Δικαίωμα ψήφου των γυναικών

Το δικαίωμα ψήφου των γυναικών είναι το δικαίωμα των γυναικών να ψηφίζουν στις εκλογές. Ξεκινώντας στα τέλη του 19ου αιώνα, εκτός από τις γυναίκες που εργάζονταν για την ευρεία οικονομική και πολιτική ισότητα και για τις κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, οι γυναίκες προσπάθησαν να αλλάξουν τους νόμους ψήφου για να τους επιτραπεί να ψηφίσουν.[1] Δημιουργήθηκαν εθνικοί και διεθνείς οργανισμοί για το συντονισμό των προσπαθειών προς επίτευξη αυτού του στόχου, ιδίως η Διεθνής Συμμαχία των Γυναικών (ιδρύθηκε το 1904 στο Βερολίνο της Γερμανίας), καθώς και για τα ισότιμα πολιτικά δικαιώματα των γυναικών.[2]

Αφίσα του Γερμανικού Γυναικείου Κινήματος, 1914:
"Heraus mit dem Frauenwahlrecht" (δηλ. «Βγείτε με το Δικαίωμα Ψήφου των Γυναικών»).
Βρετανίδες σουφραζέτες διαδηλώνουν για το δικαίωμα ψήφου το 1911.
Αμερικανίδες σουφραζέτες που διαδηλώνουν το Φεβρουάριο του 1913.
Η Λουίζ Βάις (μπροστά) μαζί με άλλες σουφραζέτες διαδηλώνουν στο Παρίσι το 1935.

Οι γυναίκες που κατείχαν ιδιοκτησία απέκτησαν το δικαίωμα ψήφου στη Νήσο του Μαν το 1881 και το 1893 οι γυναίκες στην τότε βρετανική αποικία της Νέας Ζηλανδίας.[3] Οι περισσότερες μεγάλες δυτικές δυνάμεις επέκτειναν τα δικαιώματα ψήφου στις γυναίκες κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, μεταξύ των οποίων ο Καναδάς (1917), η Βρετανία και η Γερμανία (1918), η Αυστρία και οι Κάτω Χώρες (1919) και οι Ηνωμένες Πολιτείες (1920). Σημαντικές εξαιρέσεις στην Ευρώπη ήταν η Γαλλία, όπου οι γυναίκες δεν μπορούσαν να ψηφίσουν μέχρι το 1944, η Ελλάδα (1952) και η Ελβετία (1971).

Η Λέσλι Χιούμ υποστηρίζει ότι ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος άλλαξε το λαϊκό κλίμα:

Η συμβολή των γυναικών στην πολεμική προσπάθεια αμφισβήτησε την έννοια της σωματικής και πνευματικής κατωτερότητας των γυναικών και κατέστησε πιο δύσκολο να υποστηριχθεί ότι οι γυναίκες είναι ακατάλληλες να ψηφίσουν, τόσο από το σύνταγμα όσο και από ιδιοσυγκρασία. Αν οι γυναίκες μπορούσαν να δουλέψουν στα εργοστάσια πυρομαχικών, φάνηκε τόσο αχάριστο όσο και παράλογο να τους αρνούνται μία θέση στο παραβάν ψηφοφορίας. Αλλά η ψηφοφορία ήταν κάτι περισσότερο από απλή ανταμοιβή για το πολεμικό έργο. Το θέμα ήταν ότι η συμμετοχή των γυναικών στον πόλεμο βοήθησε να διαλυθούν οι φόβοι που περιόριζαν την είσοδο των γυναικών στον δημόσιο χώρο.[4]

Οι εκτεταμένες πολιτικές εκστρατείες των γυναικών και των υποστηρικτών τους ήταν γενικά απαραίτητες για την απόκτηση νομοθεσίας ή συνταγματικών τροποποιήσεων για το δικαίωμα ψήφου των γυναικών. Σε πολλές χώρες, χορηγήθηκε περιορισμένη ψήφος στις γυναίκες πριν από την καθολική ψηφοφορία για τους άνδρες. Για παράδειγμα, μορφωμένες γυναίκες ή ιδιοκτήτριες ακινήτων είχαν δικαίωμα ψήφου προτού το λάβουν όλοι οι άνδρες. Τα Ηνωμένα Έθνη ενθάρρυναν τη ψήφο των γυναικών στα χρόνια που ακολούθησαν το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και η Επιτροπή Εξάλειψης Όλων των Μορφών Διακρίσεων Κατά των Γυναικών (1979) τον χαρακτηρίζει ως βασικό δικαίωμα, με 189 χώρες να είναι σήμερα συμβαλλόμενα μέρη αυτής της Επιτροπής.

Ιστορία Επεξεργασία

 
Άννα Β', Ηγουμένη του Κβέντλινμπουργκ. Στην προ-σύγχρονη εποχή σε ορισμένα μέρη της Ευρώπης, οι ηγουμένες είχαν τη δυνατότητα να συμμετέχουν και να ψηφίζουν σε διάφορες ευρωπαϊκές εθνικές συνελεύσεις, χάρη στον βαθμό τους στις καθολικές και προτεσταντικές εκκλησίες.

Στην αρχαία Αθήνα, που συχνά αναφέρεται ως η γενέτειρα της δημοκρατίας, επιτρεπόταν να ψηφίζουν μόνο ενήλικες άνδρες πολίτες που κατείχαν γη. Μέσα στους επόμενους αιώνες, στην Ευρώπη κυβερνούσαν γενικά μονάρχες, αν και διάφορες μορφές κοινοβουλίων προέκυψαν σε διαφορετικές περιόδους. Ο υψηλός βαθμός που αποδίδεται στις ηγουμένες εντός της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, επέτρεψε σε ορισμένες γυναίκες το δικαίωμα να ψηφίσουν στις εθνικές συνελεύσεις - όπως και με διάφορες υψηλής βαθμίδας ηγουμένες στη Μεσαιωνική Γερμανία, οι οποίες κατατάσσονταν μεταξύ των ανεξάρτητων πριγκιπισσών της αυτοκρατορίας. Οι προτεσταντικοί διάδοχοί τους, είχαν το ίδιο προνόμιο σχεδόν μέχρι τη σύγχρονη εποχή.[5]

Η Μαρί Γκουιγιάρ, μία Γαλλίδα καλόγρια που εργάστηκε με τον λαό των Πρώτων Εθνών του Καναδά κατά τη διάρκεια του δέκατου έβδομου αιώνα, έγραψε το 1654 σχετικά με τις πρακτικές ψηφοφορίας των γυναικών Ιροκουά: «Αυτές οι θηλυκές ηγέτιδες είναι γυναίκες κύρους μεταξύ των άγριων και έχουν αποφασιστική ψήφο στα συμβούλια. Παίρνουν αποφάσεις εκεί σαν τους άντρες και μάλιστα αυτές ανέθεσαν τους πρώτους πρεσβευτές για να συζητήσουν για την ειρήνη».[6] Οι Ιροκουά, όπως πολλοί λαοί των Πρώτων Εθνών στη Βόρεια Αμερική, είχαν ένα μητρογραμμικό σύστημα συγγένειας. Η ιδιοκτησία και η καταγωγή περνούσαν από τη θηλυκή γραμμή. Γυναίκες πρεσβύτερες ψήφιζαν για κληρονομικούς άνδρες αρχηγούς και μπορούσαν να τους απομακρύνουν.

Η εμφάνιση της σύγχρονης δημοκρατίας άρχισε γενικά με τους άνδρες πολίτες να αποκτούν το δικαίωμα ψήφου πριν από τις γυναίκες, εκτός από το Βασίλειο της Χαβάης, όπου το 1840 εισήχθη η καθολική ανδρική και γυναικεία ψηφοφορία. Ωστόσο, μια συνταγματική τροποποίηση το 1852, διέκοψε τη ψήφο των γυναικών και εισήγαγε κριτήρια ιδιοκτησίας στην ανδρική ψήφο.

 
Η νοτιοαυστραλιανή σουφραζέτα Κάθριν Χέλεν Σπενς ήταν υποψήφια για το Κοινοβούλιο το 1897. Για πρώτη φορά στον σύγχρονο κόσμο, η Νότια Αυστραλία χορήγησε στις γυναίκες το δικαίωμα να εκλεγούν για το Κοινοβούλιο το 1895.[7]
 
Μαρί Στριτ (1855-1928), Γερμανίδα σουφραζέτα, συνιδρύτρια της Διεθνούς Συμμαχίας των Γυναικών.
 
Κεντρικά γραφεία Γυναικών Σουφραζέτων, Κλίβελαντ, 1913.

Στη Σουηδία, η υπό όρους ψήφος των γυναικών ήταν σε ισχύ κατά τη διάρκεια της Εποχής της Ελευθερίας (1718-1772).[8] Άλλοι πιθανοί υποψήφιοι για την πρώτη «χώρα» που χορήγησε ψήφο στις γυναίκες είναι η Κορσική Δημοκρατία (1755), οι Νήσοι Πίτκαιρν (1838), η Νήσος του Μαν (1881) και το Φράνσβιλ (1889-1890), αλλά μερικές από αυτές λειτουργούσαν μόνο για λίγο ως ανεξάρτητα κράτη και άλλες δεν ήταν πλήρως ανεξάρτητα κράτη.

Το 1756, η Λίντια Ταφτ έγινε η πρώτη νομίμως εκλεγμένη γυναίκα στην αποικιακή Αμερική. Αυτό συνέβη υπό τη βρετανική κυριαρχία στην Αποικία της Μασαχουσέτης.[9] Σε ένα συμβούλιο πόλης της Νέας Αγγλίας στο Άξμπριτζ της Μασαχουσέτης, ψήφισε τουλάχιστον τρεις φορές.[10] Οι ανύπαντρες γυναίκες που κατείχαν ιδιοκτησία, μπορούσαν να ψηφίσουν στο Νιου Τζέρσεϊ από το 1776 έως το 1807.

 
Δεκαοκτώ γυναίκες βουλευτές εντάχθηκαν στο τουρκικό κοινοβούλιο το 1935.

Στις εκλογές του 1792 στη Σιέρα Λεόνε, τότε μία νέα βρετανική αποικία, όλοι οι επικεφαλής των νοικοκυριών μπορούσαν να ψηφίσουν και το ένα τρίτο ήταν εθνοτικές Αφρικανές γυναίκες.[11]

Οι θηλυκοί απόγονοι των ανταρτών του Μπάουντι που έζησαν στις Νήσους Πίτκαιρν, μπορούσαν να ψηφίσουν από το 1838. Το δικαίωμα αυτό μεταφέρθηκε ύστερα από την επανεγκατάσταση τους στο Νησί Νόρφολκ το 1856 (τώρα εξωτερικό έδαφος της Αυστραλίας).[12]

Ο σπόρος για το πρώτο Συνέδριο Δικαιωμάτων των Γυναικών στις Ηνωμένες Πολιτείες στο Σένεκα Φολς της Νέας Υόρκης φυτεύτηκε το 1840, όταν η Ελίζαμπεθ Κέιντι Στάντον συναντήθηκε με την Λουκρίσια Μοτ στο Παγκόσμιο Συνέδριο Κατά της Σκλαβιάς στο Λονδίνο. Το συμβούλιο αρνήθηκε να δώσει θέση στη Μοτ, καθώς και σε άλλες γυναίκες αντιπροσώπους από τις ΗΠΑ, λόγω του φύλου τους. Το 1851, η Στάντον συναντήθηκε με την Σούζαν Μπ. Άντονι και σύντομα οι δυο τους θα συνεργαστούν στον μακρύ αγώνα για να εξασφαλίσουν την ψήφο των γυναικών στις ΗΠΑ. Το 1868, η Άντονι ενθάρρυνε τις εργαζόμενες γυναίκες από τα εκτυπωτήρια και τα κλωστοϋφαντουργία στη Νέα Υόρκη που είχαν αποκλειστεί από τα εργατικά συνδικάτα των ανδρών, ώστε να σχηματίσουν Εργατικές Ενώσεις Γυναικών. Ως εκπρόσωπος του Εθνικού Κογκρέσου Εργασίας το 1868, η Άντονι έπεισε την επιτροπή γυναικείας εργασίας να ζητήσει ψηφοφορία για τις γυναίκες και ίση αμοιβή για ίση εργασία. Οι άνδρες στη διάσκεψη διέγραψαν την αναφορά στην ψηφοφορία.[13] Στις ΗΠΑ, οι γυναίκες στην περιοχή του Ουαϊόμινγκ μπορούσαν να ψηφίσουν από το 1869.[14] Οι μεταγενέστερες αμερικανικές ομάδες σουφραζέτων συχνά διαφώνησαν σχετικά με τις τακτικές, με την Αμερικανική Εθνική Ένωση Σουφραζέτων να υποστηρίζει μία εκστρατεία πολιτεία ανά πολιτεία και το Εθνικό Κόμμα Γυναικών να επικεντρώνεται σε μία τροποποίηση του Συντάγματος των Η.Π.Α..[15]

Το σύνταγμα του Βασιλείου της Χαβάης επέτρεψε την καθολική ψηφοφορία ενηλίκων το 1840, την πρώτη κυρίαρχη χώρα που το έπραξε. Ωστόσο, το δικαίωμα ψήφου των γυναικών ακυρώθηκε στο δεύτερο σύνταγμα το 1852.[16]  

Το 1881, η Νήσος του Μαν, μία αυτοδιοικούμενη επικράτεια του Βρετανικού Στέμματος, περιλάμβανε γυναίκες ιδιοκτήτες περιουσίας. Με αυτό έδωσε την πρώτη ψηφοφορία γυναικών στα Βρετανικά Νησιά.[12]

Η κοινότητα του Ειρηνικού, Φράνσβιλ (τώρα Πορτ Βίλα, Βανουάτου), διατήρησε την ανεξαρτησία της από το 1889 έως το 1890, καθιστώντας το το πρώτο αυτοδιοικούμενο έθνος που υιοθέτησε καθολική ψηφοφορία χωρίς διάκριση φύλου ή χρώματος, μολονότι μόνο λευκοί άρρενες επιτρεπόταν να λαμβάνουν θέση εξουσίας.[17]

Από τις σημερινές ανεξάρτητες χώρες, η Νέα Ζηλανδία ήταν η πρώτη που αναγνώρισε το δικαίωμα ψήφου των γυναικών το 1893 όταν ήταν μια αυτοδιοικούμενη βρετανική αποικία. Η ελεύθερη ψήφος των γυναικών όσον αφορά τα δικαιώματα ψήφου (οι γυναίκες δεν είχαν αρχικά την άδεια να εκλεγούν) υιοθετήθηκε στη Νέα Ζηλανδία το 1893. Μετά από μια επιτυχημένη κίνηση με επικεφαλής την Κέιτ Σέπαρντ, το νομοσχέδιο για την εκλογή των γυναικών υιοθετήθηκε εβδομάδες πριν από τις γενικές εκλογές εκείνου του έτους. Οι γυναίκες του βρετανικού προτεκτοράτου των Νήσων Κουκ απέκτησαν το ίδιο δικαίωμα σύντομα και ξεπέρασαν τις γυναίκες της Νέας Ζηλανδίας στις δημοσκοπήσεις το 1893.[18]

Η αυτοδιοικούμενη βρετανική αποικία της Νότιας Αυστραλίας θέσπισε καθολική ψηφοφορία το 1895, επιτρέποντας επίσης στις γυναίκες να σταθούν στο αποικιακό κοινοβούλιο εκείνο το έτος.[7] Η Κοινοπολιτεία της Αυστραλίας συνενώθηκε το 1901, με τις γυναίκες να ψηφίζουν και να κατέχουν θέση σε ορισμένες πολιτείες. Το Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο της Αυστραλίας επέκτεινε τα δικαιώματα ψήφου σε όλες τις ενήλικες γυναίκες για τις ομοσπονδιακές εκλογές από το 1902 (με εξαίρεση τις Αβορίγινες γυναίκες σε ορισμένες πολιτείες).[19]

Η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που εισήγαγε τη γυναικεία ψηφοφορία ήταν το Μεγάλο Δουκάτο της Φινλανδίας το 1906. Ήταν μεταξύ των μεταρρυθμίσεων που πέρασαν μετά την εξέγερση του 1905. Ως αποτέλεσμα των κοινοβουλευτικών εκλογών του 1907, οι ψηφοφόροι της Φιλανδίας εξέλεξαν 19 γυναίκες ως τις πρώτες γυναίκες μέλη ενός αντιπροσωπευτικού κοινοβουλίου. Πήραν τις θέσεις τους αργότερα εκείνο το έτος.

Στα χρόνια πριν από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι γυναίκες στη Νορβηγία (1913) κέρδισαν επίσης το δικαίωμα ψήφου, όπως και οι γυναίκες στις υπόλοιπες αυστραλιανές πολιτείες. Η Δανία χορήγησε τη γυναικεία ψηφοφορία το 1915. Μέχρι το τέλος του πολέμου, ο Καναδάς, η Ρωσία, η Γερμανία και η Πολωνία αναγνώρισαν επίσης το δικαίωμα των γυναικών να ψηφίζουν. Ο Νόμος Αντιπροσώπευσης του Λαού του 1918 είδε τις Βρετανίδες γυναίκες άνω των 30 να αποκτούν δικαίωμα ψήφου, οι Ολλανδές γυναίκες το 1919 και οι Αμερικανικές γυναίκες κέρδισαν το δικαίωμα στις 26 Αυγούστου 1920 με το πέρασμα της 19ης Τροποποίησης (ο Νόμος Δικαιωμάτων Ψήφου του 1965 εξασφάλισε δικαιώματα ψήφου για φυλετικές μειονότητες). Οι Ιρλανδές γυναίκες κέρδισαν τα ίδια δικαιώματα ψήφου με τους άνδρες στο Σύνταγμα του Ιρλανδικού Ελεύθερου Κράτους, το 1922. Το 1928, οι Βρετανίδες γυναίκες απέκτησαν τα δικαιώματα ψήφου τους υπό τους ίδιους όρους με τους άνδρες, δηλαδή για άτομα 21 ετών και άνω. Το δικαίωμα ψήφου των γυναικών στην Τουρκία εισήχθη το 1930 για τις τοπικές εκλογές και το 1934 για τις εθνικές εκλογές.

 
Γαλλική αφίσα υπέρ της ψήφου των γυναικών, 1934.

Μέχρι τη στιγμή που οι Γαλλίδες γυναίκες έλαβαν το δικαίωμα ψήφου τους τον Ιούλιο του 1944 από την εξόριστη κυβέρνηση του Σαρλ ντε Γκωλ, με ψήφους 51 υπέρ και 16 κατά,[20] η Γαλλία ήταν για μία δεκαετία το μόνο δυτικό κράτος που δεν επέτρεπε τη γυναικεία ψηφοφορία τουλάχιστον στις δημοτικές εκλογές.[21]

Τα δικαιώματα ψήφου για τις γυναίκες εισήχθησαν στο Διεθνές Δίκαιο από την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών, της οποίας εκλεγείσα πρόεδρος ήταν η Έλινορ Ρούζβελτ. Το 1948, τα Ηνωμένα Έθνη υιοθέτησαν την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, όπου το Άρθρο 21 δήλωνε: «(1) Ο καθένας έχει το δικαίωμα να συμμετέχει στην κυβέρνηση της χώρας του, άμεσα ή μέσω ελευθέρως επιλεγμένων αντιπροσώπων. (3) Η βούληση του λαού θα αποτελεί τη βάση της κυβέρνησης. Αυτή η βούληση θα εκφράζεται σε περιοδικές και αυθεντικές εκλογές που θα διεξάγονται με καθολική και ισότιμη ψηφοφορία και θα διεξάγονται με μυστική ψηφοφορία ή με ισοδύναμες ελεύθερες διαδικασίες ψηφοφορίας».

Η Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ενέκρινε τη Σύμβαση για τα Πολιτικά Δικαιώματα των Γυναικών, η οποία τέθηκε σε ισχύ το 1954, που κατοχυρώνει τα ίσα δικαιώματα των γυναικών να ψηφίζουν, να κατέχουν θέσεις εξουσίας και να έχουν πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες, όπως ορίζεται από τις εθνικές νομοθεσίες. Μία από τις πιο πρόσφατες δικαιοδοσίες που αναγνώρισαν στις γυναίκες τα πλήρη δικαιώματα ψηφοφορίας ήταν το Μπουτάν το 2008 (οι πρώτες του εθνικές εκλογές).[22]

Πρόσφατα, το 2011, ο Βασιλιάς Αμπντουλάχ επέτρεψε στις γυναίκες να ψηφίσουν στις τοπικές εκλογές του 2015 (και από τότε) και να οριστούν στη Συμβουλευτική Συνέλευση.

Κινήματα δικαιώματος ψήφου των γυναικών Επεξεργασία

 
Μετά την πώληση του σπιτιού της, η Βρετανίδα ακτιβίστρια Έμελιν Πάνχρεστ ταξίδεψε διαρκώς, δίνοντας ομιλίες σε όλη τη Βρετανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μία από τις πιο διάσημες ομιλίες της, Ελευθερία ή θάνατος, δόθηκε στο Κονέκτικατ το 1913.

Το κίνημα δικαιώματος ψήφου των γυναικών ήταν ευρύ, το οποίο περιλάμβανε γυναίκες και άνδρες με ευρύ φάσμα απόψεων. Από την άποψη της ποικιλομορφίας, το μεγαλύτερο επίτευγμα του κινήματος δικαιώματος ψήφου των γυναικών του εικοστού αιώνα ήταν η εξαιρετικά ευρεία τάξη του.[23] Ένα μεγάλο τμήμα, ειδικά στη Βρετανία, ήταν μεταξύ των σουφραζέτων, που επιδίωκαν να δημιουργήσουν συνταγματικές αλλαγές και σουφραζέτες, με επικεφαλής την Αγγλίδα πολιτική ακτιβίστρια Έμελιν Πάνχρεστ, η οποία το 1903 δημιούργησε την πιο μαχητική Κοινωνική και Πολιτική Ένωση Γυναικών.[24] Η Πάνχρεστ δεν θα ήταν ικανοποιημένη από τίποτα άλλο παρά από τις ενέργειες στο ζήτημα της γυναικείας χειραφέτησης, με «πράξεις, όχι λόγια» το σύνθημα του οργανισμού.[25]

Σε ολόκληρο τον κόσμο, η Χριστιανική Ένωση Εγκράτειας Γυναικών (αγγλική συντομογραφία: WCTU), η οποία ιδρύθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1873, διεξήγαγε εκστρατεία για τη γυναικεία ψηφοφορία, παράλληλα με τη βελτίωση της κατάστασης των πόρνων.[26][27] Υπό την ηγεσία της Φράνσις Γουίλαρντ, «η WCTU έγινε η μεγαλύτερη γυναικεία οργάνωση των ημερών της και είναι πλέον η αρχαιότερη γυναικεία οργάνωση στις Ηνωμένες Πολιτείες».[28]

Υπήρχε επίσης μία ποικιλία απόψεων σχετικά με την «θέση της γυναίκας». Τα ζητήματα δικαιώματος ψήφου των γυναικών συχνά περιλάμβαναν τις αντιλήψεις ότι οι γυναίκες ήταν φυσικά ευγενέστερες και πιο ενδιαφερόμενες για τα παιδιά και τους ηλικιωμένους. Όπως δείχνει ο Εϊλίν Κράντιτορ, συχνά υπετίθετο ότι οι γυναίκες ψηφοφόροι θα είχαν πολιτικό αντίκτυπο στην πολιτική, αντιτιθέμενες στην ενδοοικογενειακή βία, το αλκοόλ και δίνοντας έμφαση στην καθαριότητα και την κοινότητα. Ένα αντίθετο θέμα, υποστηρίζει ο Κράντιτορ, έκρινε ότι οι γυναίκες είχαν τα ίδια ηθικά πρότυπα. Θα έπρεπε να είναι ίσες με κάθε τρόπο και ότι δεν υπήρχε τέτοιο πράγμα όπως ο «φυσικός ρόλος» μίας γυναίκας.[29] [30]

Για τις μαύρες γυναίκες, η επίτευξη της ψηφοφορίας ήταν ένας τρόπος αντιμετώπισης της στέρησης δικαιωμάτων από τους άνδρες της φυλής τους.[31] Παρά την αποθάρρυνση αυτή, οι μαύρες σουφραζέτες συνέχισαν να επιμένουν στα ισότιμα πολιτικά τους δικαιώματα. Ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1890, οι Αφροαμερικανές γυναίκες άρχισαν να ασκούν επιθετικά τα πολιτικά τους δικαιώματα μέσα από τις δικές τους λέσχες και κοινότητες σουφραζέτων.[32] «Εάν οι λευκές Αμερικανές γυναίκες, με όλα τα φυσικά και κεκτημένα πλεονεκτήματά τους, χρειάζονται την ψηφοφορία», υποστήριξε η Αντέλα Χαντ Λόγκαν από το Τασκίγκι της Αλαμπάμα, «πόσο περισσότερο χρειάζονται οι μαύροι Αμερικανοί, άνδρες και γυναίκες, την ισχυρή υπεράσπιση μίας ψηφοφορίας για να βοηθήσουν το δικαίωμά τους στη ζωή, την ελευθερία και την επιδίωξη της ευτυχίας;».

 
Η Κόνστανς Μαρκιέβιτς ήταν η πρώτη γυναίκα που εξελέγη στη βρετανική Βουλή των Κοινοτήτων το 1918, αλλά ως ιρλανδή εθνικίστρια δεν έλαβε τη θέση της και αντιθέτως προσχώρησε στο First Dáil. Το 1919 διορίστηκε Υπουργός Εργασίας, η πρώτη γυναίκα υπουργός σε δημοκρατικό κυβερνητικό υπουργικό συμβούλιο.

Ανά ήπειρο Επεξεργασία

Αμερική Επεξεργασία

Οι γυναίκες στην Κεντρική και Νότια Αμερική και στο Μεξικό έμειναν πίσω από αυτές του Καναδά και των Ηνωμένων Πολιτειών στο δικαίωμα ψήφου. Ο Ισημερινός έδωσε δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες το 1929 και η τελευταία ήταν η Παραγουάη το 1961.[33] Με ημερομηνία πλήρους απόκτησης δικαιώματος ψήφου:

  • 1929: Ισημερινός
  • 1932: Ουρουγουάη
  • 1934: Βραζιλία, Κούβα
  • 1939: Ελ Σαλβαδόρ
  • 1941: Παναμάς
  • 1946: Γουατεμάλα, Βενεζουέλα
  • 1947: Αργεντινή
  • 1948: Σουρινάμ
  • 1949: Χιλή, Κόστα Ρίκα
  • 1952: Βολιβία
  • 1953: Μεξικό
  • 1954: Μπελίζ, Κολομβία
  • 1955: Ονδούρα, Νικαράγουα, Περού,
  • 1961: Παραγουάη[34]

Αργεντινή Επεξεργασία

Βενεζουέλα Επεξεργασία

Βραζιλία Επεξεργασία

 
Οι πρώτες γυναίκες ψηφοφόροι της Βραζιλίας. Ρίο Γκράντε ντο Νόρτε, 1928.

Οι γυναίκες έλαβαν το δικαίωμα ψήφου και εκλογής στον Εκλογικό Κώδικα του 1932, ακολουθούμενο από το Σύνταγμα της Βραζιλίας το 1934. Ωστόσο, ο νόμος της πολιτείας του Ρίο Γκράντε ντο Νόρτε επέτρεπε στις γυναίκες να ψηφίζουν από το 1926.[35] Ο αγώνας για τη γυναικεία ψηφοφορία ήταν μέρος ενός μεγαλύτερου κινήματος για να κερδίσει δικαιώματα για τις γυναίκες.[36]

Ηνωμένες Πολιτείες Επεξεργασία

Καναδάς Επεξεργασία

Μεξικό Επεξεργασία

Στο Μεξικό, οι γυναίκες κέρδισαν το δικαίωμα ψήφου το 1947 για κάποιες τοπικές εκλογές και για εθνικές εκλογές το 1953, που ήρθε μετά από έναν αγώνα που χρονολογείται από τον δέκατο ένατο αιώνα.[37]

Χιλή Επεξεργασία

Αφρική Επεξεργασία

Αίγυπτος Επεξεργασία

Στην Αίγυπτο, ο πρόεδρος Γκαμάλ Άμπντελ Νάσερ υποστήριξε τη γυναικεία ψηφοφορία το 1956, αφού τους απαγορεύτηκε η ψηφοφορία υπό τη βρετανική κατοχή.[38]

Νότια Αφρική Επεξεργασία

Νότια Ροδεσία Επεξεργασία

Σιέρρα Λεόνε Επεξεργασία

Μία από τις πρώτες περιπτώσεις όπου οι γυναίκες μπόρεσαν να ψηφίσουν, ήταν στις εκλογές των αποίκων της Νέας Σκωτίας στο Φρίταουν. Στις εκλογές του 1792, όλοι οι επικεφαλής των νοικοκυριών μπορούσαν να ψηφίσουν και το ένα τρίτο ήταν εθνοτικές αφρικανές γυναίκες.[39] Οι γυναίκες κέρδισαν το δικαίωμα ψήφου στη Σιέρα Λεόνε το 1930.[40]

Ασία Επεξεργασία

Αφγανιστάν Επεξεργασία

 
Οι γυναίκες ψηφίζουν στην Καμπούλ στις πρώτες προεδρικές εκλογές (Οκτώβριος 2004) στην ιστορία του Αφγανιστάν.

Οι γυναίκες μπόρεσαν να ψηφίσουν στο Αφγανιστάν από το 1965 (εκτός από την περίοδο των Ταλιμπάν, 1996-2001, όπου δεν διεξήχθησαν εκλογές).[41] Μέχρι το 2009, οι γυναίκες ψήφισαν σε μικρότερο ποσοστό, εν μέρει λόγω της άγνοιας των δικαιωμάτων ψήφου τους.[42] Στις εκλογές του 2014, ο εκλεγμένος πρόεδρος του Αφγανιστάν δεσμεύθηκε να φέρει ίσα δικαιώματα στις γυναίκες.[43]

Ιαπωνία Επεξεργασία

 
Συνάντηση κινήματος Δικαιωμάτων των Γυναικών στο Τόκιο, για να πιέσει για τη γυναικεία ψηφοφορία.

Αν και οι γυναίκες είχαν δικαίωμα ψήφου σε ορισμένους νομούς το 1880, η ψηφοφορία των γυναικών θεσπίστηκε σε εθνικό επίπεδο το 1945.[44]

Ινδία Επεξεργασία

Οι γυναίκες στην Ινδία απέκτησαν το δικαίωμα ψήφου σε εθνικό επίπεδο όταν το ινδικό Σύνταγμα εγκρίθηκε στις 26 Ιανουαρίου 1950. Αυτή η ημερομηνία σηματοδοτεί την επίσημη ίδρυση της Δημοκρατίας της Ινδίας και τη χορήγηση καθολικής ψηφοφορίας ενηλίκων, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών. Το Σύνταγμα της Ινδίας είναι η κύρια πηγή που αναφέρει αυτό το γεγονός.

Ινδονησία Επεξεργασία

Μετά την ανεξαρτησία από την ολλανδική αποικιακή κυριαρχία το 1945, η ινδονησιακή κυβέρνηση, μέσω του συντάγματός της, παραχώρησε στις γυναίκες το δικαίωμα να συμμετέχουν στις εθνικές εκλογές.

Ιράν Επεξεργασία

Το δημοψήφισμα τον Ιανουάριο του 1963, το οποίο ενέκρινε με συντριπτική πλειοψηφία από τους ψηφοφόρους, έδωσε στις γυναίκες δικαίωμα ψήφου, το δικαίωμα που τους είχε προηγουμένως απαγορευθεί σύμφωνα με το ιρανικό σύνταγμα του 1906, σύμφωνα με το κεφάλαιο 2 του άρθρου 3.[41]

Ισραήλ Επεξεργασία

Οι γυναίκες είχαν πλήρη δικαίωμα ψήφου από την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ το 1948.

Η πρώτη γυναίκα που εξελέγη Πρωθυπουργός του Ισραήλ ήταν η Γκόλντα Μέιρ το 1969.

Κουβέιτ Επεξεργασία

Όταν η ψηφοφορία θεσπίστηκε για πρώτη φορά στο Κουβέιτ το 1985, οι γυναίκες του Κουβέιτ είχαν δικαίωμα ψήφου.[45] Το δικαίωμα καταργήθηκε αργότερα. Τον Μάιο του 2005, το κοινοβούλιο του Κουβέιτ επανέφερε τη γυναικεία ψηφοφορία.[46]

Μπανγκλαντές Επεξεργασία

Οι γυναίκες στο Μπαγκλαντές απέκτησαν το δικαίωμα ψήφου και συμμετοχής στις εκλογές του 1972, μετά την ανεξαρτησία της χώρας από το Πακιστάν. Εγκρίθηκε από τη Συντακτική Συνέλευση του Μπαγκλαντές στις 4 Νοεμβρίου 1972 και τέθηκε σε ισχύ στις 16 Δεκεμβρίου 1972.

Νότια Κορέα Επεξεργασία

Οι γυναίκες στη Νότια Κορέα έλαβαν δικαίωμα ψήφου το 1948.[47]

Πακιστάν Επεξεργασία

Το Πακιστάν ήταν μέρος των Βρετανικών Ινδιών μέχρι το 1947, όταν έγινε ανεξάρτητο. Οι γυναίκες έλαβαν πλήρη ψήφο το 1947. Οι μουσουλμάνες γυναίκες ηγέτιδες από όλες τις τάξεις, υποστήριζαν ενεργά το κίνημα του Πακιστάν στα μέσα της δεκαετίας του 1940. Το κίνημα τους οδηγήθηκε από συζύγους και άλλους συγγενείς ηγετικών πολιτικών. Οι γυναίκες μερικές φορές οργανώθηκαν σε μεγάλες δημόσιες διαδηλώσεις. Το Νοέμβριο του 1988, η Μπεναζίρ Μπούτο έγινε η πρώτη μουσουλμάνα γυναίκα που εξελέγη πρωθυπουργός μιας μουσουλμανικής χώρας.[48]

Σαουδική Αραβία Επεξεργασία

Σρι Λάνκα Επεξεργασία

Το 1931, η Σρι Λάνκα (εκείνη την περίοδο η Κεϋλάνη) έγινε μια από τις πρώτες ασιατικές χώρες που επέτρεψε σε γυναίκες ηλικίας άνω των 21 ετών να ψηφίσουν χωρίς περιορισμούς. Έκτοτε, οι γυναίκες έχουν σημαντική παρουσία στην πολιτική σκηνή της Σρι Λάνκα. Το ζενίθ της ευνοϊκής αυτής κατάστασης για τις γυναίκες ήταν οι Γενικές Εκλογές του Ιουλίου του 1960, κατά τις οποίες εξελέγη η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός στον κόσμο, η Σιριμάβο Μπανταρανάικε. Είναι η πρώτη δημοκρατικά εκλεγμένη γυναίκα αρχηγός κυβέρνησης στον κόσμο. Η κόρη της, Τσαντρίκα Κουμαρατούνγκα, έγινε πρωθυπουργός αργότερα το 1994 και το ίδιο έτος εξελέγη Εκτελεστικός Πρόεδρος της Σρι Λάνκα, καθιστώντας την την τέταρτη γυναίκα στον κόσμο που εκλέγεται πρόεδρος και την πρώτη γυναίκα εκτελεστική πρόεδρο.

Φιλιππίνες Επεξεργασία

Το δικαίωμα ψήφου των γυναικών στις Φιλιππίνες επιτεύχθηκε μετά από ένα πλήρως γυναικείο ειδικό δημοψήφισμα που πραγματοποιήθηκε στις 30 Απριλίου 1937. 447.725 άτομα - περίπου ενενήντα τοις εκατό - ψήφισε υπέρ της ψηφοφορίας των γυναικών έναντι 44.307 που ψήφισαν κατά. Σύμφωνα με το Σύνταγμα του 1935, η Εθνοσυνέλευση ψήφισε νόμο που επέκτεινε το δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες, το οποίο ισχύει μέχρι σήμερα.

Ευρώπη Επεξεργασία

 
Η Σάβκα Ντάμπτσεβιτς-Κούτσαρ, συμμετέχουσα με την Κροατική Άνοιξη. Ήταν η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός στην Ευρώπη.

Αυστρία Επεξεργασία

Μόνο μετά την κατάρρευση της Μοναρχίας των Αψβούργων, η Αυστρία θα παραχωρούσε γενικό, ίσο, άμεσο και μυστικό δικαίωμα ψήφου σε όλους τους πολίτες, ανεξαρτήτως φύλου, μέσω της αλλαγής του εκλογικού κώδικα το Δεκέμβριο του 1918.[49] Οι πρώτες εκλογές στις οποίες συμμετείχαν οι γυναίκες ήταν οι εκλογές της για τη Σύσταση της Κυβέρνησης το Φεβρουάριο του 1919.[50]

Αζερμπαϊτζάν Επεξεργασία

Τα καθολικά δικαιώματα ψήφου αναγνωρίστηκαν στο Αζερμπαϊτζάν το 1918, από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν. [51]

Βέλγιο Επεξεργασία

 
Η Ζαν Μπριγκόντ, βελγίδα σουφραζέτα, γύρω στο 1910.

Μια αναθεώρηση του συντάγματος τον Οκτώβριο του 1921 (μετέτρεψε το άρθρο 47 του Συντάγματος του Βελγίου του 1831) εισήγαγε το καθολικό δικαίωμα ψήφου σύμφωνα με την αρχή «ένας άνδρας, μία ψήφος». Το άρθρο 47 επέτρεπε στις χήρες του Α' Παγκοσμίου Πολέμου να ψηφίσουν και σε εθνικό επίπεδο.[52] Η εισαγωγή της ψηφοφορίας των γυναικών συμπεριλήφθηκε ήδη στην ημερήσια διάταξη εκείνη την εποχή, με τη συμπερίληψη ενός άρθρου στο σύνταγμα που επέτρεπε την έγκριση της ψηφοφορίας των γυναικών με ειδική νομοθεσία (πράγμα που σήμαινε ότι απαιτούταν πλειοψηφία 2/3 για να περάσει).[53] Αυτό συνέβη το Μάρτιο του 1948. Στο Βέλγιο, η ψηφοφορία είναι υποχρεωτική, αλλά όχι εξαναγκαστική.

Βουλγαρία Επεξεργασία

Γαλλία Επεξεργασία

Το διάταγμα της 21ης Απριλίου του 1944 της Γαλλικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης, που επιβεβαιώθηκε τον Οκτώβριο του 1944 από την προσωρινή κυβέρνηση της Γαλλίας, επέκτεινε την ψηφοφορία στις Γαλλίδες γυναίκες.[54][55] Οι πρώτες εκλογές με τη συμμετοχή των γυναικών ήταν οι δημοτικές εκλογές στις 29 Απριλίου 1945 και τις κοινοβουλευτικές εκλογές στις 21 Οκτωβρίου 1945. Οι «αυτόχθονες μουσουλμάνες» γυναίκες στη Γαλλική Αλγερία, γνωστή και ως Αποικιοκρατική Αλγερία, έπρεπε να περιμένουν έως το διάταγμα της 3ης Ιουλίου του 1958.[56] [57]

Γερμανία Επεξεργασία

Στη Γερμανία, δόθηκε στις γυναίκες δικαίωμα ψήφου και εκλογής από τις 12 Νοεμβρίου 1918.[41]

Γεωργία Επεξεργασία

Μετά την κήρυξη της ανεξαρτησίας της στις 26 Μαΐου 1918, μετά τη Ρωσική Επανάσταση, η Λαϊκή Δημοκρατία της Γεωργίας επέκτεινε την ψηφοφορία στις γυναίκες της χώρας. Οι γυναίκες της Γεωργίας άσκησαν για πρώτη φορά το δικαίωμα ψήφου στις εκλογές του 1919.[58]

Δανία Επεξεργασία

Ελβετία Επεξεργασία

Ελλάδα Επεξεργασία

Η Ελλάδα είχε καθολική ψηφοφορία από την ανεξαρτησία της το 1832, αλλά απέκλειε τις γυναίκες. Η πρώτη πρόταση να δοθεί στις γυναίκες δικαίωμα ψήφου έγινε στις 19 Μαΐου 1922, από βουλευτή υποστηριζόμενο από τον τότε πρωθυπουργό Δημήτριο Γούναρη, κατά τη διάρκεια συνταγματικής συνέλευσης.[59] Η πρόταση συγκέντρωσε οριακή πλειοψηφία των παρόντων όταν προτάθηκε για πρώτη φορά, αλλά απέτυχε να πάρει την ευρεία υποστήριξη του 80% που απαιτούταν για να προστεθεί στο σύνταγμα. Το 1925 ξεκίνησαν οι διαβουλεύσεις και εγκρίθηκε ένας νόμος που επιτρέπει στις γυναίκες να ψηφίζουν στις τοπικές εκλογές, εφόσον ήταν 30 ετών και είχαν παρακολουθήσει τουλάχιστον την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Ο νόμος παρέμεινε ανεφάρμοστος, μέχρις ότου τα φεμινιστικά κινήματα εντός της κρατικής λειτουργίας άσκησαν πίεση στην κυβέρνηση για την επιβολή του το Δεκέμβριο του 1927 και τον Μάρτιο του 1929. Οι γυναίκες είχαν δικαίωμα ψήφου σε τοπικό επίπεδο για πρώτη φορά στις τοπικές εκλογές της Θεσσαλονίκης, στις 14 Δεκεμβρίου 1930, όπου 240 γυναίκες άσκησαν το δικαίωμά τους να το κάνουν. Η συντηρητική πτέρυγα των πανεπιστημιακών εκφραζόταν σθεναρά και δημοσίως κατά του δικαιώματος ψήφου των γυναικών όπως ο Περικλής Βιζουκίδης που θεωρούσε κατάπτωση την ψήφο των γυναικών.[60]

Στις εθνικές τοπικές εκλογές του 1934, η προσέλευση των γυναικών παρέμεινε χαμηλή, σε μόλις 15.000, παρά το γεγονός ότι οι γυναίκες ήταν οριακή πλειοψηφία του πληθυσμού των 6,8 εκατομμυρίων. Οι γυναίκες δεν μπόρεσαν να εκλεγούν, παρά την πρόταση του υπουργού Εσωτερικών Ιωάννη Ράλλη, η οποία αμφισβητήθηκε στα δικαστήρια. Τα δικαστήρια αποφάσισαν ότι ο νόμος έδινε στις γυναίκες μόνο «περιορισμένο franchise» και κατάργησε οποιονδήποτε κατάλογο όπου οι γυναίκες απαριθμούνται ως υποψήφιοι για τα τοπικά συμβούλια. Ωστόσο, ο μισογυνισμός ήταν αχαλίνωτος σε εκείνη την εποχή, καθώς κάποιοι κύκλοι τότε στην Ελλάδα υποστήριζαν ότι τις ημέρες που οι γυναίκες έχουν περίοδο «είναι ανισόρροπες και σ’ έξαλλη πνευματική κατάσταση!» και ότι, κατά συνέπεια, η ψήφος τους θα ήταν «επικίνδυνη και αποκρουστέα», επειδή δεν θα μπορούσε να βρεθεί κάποια ημερομηνία διεξαγωγής εκλογών που καμία από τον θηλυκό πληθυσμό δεν θα είχε εμμηνόρροια. Ενδεικτικώς, ο Εμμανουήλ Ροΐδης αναφέρεται πως είπε ότι: «δύο επαγγέλματα είναι κατάλληλα για γυναίκες: νοικοκυρά και πόρνη».[61]

Σε εθνικό επίπεδο, γυναίκες άνω των 18 ετών ψήφισαν για πρώτη φορά τον Απρίλιο του 1944 για το Εθνικό Συμβούλιο, ένα νομοθετικό σώμα που δημιουργήθηκε από το κίνημα αντίστασης του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου. Τελικά, οι γυναίκες κέρδισαν το νόμιμο δικαίωμα ψήφου και την εκλογή τους στις 28 Μαΐου 1952. Η Ελένη Σκούρα, και πάλι από τη Θεσσαλονίκη, έγινε η πρώτη γυναίκα που εξελέγη στο Ελληνικό Κοινοβούλιο το 1953, με το Συντηρητικό Ελληνικό Συναγερμό, όταν κέρδισε μία επιλεκτική εκλογή εναντίον μίας άλλης γυναίκας αντιπάλου.[62] Οι γυναίκες ήταν τελικά σε θέση να συμμετάσχουν στις εκλογές του 1956, ενώ δύο ακόμη γυναίκες έγιναν βουλευτές του Κοινοβουλίου. Η Λίνα Τσαλδάρη, σύζυγος του πρώην πρωθυπουργού Παναγή Τσαλδάρη, έλαβε τις περισσότερες ψήφους οποιουδήποτε υποψήφιου στη χώρα και έγινε η πρώτη γυναίκα υπουργός στην Ελλάδα, υπό τη συντηρητική κυβέρνηση της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ένωσης του Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Καμία γυναίκα δεν έχει εκλεγεί πρωθυπουργός της Ελλάδας για κανονική κυβερνητική θητεία, αλλά η Βασιλική Θάνου-Χριστοφίλου υπηρέτησε ως η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της χώρας, επικεφαλής μιας υπηρεσιακής κυβέρνησης, μεταξύ 27 Αυγούστου και 21 Σεπτεμβρίου 2015. Η πρώτη γυναίκα που ήταν επικεφαλής ενός μεγάλου πολιτικού κόμματος ήταν η Αλέκα Παπαρήγα, η οποία υπηρέτησε ως Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας από το 1991 έως το 2013.

Εσθονία Επεξεργασία

Η Εσθονία απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1918 με τον Εσθονικό Πόλεμο της Ανεξαρτησίας. Ωστόσο, οι πρώτες επίσημες εκλογές πραγματοποιήθηκαν το 1917. Αυτές ήταν οι εκλογές προσωρινού συμβουλίου (δηλ. Maapäev), το οποίο κυβέρνησε την Εσθονία από το 1917-1919. Έκτοτε, οι γυναίκες είχαν δικαίωμα ψήφου.

Οι βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν το 1920. Μετά τις εκλογές, δύο γυναίκες μπήκαν στο κοινοβούλιο - η καθηγήτρια ιστορίας Έμα Άσον και η δημοσιογράφος Άλμα Όστρα-Όινας. Το εσθονικό κοινοβούλιο ονομάζεται Ρίγκικογκου και κατά την Πρώτη Δημοκρατία της Εσθονίας είχε 100 έδρες.

Ηνωμένο Βασίλειο Επεξεργασία

Ισπανία Επεξεργασία

Ιταλία Επεξεργασία

Στην Ιταλία, η ψηφοφορία των γυναικών δεν εισήχθη μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά επικυρώθηκε από τους σοσιαλιστές και τους φασίστες ακτιβιστές και εν μέρει εισήχθη από την κυβέρνηση του Μπενίτο Μουσολίνι το 1925.[63] Τον Απρίλιο του 1945, η προσωρινή κυβέρνηση κήρυξε τη χειραφέτηση των γυναικών, επιτρέποντας τον άμεσο διορισμό γυναικών σε δημόσιο αξίωμα, εκ των οποίων η πρώτη ήταν η Έλενα Φίσχλι Ντρέχερ.[64] Στις εκλογές του 1946, όλοι οι Ιταλοί ψήφισαν ταυτόχρονα για τη Συντακτική Συνέλευση και για ένα δημοψήφισμα για την παραμονή της Ιταλίας σε μοναρχία ή τη δημιουργία μιας δημοκρατίας. Οι εκλογές δεν διεξήχθησαν στη Βενέτσια Τζούλια και στο Νότιο Τιρόλο επειδή ήταν υπό συμμαχική κατοχή.

Η νέα έκδοση του άρθρου 51 του Συντάγματος αναγνωρίζει τις ίσες ευκαιρίες στους εκλογικούς καταλόγους.[65]

Λιχτενστάιν Επεξεργασία

Στο Λίχτενσταϊν, η ψηφοφορία των γυναικών χορηγήθηκε με δημοψήφισμα το 1984.[66]

Λουξεμβούργο Επεξεργασία

Στο Λουξεμβούργο, η Μαργκαρίτ Τομάς-Κλεμέν μίλησε υπέρ της γυναικείας ψηφοφορίας στη δημόσια διαβούλευση μέσω άρθρων στον τύπο το 1917-19. Ωστόσο, στο Λουξεμβούργο δεν υπήρξαν ποτέ οργανωμένα κινήματα σουφραζέτων, καθώς η ψηφοφορία των γυναικών συμπεριλήφθηκε χωρίς συζήτηση στο νέο δημοκρατικό σύνταγμα του 1919.[67]

Νορβηγία Επεξεργασία

 
Η πρώτη γυναίκα ψηφοφόρος της Νορβηγίας ρίχνει τη ψήφο της στις δημοτικές εκλογές του 1910.

Ολλανδία Επεξεργασία

Ουγγαρία Επεξεργασία

Στην Ουγγαρία, αν και είχε προγραμματιστεί ήδη από το 1818, η πρώτη φορά που οι γυναίκες μπορούσαν να ψηφίσουν ήταν στις εκλογές που διεξήχθησαν τον Ιανουάριο του 1920.

Πολωνία Επεξεργασία

Αποκαθιστώντας την ανεξαρτησία της το 1918 μετά την 123ετή περίοδο διαίρεσης και ξένης κυριαρχίας, η Πολωνία χορήγησε αμέσως στις γυναίκες δικαίωμα ψήφου και εκλογή από τις 28 Νοεμβρίου 1918.[41]

Οι πρώτες γυναίκες που εξελέγησαν στο Σέιμ το 1919 ήταν: η Γκαμπριέλα Μπαλίτσκα-Ιβανόβσκα, η Γιαντβίγκα Ντζιουμπίνσκα, η Ιρένα Κοσμόβσκα, η Μαρία Μοτσιντουόβσκα, η Ζόφια Μορατσέβσκα, η Άννα Πιασέτσκα, η Ζόφια Σοκολνίτσκα και η Φραντσίσκα Βιλτσκοβιακόβα.[68][69]

Πορτογαλία Επεξεργασία

Ρουμανία Επεξεργασία

Ρωσία Επεξεργασία

Σαν Μαρίνο Επεξεργασία

Το Σαν Μαρίνο εισήγαγε το δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες το 1959,[70] μετά από την συνταγματική κρίση του 1957, γνωστή ως φατί ντι Ροβερέτα. Ήταν όμως μόλις το 1973 που οι γυναίκες έλαβαν το δικαίωμα να εκλεγούν.

Σουηδία Επεξεργασία

Τουρκία Επεξεργασία

Στην Τουρκία, ο Ατατούρκ, ο ιδρυτικός πρόεδρος της δημοκρατίας, ηγήθηκε ενός κοσμικά πολιτισμικού και νομικού μετασχηματισμού, που υποστήριζε τα δικαιώματα των γυναικών, συμπεριλαμβανομένης της ψήφου και της εκλογής. Οι γυναίκες κέρδισαν το δικαίωμα ψήφου στις δημοτικές εκλογές στις 20 Μαρτίου 1930. Η ψηφοφορία των γυναικών επιτεύχθηκε για τις βουλευτικές εκλογές στις 5 Δεκεμβρίου 1934, μέσω συνταγματικής τροποποίησης. Τουρκάλες γυναίκες, οι οποίες συμμετείχαν στις βουλευτικές εκλογές για πρώτη φορά στις 8 Φεβρουαρίου 1935, απέκτησαν 18 θέσεις.

Στην πρώην δημοκρατία, όταν ο Ατατούρκ έτρεξε ένα μονοκομματικό κράτος, το κόμμα του διάλεγε όλους τους υποψηφίους. Ένα μικρό ποσοστό των θέσεων προοριζόταν για τις γυναίκες και φυσικά έτσι οι γυναίκες υποψήφιες κέρδιζαν. Όταν ξεκίνησαν οι πολυκομματικές εκλογές τη δεκαετία του 1940, το μερίδιο των γυναικών στο νομοθετικό σώμα μειώθηκε δραματικά και το ποσοστό του 4% των κοινοβουλευτικών εδρών που αποκτήθηκε το 1935 δεν είχε φτάσει ξανά μέχρι το 1999. Στο κοινοβούλιο του 2011, οι γυναίκες κατείχαν περίπου το 9 % των εδρών. Παρόλα αυτά, οι Τουρκάλες έλαβαν το δικαίωμα να ψηφίζουν περισσότερο από μία δεκαετία πριν από τις γυναίκες σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης, όπως η Γαλλία, η Ιταλία και το Βέλγιο, ένα σημάδι των μεγάλων κοινωνικών αλλαγών του Ατατούρκ.[71]

Τσεχία Επεξεργασία

Φινλανδία Επεξεργασία

Ωκεανία Επεξεργασία

Αυστραλία Επεξεργασία

Οι θηλυκοί απόγονοι των ανταρτών του Μπάουντι που κατοικούσαν στους Νήσους Πίτκαιρν μπορούσαν να ψηφίσουν από το 1838 και το δικαίωμα αυτό μεταφέρθηκε με την επανεγκατάστασή τους στο Νησί Νόργολκ (τώρα εξωτερικό έδαφος της Αυστραλίας) το 1856.[12]

Νέα Ζηλανδία Επεξεργασία

 
Η Ίντιθ Κάουαν (1861-1932) εξελέγη στη Νομοθετική Συνέλευση της Δυτικής Αυστραλίας το 1921 και ήταν η πρώτη γυναίκα που εκλέχθηκε σε οποιοδήποτε Αυστραλιανό Κοινοβούλιο (αν και οι γυναίκες στην Αυστραλία είχαν ήδη δικαίωμα εκλογής για δύο δεκαετίες).

Νήσοι Κουκ Επεξεργασία

Οι γυναίκες στη Ραροτόνγκα κέρδισαν το δικαίωμα ψήφου το 1893, λίγο μετά τη Νέα Ζηλανδία.[72]

Το δικαίωμα ψήφου των γυναικών σε μη θρησκευτικές οργανώσεις Επεξεργασία

Το δικαίωμα των γυναικών να ψηφίζουν έχει αμφισβητηθεί μερικές φορές σε μη θρησκευτικές οργανώσεις. Για παράδειγμα, μόλις το 1964 οι γυναίκες της Εθνικής Ένωσης Κωφών στις Ηνωμένες Πολιτείες απέκτησαν τη δυνατότητα να ψηφίσουν για πρώτη φορά.[73]

Το δικαίωμα ψήφου των γυναικών στις θρησκείες Επεξεργασία

Ιουδαϊσμός Επεξεργασία

Στον Συντηρητικό Ιουδαϊσμό, στον Αναθεωρητικό Ιουδαϊσμό και στα περισσότερα Ορθόδοξα Εβραϊκά κινήματα, οι γυναίκες έχουν δικαίωμα ψήφου. Από τη δεκαετία του 1970, όλο και περισσότερες Σύγχρονες Ορθόδοξες συναγωγές και θρησκευτικές οργανώσεις χορηγούν στις γυναίκες το δικαίωμα να ψηφίζουν και να εκλέγονται στα διοικητικά τους όργανα. Σε μερικές υπερορθόδοξες εβραϊκές κοινότητες, στις γυναίκες απαγορεύεται η ψηφοφορία ή η δυνατότητα να εκλεγούν σε θέσεις εξουσίας.[74] [75] [76]

Ισλάμ Επεξεργασία

Σε ορισμένες χώρες, μερικά τζαμιά έχουν συντάγματα που απαγορεύουν στις γυναίκες να ψηφίζουν στις εκλογές του διοικητικού συμβουλίου.[77]

Καθολικισμός Επεξεργασία

Ο Πάπας εκλέγεται από το Κολλέγιο των Καρδινάλλων.[78] Οι γυναίκες δεν διορίζονται ως καρδινάλιοι και επομένως οι γυναίκες δεν μπορούν να ψηφίσουν για τον Πάπα.[79] Το θηλυκό καθολικό αξίωμα της Ηγουμένης είναι εκλέξιμο, με την επιλογή να γίνεται από τις μυστικές ψήφους των μοναχών που ανήκουν στην κοινότητα.[80]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. History of Woman Suffrage
  2. Άλισον Σνέιντερ, "The New Suffrage History: Voting Rights in International Perspective", History Compass, (Ιούλιος 2010) 8#7 σελ. 692–703.
  3. Κριστίν., Λίντοπ (2008). Australia and New Zealand. Οξφόρδη: Τύπος Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. σελ. 27. ISBN 978-0-19-423390-3. 
  4. Λέσλι Χιούμ (2016). The National Union of Women's Suffrage Societies 1897–1914. Routledge. σελ. 281. ISBN 978-1-317-21326-0. 
  5. «Abbess». Original Catholic Encyclopedia. 21 Ιουλίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2012. 
  6. Women Mystics Confront the Modern World (Marie-Florine Bruneau: State University of New York: 1998: p. 106)
  7. 7,0 7,1 «Women's Suffrage Petition 1894» (PDF). parliament.sa.gov.au. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 29 Μαρτίου 2011. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2020. 
  8. Karlsson Sjögren, Åsa, Männen, kvinnorna och rösträtten: medborgarskap och representation 1723–1866 [Men, women, and suffrage: citizenship and representation 1723–1866], Carlsson, Στοκχόλμη, 2006 (στα σουηδικά)
  9. Τσάπιν, Δικαστής Χένρι (1881). Address Delivered at the Unitarian Church in Uxbridge; 1864. Γουόρτσεστερ, Μασαχουσέτη. σελ. 172. 
  10. «Uxbridge Breaks Tradition and Makes History: Lydia Taft by Carol Masiello». The Blackstone Daily. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2011. 
  11. Σάιμον Σάμα, Rough Crossings, (2006), σελ. 431,
  12. 12,0 12,1 12,2 EC (15 Φεβρουαρίου 2013). «First in the World». Elections.org.nz. New Zealand Electoral Commission. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2016. 
  13. web-wizardry.com (13 Μαρτίου 1906). «Biography of Susan B. Anthony at». Susanbanthonyhouse.org. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2011. 
  14. see facsimile at An Act to Grant to the Women of Wyoming Territory the Right of Suffrage and to Hold Office. Library of Congress. 10 December 1869. http://memory.loc.gov/cgi-bin/displayPhoto.pl?path=/pnp/ppmsca/03000/&topImages=03000r.jpg&topLinks=03000v.jpg,03000u.tif&title=An%20Act%20to%20Grant%20to%20the%20Women%20of%20Wyoming%20Territory%20the%20Right%20of%20Suffrage%20and%20to%20Hold%20Office&displayProfile=0&dir=ammem&itemLink=r?ammem/awhbib:@field(DOCID+@lit(03000)). Ανακτήθηκε στις 2007-12-09 
  15. «National Woman's Party: a year-by-year history 1913–1922». 
  16. Σύνταγμα Βασιλείου της Χαβάης του 1840; Σύνταγμα Βασιλείου της Χαβάης του 1852
  17. "Wee, Small Republics: A Few Examples of Popular Government," Hawaiian Gazette, 1 Νοεμβρίου 1895, p1
  18. EC (13 Απριλίου 2005). «Elections.org.nz». Elections.org.nz. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2011. 
  19. «AEC.gov.au». AEC.gov.au. 9 Αυγούστου 2007. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2011. 
  20. «21 avril 1944 : les Françaises ont (enfin) le droit de voter». tv5monde.com. 24 Δεκεμβρίου 2014. 
  21. Assemblée Nationale. «La conquête de la citoyenneté politique des femmes». 
  22. Mian Ridge (25 Μαρτίου 2008). «Bhutan makes it official: it's a democracy.». Christian Science Monitor. http://www.csmonitor.com/World/Asia-South-Central/2008/0325/p04s01-wosc.html. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2011. 
  23. Dubois, Dumneil 2012, σελ. 474.
  24. «Newstatesman.com». Newstatesman.com. 14 Ιουλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2011. 
  25. Σοφία Α. Φαν Βίνγκερντεν, The women's suffrage movement in Britain, 1866–1928 (1999) ch 1.
  26. Μάριον, Νάνσι E.· Όλιβερ, Γουίλαρντ M. (2014). Drugs in American Society: An Encyclopedia of History, Politics, Culture, and the Law (στα Αγγλικά). ABC-CLIO. σελ. 963. ISBN 978-1-61069-596-1. 
  27. Μπλόκερ, Τζακ Σ.· Φάχεϊ, Ντέιβιντ M. (2003). Alcohol and Temperance in Modern History: An International Encyclopedia (στα Αγγλικά). ABC-CLIO. ISBN 978-1-57607-833-4. 
  28. Μπερλινγκέιμ, Ντουάιτ (2004). Philanthropy in America: A Comprehensive Historical Encyclopedia (στα Αγγλικά). ABC-CLIO. σελ. 511. ISBN 978-1-57607-860-0. 
  29. Εϊλίν Σ. Κράντιτορ, The Ideas of the Woman Suffrage Movement: 1890–1920 (1965) ch 3
  30. ChrΚριστίν Μπολτ, The Women's Movements in the United States and Britain from the 1790s to the 1920s (2014) σελ. 133, 235
  31. Dubois, Dumneil 2012, σελ. 475.
  32. Τέρμποργκ-Πεν, Ροσαλίν (1998). African American women in the struggle for the vote, 1850–1920. Μπλούμινγκτον: Indiana University Press. ISBN 978-0-253-33378-0. 
  33. Κιφ Όγκουστιν-Άνταμς, "Women's Suffrage, the Anti-Chinese Campaigns, and Gendered Ideals in Sonora, Mexico, 1917–1925." Hispanic American Historical Review 97(2)May 2017, σελ. 226–27.
  34. «Timeline «  Women Suffrage and Beyond». womensuffrage.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2020. 
  35. «Women's suffrage in Brazil (επίσημος ιστότοπος στα πορτογαλικά)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2020. 
  36. Τζουν E. Χάχνερ, Emancipating the Female Sex: The Struggle for Women's Rights in Brazil, 1850–1940. Durham: Duke University Press 1990.
  37. Morton, Ward M. Δικάιωμα ψήφου των γυναικών στο Μεξικό. Gainesville: University of Florida Press 1962.
  38. http://www.sis.gov.eg/Story/26370?lang=αγγλικά
  39. Σάιμον Σάμα, Rough Crossings, (2006), σελ. 431.
  40. Ντένζερ, ΛαΡέι (27 Ιανουαρίου 1988). Μάρεϊ, επιμ. Sierra Leone: 1787–1987; Two Centuries of Intellectual Life. Manchester University Press. σελ. 442. ISBN 978-0-7190-2791-8. 
  41. 41,0 41,1 41,2 41,3 «The Women Suffrage Timeline». Women [sic] Suffrage and Beyond. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2015. 
  42. "Fewer Women Cast Votes In Afghanistan." Herizons 23.2 (2009): 7. Academic Search Complete. Web. 4 Οκτωβρίου 2016.
  43. Τζέισον, Στραζιούσο. "Afghanistan's President-Elect Promises Prominent Role, Equal Rights For Country's Women." Canadian Press, The (n.d.): Newspaper Source Plus. Web. 4 Οκτωβρίου 2016.
  44. «The Fusae Ichikawa Memorial Association». Ichikawa-fusae.or.jp. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2011.  Retrieved from Internet Archive 14 Ιανουαρίου 2014.
  45. Απόλο Ρούομαϊρ (2001). African Women and Children: Crisis and Response. σελ. 8. ISBN 978-0-275-96218-0. 
  46. «Kuwaiti women win right to vote». BBC News. 17 Μαΐου 2005. http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4552749.stm. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2011. 
  47. «The Empowerment of Women in South Korea» (στα αγγλικά). JIA SIPA. 11 Μαρτίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-07-31. https://web.archive.org/web/20200731065444/https://jia.sipa.columbia.edu/online-articles/empowerment-women-south-korea. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2018. 
  48. Αζρά Ασγκάρ Αλί, "Indian Muslim Women's Suffrage Campaign: Personal Dilemma and Communal Identity 1919–47," Journal of the Pakistan Historical Society, (Απρίλιος 1999) 47#2 σελ. 33–46
  49. «Frauenwahlrecht - Demokratiezentrum Wien». www.demokratiezentrum.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2019. 
  50. «85 Jahre allgemeines Frauenwahlrecht in Österreich». Österreichische Nationalbibliothek. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2011. 
  51. Ταντέους Σβιετοχόβσκι. Ρωσικό Αζερμπαϊτζάν, 1905–1920: The Shaping of a National Identity in a Muslim Community. Cambridge University Press, 2004. (ISBN 0-521-52245-5 και 978-0-521-52245-8), σελ. 144
  52. «Verfassung des Königreichs Belgien (1831)». 
  53. this 2/3 majority had been fixed in 1921 when Art. 47 was changed as mentioned above
  54. Ζαν-Πιέρ Μορί. «Ordonnance du 21 avril 1944 relative à l'organisation des pouvoirs publics en France après la Libération». Mjp.univ-perp.fr. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2011. 
  55. Assemblée nationale. «La citoyenneté politique des femmes – La décision du Général de Gaulle» (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2007. 
  56. Πάτρικ Γουέιλ. «Le statut des musulmans en Algérie coloniale. Une nationalité française dénaturée» (PDF) (στα Γαλλικά). in La Justice en Algérie 1830–1962, La Documentation française, Collection Histoire de la Justice, Παρίσι, 2005, σελ. 95–109. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 23 Νοεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2007. 
  57. Ντάνιελ Λεφέβρ (26 Μαρτίου 2003). «1945–1958 : un million et demi de citoyennes interdites de vote !» (στα γαλλικά). Κλιό. doi:10.4000/clio.524. http://clio.revues.org/document524.html. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2007. 
  58. «Georgian archive showcases women in politics in 1919–1921». Agenda.ge. 16 Μαρτίου 2015. http://agenda.ge/news/31613/eng. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2018. 
  59. «Ἑλλάς - Ἑλληνισμὸς», Μεγάλη Ἐλληνικὴ Ἐγκυκλοπαιδεῖα (Αθήνα: Πυρσός) 10: 871, 1934, http://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?filename=%2Fvar%2Fwww%2Fanemi-portal%2Fmetadata%2Fa%2Ff%2Fb%2Fattached-metadata-01-0002588%2F279838_10.pdf&rec=%2Fmetadata%2Fa%2Ff%2Fb%2Fmetadata-01-0002588.tkl&do=279838_10.pdf&width=662&height=963&pagestart=1&maxpage=1104&lang=en&pageno=1&pagenotop=1&pagenobottom=262 
  60. Ο κύ,ριος Βιζουκίδης ωμίλησε χθες προς τους φοιτητάς μας: εξ' αφορμής των επεισοδίων, Αρχειακές Συλλογές ΑΠΘ, Σειρά : Ε. Πανεπιστημιακό αρχείο, φάκελος Ε-1. Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, υποφάκελος Ε-1.Ι.Ε. Από την ιστορία του Πανεπιστημίου 1926-36. Πρυτανεία Βιζουκίδη. Δεκάλογος. Δηλώσεις. Επεισόδια (1931-1932).
  61. «Όταν οι Ελληνίδες δεν μπορούσαν να ψηφίσουν με το επιχείρημα ότι είχαν περίοδο και η ψήφος τους ήταν "επικίνδυνη και αποκρουστέα"!». ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ. 19 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2018. 
  62. Μπατσέτα, Πάολα· Πάουερ, Μάργκαρετ (2002). Right-wing Women: From Conservatives to Extremists Around the World (στα Αγγλικά). Psychology Press. σελ. 124. ISBN 9780415927789. 
  63. Κέβιν Πάσμορ Women, Gender and Fascism, σελ. 16
  64. Fischli Dreher (1913–2005), Έλενα. «donna di azione e di fede». Βότσε Εβανγλέλιτσα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Σεπτεμβρίου 2015. 
  65. Also before the Amendment to Constitution, there was a favor of constitutionality for the so-called "pink" clause in the electoral rules, a reserve quota by sex (...) on the electoral roll.Μπουονόμο, Τζαμπιέρο (2003). «Il debutto delle pari opportunità in Costituzione: la modifica dell'articolo 51». Diritto&Giustizia Edizione Online. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-08-01. https://web.archive.org/web/20120801002834/http://www.questia.com/projects#!/project/89339257. Ανακτήθηκε στις 2020-02-02.  – μέσω Questia (απαιτείται συνδρομή)
  66. AP (2 Ιουλίου 1984). «Around the World – Liechtenstein Women Win Right to Vote». The New York Times (Λίχτενσταϊν). https://www.nytimes.com/1984/07/02/world/around-the-world-liechtenstein-women-win-right-to-vote.html. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2011. 
  67. Μπάντεν, Τζεφ, 2012. Eng aussergewéinlech Fra. D'Marguerite Mongenast-Servais - "eine hochgebildete, energische junge Dame". Virgestallt vum Germaine Goetzinger, Directrice vum CNL. Die Warte 11/2361: 2, 22 Μαρτίου 2012.
  68. «Biblioteka Sejmowa /Parlamentarzyści polscy ("The Sejm Library / Polish deputies"): bs.gov.pl». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2012. 
  69. «Opening of the exhibition "Women in Parliament"» (στα Πολωνικά). The Government Plenipotentiary for Equal Treatment, Otwarcie wystawy "Kobiety w Parlamencie": www.rownetraktowanie.gov.pl. 24 Απριλίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2012. 
  70. Σέπαλα, Νίνα. «Women and the Vote in Western Europe» (PDF). idea.int. σελίδες 33–35. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 1 Νοεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2015. 
  71. «Turkey holds first election that allows women to vote». OUPblog. 6 Φεβρουαρίου 2012. 
  72. Μάρκοφ, Τζον, 'Margins, Centers, and Democracy: The Paradigmatic History of Women's Suffrage' Signs the Journal of Women in Culture and Society, 2003; 29 (1)
  73. «NAD History; National Association of the Deaf». Nad.org. 1 Ιανουαρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2015. 
  74. «Manhattan, NY – Rabbi Keeps Off Women from Board of LES Orthodox Synagogue». VosIzNeias.com. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2011. 
  75. «JUDGE DISMISSES LAWSUIT AGAINST SYNAGOGUE». The New York Sun. 23 Ιουνίου 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2011. 
  76. «The Key to Marital Harmony: One Vote Per Couple?». CrownHeights.info. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2011. 
  77. Γκούντστεϊν, Λόρι (22 Ιουλίου 2004). «Muslim Women Seeking a Place in the Mosque». The New York Times. https://www.nytimes.com/2004/07/22/us/muslim-women-seeking-a-place-in-the-mosque.html. 
  78. «How is the Pope elected?». Catholic-Pages.com. 6 Απριλίου 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2011. 
  79. «Women and the Priesthood». Catholic.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2011. 
  80. Chisholm 1911.

Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία

  • Μποκ, Γκίσελα. Das politische Denken des Suffragismus: Deutschland um 1900 im internationalen Vergleich, in: Gisela Bock: Geschlechtergeschichten der Neuzeit, Goettingen 2014, 168-203. (Γερμανικά)
  • Μπους, Τζούλια. Women against the vote: female anti-suffragism in Britain [Γυναίκες κατά της ψηφοφορίας: γυναικείος αντισουφραζισμός στη Βρετανία] (Oxford UP, 2007). (Αγγλικά)
  • Κράουφορντ, Ελίζαμπεθ. The Women's Suffrage Movement: A Reference Guide, 1866-1928 (1999), παγκόσμια κάλυψη. 800pp; online Αρχειοθετήθηκε 2018-11-20 στο Wayback Machine.
  • Φλέτσερ, Ίαν Κρίστοφερ, Λάουρα Ε. Νιμ Μέιχαλ και Φιλίπα Λεβάιν, eds. Women's Suffrage in the British Empire: Citizenship, Nation, and Race. Oxon: Routledge, 2000.
  • Γκρίμσο, Πατρίσια. Women's Suffrage in New Zealand. Auckland: Auckland University Press, 1972.
  • Χάναμ, Τζουν, Mitzi Auchterlonie και Κάθεριν Χόλντεν. International encyclopedia of women's suffrage (Abc-Clio Inc, 2000).
  • Χάναμ, Τζουν. "International Dimensions of Women's Suffrage: ‘at the crossroads of several interlocking identities’" Ιστορική Ανασκόπηση των Γυναικών 14.3–4 (2005): 543–560.
  • Λόιντ, Τρέβορr, Suffragettes International: The Worldwide Campaign for Women's Rights (Νέα Υόρκη: American Heritage, 1971).
  • Μαγκάρεϊ, Σούζαν. Passions of the First Wave Feminists. Μελβούρνη: Τύπος Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, 2001.
  • Μάρκοφ, Τζον. "Margins, Centers, and Democracy: The Paradigmatic History of Women's Suffrage," Signs (2003) 29#1 σελ. 85–116 στο JSTOR
  • Μέιχαλ, Λάουρα Ε. Νιμ. he Militant Suffrage Movement: Citizenship and Resistance in Britain, 1860-1930. Οξφόρδη: Τύπος Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, 2003.
  • Νόλαν, Μέλανι και Suffrage and Beyond: International Feminist Perspectives. Όκλαντ: Τύπος Πανεπιστημίου του Όκλαντ, 1994.
  • Όουενς, Ρόουζμαρι Κούλεν. Smashing times: A history of the Irish women's suffrage movement, 1889–1922 (Irish Books & Media, 1984).
  • Ράεμπερν, Αντόνια. Militant Suffragettes (Λονδίνο: New English Library, 1973) στη Μεγάλη Βρετανία
  • Ραμίρεζ, Φρανθίσκο Ο., Yasemin Soysal και Σούζαν Σάναχαν. "The Changing Logic of Political Citizenship: Cross-National Acquisition of Women's Suffrage Rights, 1890 to 1990", Αμερικανική Κοινωνιολογική Ανασκόπηση (1997) 62 # 5 σελ. 735-45. στο JSTOR
  • Σάνγκστερ, Γιόαν. One Hundred Years of Struggle: The History of Women and the Vote in Canada. Βανκούβερ, Καναδάς: Τύπος Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας, 2018.
  • Σούλκουνεν, Ίρμα, Σέιγια-Λέενα Νεβάλα-Νούρμι και Πίργο Μάρκολα. Suffrage, Gender and Citizenship: International Perspectives on Parliamentary Reforms. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing, 2008.
  • φαν Βίνγκερντεν, Σοφία Α. The Women's Suffrage Movement in Britain, 1866-1928. Ηνωμένο Βασίλειο: Palgrave Macmillan, 1999.
  • Γουόκερ, Τσέριλ. he Women's Suffrage Movement in South Africa. Κέιπ Τάουν: Κέντρο Αφρικανικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο του Κέιπ Τάουν, 1979.
  • Ράιτ, Κλερ. You Daughters of Freedom: The Australians Who Won the Vote and Inspired the World. Μελβούρνη: Text Publishing, 2018.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία