηττού στην συμβολή Αττικής Οδού με την Λεωφόρο Γέρακα το 2021.[35] Στις 6 Σεπτεμβρίου 2021, ο δήμαρχος Παλλήνης-Γέρακα Θανάσης Ζούτσος επανέφερε το θέμα της δημιουργίας του σταθμού στην επικαιρότητα με χρονικό ορίζοντα υλοποίησης το 2023.[36][37][38] Στις 13/11/2024 με ερώτηση του στην Βουλή, ο βουλευτής Μανώλης Χριστοδουλάκης επαναφέρει το θέμα του διεκδικούμενου σταθμού.[39]

Προσθήκη σταθμού Καρελά

Επεξεργασία

Στις 4 Οκτωβρίου 2022 ο υφυπουργός υποδομών και μεταφορών Γιώργος Καραγιάννης ανήγγειλε την πρόθεση εταιρειών να χρηματοδοτήσουν την κατασκευή σταθμού στον Καρελλά,[40] στην συμβολή της Αττικής Οδού με την Αγίου Λουκά και στο ύψος του Karela Office Park (Cosmote). Στις 11 Μάϊου 2023 εγκρίθηκε η τεχνική περιβαλλοντική μελέτη του σταθμού.[41] και ο σταθμός θα είναι έτοιμος προς επιβατική χρήση το πρώτο εξάμηνο του 2025.[42]

Σημειώσεις

Επεξεργασία
  1. Καθοριστικό ρόλο, πάντως (αν όχι τον καθοριστικότερο), σίγουρα έπαιξε και το γεγονός ότι θα έπρεπε να γίνει προσωρινή απαλλοτρίωση μιας έκτασης που ανήκει στη Μητρόπολη Πειραιώς (στον προαύλιο χώρο του γηροκομείου και εν μέρει μπροστά από τον ομώνυμο ναό) προκειμένου να αναπτυχθεί το εργοτάξιο κατασκευής του σταθμού και προφανώς υπήρξε παρασκηνιακή κόντρα και άρνηση παραχώρησης του απαραίτητου αυτού χώρου από τον Μητροπολίτη.[23][24] Αυτή η παράμετρος, επίσης, μπορεί να εξηγήσει το γιατί δεν υπήρξε καμία αντίδραση από τον ίδιο Μητροπολίτη λίγα χρόνια μετά όταν κατασκευάστηκε η στάση του Τραμ Ευαγγελίστρια στο ίδιο σημείο όπου επρόκειτο αρχικά να γίνει ο σταθμός του Μετρό, στο ύψος του Γηροκομείου Πειραιά, καθώς τα έργα και οι γραμμές του Τραμ κατέλαβαν μόνο το οδόστρωμα και δεν επεκτάθηκαν στο οικοδομικό τετράγωνο.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «Γενέθλια: Σαν σήμερα η Αθήνα απέκτησε Μετρό πριν από 13 χρόνια». iefimerida. 28 Ιανουαρίου 2013. http://www.iefimerida.gr/news/87987/%CF%83%CE%B1%CE%BD-%CF%83%CE%AE%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B1-%CE%B7-%CE%B1%CE%B8%CE%AE%CE%BD%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CE%AD%CE%BA%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B5-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CF%81%CF%8C-%CF%80%CF%81%CE%B9%CE%BD-13-%CF%87%CF%81%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CE%B1. Ανακτήθηκε στις 13 Oκτωβρίου 2013. 
  2. 2,0 2,1 «Χάρτης Δικτύου Μέσων Σταθερής Τροχιάς». ΣΤΑ.ΣΥ. Α.Ε. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2013. 
  3. Galis, V. (2006) ―From Shrieks to Technical Reports: technology, disability and political processes in building Athens metro‖. Ph.D. Thesis, Linköping University, Linköping studies in arts and science, No. 374, Sweden.
  4. Ministry of Public Works, General Directorate of Public Works, Traffic Division & Wilbur Smith and Associates. “Athens – Attica Region, Traffic and Transportation study”. Final Report, Volume II, 1974.
  5. Το μετρό της Αθήνας και οι εξαγγελίες των πολιτικών από το 1965 ως το 1979.
  6. 6,0 6,1 Μπάτσος, ∆. Β.(1993), ‘’Τα συγκοινωνιακά έργα και οι αστικές ρυθµίσεις (το υπό κατασκευή Μετρό Αθηνών και η επιρροή του στο αστικό περιβάλλον)’’. Παρουσίαση στο Τεχνικό Επιµελητήριο Ελλάδος, Αθήνα.
  7. Pagoulatos, G. 2002. “Greece, the European Union, and the 2003 Presidency”. In Research and European Issues, No. 21, December 2002. Available at: http://www.aueb.gr/users/pagoulatos/Notre%20Europe%20Greek%20Presidency-EN.pdf
  8. Περιοδικό Autotriti, 28 Δεκεμβρίου 1999.
  9. «Τα έργα σε λειτουργία». Κατασκευή Μετρό Αθήνας. Αττικό Μετρό Α.Ε. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2013. 
  10. ««Ξεκινά» η γραμμή 4». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2018. 
  11. Λιάλιος, Γιώργος (25 Μαρτίου 2015). «Το πάρκινγκ των 15 εκατομμυρίων». Η Καθημερινή. http://www.kathimerini.gr/808789/article/epikairothta/ellada/to-parkingk-twn-15-ekatommyriwn. 
  12. Παρακάμπτουν τον Κεραμεικό
  13. ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΥ - ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ.
  14. «Το μετρό δεν πάει στα Σπάτα». ΤΟ ΒΗΜΑ. 14 Σεπτεμβρίου 1997. http://www.tovima.gr/relatedarticles/article/?aid=91087. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2013. 
  15. «Παραδόθηκε σήμερα στο επιβατικό κοινό ο προαστιακός σιδηρόδρομος». Pathfinder. Ιούλιος 2004. http://news.pathfinder.gr/greece/news/82731.html. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2013. [νεκρός σύνδεσμος]
  16. «Τον Ιούλιο φτάνει το Μετρό στο αεροδρόμιο». ΗΜΕΡΗΣΙΑ.gr. Ιούνιος 2004. http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26509&subid=2&pubid=133918. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2013. 
  17. «Με το μετρό σε Κάντζα, Κορωπί». Η Καθημερινή. 11 Ιουλίου 2006. http://news.kathimerini.gr/4Dcgi/4Dcgi/_w_articles_columns_2_11/07/2006_190604. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2013. 
  18. Συχνές Ερωτήσεις, Αττικό Μετρό Α.Ε.
  19. 19,0 19,1 19,2 «Γραμμή 3». Τα έργα σε λειτουργία. Αττικό Μετρό Α.Ε. 
  20. «Το Σάββατο 14 Δεκεμβρίου παραδίδεται ο σταθμός της Αγίας Μαρίνας». Athens Transport. Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2013. 
  21. «Σχέδιο Ανάπτυξης Γραμμών Μετρό Αθήνας (2004)». Αττικό Μετρό. 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Νοεμβρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2022. 
  22. «AttikoMetro». www.ametro.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2016. 
  23. Όταν προσπαθούσαν να διώξουν το Μετρό από τα Εξάρχεια (και άλλοι σταθμοί που καταργήθηκαν στο παρελθόν). 24 Φεβρουαρίου 2021.
  24. Μετρό -προαστιακός: οι φωτεινές πλευρές και οι γκρίζες ζώνες. ΑΘΗΝΑ - η πόλη μου, αρχιτεκτονική, αστικό περιβάλλον. 11 Μαρτίου 2023.
  25. «Μετρό Αθήνας: βγήκε μειοδότης και ξεκινά η επέκταση προς Πειραιά, η μεγαλύτερη εδώ και 11 χρόνια! 6 Οκτωβρίου 2011». ypodomes.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2016. 
  26. «ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε». Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2022. 
  27. Λιάλιος, Γιώργος. «Μετ' εμποδίων το μετρό προς Πειραιά λόγω σπηλαίων». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2022. 
  28. «Αυτοί είναι οι νέοι σταθμοί του μετρό σε «Αγία Βαρβάρα», «Κορυδαλλό» και «Νίκαια» (pics)». ΣΚΑΪ. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2020. 
  29. «Τη Δευτέρα 10 Οκτωβρίου τα εγκαίνια των νέων σταθμών του Μετρό στον Πειραιά». Athens Transport. 4 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2022. 
  30. «Πίνακες Διάρκειας Διαδρομής». ΣΤΑ.ΣΥ. Α.Ε. Ανακτήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2013. 
  31. Μόνη λύση το μετρό για το Πέραμα των 30.000 κατοίκων.
  32. Προκρίνεται η λύση της επέκτασης του Μετρό προς Κερατσίνι και Πέραμα. 01.02.2019.
  33. Οι Ελληνικοί Σιδηρόδρομοι Εκδόσεις Μίλητος σελ. 37
  34. Νέος σταθμός του Μετρό στη Γεωπονική.
  35. Στο τέλος του χρόνου. Ταχύτητα-ρεκόρ : Αθήνα - Θεσσαλονίκη σε 3 ώρες και 20 λεπτά
  36. Θανάσης Ζούτσος στο “Π”: Μετρό στον Γέρακα, τώρα!
  37. Γέρακας: Συνδέεται με Προαστιακό και Μετρό – Που αλλού διεκδικεί σταθμό
  38. Ο Γέρακας αποκτά υπόγεια στάση Προαστιακού και Μετρό (βίντεο)
  39. Διεκδικούμε τη δημιουργία σταθμού του μετρό στον Γέρακα
  40. Καραγιάννης: Νέα στάση Προαστιακού στον Καρελλά με χρηματοδότηση από ομάδα εταιρειών.
  41. ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΟΣ ΑΘΗΝΑΣ. Νέος σταθμός του Προαστιακού στην περιοχή Καρελλάς – Σε 30 λεπτά από το Σύνταγμα στην Παιανία.
  42. «Νέος σταθμός του μετρό και του Προαστιακού στην Παιανία», Πρώτο Θέμα, σελίδα 23.