Διοικητικό συμβούλιο των Σέρβων
Το Διοικητικό συμβούλιο των Σέρβων (σερβικά : Правитељствујушчи совјет сербски) ήταν μια από τις κεντρικές αρχές των επαναστατών της Σερβίας, που ιδρύθηκε στις 14 Αυγούστου 1805 από την Εθνοσυνέλευση στο Μπόρακ , κατά τη διάρκεια της πρώτης σερβικής επανάστασης. Ένας από τους ιδρυτές ήταν ο ιερέας Ματέια Νενάντοβιτς και ο Γκρούζοβιτς Μπόζα (Grujović Boza), καθηγητής ιστορίας του δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Χαρτούμ.
Η δημιουργία του συμβουλίου ήταν μια έκφραση των αναγκών του απελευθερωτικού αγώνα του σερβικού λαού στη ξένη επιρροή των μεγάλων δυνάμεων κατά τη διάρκεια της σερβικής εξέγερσης. Ο Καραγιώργης Πέτροβιτς είχε δώσει την συγκατάθεση του για την ίδρυση του, ζητώντας τη βοήθειά του για την επίλυση σύνθετων προβλημάτων εξωτερικής πολιτικής και χαρακτήρα.
Ήταν η κεντρική αρχή που ένωνε τις προσπάθειες των επαναστατών και τους ενθάρρυνε να συνεχίσουν με επιτυχία τον απελευθερωτικό αγώνα. Δημιούργησε τις βασικές προϋποθέσεις για την ταχεία οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη της Σερβίας.
Το διοικητικό συμβούλιο , σύμφωνα με το σχέδιο Γκρούζοβιτς, αποτελούνταν από 12 εκλεγμένους αντιπροσώπους των 12 νεχαγιέ. Ένας πρόεδρος εκλεγόταν κάθε μήνα μεταξύ των 12 αντιπροσώπων. Είχε προγραμματίσει 6 υπουργούς : των ενόπλων δυνάμεων, της οικονομίας, της δικαιοσύνη, της εκπαίδευση και εκκλησίας, εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής, και μία θέση γραμματέα, οι υπουργοί εισήχθησαν μόλις το 1811. Η έδρα του ήταν στο μοναστήρι Βολιάβτσα και μετά από ένα σύντομο χρονικό διάστημα στο μοναστήρι Bogovadja .
Μετά την απελευθέρωση της Σμεντέρεβο το 1806 το συμβούλιο μετακόμισε εκεί, και στο Βελιγράδι το 1807 όπου παρέμεινε μέχρι την πτώση της εξέγερσης το 1813. Παρά το γεγονός ότι ήταν συνεχώς εκτεθειμένοι με τους αγώνες και τις προσδοκίες των Σέρβων το συμβούλιο διαδραμάτισε σημαντικό ιστορικό ρόλο στην επανάσταση της Σερβίας και της ίδιας της Σερβίας σαν ιδέα και κρατική υπόσταση.
Η σύνθεση των συμβουλίων Επεξεργασία
- Πρόεδροι των συμβουλίων: Ματέια Νενάντοβιτς (1805-1806) , Μλάντεν Μιλοβάνοβιτς (1808-1809), Ματέια Νενάντοβιτς (1809-1811), Καραγιώργης Πέτροβιτς (1811-1813). Κατά την περίοδο 1811 - 1813. Αντιπρόεδρος ήταν Μλάντεν Μιλοβάνοβιτς.
Λόγω έλλειψης πηγών δεν είναι δυνατόν να κατασκευαστεί μια λίστα με όλα τα μέλη. Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πηγές μέλη του συμβουλίου ήταν: [1]
- Η πρώτη σύνθεση (Αύγουστος 1805): Μλάντεν Μιλοβάνοβιτς, Αβραάμ Λούκιτς, Γιόβαν Πρότιτς, Πάβλε Πόποβιτς, Βέλισαβ Στανοϊλόβιτς, Γιάνκο Τζούρτζεβιτς , Τζουρίκα Στότσιτς, Μιλισάβ Ίλιτς, Ίλια Μάρκοβιτς, Βασίλιε Ραντόιτσιτς, Τζόβικ Πόποβιτς, Μιλούτιν Βάσιτς, Ζέβτο Σάβιτς Κότριτς. Ως μέλη του Συμβουλίου που αναφέρονται και ο Ντοσιντέι Ομπράντοβιτς και Πέταρ Νοβάκοβιτς.
- Στο τέλος του 1805: Ματέια Νενάντοβιτς πρόεδρος, και τα μέλη Γιάκοβ Νενάντοβιτς, Γιάνκο Κάτιτς, Μιλένκο Στοΐκοβιτς, Λούκα Λαζάρεβιτς, Μίλαν Ομπρένοβιτς.
- Σύμφωνα με αυστριακή έκθεση, τα μέλη του συμβουλίου το 1808 ήταν: Ίλιγια Μάρκοβιτς (ναχαγιέ Σάμπατς) Πάβλε Πόποβιτς (ναχαγιέ Βελιγραδίου) , Μλάντεν Μιλοβάνοβιτς (Ναχαγιέ Κραγκούγεβατς), Στόγιαν Πάβλοβις (ναχαγιέ Ρουντνίσκα - αντικαταστάθηκε το 1809 με τον Μίλαν Ομπρένοβιτς), Βασίλιγιε Τζόβιτς (ναχαγιέ Ραντόιτσιτς Ούζιτσε), Ζέβτο Σάβιτς Κότριτς (Ναχαγιέ Σοκόλσκα), Μιλούτιν Βάσιτς (ναχαγιέ Ζβορνίκ), Μίλισαβ Ίλιτς (ναχαγιέ Βάλιεβο), Γιάνκο Τζούρτζεβιτς (ναχαγιέ Σμεντέρεβο), Γιόβαν Πρότιτς (περιφέρεια Ποζάρεβατς), Μίλος Ζντράβκοβιτς (ναχαγιέ Τσούπρια), Βέλισλαβ Στανοϊλόβιτς (Γιαγκόντινα) Αναφέρεται ο Πέταρ Κνέζεβιτς (νεχαγιέ Ποζέσκα) και τέσσερα επαρχιακά μέλη που διορίσθηκαν στο συμβούλιο στα τέλη του 1808.
- Σύνθεση 4/16 Νοέμβριου 1810: Πρόεδρος Γιάκοβ Νενάντοβιτς, μέλη: Πάβλε Πόποβιτς, Βέλισλαβ Πέριτς, Βασίλιγιε Τζόβιτς (Ραντόιτσιτς), Γιάνκο Τζούρτζεβιτς , Ντοσιντέι Ομπράντοβιτς, Ίλιγια Μάρκοβιτς, Γραμματείς: Στέφαν Φιλίποβιτς και Μιχαΐλο Γκρούτζοβιτς.
Ο Μπόζινταρ Γκρούτζοβιτς ήταν γραμματέας το 1805-1807. Γραμματείς επίσης ήταν: Ιβάν Γιούροβιτς, Τζερεμίε Γκάτζιτς, Στέφαν Ζίβκοβιτς, Μιχαΐλο Γκρούτζοβιτς, Στέφαν Φιλίποβιτς, Γαβρίλο Νικολάγιεβιτς, Γαβρίλο Βουγιάνοβιτς και K. Μάρκοβιτς.
Διοικητικό Συμβούλιο το 1811 - 1813 Επεξεργασία
Κατά τη διάρκεια το 1811 το συμβούλιο αναδιοργανώθηκε, υπήρχαν και υπουργεία για πρώτη φορά. Κατά την περίοδο 1811 - 1813 η σύνθεση του συμβουλίου είχε ως εξής:
- Καραγιώργης Πέτροβιτς, πρόεδρος
- Μλάντεν Μιλοβάνοβιτς, υπουργός άμυνας
- Μιλένκο Στοΐκοβιτς, υπουργός εξωτερικών
- αρνήθηκε και τον αντικατέστησε ο Μίλζσκο Ράντονιτς
- Ντοσιντέι Ομπράντοβιτς, υπουργός εκπαίδευσης
- πέθανε το 1811 κι τον αντικατέστησε ο Ιβάν Τζούγκοβιτς
- Γιάκοβ Νενάντοβιτς, υπουργός εσωτερικών
- Πέταρ Τοντόροβιτς Ντόμπρνιακ, υπουργός δικαιοσύνης
- αρνήθηκε και τον αντικατέστησε ο Ίλιγια Μάρκοβιτς
- Σίμα Μάρκοβιτς, υπουργός οικονομικών
- Στέφαν Φιλίποβιτς, γραμματέας
- Μιχαΐλο Γκρούτζοβιτς, γραμματέας
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Владе Србије: 1805-2005“, приредио Радош Љушић, 65. страна, ISBN 86-17-13111-X, издавач „Завод за уџбенике и наставна средства“, Београд, 2005. године.(COBISS)