Ελληνική Επανάσταση του 1821: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Aspiotis (συζήτηση | συνεισφορές)
μ αλλ διαρθρ
Aspiotis (συζήτηση | συνεισφορές)
Γραμμή 29:
Στα μέσα Μαρτίου [[1821]] ο [[Παπαφλέσσας]] είχε ολοκληρώσει τον κύκλο των περιοδειών του στην Πελοπόννησο και βρισκόταν μαζί με τον [[Αναγνωσταράς|Αναγνωσταρά]] στη Μεσσηνία, που ήταν η περιοχή για την οποία είχε ταχθεί υπεύθυνος από την Φιλική Εταιρεία. Ο [[Θεόδωρος Κολοκοτρώνης|Κολοκοτρώνης]] ήταν επίσης στο χώρο ευθύνης του, τη Μάνη. Ο [[Οδυσσέας Ανδρούτσος]] ήταν κρυμένος στην [[Πάτρα]], έτοιμος να αναλάβει δράση. Άλλοι Φιλικοί ήταν σε διάφορους χώρους ευθύνης ο καθένας. Παρά τις αμφιβολίες των προεστών, το κλίμα στην Πελοπόννησο ήταν έντονα επαναστατικό και ένας σπινθήρας έλειπε για την έκρηξη.
 
Στο δεκαήμερο μεταξύ 15-25 Μαρτίου δόθηκε το έναυσμα της επανάστασης σε διαφορετικά σημεία στο Μοριά. Πρώτος ο Φιλικός Ν. Σολιώτης επιτέθηκε σε ΤούρκουςΟθωμανούς φοροεισπράκτορες (χαρατζήδες) στο χωριό Πόρτα των [[Καλάβρυτα|Καλαβρύτων]]. Στις [[20 Μαρτίου|20]] ο Σολιώτης με τους Πετμεζαίους χτύπησαν τους Οθωμανούς Τούρκους στους τρεις Πύργουςπύργους των Καλαβρύτων, όπου κλείστηκαν οι ντόπιοι μουσουλμάνοι και ξεκίνησαν την πολιορκία τους. Στις [[21 Μαρτίου|21]], ξεσηκώθηκε η [[Πάτρα]] από τους Φιλικούς Παναγιώτη Καρατζά, Βαγγέλη Λειβαδά και Ν. Γερακάρη και οι ΤούρκοιΟθωμανοί αναγκάστηκαν να κλειστούν στο φρούριό της και η Μάνη{{Fn|1=1}} με τους Κολοκοτρώνη, Παπαφλέσσα, [[Νικηταράς|Νικηταρά]] και Κεφάλα.
 
Στη Μάνη εξοπλίστηκαν 2.000 Μανιάτες και Μεσσήνιοι με πολεμοφόδια που είχαν σταλεί από τους Φιλικούς της [[Σμύρνη]]ς και είχαν φτάσει εκεί με καράβια. Στις [[23 Μαρτίου]] μπήκαν στην [[Καλαμάτα]] και αυτό είναι η πρώτη πολεμική επιτυχία της επανάστασης. Στις [[24 Μαρτίου]] μαζεύτηκαν στα περίχωρα της Καλαμάτας γύρω στους 5.000 Έλληνες για να πάρουν την ευλογία της Εκκλησίας και την ίδια μέρα ξεσηκώθηκε η [[Φωκίδα]] στη Ρούμελη.
Γραμμή 53:
Η πρώτη στρατιωτική αντίδραση από τους Οθωμανούς στις ειδήσεις για εξέγερση των Ελλήνων ήρθε από τον Γιουσούφ πασά Σέρεζλη (από τις [[Σέρρες]]). Βρισκόταν με στρατό στο Βραχώρι ([[Αγρίνιο]]) καθ' οδόν προς την Εύβοια όταν έμαθε για την πολιορκία της Πάτρας. Διεκπεραιώθηκε μέσω Ρίου στην Πελοπόννησο στις [[3 Απριλίου]], έκαψε την Πάτρα, αιφνιδίασε και διάλυσε τους πολιορκητές του φρουρίου της και εγκαταστάθηκε εκεί. Το φρούριο (ακρόπολη) της Πάτρας και τα γειτονικά φρούρια του Μοριά (Ρίο) και της Ρούμελης (Αντίρριο) θα μείνουν στα χέρια των Οθωμανών σε όλη τη διάρκεια του πολέμου, δίνοντας στα τουρκικά στρατεύματα μια σημαντική δίοδο πρόσβασης προς τα ενδότερα της Πελοποννήσου.
 
Αρχές Απριλίου άρχισαν να κινούνται και τα νησιά. Παρόλο που η [[Φιλική Εταιρεία]] είχε διείσδυση σε αυτά παρατηρείται σχετική καθυστέρηση στον ξεσηκωμό, που οφείλεται σε τοπικές οργανωτικές αλλά και κοινωνικές ιδιαιτερότητες, και σε κάποια από αυτά λαϊκές εξεγέρσεις προηγούνται και επισπεύδουν την κήρυξη της επανάστασης. Η [[Σάμος]] ξεσηκώθηκε νωρίς από τον Φιλικό [[Λυκούργος Λογοθέτης|Λυκούργο Λογοθέτη]]. Στις [[30 Μαρτίου]] ξεσηκώθηκε η [[Ύδρα]] από τον πλοίαρχο δεύτερης σειράς [[Αντώνης Οικονόμου|Αντώνη Οικονόμου]]. Οι ''οικοκυραίοι'' (πλοιοκτήτες) ήταν διστακτικοί και ο Οικονόμου ίδρυσε στις [[31 Μαρτίου]] τη ''Διοίκηση'', σε αντιδιαστολή με την υπάρχουσα ''Καγγελαρία''. Στις [[3 Απριλίου]] ξεσηκώθηκαν από ντόπιους φιλικούς οι [[Σπέτσες]] και ακολούθησαν ο [[Πόρος]], η [[Σαλαμίνα]] και η [[Αίγινα]] και στις [[10 Απριλίου]] τα [[Ψαρά]]. Την ίδια μέρα ο αρματολός [[Γιάννης Δυοβουνιώτης]] μπήκε στην Μπουδουνίτσα ([[Μενδενίτσα]]) της Ρούμελης. Στην [[Αττική]] ο Φιλικός [[Μελέτης Βασιλείου]] και άλλοι ντόπιοι μικροκαπετάνιοι αφού στρατολόγησαν αγρότες και χωρικούς για αρκετές μέρες, μπήκαν αιφνιδιαστικά στην [[Αθήνα]] στις [[15 Απριλίου]], περιορίζοντας τους ντόπιους Τούρκουςμουσουλμάνους στο κάστρο της [[Ακρόπολη|Ακρόπολης]] και την ίδια μέρα η [[Ύδρα]] κήρυξε επισήμως την επανάσταση. Στις [[18 Απριλίου]] οι Ρουμελιώτες αρματολοί Διάκος, Δυοβουνιώτης και Πανουργιάς μπήκαν στο Πατρατζίκι ([[Υπάτη]]) και την ίδια μέρα ξεσηκώθηκε η [[Σάμος]] με τον Φιλικό [[Λυκούργος Λογοθέτης|Λυκούργο Λογοθέτη]].
 
Η στρατιωτική απάντηση του Χουρσίτ πασά της Πελοποννήσου, που βρισκόταν{{Fn|1=4}} στα Γιάννενα διευθύνοντας τις επιχειρήσεις εναντίον του Αλή πασά, προέβλεπε την προσβολή της εξέγερσης στην Πελοπόννησο με τακτικό στρατό, πεζικό και ιππικό, από δύο μεριές: Από τη μια απευθείας διεκπεραίωση στρατευμάτων μέσω Ρίου-Αντιρρίου και από την άλλη κάθοδο διαμέσου της ανατολικής Στερεάς με καταστολή της εξέγερσης που είχε ήδη αρχίσει εκεί. Το πρώτο σκέλος των στρατευμάτων υπό τη διοίκηση του Μουσταφάμπεη, πέρασε στην Πελοπόννησο πολύ νωρίς ([[6 Απριλίου]]) και επιδόθηκε σε συστηματικές καταστροφές πόλεων που είχαν περιέλθει στους εξεγερμένους. Το δεύτερο σκέλος των στρατευμάτων υπό τον Ομέρ Βρυώνη και τον Κιοσέ Μεχμέτ βρισκόταν στη [[Φθιώτιδα]] στις [[19 Απριλίου]] με εντολή τη διενέργεια τακτικών εκκαθαριστικών επιχειρήσεων από βορά προς νότο.
 
Τα ελληνικά στρατιωτικά τμήματα που (μια μέρα πριν) είχαν καταλάβει την Υπάτη, αποφάσισαν να την εγκαταλείψουν και να αντιμετωπίσουν την οθωμανική στρατιά στην [[Φθιώτιδα]] σε τρία σημεία: Ο Πανουργιάς στη Χαλκωμάτα, ο Δυοβουνιώτης στο Γοργοπόταμο και ο Διάκος στην Αλαμάνα. Στις [[24 Απριλίου]], ο Ομέρ Βρυώνης επιτέθηκε και στα τρία σημεία ταυτόχρονα. Ο Πανουργιάς και ο Δυοβουνιώτης αναγκάστηκαν σε υποχώρηση, όμως το τμήμα του Διάκου που αντιστάθηκε πεισματικά στη γέφυρα της [[Αλαμάνα|Αλαμάνας]] σφαγιάστηκε και ο ίδιος συνελήφθη επιτόπου{{Fn|1=5}}. Λίγες μέρες αργότερα τα ελληνικά στρατιωτικά σώματα ηττήθηκαν στο Ελευθεροχώρι της Λαμίας. Στις [[8 Μαΐου]] ο [[Οδυσσέας Ανδρούτσος]] κατάφερε πλήγμα στον Ομέρ Βρυώνη στο χάνι της [[Γραβιά]]ς. Με 120 μαχητές αντιμετώπισε επιτυχημένα όλη την ημέρα τις οθωμανικές επιθέσεις προξενώντας τους σημαντικές απώλειες και αποσύρθηκε τη νύχτα προς τα βουνά, με ελάχιστες δικές του απώλειες. Λίγες μέρες αργότερα οθωμανικό στρατιωτικό σώμα απέτυχε να καταλάβει τα Βλαχοχώρια της [[Γκιώνα|Γκιώνας]], που υπερασπίζονταν ο [[Γιάννης Γκούρας]]. Οι τελευταίες αυτές επιτυχίες αναπτέρωσαν το ηθικό των επαναστατημένων και προβλημάτισαν τους Τούρκους, που αποσύρθηκαν προσωρινά στην Μενδενίτσα.
 
Στις [[6 Απριλίου]] είχε περάσει μέσω Ρίου στην Πελοπόννησο ο Μουσταφάμπεης, κεχαγιάμπεης του Χουρσίτ πασά, με εντολή την καταστολή της εξέγερσης. Έκαψε τη Βοστίτσα ([[Αίγιο]]), διάλυσε την πολιορκία του Ακροκόρινθου, έκαψε το Άργος, σύντριψε την αντίσταση που βρήκε στον ποταμό Ξεριά{{Fn|1=6}}, διάλυσε την πολιορκία του Ναυπλίου και μπήκε πανηγυρικά στην Τρίπολη στις [[6 Μαΐου]]. Στις [[12 Μαΐου]] επιχείρησε μια πρώτη απόπειρα διάσπασης της πολιορκίας της Τρίπολης και επιτέθηκε με ισχυρές δυνάμεις εναντίον των πολιορκητών, στο [[Βαλτέτσι]] από βορά και νότο. Τη θέση υπερασπίσθηκαν λυσσαλέα, στρατιωτικά σώματα των Μαυρομιχαλαίων (Κυριακούλης, Ηλίας και Γιάννης), του Κολοκοτρώνη, των Πλαπουταίων και άλλων καπεταναίων. Την επόμενη ο Μουσταφάμπεης άρχισε υποχώρηση που η ελληνική αντεπίθεση μετέτρεψε σε άτακτη φυγή με σημαντικές απώλειες. Επιζητώντας με κάθε τρόπο την διάνοιξη δρόμου προς τη Μεσσηνία ο Μουσταφάμπεης επιτέθηκε στις [[18 Μαΐου]] στα [[Δολιανά]] και στα [[Βέρβαινα]], όπου ηττήθηκε από τα ελληνικά στρατιωτικά σώματα και επέστρεψε άπρακτος στην Τρίπολη. Οι νίκες αυτές, που οφείλουν πολλά στην επιμονή, την μεθοδικότητα αλλά και τις στρατηγικές ικανότητες του Κολοκοτρώνη (αρχιστράτηγος από τις αρχές Μαΐου), επέτρεψαν την στενότερη πολιορκία των φρουρίων, στα οποία άρχισαν να σημειώνονται ελλείψεις των αναγκαίων αφού ο ελληνικός στόλος είχε ήδη περιορίσει με τη δραστηριότητά του, την από θάλασσα τροφοδοσία τους.