Διαπροσωπικές σχέσεις

Η έννοια της διαπροσωπικής σχέσης αφορά κοινωνικές συνδέσεις, δεσμούς ή συνεργασίες, μεταξύ δύο ή περισσότερων ανθρώπων. Οι διαπροσωπικές σχέσεις, αναφορικά με μερικές μόνο από τις διαστάσεις τους, ποικίλλουν και διαφοροποιούνται ως προς τον βαθμό οικειότητας ή αυτοαποκάλυψής τους, αλλά και σχετικά με τη διάρκεια τους, την αμοιβαιότητα και το πόσο ισχυρές είναι.

Το περιεχόμενο των διαπροσωπικών σχέσεων είναι δυνατόν να αφορά οικογενειακές ή συγγενικές σχέσεις, τη φιλία ή τον γάμο, σχέσεις που προκύπτουν στα πλαίσια της εργασίας ή ενός συλλόγου (οργάνωση ανθρώπων που εξυπηρετεί κοινούς στόχους, π.χ. φιλανθρωπικούς) γειτονικές σχέσεις και σχέσεις που αναπτύσσονται σε χώρους λατρείας . Αυτές μπορεί να ρυθμίζονται με βάση τον νόμο, τα έθιμα, ή ορισμένη αμοιβαία συμφωνία, και τελικά διαμορφώνουν τους ρόλους των ατόμων που απαρτίζουν τις κοινωνικές ομάδες, αλλά και της κοινωνίας στο σύνολό της.

Αυτός ο συσχετισμός μπορεί να βασίζεται σε συμπεράσματα (συλλογιστικά βήματα που οδηγούν σε λογικές συνέπειες, μπορεί επίσης να εδράζεται στην αγάπη, την αλληλεγγύη, την υποστήριξη, αλλά και σε επιχειρηματικές αλληλεπιδράσεις ή σε κάποιο άλλο είδος κοινωνικής σύνδεσης ή δέσμευσης. Οι διαπροσωπικές σχέσεις ευδοκιμούν στα πλαίσια ενός δίκαιου και αμοιβαίου συμβιβασμού (όπου κάθε ένα από τα μέρη που απαρτίζουν τη σχέση παραιτείται αμοιβαία από κάποιες απαιτήσεις προκειμένου να επιτευχθεί σύγκλιση), και σχηματίζονται υπό την επίδραση κοινωνικών, πολιτιστικών και άλλων επιρροών.

Η μελέτη των διαπροσωπικών σχέσεων επιτυγχάνεται με την αρωγή διάφορων κλάδων που ανήκουν στις κοινωνικές επιστήμες, και περιλαμβάνουν τομείς όπως η επικοινωνία (μελέτη της ανθρώπινης επικοινωνίας και συμπεριφοράς), η ψυχολογία, η ανθρωπολογία, η κοινωνική εργασία, η κοινωνιολογία και τα μαθηματικά.

Η επιστημονική μελέτη των σχέσεων εξελίχθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 και μετά από τη δημοσίευση σχετικών ερευνών που πραγματοποιήθηκαν από την Έλεν Μπέρσαϊντ και την Ιλέιν Χάρφιλντ,  αναφέρεται ως η «επιστήμη των σχέσεων». Αυτό το πεδίο μελέτης προσδιορίζεται από ανεπίσημα στοιχεία ή  στοιχεία που προκύπτουν από διαπιστώσεις μη ειδικών, οι οποίοι βασίζουν συμπεράσματα σε δεδομένα και σε αντικειμενική ανάλυση.

Τύποι διαπροσωπικών σχέσεων

• Στενές προσωπικές σχέσεις: ερωτικές, πλατωνικές, σχέσεις ανάλογα με το στάδιο ωρίμανσης του ατόμου (παιδική, εφηβική ηλικία, ενήλικη ζωή), σχέσεις που διαμορφώνονται από την επίδραση των «σημαντικών άλλων», συζυγικές σχέσεις.

• Οικογενειακές σχέσεις: μεταξύ γονέων και παιδιών, μεταξύ αδελφών
• Άλλες διαπροσωπικές σχέσεις: φιλικές ή εχθρικές, σχέσεις γειτονίας, εργασιακές σχέσεις, σχέσεις εργοδότη-εργαζόμενου κ.ά.

Ρομαντική σχέση

Οι ρομαντικές σχέσεις έχουν οριστεί με αμέτρητους τρόπους από συγγραφείς, φιλοσόφους, θρησκευτικούς μελετητές, επιστήμονες και σήμερα από συμβούλους σχέσεων. Δύο δημοφιλείς ορισμοί της αγάπης είναι η τριγωνική θεωρία της αγάπης του Στέρνμπεργκ και η θεωρία της αγάπης του Φίσερ. Ο Στέρνμπεργκ ορίζει την αγάπη με όρους οικειότητας, πάθους και δέσμευσης, τα οποία, όπως υποστηρίζει, υπάρχουν σε διαφορετικά επίπεδα στις διάφορες ρομαντικές σχέσεις. Ο Φίσερ ορίζει ότι η αγάπη αποτελείται από τρία στάδια: την έλξη, τη ρομαντική αγάπη και τη στοργή.

Φιλία

Η φιλία είναι μια σχέση αμοιβαίας αγάπης μεταξύ ανθρώπων. Είναι μια ισχυρότερη μορφή διαπροσωπικού δεσμού από τη "γνωριμία" ή τη "συναναστροφή", όπως ο συμμαθητής, ο γείτονας, ο συνάδελφος ή ο συνάδελφος. Δεδομένου ότι οι φιλίες παρέχουν στους ανθρώπους πολλά ψυχικά, κοινωνικά και υγειονομικά οφέλη, οι άνθρωποι θα πρέπει να θέλουν να κοινωνικοποιούνται και να δημιουργούν ισχυρές σχέσεις με ανθρώπους που μπορούν να τους παρέχουν τα απαραίτητα οφέλη. Έτσι, οι άνθρωποι έχουν συγκεκριμένες φιλικές προτιμήσεις για τους τύπους συμπεριφορών και χαρακτηριστικών χαρακτήρα που συνδέονται με αυτά τα οφέλη. Τα κοινά χόμπι μπορούν να εξελιχθούν σε φιλίες.

Αδέλφια και αδελφές

Οι σχέσεις αδελφών έχουν βαθύ αντίκτυπο στα κοινωνικά, ψυχολογικά, συναισθηματικά και ακαδημαϊκά αποτελέσματα. Αν και η εγγύτητα και η επαφή συνήθως μειώνεται με την πάροδο του χρόνου, ο δεσμός μεταξύ των αδελφών συνεχίζεται σε όλη τους τη ζωή. Ο δεσμός της αδελφοσύνης είναι μία από τις λίγες ισχυρές σχέσεις που μπορούν να έχουν οι άνθρωποι. Οι σχέσεις αδελφών επηρεάζονται από τη σχέση γονέα-παιδιού, έτσι ώστε οι σχέσεις αδελφών κατά την παιδική ηλικία συχνά αντανακλούν θετικές ή αρνητικές πτυχές των σχέσεων των παιδιών με τους γονείς τους.

Δείτε επίσης

• Κοινωνία