Βικιπαίδεια

Διακήρυξη Ανεξαρτησίας της Ουκρανίας

Η Πράξη Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας της Ουκρανίας (ουκρανικά: Акт проголошення незалежності України‎‎) εγκρίθηκε από το Ουκρανικό Κοινοβούλιο στις 24 Αυγούστου 1991. Η πράξη αποκατέστησε την κρατική ανεξαρτησία της Ουκρανίας.[1]

Πράξη Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας της Ουκρανίας
Δακτυλογραφημένη έκδοση της πράξης.
Αρχικός τίτλοςουκρανικά: Акт проголошення незалежності України‎‎
Δημιουργήθηκε24 Αυγούστου 1991
Επικυρώθηκε24 Αυγούστου 1991
ΤοποθεσίαΚεντρικό Κρατικό Αρχείο των ανώτερων διοικητικών οργάνων της Ουκρανίας, Κίεβο
ΣυντάκτηςΛεβκό Λουκιάνενκο
ΥπογράφοντεςΛεονίντ Κραβτσούκ
ΣκοπόςΔιακήρυξη της ανεξαρτησίας

Υιοθέτηση Επεξεργασία

Η πράξη εγκρίθηκε στον απόηχο της απόπειρας πραξικοπήματος στη Σοβιετική Ένωση στις 19 Αυγούστου, όταν σκληροπυρηνικοί κομμουνιστές ηγέτες προσπάθησαν να αποκαταστήσουν τον έλεγχο της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης. Σε απάντηση (κατά τη διάρκεια μιας τεταμένης 11ωρης έκτακτης συνόδου),[2] το Ανώτατο Σοβιέτ (κοινοβούλιο) της Ουκρανικής ΣΣΔ, σε μια ειδική συνεδρίαση του Σαββάτου, ενέκρινε συντριπτικά την Πράξη της Διακήρυξης. Ο νόμος ψηφίστηκε με 321 ψήφους υπέρ, 2 ψήφους κατά και 6 αποχές (από 360 συμμετέχοντες).[2] Το κείμενο συντέθηκε σε μεγάλο βαθμό κατά τη διάρκεια της νύχτας 23 Αυγούστου–24 Αυγούστου κυρίως από τους Λεβκό Λουκιάνενκο, Σερχί Χολοβάτι, Μιχαΐλο Χόριν, Ιβάν Ζάγιετς και Βιατσεσλάβ Τσορνοβίλ.[3]

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ουκρανίας (ΚΚΟ), που πείστηκε στα παρασκήνια από το συναδελφικό μέλος του Κόμματος και Πρόεδρο του Ανώτατου Σοβιέτ Λεονίντ Κραβτσούκ,[3] ένιωσε υποχρεωμένο να υποστηρίξει τον νόμο προκειμένου να αποστασιοποιηθεί από το πραξικόπημα.[2] Ο Πρώτος Γραμματέας του ΚΚΟ, Στανισλάβ Χουρένκο, υποστήριξε ότι «θα είναι καταστροφή» εάν το ΚΚΟ αποτύχει να υποστηρίξει την ανεξαρτησία.[2] Τα μέλη του ΚΚΟ είχαν εκνευριστεί από την είδηση της σύλληψης του πρώην αρχηγού του κόμματος, Βλαντιμίρ Ιβάσκο, στη Μόσχα, την εκ νέου υποταγή του Σοβιετικού Στρατού υπό τους ηγέτες της Ρωσικής ΣΟΣΔ και τη σφράγιση της υπόθεσης της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος.[3]

 
Το πρωτοσέλιδο της κοινοβουλευτικής εφημερίδας Holos Ukrayiny με το κείμενο της διακήρυξης τυπωμένο στο κάτω μισό (27 Αυγούστου 1991)

Την ίδια μέρα (24 Αυγούστου), το κοινοβούλιο ζήτησε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την υποστήριξη της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας.[2] Η πρόταση για τη διεξαγωγή του εθνικού δημοψηφίσματος προήλθε από κοινού από τους ηγέτες της αντιπολίτευσης, Ιχόρ Γιουχνόφσκι και Ντμιτρό Παβλίτσκο.[2] Το Κοινοβούλιο ψήφισε επίσης υπέρ της δημιουργίας Εθνικής Φρουράς της Ουκρανίας και μεταβίβασε τη δικαιοδοσία όλων των ενόπλων δυνάμεων που βρίσκονταν στο ουκρανικό έδαφος.[2]

Εκτός από ένα θορυβώδες πλήθος που είχε συγκεντρωθεί στο κτίριο του Κοινοβουλίου, οι δρόμοι του Κιέβου ήταν ήσυχοι εκείνη την ημέρα, με λίγα σημάδια ανοιχτού εορτασμού.[2]

Τις ημέρες που ακολούθησαν, εγκρίθηκαν μια σειρά από ψηφίσματα και διατάγματα: εθνικοποίηση όλης της περιουσίας του ΚΚΟ και παράδοσή της στο Ανώτατο Σοβιέτ και στα τοπικά συμβούλια. Έκδοση αμνηστίας για όλους τους πολιτικούς κρατούμενους, αναστολή όλων των δραστηριοτήτων του ΚΚΟ και δέσμευση περιουσιακών στοιχείων του ΚΚΟ και τραπεζικών λογαριασμών εν αναμονή των επίσημων ερευνών για πιθανή συνεργασία με τους πραξικοπηματίες της Μόσχας, σύσταση εξεταστικής επιτροπής για την επίσημη συμπεριφορά κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος και σύσταση επιτροπής για στρατιωτικά θέματα που σχετίζονται με τη δημιουργία του Υπουργείου Άμυνας της Ουκρανίας.[2]

Στις 26 Αυγούστου 1991, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ουκρανικής ΣΣΔ στα Ηνωμένα Έθνη (η Ουκρανική ΣΣΔ ήταν ιδρυτικό μέλος των Ηνωμένων Εθνών), [4] Χενάντι Ουντοβένκο, ενημέρωσε το γραφείο του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών ότι η μόνιμη αποστολή σε αυτή τη διεθνή συνέλευση θα οριστεί επίσημα ως εκπροσώπηση της Ουκρανίας.[4][5] Την ίδια μέρα, η εκτελεστική επιτροπή του Κιέβου ψήφισε επίσης την απομάκρυνση όλων των μνημείων των κομμουνιστών ηρώων από δημόσιους χώρους, συμπεριλαμβανομένου του μνημείου του Λένιν στην κεντρική Πλατεία Οκτωβριανής Επανάστασης.[2] Η επιτροπή αποφάσισε ότι η μεγάλη πλατεία θα μετονομαστεί σε Πλατεία Ανεξαρτησίας, όπως και ο κεντρικός σταθμός του μετρό κάτω από αυτήν.[2]

Δύο ημέρες αργότερα, περισσότεροι από 200.000 κάτοικοι του Λβιβ και του Όμπλαστ Λβιβ δήλωσαν έτοιμοι να υπηρετήσουν στην εθνική φρουρά.[6]

Στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της 1ης Δεκεμβρίου 1991, ο λαός της Ουκρανίας εξέφρασε τη βαθιά και ευρεία υποστήριξή του για την Πράξη της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας, όπου περισσότερο από το 90% ψήφισε υπέρ και το 82% του εκλογικού σώματος συμμετείχε. Το δημοψήφισμα πραγματοποιήθηκε την ίδια ημέρα με τις πρώτες άμεσες προεδρικές εκλογές στην Ουκρανία. Και οι 6 προεδρικοί υποψήφιοι υποστήριξαν την ανεξαρτησία και έκαναν εκστρατεία υπέρ του «ναι». Το πέρασμα του δημοψηφίσματος έβαλε τέλος σε κάθε ρεαλιστική πιθανότητα η Σοβιετική Ένωση να παραμείνει ενωμένη ακόμη και σε περιορισμένη κλίμακα. Η Ουκρανία ήταν για πολύ καιρό δεύτερη μετά τη Ρωσία σε οικονομική και πολιτική ισχύ.

Μια εβδομάδα μετά τις εκλογές, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Λεονίντ Κραβτσούκ ενώθηκε με τους Ρώσους και Λευκορώσους ομολόγους του (Μπόρις Γέλτσιν και Στανισλάβ Σούσκεβιτς, αντίστοιχα) υπογράφοντας τις Συμφωνίες Μπελαβέζα, οι οποίες δήλωναν ότι η Σοβιετική Ένωση είχε πάψει να υπάρχει. Η Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε επίσημα στις 26 Δεκεμβρίου.

Από το 1992, η 24η Αυγούστου γιορτάζεται στην Ουκρανία ως Ημέρα Ανεξαρτησίας.

Διεθνής αναγνώριση Επεξεργασία

Η Πολωνία και ο Καναδάς ήταν οι πρώτες χώρες που αναγνώρισαν την ανεξαρτησία της Ουκρανίας, και οι δύο στις 2 Δεκεμβρίου 1991. Την ίδια μέρα (2 Δεκεμβρίου) αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της βραδινής μετάδοσης του τηλεοπτικού ειδησεογραφικού προγράμματος Vesti ότι ο πρόεδρος της Ρωσικής ΣΟΣΔ, Μπόρις Γέλτσιν, είχε αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Ουκρανίας.[7]

Οι Ηνωμένες Πολιτείες το έκαναν στις 25 Δεκεμβρίου 1991. Εκείνο το μήνα η ανεξαρτησία της Ουκρανίας αναγνωρίστηκε από 68 κράτη και το 1992 αναγνωρίστηκε από άλλα 64 κράτη.[8]

Τον Ιανουάριο του 1992, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους, ενέκρινε ένα πρόγραμμα αμερικανικής ανθρωπιστικής υποστήριξης για την ΕΣΣΔ και την Ουκρανία, υπό την επίβλεψη του Υπουργού Άμυνας.[9]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ Volodymyr Vasylenko. Non-nuclear status of Ukraine: past, present, and future (Без’ядерний статус України: минуле, сучасне, майбутнє). The Ukrainian Week. 31 Μαΐου 2018
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 Historic vote for independence Αρχειοθετήθηκε 2014-03-23 στο Wayback Machine., The Ukrainian Weekly (1 September 1991)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 A reform that ruined the Soviet Union, The Ukrainian Week (10 November 2018)
  4. ↑ 4,0 4,1 «Activities of the Member States - Ukraine». United Nations. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2011. 
  5. ↑ U.N. Mission stresses statehood of Ukraine Αρχειοθετήθηκε 2016-05-02 στο Wayback Machine., The Ukrainian Weekly (1 September 1991)
  6. ↑ NEWSBRIEFS FROM UKRAINE Αρχειοθετήθηκε 2016-05-02 στο Wayback Machine., The Ukrainian Weekly (1 September 1991)
  7. ↑ «Ex-Communist Wins in Ukraine; Yeltsin Recognizes Independence». The New York Times. 3 Δεκεμβρίου 1991. https://www.nytimes.com/1991/12/03/world/ex-communist-wins-in-ukraine-yeltsin-recognizes-independence.html. Ανακτήθηκε στις 20 August 2017. 
  8. ↑ Ukrainian Independence Αρχειοθετήθηκε 2013-01-04 στο Wayback Machine., Worldwide News Ukraine
  9. ↑ «Remarks at the International Conference on Humanitarian Assistance to the Former U.S.S.R». Ιανουαρίου 22, 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2021. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Διακήρυξη_Ανεξαρτησίας_της_Ουκρανίας&oldid=9971976"