Δημήτρης Μιχελίδης

Ο Δημήτρης Μιχελίδης (1909-1998) ήταν συνδικαλιστής, ανώτατο στέλεχος του ΚΚΕ και αντιστασιακός.

Δημήτρης Μιχελίδης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	Αύγουστος 1909 Νυμφαίο Μικράς Ασίας
Θάνατος	Μάιος 1998 Αθήνα, Ελλάδα
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας

Βιογραφία

Νεανικά χρόνια - η δράση του στο ΚΚΕ

Ο Δημήτρης Μιχελίδης γεννήθηκε στο Νυμφαίο Μικράς Ασίας το 1909. Ορφάνεψε από μητέρα σε ηλικία έξι μηνών και την ανατροφή του ανέλαβε η γιαγιά του. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στο Ηράκλειο της Κρήτης. Εργάστηκε ως οικοδόμος, σιδεράς, λιμενεργάτης και συνταξιοδοτήθηκε ως οδηγός αυτοκινήτου. Από τα νεανικά του χρόνια εντάχθηκε στην ΟΚΝΕ και δραστηριοποιήθηκε στο συνδικαλιστικό κίνημα.

Το 1928 έγινε γραμματέας της Κομμουνιστικής Νεολαίας Κρήτης και το 1929 της Κομμουνιστικής Οργάνωσης Κρήτης. Το 1932 συνελήφθη στην Καλαμάτα και καταδικάστηκε με το Ιδιώνυμο για ανατρεπτική δράση. Μετά από κράτηση ενός έτους στη φυλακή της Πύλου, στάλθηκε εξορία στο Καστράκι της Καλαμπάκας απ' όπου δραπέτευσε και το 1933 πήγε στην Αθήνα. Με εντολή της ηγεσίας εστάλη διαδοχικά στη Λέσβο, στην Πάτρα, στην Καλαμάτα και στη Λαμία για κομματική δουλειά.

Την περίοδο 1929-1939 γνώρισε αλλεπάλληλες διώξεις και φυλακίσεις. Το 1935 ανέλαβε γραμματέας της ΠΕ Ανατολικής Μακεδονίας στην Καβάλα. Στο 6ο Συνέδριο του ΚΚΕ (Δεκέμβρης 1935) εκλέχθηκε μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ.

Τα κομματικά του ψευδώνυμα ήταν Ασιάτης, Ορφανός και Καΐμης.

Η δράση του την περίοδο της Δικτατορίας Μεταξά

Το 1937 Δικτατορίας του Μεταξά ανέλαβε γραμματέας της Επιτροπής Πόλης της ΚΟ Θεσσαλονίκης. Τον Φεβρουάριο του 1938 έλαβε μέρος στην 5η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ όπου επανεξελέγη μέλος της.

Στις αρχές Ιουλίου του 1939, κατόπιν προδοσίας του Δημήτρη Κουτσογιάννη, συνελήφθη στη Θεσσαλονίκη και μετά από ανάκριση και βασανιστήρια στην Ειδική Ασφάλεια μεταφέρθηκε στην Κέρκυρα στην Ακτίνα Θ', όπου εκρατούντο πολλά ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ μαζί με τον Νίκο Ζαχαριάδη. Λίγο μετά την άφιξή του στην Κέρκυρα έκανε δήλωση, προκειμένου να αποκαλύψει τη δράση του Κουτσογιάννη που υποπτευόταν, γιατί η σύλληψή του έγινε στη Θεσσαλονίκη αμέσως μετά από συνάντησή του με τον Κουτσογιάννη.

Αν και έκανε δήλωση δεν απελευθερώθηκε, παρέμεινε στη φυλακή και τον Μάιο του 1940 στάλθηκε στον στρατό ως ανυπότακτος. Κατατάχτηκε στο Ηράκλειο στο 43ο Σύνταγμα Πεζικού, με το οποίο πολέμησε στην Αλβανία στον πόλεμο του 1940. Κατά τη διάρκεια της φυλάκισης και της θητείας του κατηγορήθηκε από την ηγεσία του ΚΚΕ ότι υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Προσωρινής Διοίκησης του ΚΚΕ (ΠΔ), ενός χαφιέδικου μηχανισμού που είχε κατασκευάσει ο Μανιαδάκης στις αρχές του 1940 με στελέχη του ΚΚΕ που είχαν περάσει στην υπηρεσία της Ασφάλειας, όπως ο Γιάννης Μιχαηλίδης, ο Μιχάλης Τυρίμος, ο Τηλέμαχος Μύτλας και άλλοι.

Η πραγματική καθοδήγηση λεγόμενη και Παλιά Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ (ΠΚΕ) βρέθηκε σε έντονη αντιπαράθεση με την ΠΔ και συνεχώς αντάλλασσαν κατηγορίες για χαφιεδισμό. Η ΠΚΕ μέσω του Ριζοσπάστη που κυκλοφορούσε κατήγγειλε τον Μιχελίδη ότι όταν συνελήφθη στη Θεσσαλονίκη το καλοκαίρι του 1939 έδωσε πληροφορίες στην Ασφάλεια η οποία έτσι μπόρεσε να εξαρθρώσει το παράνομο κομματικό γραφείο Μακεδονίας-Θράκης. Επίσης η ΠΚΕ αποκαλούσε την ΠΔ "η χαφιέδικη καθοδήγηση των Μ-Μ-Μ" (εννοώντας τους Μανιαδάκη-Μιχαηλίδη-Μιχελίδη).

Ο Γιάννης Μιχαηλίδης που όντως υπήρξε ιδρυτικό μέλος της ΠΔ, σε έκθεση που έγραψε προς το ΠΓ του ΚΚΕ το καλοκαίρι του 1944 ανέφερε πως ο Μιχελίδης δεν συμμετείχε στην Προσωρινή Διοίκηση και ότι "άδικα τον κατηγορούν".

Κατοχή - Απελευθέρωση

Μετά τη λήξη του πολέμου και την κατάληψη της χώρας από τους Γερμανούς ο Μιχελίδης συνελήφθη εκ νέου και φυλακίστηκε στην Ακροναυπλία, τη Λάρισα και το Χαϊδάρι, απ' όπου και απελευθερώθηκε τον Γενάρη του 1944 μαζί με τον Μήτσο Παπαρήγα, τον Ορφέα Οικονομίδη και μερικούς άλλους κρατούμενους. Τρεις μέρες μετά την απελευθέρωσή του συνελήφθη εκ νέου και κλείστηκε στις φυλακές Χατζηκώνστα, απ' όπου τελικά απέδρασε τον Απρίλιο του 1944, κατέφυγε στην Κοκκινιά και εντάχθηκε στο ΕΑΜ

Παράλληλα υπέβαλλε αίτημα στην ηγεσία του ΚΚΕ να εξεταστεί η υπόθεσή του και να αρθούν οι κατηγορίες για συμμετοχή του στην ΠΔ και συνεργασία με την Ασφάλεια. Στο 7ο Συνέδριο του ΚΚΕ τον Οκτώβριο του 1945 διεγράφη από το ΚΚΕ για τη δήλωση που είχε κάνει στην Κέρκυρα, ενώ για τις άλλες κατηγορίες δεν αναφέρθηκε τίποτε. Ο Μιχελίδης μέχρι το τέλος της ζωής του προσπάθησε να αποσείσει τις κατηγορίες από πάνω του για συνεργασία με την Ασφάλεια μέσω των βιβλίων του και πλήθους δημοσιευμάτων. Από το 1952 εργαζόταν ως αυτοκινητιστής, μέχρι την σύνταξή του το 1980. Πέθανε στην Αθήνα το 1998.

Ήταν παντρεμένος και είχε μία κόρη η οποία ήταν αρχαιολόγος.

Συγγραφικό έργο

Ο Δημήτρης Μιχελίδης έγραψε τέσσερα βιβλία

1. Από την Κρήτη στην Αλβανία (πολεμικό ημερολόγιο)
2. Από τα βουνά της Αλβανίας στην Εθνική Αντίσταση (οδοιπορικό)
3. Ο Σκληρός δρόμος
4. Ο μυστικός πράκτορας του ΚΚΕ

Πηγές

1. Σωτήρης Γκουντουβάς, "Το ΚΚΕ κατά την περίοδο 1939-41. Η Παλιά Κεντρική Επιτροπή και η Προσωρινή Διοίκηση" Διπλωματική Εργασία, Πάντειο, Αθήνα 2019
2. Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α΄ τόμος 1918-1949, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1995
3. Το ΚΚΕ στον ιταλοελληνικό πόλεμο του 1940-41, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2015
4. Γιάννης Ιωαννίδης "Αναμνήσεις", εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 1979
5. Δημήτρης Μιχελίδης "Ο σκληρός δρόμος", Εκδόσεις Αφων Τολίδη, Αθήνα 1983
6. Δημήτρης Μιχελίδης "Ο μυστικός πράκτορας του ΚΚΕ", Εκδόσεις Γλάρος, Αθήνα 1986
7. Βασίλης Νεφελούδης "Ακτίνα Θ'", Εκδόσεις της Εστίας, Αθήνα 2007
8. Περικλής Ροδάκης "Νίκος Ζαχαριάδης", Εκδόσεις Επικαιρότητα, Αθήνα 2007
9. Γρηγόρης Φαράκος "Β' Παγκόσμιος Πόλεμος: Σχέσεις του ΚΚΕ και Διεθνούς Κομμουνιστικού Κέντρου", εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2004