Δ΄ Εθνική ποδοσφαίρου ανδρών

Δ΄ Εθνική Κατηγορία
Διοργανωτής	Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία
Ίδρυση	1982 (ανεπίσημα)
Κατάργηση	2013
Χώρα	Ελλάδα
Κατηγορίες	10
Αριθμός ομάδων	107
Επίπεδο	4
Άνοδος	Γ΄ Εθνική
Υποβιβασμός	Τοπικά πρωταθλήματα Ε.Π.Σ.
Τοπικά κύπελλα	Τοπικά κύπελλα Ε.Π.Σ.,; Κύπελλο Ελλάδας ερασιτεχνών
Περισ. κατακτήσεις	Π.Α.Σ. Λαμία 1964 (5) Α.Π.Ο. Φωστήρας Ταύρου (5) Φ.Σ. Κοζάνη (5)
Ιστοσελίδα	epo.gr
	wikidata (π • σ • ε )

Το πρωτάθλημα ποδοσφαίρου της Δ΄ Εθνικής Κατηγορίας ήταν η 4η ιεραρχικά και πρώτη ερασιτεχνική κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου, την ευθύνη για τη διοργάνωση της οποίας έφερε η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (ΕΠΟ). Από το 2013 έπαψε να υφίσταται.^[1] Η τέταρτη εθνική κατηγορία επανήλθε σε ισχύ τις περιόδους 2019-21 με την μορφή όμως της Γ΄ Εθνικής.

ΙστορικόΕπεξεργασία

Εθνικό Ερασιτεχνικό ΠρωτάθλημαΕπεξεργασία

Η Δ΄ Εθνική ξεκίνησε επίσημα από την ΕΠΟ την ποδοσφαιρική περίοδο 1987–88, αν και ουσιαστικά υπήρχε νωρίτερα, από την περίοδο 1982–83, καθώς την χρονιά εκείνη θεσπίστηκε επίσημα η Γ΄ Εθνική. Έτσι, το Εθνικό Ερασιτεχνικό Πρωτάθλημα που είχε θεσπιστεί την περίοδο 1977–78 λειτούργησε ουσιαστικά ως την περίοδο 1981–82 ως η τρίτη κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου και μεταξύ 1982–83 και 1986–87 ως η τέταρτη. Διεξάγεται με την μορφή 10 ομίλων, χωρισμένων με γεωγραφικά κριτήρια, προκειμένου να εκπροσωπούνται αναλογικά όλες οι περιοχές της Ελλάδας.

Δ΄ Εθνική ΚατηγορίαΕπεξεργασία

Από το 1987–88 οπότε και επίσημα καθιερώθηκε ως εθνική κατηγορία, χρησιμοποιήθηκαν οι ονομασίες Δ΄ Εθνική και Περιφερειακό Πρωτάθλημα. Την πρώτη χρονιά διεξήθη σε τέσσερις ομίλους, με τις τέσσερις πρωταθλήτριες ομάδες να κερδίζουν τον προβιβασμό στην Γ' Εθνική. Σύντομα όμως η κατηγορία άρχισε να διογκώνεται, με αποτέλεσμα στο πρώτο μισό της δεκαετίας του 1990 να διεξάγεται ακόμα και σε 12 ομίλους και έναν τεράστιο αριθμό ομάδων, ο οποίος την περίοδο 1991–92 είχε φτάσει στις 231.

Στην συνέχεια επιχειρήθηκε μία σταδιακή μείωση του τεράστιου όγκου των συμμετοχών, με αποτέλεσμα στο ξεκίνημα της δεκαετίας του 2000 οι όμιλοι να επανέλθουν στους τέσσερις και οι ομάδες μόλις στις 64. Από το 2002–03 ως σήμερα ο αριθμός των ομίλων έχει σταθεροποιηθεί στους 10, ενώ το σύνολο των ομάδων που συμμετέχουν κυμαίνεται μεταξύ 150 και 160. Η αρίθμηση των ομίλων γίνεται από βορρά προς νότο.

Οι νικήτριες ομάδες των ομίλων εξασφαλίζουν τον προβιβασμό τους στην Γ΄ Εθνική. Ορισμένες χρονιές, λόγω αναδιάρθρωσης των κατηγοριών προβιβάστηκαν και οι δεύτερες ομάδες, ενώ την αγωνιστική περίοδο του 1988–89 είχαν προβιβαστεί οι έξι πρώτες ομάδες του κάθε ομίλου^[2]. Στον αντίποδα, πάλι λόγω αναδιάρθρωσης, υπήρξε μία χρονιά (2002–03), οπότε και υπήρξαν κάποιες νικήτριες ομίλων οι οποίες τελικά δεν προβιβάστηκαν απευθείας, αφού υποχρεώθηκαν να δώσουν αγώνες μπαράζ με νικήτριες άλλων ομίλων.

Οι ομάδες που κατακτούν τις τελευταίες θέσεις της βαθμολογίας (ο αριθμός ποικίλει από χρονιά σε χρονιά και από όμιλο σε όμιλο) υποβιβάζονται στα τοπικά πρωταθλήματα και αντικαθίστανται από τις πρωταθλήτριες ομάδες των τοπικών πρωταθλημάτων. Τις περιόδους 1988–89 και 1989–90, δεν υποβιβάστηκε καμία ομάδα. Όσον αφορά στις πρωταθλήτριες των τοπικών ποδοσφαιρικών ενώσεων, αυτές κατά κανόνα ανέρχονται απευθείας στη Δ΄Εθνική. Εξαίρεση αποτέλεσαν οι περίοδοι 1986-87, 1987-88, 1998-99, 1999-00 και 2000-01, όταν διοργανώθηκαν προκριματικοί αγώνες, με στόχο τον περιορισμό των ομάδων που θα ανέβαιναν στη Δ΄ Εθνική, συνήθως λόγω αναδιάρθρωσης των ομίλων της κατηγορίας. Το ίδιο μάλιστα σύστημα εφαρμόσθηκε εκ νέου την περίοδο 2011-12, αφού η Δ΄ Εθνική οδεύει προς κατάργηση ή συγχώνευση με τη Φούτμπολ Λιγκ 2. Στον πίνακα που ακολουθεί αναφέρονται οι νικήτριες ομάδες όλων των ομίλων της Δ΄Εθνικής, από την περίοδο 1982–83, καθώς επίσης και ο αριθμός των ομίλων και των συλλόγων που συμμετείχαν την κάθε χρονιά.

Από την περίοδο 2013-14 το ερασιτεχνικό πρωτάθλημα της Δ΄ Εθνικής καταργήθηκε και το επαγγελματικό πρωτάθλημα της Φούτμπολ Λιγκ 2 μετονομάστηκε σε Γ΄ Εθνική και απέκτησε ερασιτεχνική μορφή, με διοργανώτρια αρχή την ΕΠΟ. Το ερασιτεχνικό πρωτάθλημα της Γ΄ Εθνικής διεξάγεται σε ομίλους και οι ομάδες που κατακτούν την άνοδο προβιβάζονται στο επαγγελματικό πρωτάθλημα της Β' Εθνικής (Football League), ενώ οι ομάδες που τερματίζουν στις θέσεις υποβιβασμού υποβιβάζονται στα τοπικά πρωταθλήματα και αντικαθίστανται από τους νικητές των τοπικών πρωταθλημάτων.

^[3]

Οι πρωταθλητές ομίλων της Δ' ΕθνικήςΕπεξεργασία

Περίοδος	Όμ.	Σύλ.	Οι πρωταθλητές του Εθνικού Ερασιτεχνικού Πρωταθλήματος ως τέταρτης κατηγορίας του Ελληνικού Ποδοσφαίρου
1982–83	7	137	Α.Ο. Νεάπολης Νίκαιας • Θρίαμβος Νέου Κόσμου • Αναγέννηση Άρτας • Πανναυπλιακός • Πόντιοι Κοζάνης • Α.Ε. Πολυκάστρου • Ασπίδα Ξάνθης
1983–84	7	126	Χαραυγιακός Ηλιούπολης • Αίας Σαλαμίνας • Α.Ο. Κέρκυρα • Παναρκαδικός • Π.Ο. Ελασσόνας • Ποσειδών Νέας Μηχανιώνας • Ηρακλής Καβάλας
1984–85	7	126	Εργοτέλης • Γ.Σ. Ηλιούπολη • Α.Ο. Αγρινίου • Καλαμάτα • Αχιλλέας Φαρσάλων • Α.Μ.Σ. Αλεξάνδρεια • Πανθρακικός
1985–86	7	131	Περαμαϊκός • Ολυμπιακός Χαλκίδας • Πάτραι • Παναργειακός • Πυρσός Γρεβενών • Μέγας Αλέξανδρος Αλεξάνδρειας • Νέστος Χρυσούπολης
1986–87	7	130	Άρης Νίκαιας • Ε.Α.Ρ. • Αχαϊκή • Μεσσηνιακός • Αναγέννηση Κολινδρού • Αναγέννηση Νεάπολης • Πανδραμαϊκός
Περίοδος	Όμ.	Σύλ.	Οι πρωταθλητές του Περιφερειακού Πρωταθλήματος της Δ' εθνικής
1987–88	4	73	Αχιλλέας Φαρσάλων • Αστέρας Αμπελοκήπων • Α.Ο. Σπάρτης • Θρίαμβος Νέου Κόσμου
1988–89	4	72	Πόντιοι Βέροιας • Αναγέννηση Γιαννιτσών • Παναιτωλικός • Α.Σ. Ρόδος
1989–90	6	116	Ασπίδα Ξάνθης • Αναγέννηση Χαλκηδόνας • Α.Σ. Λαμία • Πανηλειακός • Άρης Νίκαιας • Α.Ο. Χαϊδαρίου
1990–91	10	218	Πανδραμαϊκός • Ποσειδών Νέας Μηχανιώνας • Παναργειακός Ορεστικού • Πάτραι • Απόλλων Λάρισας • Φωστήρας Ταύρου • Α.Σ. Ρόδος • Πανναυπλιακός • Αναγέννηση Άρτας • Ποσειδών Ηρ.
1991–92	12	232	Ηρόδοτος • Αιολικός • Εθν. Αστέρας • Α.Ο. Χαλκίδα • Παναρκαδικός • Φωκικός • Α.Ο. Κέρκυρα • Αναγ. Καρδίτσας • Κιλκισιακός • Οδυσσέας Κορ. • Πόντιοι Κοζάνης • Εθνικός Αλεξ/πολης
1992–93	12	218	Α.Ο. Χανιά • Ιάλυσος • Αχαρναϊκός • Α.Π.Ο. Κερατσίνι • Εράνη Φιλιατρών • Πάτραι • Α.Ο. Βελισσαρίου • Νίκη Βόλου • Απόλλων Κρ. Βρύσης • Κεραυνός Κολχ. • Ηρακλής Πτολ. • Νέστος Χρυσ.
1993–94	12	215	Α.Ο. Αγ. Νικολάου • Βαρβασιακός • Φωστήρας • Α.Ο. Χαλκίδα • Α.Ο. Σπάρτης • Α.Ε. Μεσολογγίου • Αχέρων Καν. • Α.Σ. Λαμία • Αλμωπός Αρ. • Αγροτικός Αστ. • Α.Ε. Τυρνάβου • Ορέστης Ορ.
1994–95	8	146	Ένωση Ρόδου–Διαγόρα • Γ.Σ. Μαρκό • Πύργος '79 • Παναιγιάλειος • Φωκικός • Κοζάνη • Α.Ε. Αμπελοκήπων • Α.Ε. Νιγρίτας
1995–96	6	110	Α.Ο. Αιγάλεω • Εργοτέλης • Ναυπακτιακός Αστέρας • Α.Ο. Κέρκυρα • Ηρακλής Πτολεμαΐδας • Λύκοι Καλοχωρίου
1996–97	6	108	Α.Π.Ε. Αγία Ελεούσα • Α.Π.Ο. Κερατσίνι • Πάμισος Μεσσήνης • Π.Α.Σ. Πρέβεζα • Κοζάνη • Ορφέας Αλεξανδρούπολης
1997–98	6	107	Ατρόμητος Αθηνών • Α.Ο. Αγερσανί Νάξου • Αχαϊκή • Α.Ο. Καρδίτσας • Απόλλων Κρύας Βρύσης • Κιλκισιακός
1998–99	6	108	Ακράτητος Άνω Λιοσίων • Χαλκηδόνα Νήαρ Ηστ • Α.Σ. Λεωνίδιο • Θεσπρωτός • Εθνικός Κατερίνης • Α.Σ. Νεάπολη
1999–00	4	64	Αχαρναϊκός • Πατραϊκός • Α.Σ. Λαμία • Α.Σ. Αμπελόκηποι
2000–01	4	64	Φωστήρας Ταύρου • Α.Ε. Χανίων • Α.Ο. Κέρκυρα • Α.Σ. Κασσάνδρα
2001–02	4	65	Θρασύβουλος Φυλής • Λεβαδειακός • Νίκη Βόλου • Αγροτικός Αστέρας Ευόσμου
2002–03	10	159	Δόξα Δράμας • Ποντιακός Νέας Σάντας • Γ.Α.Σ. Βέροια • Πιερικός • Αβέρωφ Ιωαννίνων • Α.Ο. Χαλκίδα • Α.Σ. Ρόδος • Ηλυσιακός • Θύελλα Πατρών • Π.Ο. Ατσαλένιου
2003–04	10	159	Πανδραμαϊκός • Θερμαϊκός Θέρμης • Κοζάνη • Απόλλων Λάρισας • Παναιτωλικός • Α.Σ. Λαμία • Α.Ο. Μάνης Πειραιά • Α.Ο. Χαϊδαρίου • Αχαϊκή • Ηρόδοτος
2004–05	10	153	Πανθρακικός • Α.Ε. Πολυκάστρου • Πιερικός • Α.Ο. Τρίκαλα • Α.Ε. Γιάννενα • Μεσσηνιακός • Διαγόρας Ρόδου • Αιολικός Μυτιλήνης • Αστέρας Τρίπολης • Ιωνία 2000 Χανίων
2005–06	10	159	Δόξα Γρατινής • Π.Α.Ο. Νέων Επιβατών • Εθνικός Κατερίνης • Ανδρούτσος Γραβιάς • Ναυπακτιακός Αστέρας • Α.Π.Σ. Ζάκυνθος • Α.Ο. Θήβα • Γ.Σ. Ηλιούπολη • Α.Ο. Κορωπί • Ο.Φ. Ιεράπετρας
2006–07	10	156	Γ.Σ. Προσοτσάνη • Αναγέννηση Γιαν. • Α.Σ. Πτολεμαΐδα • Εθνικός Ολυμπιακός Βόλου • Π.Α.Σ. Πρέβεζα • Παναιγιάλειος • Π.Α.Σ. Κόρινθος • Φωστήρας • Αίας Σαλαμίνας • Νέος Αστ. Ρεθύμνου
2007–08	10	160	Οδυσσέας Αναγ. • Μακεδονικός • Πυρσός Γρεβενών • Φωκικός • Εθνικός Φιλιππιάδας • Α.Π.Σ. Ζάκυνθος • Παναργειακός • Α.Ο. Αγία Παρασκευή • Κεραυνός Κερατέας • Ολυμπιακός Χερσ.
2008–09	10	161	Βισαλτιακός Νιγρίτας • Αναγέννηση Επανωμής • Κοζάνη • Α.Ο. Τρίκαλα • Δόξα Κρανούλας • Παναιγιάλειος • Ασπρόπυργος • Π.Α.Ο. Ρουφ • Σαρωνικός Αίγινας • Α.Ο. Πλατανιά Χανίων
2009–10	10	160	Μ. Αλέξανδρος Ηράκλ. • Αετός Σκύδρας • Πόντιοι Κατερίνης • Α.Ο. Τύρναβος 2005 • Ναυπακτιακός Αστ. • Πανηλειακός • Ηρακλής Ψαχνών • Απόλλων Σμύρνης • Α.Ε.Λ. Καλλονής • Α.Ο. Χανιά
2010–11	10	157	Εθνικός Γαζώρου • Απόλλων Καλαμαριάς • Βατανιακός • Οικονόμος Τσαρ. • Τηλυκράτης Λευκάδας • Καλαμάτα • Αστέρας Μαγούλας • Κεραυνός Γλυφάδας • Προοδευτική • Ρούβας Γέργερης
2011–12	10	141	Εθνικός Σιδηροκάστρου • Οδυσσέας Κορδ. • Ακαδημία Πλαταμώνα • Αναγέννηση Καρδ. • Α.Ο. Κασσιώπης • Παναιγιάλειος • Π.Α.Σ. Κόρινθος • Φωστήρας • Αχαρναϊκός • Α.Ο. Επισκοπή Ρεθ.
2012–13	10	107	Άρης Ακροποτάμου • Ηρακλής Αμπελοκήπων • Κοζάνη • Π.Α.Σ. Λαμία • Α.Ε. Μεσολογγίου • Π.Φ.Ο. Πανόπουλο • Α.Ε. Ερμιονίδας • Α.Ο. Αιγάλεω • Ιωνικός • Π.Ο. Ατσαλένιου

Οι πρώτοι σκόρερ στη Δ΄ΕθνικήΕπεξεργασία

Περίοδος	Σκόρερ	Σύλλογος	Τέρματα
1987-88	Μανώλης Χανταμπάκης	Αχιλλέας Φαρσάλων	25
1988-89	Γιάννης Μανούσος	Αιολικός Μυτιλήνης	22
1989-90	Γιώργος Τσίκος	Αστραπή Μεσοποταμίας	30
1990-91	Μάκης Μίτσουλης	Όλυμπος Κέρκυρας	41
1991-92	Πέτρος Γιαβρούτας	Α.Ο. Σύρου	33
1992-93	Απόστολος Ντάρτζαλης	Α.Ε. Αμπελοκήπων Θεσσαλονίκης	31
1993-94	Στράτος Καστρινός	Ορέστης Ορεστιάδας	36
1994-95	Μάκης Σαμπατάκος	Πανγυθεατικός	32
1995-96	Θανάσης Τσιρογιάννης	Ναυπακτιακός Αστέρας	42
1996-97	Δημήτρης Αβραμούλης	Ηρακλής Λάρισας	38
1997-98	Παύλος Παυλίδης	Πανδραμαϊκος	30
1998-99	Παπαδόπουλος	Πάμισος Μεσσήνης	37
1999-00	Λάζαρος Μακρίδης	Α.Σ. Αμπελόκηποι Θεσσαλονίκης	34
2000-01	Ανδρέας Λέτσιος	Π.Α.Σ. Πρέβεζα	25
2001-02	Δημήτριος Μπέης	Α.Ε. Μεσολογγίου	18
2002-03	Δημήτριος Μπέης	Α.Ε. Μεσολογγίου	23
2003-04	Κώστας Φραγκολιάς	Πανελευσινιακός
2004-05	Μιχάλης Κλοκίδης	Αστέρας Τρίπολης	39
2005-06	Παντελής Κολλιάκος	Π.Α.Σ. Κόρινθος	32
2006-07	Μανώλης Λύγκος	Α.Σ. Λεωνίδιο	27
2007-08	Βαγγέλης Τσιούκας / Δημήτρης Ζιώγας	Α.Ο. Τρίκαλα / Αστέρας Ιτέας	37
2008-09	Γιάννης Κόκκινος / Κώστας Μαστραντώνης	Α.Ο. Τύρναβος 2005 / Π.Α.Ο. Ρουφ	28
2009-10	Δημήτρης Καφές / Κώστας Ρούσσης	Νίκη Αγκαθιάς / Άγιαξ Ταύρου	32
2010-11	Νίκος Ζηνόβιος	Εθνικός Βατερού	29
2011-12	Άγγελος Καστελλιανάκης	Πατούχας Βιάννου	19
2012-13	Γιάννης Παπαποστόλου	Διγενής Λακκώματος	17

ΣημειώσειςΕπεξεργασία

ΠηγέςΕπεξεργασία

Greece - RSSSF Πρωταθλητές Δ' Εθνικής

ΠαραπομπέςΕπεξεργασία

↑ «Γ’ ΕΘΝΙΚΗ - ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ: Αλλάζει ο χάρτης με την πρόταση για την κατάργηση της Δ’ Εθνικής». patris.gr - Εφημερίδα Ηρακλείου- ΠΑΤΡΙΣ. https://archive.patris.gr/articles/231381.
↑ Αθλητική Ηχώ, φύλλο της 5 Ιουνίου 1989
↑ «Η Τροπολογία για την αναδιάρθρωση των επαγγελματικών πρωταθλημάτων ποδοσφαίρου για την περίοδο 2019-2020» (PDF). hellenicparliament.gr.

Εξωτερικοί σύνδεσμοιΕπεξεργασία

[1] «Γ’ ΕΘΝΙΚΗ - ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ: Αλλάζει ο χάρτης με την πρόταση για την κατάργηση της Δ’ Εθνικής». patris.gr - Εφημερίδα Ηρακλείου- ΠΑΤΡΙΣ. https://archive.patris.gr/articles/231381.

[2] Αθλητική Ηχώ, φύλλο της 5 Ιουνίου 1989

[3] «Η Τροπολογία για την αναδιάρθρωση των επαγγελματικών πρωταθλημάτων ποδοσφαίρου για την περίοδο 2019-2020» (PDF). hellenicparliament.gr.

[1]

[2]

[3]