Δημήτριος Λουκόπουλος
Ο Δημήτρης Νικ. Λουκόπουλος (1874, Αρτοτίνα Δωρίδας[1] – 1943, Κεφαλόβρυσο Αιτωλοακαρνανίας[2], σημερινό Θέρμο) ήταν πρωτοπόρος λαογράφος και συγγραφέας.[3]
| Δημήτριος Λουκόπουλος | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Δημήτριος Λουκόπουλος (Ελληνικά) |
| Γέννηση | 20 Αυγούστου 1874 Αρτοτίνα Φωκίδας |
| Θάνατος | 30 Ιουνίου 1943 Θέρμο Αιτωλοακαρνανίας |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Μητρική γλώσσα | Ελληνικά |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | λαογράφος συγγραφέας δάσκαλος |
Βιογραφία Επεξεργασία
Ο Δημήτρης Λουκόπουλος γεννήθηκε στην Αρτοτίνα Δωρίδας, στις 30 Αυγούστου 1874, όπου έμαθε τα πρώτα γράμματα. Ήταν το πρώτο, απ' τα εφτά παιδιά, του Αρτοτινού εμπόρου και κτηματία Νικολάκη Λουκόπουλου και της Φροσύνης, το γένος Κότταρη από το Δάφνο, την παλιά Βοστινίτσα[4].
Αφού συμπλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στα Σάλωνα (Άμφισσα), γράφτηκε το 1889, σε ηλικία δέκα πέντε χρονών στο Διδασκαλείο της Αθήνας. Στα 1892 βγήκε δάσκαλος και διορίστηκε στη Σαλαμίνα, την ίδια δε χρονιά, πήρε μετάθεση για το Θέρμο[5] (Κεφαλόβρυσο) Τριχωνίδας όπου και υπηρέτησε για 33 χρόνια μέχρι το 1925, με μια ενδιάμεση διακοπή ενός χρόνου που υπηρέτησε στα Γρεβενά σαν Επιθεωρητής Δημοτικών Σχολείων.
Το 1925 αποσπάστηκε στην Αθήνα, στο Ιστορικό Λεξικό της Ακαδημίας Αθηνών. Την επόμενη χρονιά τοποθετήθηκε στο Λαογραφικό Αρχείο[6]. Μέχρι τον θάνατο του υπήρξε γραμματέας της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρίας. Συνεργάστηκε στενά με την Μέλπω Μερλιέ, την οποία γνώρισε μέσω του Μανόλη Τριανταφυλλίδη[7], από το 1930 στα πρώτα στάδια της συλλογής του υλικού του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών[8].
Στο πλαίσιο της έρευνας του Κέντρου ασχολήθηκε ειδικότερα με τα Φάρασα της Καππαδοκίας και άφησε ολόκληρη σειρά χειρόγραφων για τον σημαντικό αυτό οικισμό του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας. Από τα χειρόγραφα αυτά εκδόθηκαν δύο βιβλία, Η λαϊκή λατρεία των Φαράσων (1949) σε συνεργασία με τον Δ. Πετρόπουλο και Παροιμίες των Φαράσων (1951) σε συνεργασία με τον Δ. Λουκάτο.
Την περίοδο της Κατοχής, επέστρεψε στο Θέρμο[3]. Το Μάη του 1943 αρρώστησε ξαφνικά και στις 30 Ιουνίου 1943 πέθανε σε ηλικία 69 χρονών.
Παντρεύτηκε τη Μαρία Βασιλοπούλου και απέκτησαν τέσσερα παιδιά. Μεταξύ αυτών ο λογοτέχνης Νίκος Δ. Λουκόπουλος και ο γλύπτης Κλέαρχος Δ. Λουκόπουλος.
Ήταν υποστηριχτής του δημοτικισμού στον οποίο μυήθηκε σε ηλικία 23 ετών από τον Γεώργιο Σωτηριάδη, με τον οποίο συνδέθηκε με στενή φιλία, ο οποίος επισκέφθηκε το Κεφαλόβρυσο το 1897 για ανασκαφές[4]. Μεγάλο μέρος του έργου του δημοσιεύθηκε στο περιοδικό "Λαογραφία" με το οποίο συνεργάστηκε από τον πρώτο χρόνο της έκδοσής του (1909), καθώς και στο περιοδικό της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας, στα "Ελληνικά Γράμματα", στα "Νεοελληνικά Γράμματα", στο "Ημερολόγιο της Μεγάλης Ελλάδας" κ.α.[3]
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Αιτωλικαί οικήσεις, σκεύη και τροφαί, Εκδ. Π. Δ. Σακελαρίου, Αθήνα, 1925
- Φως από τους μύθους μας - Παροιμίες, αινίγματα, γλωσσοδέτες, Τομ.Α, Εκδ. Αθηνά, Αθήνα, 1926
- Φως από τους μύθους μας - Από την μυθολογία μας, Τομ.Β, Εκδ. Αθηνά, Αθήνα, 1926
- Ποια παιγνίδια παίζουν τα Ελληνόπουλα, Εκδ. Α. Ι. ΡΑΛΛΗΣ, Αθήνα, 1926
- Πως υφαίνουν & ντύνονται οι Αιτωλοί, Σύλλογος προς διάδοσιν ωφελίμων βιβλίων - Ιστορική και Λαογραφική Βιβλιοθήκη, Αρ.1, Αθήνα, 1927
- Στ' Άγραφα : ένα ταξίδι με εικόνες, Σύλλογος προς διάδοσιν ωφελίμων βιβλίων, Αθήνα, 1929
- Στα βουνά του Κατσαντώνη : με εικόνες, Σύλλογος προς διάδοσιν ωφελίμων βιβλίων - Ιστορική και Λαογραφική Βιβλιοθήκη, Αρ.69, Αθήνα, 1929
- Ποιμενικά της Ρούμελης, Σύλλογος προς διάδοσιν ωφελίμων βιβλίων - Ιστορική και Λαογραφική Βιβλιοθήκη, Αρ.8, Αθήνα, 1930
- Ο Ρουμελιώτης καπετάνιος του 1821 Ανδρίτσος Σαφάκας και το αρχείο του, Σύλλογος προς διάδοσιν ωφελίμων βιβλίων - Ιστορική και Λαογραφική Βιβλιοθήκη, Αρ.11, Αθήνα, 1931
- Γεωργικά της Ρούμελης, Σύλλογος προς διάδοσιν ωφελίμων βιβλίων - Ιστορική και Λαογραφική Βιβλιοθήκη, Αρ.11, Αθήνα, 1938
- Νεοελληνική Μυθολογία : Ζώα - Φυτά, Σύλλογος προς διάδοσιν ωφελίμων βιβλίων, Αρ.76, Αθήνα, 1940
- Η Λαϊκή λατρεία των Φαράσων, Δ.Λουκόπουλου - Δ.Πετρόπουλου, Γαλλικό Ινστιτούτο Αθήνας, Αθήνα, 1949
- Παροιμίες των Φαράσων, Δ.Λουκόπουλου - Δ.Λουκάτου, Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, Αθήνα, 1951
- Θέρμος καί Ἀπόκουρο : Ἱστορία - Ἀρχαιολογία - Λαογραφία, Εκδ. Βασιλόπουλος, Αθήνα, 1990
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Παπαχρίστου, Κώστας Α. (22/4/1939). «Δημήτριος Λουκόπουλος». Νεοελληνικά Γράμματα: 12,14. https://lekythos.library.ucy.ac.cy/bitstream/handle/10797/15101/neo_gra_issue125.pdf?sequence=173. «Γεννήθηκα στην Αρτοτίνα της Δωρίδος, στα 1874, κι έζησα τα πρώτα μου δώδεκα χρόνια στο ορεινό τούτο χωριό, το ορεινότερο ίσως της Ρούμελης».
- ↑ Μέγας, Γεώργιος Α. (1/9/1943). «Δημήτριος Λουκόπουλος». Νέα Εστία (390): 1113-1114. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2022-04-02. https://web.archive.org/web/20220402232145/http://www.ekebi.gr/magazines/showimage.asp?file=69524&code=5366. Ανακτήθηκε στις 2022-04-02.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 39. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 234.
- ↑ 4,0 4,1 Λουκόπουλος, Νίκος Δ. (15/01/1947). Βιογραφικό Σημείωμα Δημήτρη Λουκόπουλου, σελ. 19. https://lekythos.library.ucy.ac.cy/bitstream/handle/10797/13990/ele_issue59.pdf?sequence=54. Ανακτήθηκε στις Ελεύθερα Γράμματα.
- ↑ Παπαθανασόπουλος, Θανάσης (15/11/1962). «Μορφές της Ελληνικής Λαογραφίας - Δημ. Λουκόπουλος - 20 χρόνια από τον θάνατο του». Νέα Εστία (849): 1638-1641. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2022-04-02. https://web.archive.org/web/20220402232145/http://www.ekebi.gr/magazines/showimage.asp?file=100382&code=0284. Ανακτήθηκε στις 2022-04-02. «Παιδί ακόμα μόλις ίδρωνε το μουστάκι του, με τα τσαρούχια πουχαν μαύρες φούντες, πήδηξε ένα απόγευμα του Σεπτεμβρίου 1892 απ' το αμάξι που τον έφερε από το Αγρίνιο όλο ζωή, για να κάμη το δάσκαλο στο Κεφαλόβρυσο, το χωριουδάκι των 75 οικογενειών."».
- ↑ Κ., Δ. (16/06/1976). «Ο πρωτοπόρος Έλληνας Λαογράφος Δημήτρης Λουκόπουλος». Εφημερίδα Ριζοσπάστης: σελ. 4. http://rg-dev.nlg.gr/viewer/BnlViewer/view/index.html?lang=el#panel:pp%7Cissue:1c2d_65%7Cpage:5.
- ↑ Μερλιέ, Μέλπω (15/01/1947). «Ο Λουκόπουλος και το Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο». Ελεύθερα Γράμματα (59): 21. https://lekythos.library.ucy.ac.cy/bitstream/handle/10797/13990/ele_issue59.pdf?sequence=54. «Τον Λουκόπουλο τον γνώρισα στα 1922 και την γνωριμία του τη χρωστώ στο Μανόλη Τριανταφυλλίδη.».
- ↑ Κωστάκης, Θανάσης Π. (15/11/1979). «Μέλπω Μερλιέ - Λογοθέτη». Νέα Εστία (1257): 1587-1589. http://www.ekebi.gr/magazines/showimage.asp?file=131463&code=7165. «Μόνος βοηθός της τότε ο αξέχαστος Δημήτρης Λουκόπουλος, που η Μερλιέ γνώρισε από το Μανόλη Τριανταφυλλίδη. Μαζί πραγματοποίησαν την καταγραφή των τραγουδιών, αρχίζοντας από το Κεφαλόβρυσο της Αιτωλίας, για να συνεχίσουν έπειτα σε άλλες περιοχές της Ελλάδας.».[νεκρός σύνδεσμος]