Εθνικά σύμβολα της Πολωνίας

Τα εθνικά σύμβολα της Πολωνίας (πολωνικά: Polskie symbole narodowe‎‎) είναι τα απτά και άυλα εθνικά σύμβολα, εμβλήματα ή εικόνες που βρίσκονται στην Πολωνία, τα οποία αντιπροσωπεύουν τα μοναδικά έθιμα, τις παραδόσεις, την πολιτιστική ζωή και την 1000χρονη ιστορία της χώρας. Αυτά τα σύμβολα χρησιμεύουν ως απεικόνιση του πατριωτισμού και της αφοσίωσης του έθνους στην εθνική τους ταυτότητα. Ο πολωνικός λαός και η πολωνική διασπορά σε όλο τον κόσμο νιώθουν μεγάλη υπερηφάνεια για την πατρίδα τους και συνδέουν τον εαυτό τους με τα χρώματα λευκό και κόκκινο. Η έκφραση biało-czerwoni («ερυθρόλευκοι») χρησιμοποιείται ευρέως από τους Πολωνούς όταν αναφέρονται στους συμπατριώτες τους. Ένας εστεμμένος αετός με λευκή ουρά σε κόκκινη ασπίδα ή φόντο ήταν το εθνικό σύμβολο και ο θυρεός της Πολωνίας από τον Μεσαίωνα. Άλλα ανεπίσημα σύμβολα διαθέτουν οπτικές προσωποποιήσεις, μουσική του Φρεντερίκ Σοπέν, πόλκα και χορούς πολωνέζα, ζώα όπως ο ευρωπαϊκός βίσονας ή ο λευκοπελαργός, μήλα, κόκκινα λουλούδια παπαρούνας και θρησκευτικά διακριτικά της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.[1][2][3] Αρκετά έχουν διαδοθεί τα τελευταία χρόνια, κυρίως οι φτερωτοί ουσάροι.[4]

Επίσημα σύμβολα Επεξεργασία

Τα επίσημα σύμβολα της Δημοκρατίας της Πολωνίας περιγράφονται σε δύο νομικά έγγραφα: στο Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Πολωνίας του 1997 (πολωνικά: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej‎‎) και στο Εθνόσημο, στα Χρώματα και στον Ύμνο της Δημοκρατίας της Πολωνίας και στο νόμο για τις κρατικές σφραγίδες (πολωνικά: Ustawa o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych‎‎) του 1980, με μεταγενέστερες τροποποιήσεις. Η Σημαία του Προέδρου ορίζεται στο Διάταγμα του Υπουργού Εθνικής Άμυνας για τη χρήση διακριτικών των Ενόπλων Δυνάμεων της 26ης Ιανουαρίου 1996, με μεταγενέστερες τροποποιήσεις.

Σημαία Επεξεργασία

 
Η σημαία της Πολωνίας

Η σημαία της Πολωνίας αποτελείται από δύο οριζόντιες λωρίδες ίσου πλάτους, η επάνω λευκή και η κάτω κόκκινη. Τα δύο χρώματα ορίζονται στο Σύνταγμα της Πολωνίας ως τα εθνικά χρώματα. Είναι εραλδικής προέλευσης και προέρχονται από τα βάμματα (χρώματα) των οικόσημων των δύο συστατικών εθνών της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας, δηλαδή του Λευκού Αετού της Πολωνίας και του Διώκτη του Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας, ενός λευκού ιππότη που ιππεύει ένα λευκό άλογο, και τα δύο σε μια κόκκινη ασπίδα.

Εθνόσημο Επεξεργασία

 
Το εθνόσημο της Πολωνίας

Ο Λευκός Αετός (πολωνικά: Orzeł Biały‎‎) είναι το εθνόσημο της Πολωνίας. Είναι ένας στυλιζαρισμένος λευκός αετός με χρυσό ράμφος και νύχια, και φοράει χρυσό στέμμα, σε κόκκινη ασπίδα.

Εθνικός ύμνος Επεξεργασία

Η Μαζούρκα του Ντομπρόφσκι (πολωνικά: Mazurek Dąbrowskiego‎‎) είναι ο εθνικός ύμνος της Πολωνίας.[5][6] Οι στίχοι γράφτηκαν από τον Γιούζεφ Βιμπίτσκι τον Ιούλιο του 1797, δύο χρόνια μετά τον τρίτο διαμελισμό της Πολωνίας . Η μουσική είναι μια μη αποδοθείσα μαζούρκα και θεωρείται μια «λαϊκή μελωδία», η οποία τροποποιήθηκε για να ταιριάζει στους στίχους.[5] Αρχικά προοριζόταν να τονώσει το ηθικό των Πολωνών στρατιωτών που υπηρετούσαν υπό τις Πολωνικές Λεγεώνες του Στρατηγού Γιαν Χένρικ Ντομπρόφσκι στις ιταλικές εκστρατείες των Πολέμων της Γαλλικής Επανάστασης. Η «Μαζούρκα του Ντομπρόφσκι», εξέφραζε την ιδέα ότι το έθνος της Πολωνίας, παρά την έλλειψη ανεξαρτησίας, δεν είχε εξαφανιστεί όσο ο πολωνικός λαός ήταν ακόμα ζωντανός και πολεμούσε στο όνομά της και έγινε σύντομα ένα από τα πιο δημοφιλή πατριωτικά τραγούδια στην Πολωνία.[5][6] Όταν η Πολωνία επανεμφανίστηκε ως ανεξάρτητο κράτος το 1918, η «Μαζούρκα του Νταμπρόφσκι» έγινε ο de facto ύμνος της. Εγκρίθηκε επίσημα ως ο εθνικός ύμνος της Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας το 1926. [6]

Προεδρική σημαία Επεξεργασία

 
Σημαία του Προέδρου της Δημοκρατίας της Πολωνίας

Η Σημαία του Προέδρου της Δημοκρατίας της Πολωνίας – Ανώτατος Διοικητής των Ενόπλων Δυνάμεων της Δημοκρατίας της Πολωνίας (πολωνικά: proporzec Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej – Zwierzchnika Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej‎‎) είναι μια ναυτική σημαία που χρησιμοποιείται στις Πολωνικές Ένοπλες Δυνάμεις για να σηματοδοτήσει την παρουσία και να αποδώσει σεβασμό στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Πολωνίας, ο οποίος είναι επίσης αυτεπάγγελτος αρχιστράτηγος των Ενόπλων Δυνάμεων. Η σημαία ανυψώνεται σε πλοία του Πολωνικού Ναυτικού όταν ο πρόεδρος είναι επίσημα στο πλοίο, καθώς και στη στεριά, εάν ο πρόεδρος είναι παρών. Ο σχεδιασμός της σημαίας βασίζεται απευθείας στο προπολεμικό λάβαρο της Δημοκρατίας της Πολωνίας, το οποίο αποτελούσε μέρος των προεδρικών διακριτικών. Το διάταγμα ορίζει τη σημαία Προέδρου ως «ένα κομμάτι κόκκινο ύφασμα με την εικόνα του κρατικού αετού (δηλαδή του Λευκού Αετού από το εθνόσημο) στη μέση, οριοθετημένο με ένα wężyk generalski», μια περίτεχνη κυματιστή γραμμή που χρησιμοποιείται στον πολωνικό στρατό ως σύμβολο του βαθμού του στρατηγού.

Άλλα σύμβολα Επεξεργασία

Υπάρχουν πολλά επίσημα σύμβολα που χρησιμοποιούνται για να αντιπροσωπεύουν την Πολωνία.

 
Ευρωπαϊκός βίσονας
 
Λευκοπελαργός
 
Λευκόουρος αετός

Εθνικό ζώο Επεξεργασία

Ο ευρωπαϊκός βίσονας και ο λευκοπελαργός έχουν μακρά ιστορία με την Πολωνία και πιστεύεται ότι είναι τα δύο εθνικά ζώα της χώρας. Ωστόσο, το διαρκές εθνικό σύμβολο της Πολωνίας είναι ο αετός με λευκή ουρά (λατινικά: Haliaeetus albicilla‎‎), που εμφανίζεται στο εθνόσημο.[7][8]

Ρητά Επεξεργασία

Η Πολωνία δεν έχει επίσημο ρητό του κράτους, δηλαδή αυτό που αναγνωρίζεται ως τέτοιο από την πολωνική εθνική νομοθεσία. Ωστόσο, υπάρχουν μερικές κοινές φράσεις που εμφανίζονται συνήθως σε πανό, σημαίες και άλλα σύμβολα του πολωνικού κράτους. Ένα από τα πιο κοινά από αυτά τα ανεπίσημα ρητά είναι το Za wolność Naszą i Waszą («Για την ελευθερία μας και τη δική σας»).[9] Ένα άλλο είναι το Bóg, Honor, OjczyznaΘεός, Τιμή, Πατρίδα»). [10] Κατά την εποχή της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας, χρησιμοποιήθηκε η λατινική έκφραση Pro Fide, Lege et Rege («Για την πίστη, τον νόμο και τον βασιλιά»).[11]

Εθνώνυμα Επεξεργασία

Τα εθνώνυμα για τους Πολωνούς (λαός)[12] και την Πολωνία (η χώρα τους)[13] περιλαμβάνουν ενδώνυμα (ο τρόπος που οι Πολωνοί αναφέρονται στον εαυτό τους και τη χώρα τους) και τα εξώνυμα (όπως οι άλλοι λαοί αναφέρονται στους Πολωνούς και τη χώρα τους). Τα ενδώνυμα και τα περισσότερα εξώνυμα για τους Πολωνούς και την Πολωνία προέρχονται από το όνομα μιας λεχιτικής φυλής Δυτικών Πολάνων (Polanie), ενώ σε ορισμένες γλώσσες τα εξώνυμα για την Πολωνία προέρχονται από το όνομα μιας άλλης φυλής - των Λένδιων (Lędzianie).

Οι πολωνικές λέξεις για έναν Πολωνό είναι Polak («Πόλακ», αρσενικό) και Polka («Πόλκα», θηλυκό), το Polki («Πόλκι») είναι ο πληθυντικός για δύο ή περισσότερες γυναίκες και το Polacy («Πολάτσι») είναι ο πληθυντικός για τους υπόλοιπους. Το επίθετο «πολωνικό» μεταφράζεται στα πολωνικά ως polski (αρσενικό), polska (θηλυκό) και polskie (ουδέτερο). Το κοινό πολωνικό όνομα για την Πολωνία είναι Polska («Πόλσκα»).

Rzeczpospolita Επεξεργασία

Το πλήρες επίσημο όνομα της Πολωνίας είναι Rzeczpospolita Polska που μεταφράζεται ελεύθερα ως «Δημοκρατία της Πολωνίας». Η λέξη rzeczpospolita ("pospolita" - κοινό και "rzecz" - ένα στοιχείο που σημαίνει πλούτο, εξ ου και Κοινοπολιτεία) χρησιμοποιείται στην Πολωνία τουλάχιστον από τον 16ο αιώνα, αρχικά ένας γενικός όρος για να δηλώσει οποιοδήποτε κράτος με πολιτειακή ή παρόμοια μορφή διακυβέρνησης . Σήμερα, ωστόσο, η λέξη χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά σε σχέση με το πολωνικό κράτος.[14]

Εθνική προσωποποίηση Επεξεργασία

 
Polonia, του Γιάτσεκ Μαλτσέφσκι

Το Polonia, το όνομα της Πολωνίας στα λατινικά και σε πολλές ρομανικές και άλλες γλώσσες, χρησιμοποιείται συχνότερα στα σύγχρονα πολωνικά ως αναφορά στην πολωνική διασπορά. Ωστόσο, χρησιμοποιήθηκε επίσης ως εθνική προσωποποίηση ή η συμβολική απεικόνιση της Πολωνίας, καθώς η ονομασία μιας γυναίκας με το λατινικό όνομα αυτής της χώρας ήταν κοινή τον 19ο αιώνα. Αυτό αποδεικνύεται στον πίνακα Polonia του Γιαν Ματέικο, που απεικονίζει τον απόηχο της αποτυχημένης Ιανουαριανής Εξέγερσης του 1863, έναν από τους πιο πατριωτικούς και συμβολικούς πίνακες του Ματέικο.[15] Άλλες προσωποποιήσεις της Πολωνίας δημιουργήθηκαν από καλλιτέχνες όπως ο Στανίσουαφ Βισπιάνσκι και ο Γιάτσεκ Μαλτσέφσκι.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Żubry, orły, bociany - dzikie symbole Polski». PolskieRadio.pl. 
  2. «Światowy Dzień Jabłka». 
  3. «Maki polne – nie tylko polskie...». 5 Ιουνίου 2015. 
  4. Usunąć do 30 dni: Semiotyka polskich plakatów wyborczych. Wydawnictwo Naukowe Scholar. 26 Φεβρουαρίου 2020. ISBN 9788365390608. 
  5. 5,0 5,1 5,2 Pałłasz, Edward. «The Polish National Anthem». Poland - Official Promotional Website of the Republic of Poland. Βαρσοβία: Υπουργείο Εξωτερικών (Πολωνία). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2013. 
  6. 6,0 6,1 6,2 Τροχίμτσικ, Μάγια (2000). «Dąbrowski Mazurka». National Anthems of Poland. Λος Άντζελες: Polish Music Center. USC Thornton School of Music. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2013. 
  7. «Polish Birds Directory». birds.poland.pl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουνίου 2008. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2011. 
  8. Neal Bedford (2008). Poland (6η έκδοση). Φούτσκρεϊ: Lonely Planet. σελ. 71. ISBN 9781741044799. 
  9. Gábor Klaniczay· Otto Gécser (Σεπτεμβρίου 2011). Multiple Antiquities - Multiple Modernities: Ancient Histories in Nineteenth Century European Cultures. Campus Verlag. σελ. 126. ISBN 978-3-593-39101-4. 
  10. Wrocławskie Towarzystwo Naukowe. Komisja Językowa (2005). Rozprawy Komisji Językowej (στα Πολωνικά). Państwowe Wydawn. Naukowe. σελ. 95. 
  11. «Opis obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta III». B.M. Wolff. 20 Οκτωβρίου 1855. 
  12. Polani του Γιοχάνες Καναπάριους, Vita sancti Adalberti episcopi Pragensis, ή Ζωή του Αγίου Αδαλβέρτου της Πράγας, 999.
  13. Polenia του Τίτμαρ του Μέρζεμπουργκ Chronicle, 1002. (γερμανικά: Polen)
  14. «Wielka Encyklopedia Powszechna PWN». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2013. 
  15. Jan Cavanaugh. Out Looking in: Early Modern Polish Art, 1890-1918. University of California Press. 2000. σελ. 18, 106-107, 188.