Δημήτρης Μιχελίδης

Ο Δημήτρης Μιχελίδης (1909-1990) ήταν συνδικαλιστής, ανώτατο στέλεχος του ΚΚΕ και αντιστασιακός.

Δημήτρης Μιχελίδης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1909 Μικρά Ασία
Θάνατος	1990 Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας

Βιογραφία

Νεανικά χρόνια - η δράση του στο ΚΚΕ

Ο Δημήτρης Μιχελίδης γεννήθηκε στο Νυμφαίο Μικράς Ασίας το 1909. Ορφάνεψε από μητέρα σε ηλικία έξι ετών και την ανατροφή του ανέλαβε η γιαγιά του. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στο Ηράκλειο της Κρήτης, όπου εργάστηκε ως οικοδόμος, σιδεράς, λιμενεργάτης και οδηγός αυτοκινήτου. Από τα νεανικά του χρόνια εντάχθηκε στην ΟΚΝΕ και δραστηριοποιήθηκε στο συνδικαλιστικό κίνημα.

Το 1930 έγινε γραμματέας του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου και της Κομμουνιστικής Οργάνωσης Κρήτης. Καταδικάστηκε με το Ιδιώνυμο για ανατρεπτική δράση, φυλακίστηκε και το 1931 πήγε στην Αθήνα. Με εντολή της ηγεσίας εστάλη διαδοχικά στη Λέσβο, στην Πάτρα, στην Καλαμάτα και στη Λαμία για κομματική δουλειά.

Την περίοδο 1931-1936 γνώρισε αλλεπάλληλες διώξεις και φυλακίσεις και το 1935 ανέλαβε γραμματέας της ΠΕ Ανατολικής Μακεδονίας στην Καβάλα. Στο 6ο Συνέδριο του ΚΚΕ (Δεκέμβρης 1935) εκλέχθηκε μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ.

Τα κομματικά του ψευδώνυμα ήταν Ασιάτης και Καΐμης.

Η δράση του την περίοδο της Δικτατορίας Μεταξά

Κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας του Μεταξά πέρασε στην παρανομία και ανέλαβε γραμματέας της Επιτροπής Πόλης της ΚΟ Θεσσαλονίκης. Τον Φεβρουάριο του 1938 έλαβε μέρος στην 5η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ όπου επανεξελέγη μέλος της.

Στις αρχές Ιουλίου του 1939, κατόπιν προδοσίας του Δημήτρη Κουτσογιάννη, συνελήφθη στη Θεσσαλονίκη και μετά από ανάκριση και βασανιστήρια στην Ειδική Ασφάλεια μεταφέρθηκε στην Κέρκυρα στην Ακτίνα Θ', όπου εκρατούντο πολλά ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ μαζί με τον Νίκο Ζαχαριάδη. Λίγο μετά την άφιξή του στην Κέρκυρα έκανε δήλωση, όπως είπε ο ίδιος για να ανακαλύψει τη δράση του Κουτσογιάννη που υποπτευόταν, γιατί η σύλληψή του έγινε στη Θεσσαλονίκη αμέσως μετά από συνάντησή του με τον Κουτσογιάννη.

Αν και έκανε δήλωση δεν απελευθερώθηκε, παρέμεινε στη φυλακή και τον Απρίλιο του 1940 κατατάχτηκε στον στρατό γιατί ήταν ανυπόπτακτος. Κατατάχτηκε στο Ηράκλειο στο 43ο Σύνταγμα Πεζικού, με το οποίο πολέμησε στα ελληοαλβανικά σύνορα στον πόλεμο του 1940. Στη διάρκεια της σύλληψής του και μέχρι την έναρξη του πολέμου κατηγορήθηκε από την ηγεσία του ΚΚΕ ότι υπήρξε μέλος της Προσωρινής Διοίκησης του ΚΚΕ (ΠΔ), ενός χαφιέδικου μηχανισμού που είχε κατασκευάσει ο Μανιαδάκης στις αρχές του 1940 με στελέχη του ΚΚΕ που είχαν περάσει στην υπηρεσία της Ασφάλειας, όπως ο Γιάννης Μιχαηλίδης, ο Μιχάλης Τυρίμος, ο Τηλέμαχος Μύτλας και άλλοι.

Η πραγματική καθοδήγηση λεγόμενη και Παλιά Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ (ΠΚΕ) βρέθηκε σε έντονη αντιπαράθεση με την ΠΔ και συνεχώς αντάλλασσαν κατηγορίες για χαφιεδισμό. Η ΠΚΕ μέσω του Ριζοσπάστη που κυκλοφορούσε κατήγγειλε τον Μιχελίδη ότι όταν συνελήφθη στη Θεσσαλονίκη το καλοκαίρι του 1939 έδωσε πληροφορίες στην Ασφάλεια η οποία έτσι μπόρεσε να εξαρθρώσει το παράνομο κομματικό γραφείο Μακεδονίας-Θράκης. Επίσης η ΠΚΕ αποκαλούσε την ΠΔ "η χαφιέδικη καθοδήγηση των Μ-Μ-Μ" (εννοώντας τους Μανιαδάκη-Μιχαηλίδη-Μιχελίδη).

Ο Γιάννης Μιχαηλίδης σε έκθεση που έγραψε προς το ΠΓ του ΚΚΕ το καλοκαίρι του 1944 ανέφερε πως ο Μιχελίδης δεν συμμετείχε στην Προσωρινή Διοίκηση και ότι "άδικα τον κατηγορούν".

Κατοχή - Απελευθέρωση

Μετά τη λήξη του πολέμου και την κατάληψη της χώρας από τους Γερμανούς συνελήφθη εκ νέου και φυλακίστηκε στην Ακροναυπλία, τη Λάρισα και το Χαϊδάρι, απ' όπου και απελευθερώθηκε τον Γενάρη του 1944 μαζί με τον Μήτσο Παπαρήγα, τον Ορφέα Οικονομίδη και μερικούς άλλους κρατούμενους. Τρεις μέρες μετά την απελευθέρωσή του συνελήφθη εκ νέου και κλείστηκε στις φυλακές Χατζηκώστα, απ' όπου τελικά απέδρασε τον Απρίλιο του 1944, κατέφυγε στην Κοκκινιά και εντάχθηκε στο ΕΑΜ

Παράλληλα υπέβαλλε αίτημα στην ηγεσία του ΚΚΕ να εξεταστεί η υπόθεσή του και να αρθούν οι κατηγορίες για συμμετοχή του στην ΠΔ και συνεργασία με την Ασφάλεια. Στο 7ο Συνέδριο του ΚΚΕ τον Οκτώβριο του 1945 διεγράφη από το ΚΚΕ για τη δήλωση που είχε κάνει στην Κέρκυρα, ενώ για τις άλλες κατηγορίες δεν αναφέρθηκε τίποτε. Ο Μιχελίδης μέχρι το τέλος της ζωής του με υπομνήματα στην ηγεσία του ΚΚΕ προσπάθησε να αποσείσει τις κατηγορίες από πάνω του για συνεργασία με την Ασφάλεια. Έζησε το υπόλοιπο της ζωής του στην Αθήνα κάνοντας διάφορες δουλειές και κατέληξε σαν αυτοκινηστής, μέχρι την σύνταξή του το 1980. Πέθανε στην Αθήνα το 1990.

Ήταν παντρεμένος και είχε μία κόρη η οποία ήταν αρχαιολόγος.

Συγγραφικό έργο

Ο Δημήτρης Μιχελίδης έγραψε τέσσερα βιβλία

1. Από την Κρήτη στην Αλβανία (πολεμικό ημερολόγιο)
2. Από τα βουνά της Αλβανίας στην Εθνική Αντίσταση (οδοιπορικό)
3. Ο Σκληρός δρόμος
4. Ο μυστικός πράκτορας του ΚΚΕ

Πηγές

1. Σωτήρης Γκουντουβάς, "Το ΚΚΕ κατά την περίοδο 1939-41. Η Παλιά Κεντρική Επιτροπή και η Προσωρινή Διοίκηση" Διπλωματική Εργασία, Πάντειο, Αθήνα 2019
2. Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α΄ τόμος 1919-1949, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2012
3. Το ΚΚΕ στον ιταλοελληνικό πόλεμο του 1940-41, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2015
4. Γιάννης Ιωαννίδης "Αναμνήσεις", εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 1979
5. Δημήτρης Μιχελίδης "Ο σκληρός δρόμος", Εκδόσεις Αφων Τολίδη, Αθήνα 1983
6. Δημήτρης Μιχελίδης "Ο μυστικός πράκτορας του ΚΚΕ", Εκδόσεις Γλάρος, Αθήνα 1986
7. Βασίλης Νεφελούδης "Ακτίνα Θ'", Εκδόσεις της Εστίας, Αθήνα 2007
8. Περικλής Ροδάκης "Νίκος Ζαχαριάδης", Εκδόσεις Επικαιρότητα, Αθήνα 2007
9. Γρηγόρης Φαράκος "Β' Παγκόσμιος Πόλεμος: Σχέσεις του ΚΚΕ και Διεθνούς Κομμουνιστικού Κέντρου", εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2004