Η Iερά Μονή Φιλοθέουκτίστηκε είναιαπό κτισμένη σε υψόμετρο 316 μέτρων, σε οροπέδιο πάνω στη Βορειοανατολική πλευρά της Αθωνικής χερσονήσου.Το όνομά της οφείλει στον ησυχαστήτον Όσιο Φιλόθεο, μαθητή του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη. Επί των ημερών του Οσίου Φιλοθέου φαίνεται να υπάρχει στην αρχή μικρή μονή της Φτέρης - στην περιοχή Κράββατος - όπου σήμερα υπάρχει παρεκκλήσι του Προφήτη Ηλία. Ιστορικά, φαίνεται να προϋπάρχει του 1015 σε έγγραφο του Πρώτου.
Η μονή Φιλοθέου κατέχει από το έτος 1574 τη δωδέκατη θέση στην ιεραρχία των ιερών μονών.
