Δήμος Αμμοχώστου

δήμος της επαρχίας Αμμοχώστου, Κυπριακή Δημοκρατία

Συντεταγμένες: 35°7′3.19073″N 33°56′36.07660″E / 35.1175529806°N 33.9433546111°E / 35.1175529806; 33.9433546111

Ο Δήμος Αμμοχώστου είναι δήμος της επαρχίας Αμμοχώστου στην Κύπρο. Αποτελεί ένα από τους τρεις δήμους της επαρχίας Αμμοχώστου.[8] Είναι ο μητροπολιτικός δήμος και η διοικητική πρωτεύουσα της επαρχίας Αμμοχώστου.[9] Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, η διοικητική έκταση του Δήμου Αμμοχώστου δεν ελέγχεται από την Κυπριακή Δημοκρατία. Τα εδάφη αυτά ανήκουν εκ του νόμου (de jure) στην Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ εκ των πραγμάτων (de facto) ανήκουν στο μη αναγνωρισμένο κράτος της Τουρκικής Δημοκρατίας Βορείου Κύπρου.

Δήμος Αμμοχώστου
Δήμος της Κυπριακής Δημοκρατίας
Η τοποθεσία του Δήμου Αμμοχώστου στην επαρχία Αμμοχώστου.
Τοποθεσία στον χάρτη της χώρας.
Τοποθεσία στον χάρτη της χώρας.
Δήμος Αμμοχώστου

Το έμβλημα του δήμου.
ΧώραΚύπρος[1]
Διοικητική μονάδαΕπαρχία Αμμοχώστου[1]
Διοίκηση
 • ΣώμαΔημοτικό Συμβούλιο Αμμοχώστου[2]
 • Δήμαρχος ΑμμοχώστουΣίμος Ιωάννου (από 2019)[3]
 • Μέλος του/τηςΈνωση Δήμων Κύπρου[1]
Έκταση38,2446 km²[4][5]
Γ.Κ.3000[6][7]
Ζώνη ώραςUTC+02:00 (επίσημη ώρα)
UTC+03:00 (θερινή ώρα)
ΙστοσελίδαΕπίσημος ιστότοπος
Αυτό το λήμμα αφορά τον δήμο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Για την πόλη, δείτε: Αμμόχωστος. Για για τον δήμο της ΤΔΒΚ, δείτε: Δήμος Γκαζιμαγούσα.

Τοποθεσία Επεξεργασία

Ο Δήμος Αμμοχώστου βρίσκεται στο κέντρο της πόλης της Αμμοχώστου. Νότια συνορεύει με τη Δερύνεια, δυτικά με την Αχερίτου και βόρεια με την Έγκωμη. Η ανατολική πλευρά της διοικητικής του έκτασης είναι παραθαλάσσια.

Ονομασία Επεξεργασία

Ο Δήμος Αμμοχώστου πήρε την ονομασία του από την πόλη της Αμμοχώστου. Η πιο αποδεκτή άποψη αναφέρει ότι η ονομασία Αμμόχωστος είναι ελληνική και σημαίνει χωμένη στην άμμο. Την εποχή του Μεσαίωνα, οι Λουζινιανοί άλλαξα το όνομα της πόλης σε Famagusta. Από την εποχή της Τουρκοκρατίας (1571), οι Οθωμανοί αποκαλούσαν την πόλη ως Μαγούσα (Mağusa). Ωστόσο, λόγω της άρνησης των Τουρκοκυπρίων να παραδώσουν την εντός των τειχών πόλη (Παλαιά Αμμόχωστος), στην οποία διέμεναν μόνο Τουρκοκύπριοι, σε ελληνοκυπριακές δυνάμεις το 1974, οι Τουρκοκύπριοι μετονόμασαν την πόλη σε Γκαζί Μαγούσα, που μεταφράζεται ως Αμμόχωστος, ο ήρωας του πολέμου.[10]

Ιστορία Επεξεργασία

Την εποχή της Τουρκοκρατίας, υπήρχαν κάποιας μορφής δήμοι στις πόλεις της Κύπρου. Ουσιαστικά οι δήμοι ήταν επαρχιακά λαϊκά, διοικητικά συμβούλια. Με την έναρξη της Αγγλοκρατίας (1878) ξεκίνησε η λειτουργία δήμων.[11] Ο Δήμος Αμμοχώστου περιλάμβανε τις περιοχές της Παλαιάς Αμμοχώστου και της νέας Αμμοχώστου, δηλαδή των Βαρωσίων. Όταν οι Οθωμανοί κατέλαβαν την Κύπρο το 1571 δεν επέτρεπαν σε χριστιανούς να κατοικούν μέσα στην Αμμόχωστο, δηλαδή στην εντός των ενετικών τοίχων πόλη (Παλαιά Αμμόχωστο). Οι χριστιανοί άρχισαν να κατοικούν έξω από την Παλαιά Αμμόχωστο, σε νοτιότερο σημείο, δημιουργώντας ένα προάστιο. Η τουρκική λέξη για το προάστιο είναι βαρούς, από την οποία προέκυψε η ονομασία της περιοχής, τα Βαρώσια ή Βαρώσι.[12][13] Η περιοχή αυτή αποτέλεσε την νέα Αμμόχωστο, η οποία γνώρισε, έως το 1974, σημαντική τουριστική ανάπτυξη.[12] Έως το 1974, στην Παλαιά Αμμόχωστο κατοικούσαν οι Τουρκοκύπριοι ενώ στα Βαρώσια οι Ελληνοκύπριοι.[10]

Τον πρώτο χρόνο της Αγγλοκρατίας (1878) οι Άγγλοι δεν διόρισαν δημοτικές επιτροπές, αλλά χρησιμοποίησαν τα υφιστάμενα συμβούλια που υπήρχαν επί Τουρκοκρατίας.[11] Πρώτος δήμαρχος Αμμοχώστου ήταν ο Σωτήριος Μιχαηλίδης (Εμφιετζής). Δεν είναι γνωστό αν είχε διοριστεί ή αν κατείχε τη θέση πριν την έλευση των Άγγλων. Το 1879 δήμαρχος αναλαμβάνει ο Ευαγγέλης Λοΐζου, ο οποίος πιθανότατα ήταν ο πρώτος εκλελεγμένος δήμαρχος Αμμοχώστου. Έως το 1943 ακολούθησαν αρκετοί δήμαρχοι οι οποίοι προέρχονταν από την αστική ελίτ και τις εύπορες οικογένειες, οι οποίοι έκαναν σημαντικά έργα στην πόλη της Αμμοχώστου.[11]

Το 1943 πραγματοποιήθηκαν εκλογές μετά από πολλά χρόνια. Για πρώτη φορά εκλέχτηκε δήμαρχος από το ΑΚΕΛ, ο Αδάμ Αδάμαντος. Ο Αδάμ Αδάμαντος αποτέλεσε ένα από τους σημαντικότερους δημάρχους της πόλης, με σημαντική προσφορά. Το 1947 καταρτίστηκε το Ρυθμιστικό Σχέδιο Ανάπτυξης Αμμοχώστου για να αντιμετωπιστεί η λανθασμένη πολεοδομική ανάπτυξη, κυρίως η ανεξέλεγκτη ανέγερση οικοδομών στην παραλία. Με βάση το σχέδιο αυτό καθοριζόταν ορθολογιστική ανάπτυξη, καθορισμός ζωνών ανάπτυξης ώστε να διαχωρίζονται οι οικιστικές και βιομηχανικές περιοχές, προβλεπόταν αύξηση πληθυσμό για τα επόμενα 50 χρόνια, χωριστά οργανικά κέντρα στα προάστια και την παλιά πόλη κ.ά.. Επιπλέον, ο Αδάμ Αδάμαντος προνόησε για τη δημιουργία γηροκομείου, ενώ το 1948 άρχισε την ανέγερση των εργατικών κατοικιών (48 στη συνοικία Σταυρού και 12 στην εντός των τειχών πόλης) ώστε να στεγαστούν οι παραγκόβιοι και οι άστεγοι. Οργάνωσε συσσίτιο για τους άπορους, δημιούργησε παιδοκομικό σταθμό, δημοτικό στάδιο, δημοτικά λουτρά, μετέφερε το σφαγείο μακριά από τις οικιστικές περιοχές, ανέγειρε φτωχοκομείο, ορφανοτροφείο, δημοτικό κέντρο. Επιπλέον, φρόντισε για την ασφαλτόστρωση και τον ηλεκτροφωτισμό των πλείστων δρόμων της πόλης. Βελτίωσε την υδατοπρομήθεια και την καθαριότητας της πόλης και δημιούργησε κήπους. Ακόμη ξεκίνησε την ανέγερση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης.[11]

Τον Αδάμ Αδάμαντος ακολούθησε στη δημαρχία ο Ανδρέας Πούγιουρος το 1953, ο οποίος επίσης προερχόταν από το ΑΚΕΛ. Ο Ανδρέας Πούγιουρος ήταν ο δήμαρχος της πόλης την περίοδο της τουρκικής εισβολής. Ο Ανδρέας Πούγιουρος αποτελεί τον μακροβιότερο δήμαρχο του Δήμου Αμμοχώστου με θητεία μεγαλύτερη των 30 ετών. Μέχρι το 1974 προγραμμάτισε και εξετέλεσε σημαντικά έργα που μετέτρεψαν την Αμμόχωστο σε μια σύγχρονη και διεθνώς δημοφιλή τουριστικά πόλη. Ένα από τα έργα που υλοποίησε ήταν η δημιουργία του αποχετευτικού συστήματος της πόλη το 1974, σε μια εποχή που καμία άλλη πόλη της Κύπρου δεν είχε. Είχε ανακηρυχθεί δια βίου επίτιμος δήμαρχος Αμμοχώστου.[11][14][15]

Την περίοδο 1960-1974 η πόλη της Αμμοχώστου, και ειδικότερα η περιοχή του Δήμου Αμμοχώστου, αποτελούσε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη. Υπήρχαν πολυτελή ξενοδοχεία στα οποία διέμεναν χιλιάδες τουρίστες. Το 80% των τουριστικών κλινών της Κύπρου, έως το 1974, βρισκόντουσαν στην Αμμόχωστο.[10][16] Επιπλέον, συνεχώς ανεγείρονταν σύγχρονες κατοικίες, δημόσια κτίρια, ξενοδοχεία και ξενοδοχειακά διαμερίσματα και γραφεία.[16] Το λιμάνι της Αμμοχώστου ήταν το μεγαλύτερο λιμάνι της Κύπρου, από το οποίο περνούσε το 75% των εισαγωγών και εξαγωγών της Κύπρου.[10][16]

Στις 20 Ιουλίου 1974 ξεκινά η τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Στην Αμμόχωστο ξέσπασαν μάχες στην περιοχή της Παλαιάς Αμμοχώστου. Τις επόμενες δύο μέρες η τουρκική αεροπορία βομβαρδίζει την πόλη με αποτέλεσμα να καταστραφούν, μεταξύ άλλων, το Διοικητήριο, το Δημαρχείο, τα Δικαστήρια, ξενοδοχεία και γραφεία. Ακολούθησε η ανακωχή της 22ας Ιουλίου. Ωστόσο, στις 14 Αυγούστου 1974 η τουρκική αεροπορία βομβαρδίζει ξανά την Αμμόχωστο. Οι κάτοικοι της (οι οποίοι ήταν Ελληνοκύπριοι) την εγκαταλείπουν. Παρόλο που η κατάληψη της πόλης της Αμμοχώστου δεν ήταν στα αρχικά σχέδια της Τουρκίας, η πόλη αφέθηκε χωρίς σημαντική προστασία από την Εθνική Φρουρά της Κύπρου. Στις 16 Αυγούστου 1974 ο τουρκικός στρατός έφτασε στην άδεια Αμμόχωστο. Αφού λεηλάτησε την πόλη, την απέκλεισε και απαγόρευσε την είσοδο σε αυτήν. Από τότε, ένα μεγάλο τμήμα της Αμμοχώστου, η σύγχρονη πόλη, τα Βαρώσια, παραμένουν περίκλειστα και έχουν χαρακτηριστεί ως πόλη φάντασμα.[17][18] Η Παλαιά Αμμόχωστος συνέχισε να κατοικείται από τους Τουρκοκύπριους κατοίκους της.[10]

Πληθυσμός Επεξεργασία

Ο πληθυσμός του Δήμου Αμμοχώστου, έως το 1974, αποτελείτο από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, με τους πρώτους να πλειοψηφούν.[19][20] Ωστόσο, οι δύο κοινότητες διέμεναν σε ξεχωριστές περιοχές. Οι Τουρκοκύπριοι διέμεναν κυρίως στην εντός των ενετικών τειχών πόλη (Παλαιά Αμμόχωστος) και σε τρία προάστια εκτός τειχών, ενώ οι Ελληνοκύπριοι διέμεναν στις περιοχές έξω από τα τείχη, κυρίως στα Βαρώσια.[10]

Σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο, ο πληθυσμός του Δήμου Αμμοχώστου αυξανόταν συνεχώς έως το 1973. Ειδικά μετά το 1930 ο πληθυσμός του Δήμου Αμμοχώστου γνώρισε μεγάλη αύξηση, κυρίως λόγω της κατασκευής του λιμανιού της Αμμοχώστου.[16]

Τον Αύγουστο του 1974, στα πλαίσια της τουρκικής εισβολής του 1974, οι Ελληνοκύπριοι κάτοικοι του δήμου εγκατέλειψαν τα σπίτια τους μετά από βομβαρδισμούς από την τουρκική αεροπορία. Ο τουρκικός στρατός κατέλαβε ολόκληρη την πόλη της Αμμοχώστου. Από τότε, ένα μεγάλο τμήμα του Δήμου Αμμοχώστου, η σύγχρονη πόλη, τα Βαρώσια, παραμένουν περίκλειστα και έχουν χαρακτηριστεί ως πόλη φάντασμα. Στην υπόλοιπη περιοχή του Δήμου Αμμοχώστου εγκαταστάθηκαν Τουρκοκύπριοι πρόσφυγες από τις επαρχίες Λεμεσού και Πάφου και την πόλη της Λάρνακας.[10]

Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό του δήμου σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο έως το 1973. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 δεν πραγματοποιήθηκε απογραφή στον δήμο από την Κυπριακή Δημοκρατία, αφού το έδαφος του δεν ελέγχεται από αυτήν.

Ιστορικό απογραφών Διάγραμμα Εξέλιξης Πληθυσμού
Ιστορικό απογραφών [21]
Απογραφή Πληθυσμός Άνδρες Γυναίκες
1881658[22]—  317341
1891879[23]33.6%522357
1901871[24]-0.9%482389
19111.223[25]40.4%663560
19211.609[26]31.6%850759
19311.896[27]17.8%960936
194616.194[28]754.1%8,5417,653
196034.774[29]114.7%17,28417,490
197338.960[30]12.0%
Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα.

Διοικητική διαίρεση Επεξεργασία

Ο Δήμος Αμμοχώστου, για διοικητικούς σκοπούς, χωρίζεται στις εξής 12 συνοικίες (de jure):[31]

Η περιοχή που καλείται "Βαρώσι" ("Βαρώσια") βρίσκεται στο νότιο τμήμα του δήμου και απαρτίζεται από τις συνοικίες Αγίου Ιωάννου, Αγίου Νικολάου, Αγίας Ζώνης, Ακροπόλεως, Σταυρού, Χρυσής Ακτής και Αγίου Μέμνονος. Το περίκλειστο σήμερα από τον Τουρκικό στρατό τμήμα του Δήμου βρίσκεται εντός αυτής της περιοχής.

Δήμαρχοι Επεξεργασία

Δήμαρχοι Δήμου Αμμοχώστου διετέλεσαν κατά σειρά οι:[32][33]

Αδελφοποιήσεις Επεξεργασία

Ο Δήμος Αμμοχώστου είναι αδελφοποιημένος με:[35]

Επίτιμοι δημότες Επεξεργασία

Επίτιμοι δημότες έχουν ανακηρυχθεί οι:[38]

Αθλητικά σωματεία και αθλητικές εγκαταστάσεις Επεξεργασία

Τα σημαντικότερα αθλητικά σωματεία που έδρευαν στον Δήμο Αμμοχώστου είναι η Ανόρθωση Αμμοχώστου και η Νέα Σαλαμίνα Αμμοχώστου. Οι ποδοσφαιρικές ομάδες των δύο σωματείων χρησιμοποιούσαν ως έδρα το Στάδιο ΓΣΕ, το οποίο βρίσκεται εντός των δημοτικών ορίων του Δήμου Αμμοχώστου ενώ άλλες ομάδες χρησιμοποιούσαν ένα άλλο στάδιο εντός των δημοτικών ορίων του Δήμου Αμμοχώστου, το Δημοτικό Στάδιο Αμμοχώστου, το οποίο ανήκει στον δήμο. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, η Ανόρθωση και η Νέα Σαλαμίνα επαναδραστηριοποιήθηκαν στη Λάρνακα. Ωστόσο, τα τμήματα πετοσφαίρισης των δύο σωματείων εδρεύουν στη Λεμεσό.[39][40]

Σημαντικό αθλητικό σωματείο αποτελεί και ο Γυμναστικός Σύλλογος Ευαγόρας (ΓΣΕ), αθλητές του οποίου συμμετείχαν σε Ολυμπιακούς, Παγκόσμιους, Ευρωπαϊκούς, Μεσογειακούς, Βαλκανικούς και Κοινοπολιτειακούς αγώνες. Μετά το 1974, ο ΓΣΕ επαναδραστηριοποιήθηκε με τρία κλιμάκια σε Λάρνακα, Παραλίμνι και Λεμεσό. Ο ΓΣΕ είναι ο ιδιοκτήτης του Σταδίου ΓΣΕ.[41]

Άλλα σημαντικά σωματεία είναι ο Ναυτικός Όμιλος Αμμοχώστου, ο Όμιλος Αντισφαιρίσεως Αμμοχώστου, ο Μαραθώνας Κάτω Βαρωσίων, η Δόξα Νεαπόλεως και η Πρόοδος Αγίου Λουκά.[42][43][44][45][46]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 «Επαρχία Αμμοχώστου». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30  Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 30  Αυγούστου 2018.
  2. 2,0 2,1 «Δημοτικό Συμβούλιο». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1  Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1  Σεπτεμβρίου 2018.
  3. 3,0 3,1 «Βιογραφικό δημάρχου». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1  Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1  Σεπτεμβρίου 2018.
  4. 4,0 4,1 «ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ». (Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
  5. 5,0 5,1 «CLASSIFICATION FOR THE DEGREE OF URBANISATION IN CYPRUS». (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
  6. «ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». (Ελληνικά) Γεωγραφικοί κωδικοί Κυπριακής Δημοκρατίας. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
  7. «STATISTICAL CODES OF MUNICIPALITIES/COMMUNITIES AND QUARTERS OF CYPRUS, 2015». (Αγγλικά) Γεωγραφικοί κωδικοί Κυπριακής Δημοκρατίας. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
  8. «Επαρχία Αμμοχώστου – Ένωση Δήμων Κύπρου». ucm.org.cy. Ένωση Δήμων Κύπρου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2018. 
  9. «Επαρχιακές Διοικήσεις - Ιστορικό». www.moi.gov.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2018. 
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 10,6 «Famagusta/Ammochostos». www.prio-cyprus-displacement.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2018. 
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 «Ιστορία». www.famagusta.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2018. 
  12. 12,0 12,1 «ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ». www.famagusta.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2018. 
  13. «Οι εκκλησίες των Βαρωσίων, της νέας πόλης της Αμμοχώστου. 40 χρόνια μετά». Εκκλησία της Κύπρου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-09-23. https://web.archive.org/web/20180923160026/http://churchofcyprus.org.cy/24861. Ανακτήθηκε στις 2018-09-23. 
  14. «BIOΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ κ. ΑΝ∆ΡΕΑ Χ. ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ ΕΠΙΤΙΜΟΥ ∆ΙΑ ΒΙΟΥ ∆ΗΜΑΡΧΟΥ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2016. 
  15. ««Έφυγε» ο επίτιμος δήμαρχος Αμμοχώστου Ανδρέας Πούγιουρος». 20 Απριλίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2016. 
  16. 16,0 16,1 16,2 16,3 «Η ΠΟΛΗ 1910-1974». www.famagusta.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2018. 
  17. «ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ 1974». www.famagusta.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2018. 
  18. «Η ιστορία της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου». HuffPost Greece. 2017-07-28. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-09-23. https://web.archive.org/web/20180923160707/https://www.huffingtonpost.gr/2017/07/28/eidiseis-politiki-kypriako-ammoxostos-_n_17616146.html. Ανακτήθηκε στις 2018-09-23. 
  19. «Kyrenia». www.prio-cyprus-displacement.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2018. 
  20. «Πληθυσμός». 30 Αυγούστου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2018. 
  21. Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα Wikidata.
  22. 22,0 22,1 «Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881. 4  Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Αυγούστου 2018. σελ. 5.
  23. «Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891. 6  Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Αυγούστου 2018. σελ. 13.
  24. «Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901. 31  Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 12.
  25. «Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911. 2  Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 12.
  26. «Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921. 24  Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 11.
  27. «Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931. 27  Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 9.
  28. «Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946. 10  Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 2.
  29. «Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960. 11  Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 2.
  30. «Cyprus census 1973» (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
  31. «ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2018. 
  32. «Δήμαρχοι επί Αγγλοκρατίας». www.famagusta.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2018. 
  33. «Δήμαρχοι μετά την ανεξαρτησία». www.famagusta.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2018. 
  34. «Από το διορισμό δημάρχων, στην 1η εκλογική διαδικασία και μέχρι να αποκτήσουν δικαίωμα οι γυναίκες». Cyprus Times. 2016-12-18. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-02. https://web.archive.org/web/20180702035453/http://cyprustimes.com/2016/12/18/apo-diorismo-dimarchon-stin-proti-eklogiki-diadikasia-ke-mechri-na-apoktisoun-dikeoma-gynekes-tis-kyprou/. Ανακτήθηκε στις 2018-07-02. 
  35. «Αδελφοποιήσεις». www.famagusta.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2018. 
  36. «Αδελφοποίηση του Δήμου Πειραιά με τον Δήμο Αμμοχώστου». www.offsite.com.cy. 3 Ιουλίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2022. 
  37. «Γ. Μώραλης: H Αδελφοποίηση των Δήμων Πειραιά και Αμμοχώστου εδραιώνει τους δεσμούς φιλίας μας». 2022-07-02. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2022-07-03. https://web.archive.org/web/20220703135811/https://kanaliena.gr/g-moralis-h-adelfopoiisi-ton-dimon-peiraia-kai-ammochostoy-edraionei-toys-desmoys-filias-mas/. Ανακτήθηκε στις 2022-07-03. 
  38. «Honorable Citizens». www.famagusta.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2018. 
  39. «ΑΝΟΡΘΩΣΗ». www.famagusta.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2018. 
  40. «ΝΕΑ ΣΑΛΑΜΙΝΑ». www.famagusta.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2018. 
  41. «ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΕΥΑΓΟΡΑΣ» - ΓΣΕ». www.famagusta.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2018. 
  42. «ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ». www.famagusta.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2018. 
  43. «ΟΜΙΛΟΣ ΑΝΤΙΣΦΑΙΡΙΣΕΩΣ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ». www.famagusta.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2018. 
  44. «ΜΑΡΑΘΩΝ ΚΑΤΩ ΒΑΡΩΣΙΩΝ». www.famagusta.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2018. 
  45. «ΔΟΞΑ ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ». www.famagusta.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2018. 
  46. «ΠΡΟΟΔΟΣ ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ - Famagusta Municipality». www.famagusta.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2018. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία