Νεόφυτος Δούκας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Θα προστεθούν και πηγές. Θα γίνουν και μικρές προσθήκες στο άρθρο 'γλωσσικό ζήτημα'
 
Γραμμή 1:
Ο '''Νεόφυτος Δούκας''' ([[1760]]-[[1845]]) υπήρξε κληρικός και λόγιος, με υπέρογκη συγγραφική δραστηριότητα. Από τις πιο σημαντικές μορφές του [[Νεοελληνικός Διαφωτισμός|Νεοελληνικού Διαφωτισμού]]. Η ζωή και το έργο του παρέμειναν μέχρι και τις μέρες μας άγνωστα στις λεπτομέρειές τους, κυρίως γιατί υιοθέτησε συντηρητικές απόψεις στο γλωσσικό ζήτημα.
==Ο βίος του==
Γεννήθηκε στα [[Άνω Σουδενά]], περιοχής [[Ζαγόρι|Ζαγορίου]] [[Ήπειρος|Ηπείρου]]. Από 10 ετών έζησε μέσα σε μοναστηριακή κοινότητα, όπου αργότερα χειροτονήθηκε διάκονος και σε ηλικία μόλις 18 χρονών πρεσβύτερος. Φοίτησε στα σχολεία των [[Ιωάννινα|Ιωαννίνων]] και του [[Μέτσοβο|Μετσόβου]] και αργότερα στην Αυθεντική Σχολή του [[Βουκουρέστι|Βουκουρεστίου]], την οποία διεύθυνε ο λόγιος [[Λάμπρος Φωτιάδης]] από τα [[Ιωάννινα]]. Εκεί παρακολούθησε ανώτερα μαθήματα, μελέτησε την αρχαία ελληνική γραμματεία καθώς και πλήθος εκκλησιαστικών και θρησκευτικών κειμένων.
 
Το 1803 έγινε εφημέριος της ελληνικής κοινότητας [[Βιέννη|Βιέννης]], όπου εφημέρευε, δίδασκε και συνέγραφε επί 12 χρόνια. Το 1815 επέστρεψε στο Βουκουρέστι και ανέλαβε τη διεύθυνση της σχολής, είχε προηγηθεί ο θάνατος του Λ. Φωτιάδη. Η διδακτική του δραστηριότητα του ήταν εξαιρετική. Μέσα σε έξι μήνες οι μαθητές αυξήθηκαν από 60 σε 400. Το [[Οικουμενικό Πατριαρχείο|Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης]] εκτίμησε το έργο του και του απένειμε τον τίτλο του αρχιμανδρίτη. Το 1820 μυήθηκε στη [[Φιλική Εταιρεία]] και όταν κηρύχτηκε η [[Ελληνική Επανάσταση|Επανάσταση]], διέτρεξε όλη την Τρανσυλβανία ως εθναπόστολος. Με τη δημιουργία του πρώτου Ελληνικού κράτους, ύστερα από πρόσκληση του [[Ιωάννης Καποδίστριας|Ιωάννη Καποδίστρια]], ήρθε στην Ελλάδα και ανέλαβε τη διεύθυνση του Ορφανοτροφείου της [[Αίγινα|Αίγινας]], στο οποίο είχε στείλει περίπου 11.000 βιβλία από το Βουκουρέστι. Τέλος στην Αθήνα μαζί με το [[Γεώργιος Γεννάδιος|Γεώργιο Γεννάδιο]] συνέβαλε στην ίδρυση της [[Ριζάρειος Ιερατική Σχολή|Ριζαρείου Σχολής]], στην οποία διορίστηκε διευθυντής, αλλά δεν πρόλαβε να ασκήσει τα καθήκοντά του. Πέθανε το 1845 σε ηλικία 85 χρονών.
 
Η ατελείωτη συγγραφική και διδακτική του δραστηριότητα παρέμειναν μέχρι και στις μέρες μας απαρατήρητες σε μεγάλο βαθμό, κυρίως γιατί υπήρξε οπαδός συντηρητικών αντιλήψεων στο γλωσσικό ζήτημα και πολέμιος όσων πρέσβευαν απόψεις την επικράτηση της ''δημοτικής'' στην εκπαίδευση. Κατηγορήθηκε από άλλους σημαντικούς εκπροσώπους του Νεοελληνικού Διαφωτισμού για αυτές τις απόψεις, ο [[Αδαμάντιος Κοραής]] τον χαρακτήρισε, για αυτό το λόγο ''αντιφιλόσοφο''. Παρά το μεγάλο εκδοτικό και διαφωτιστικό του έργο και την ενδιαφέρουσα προσωπικότητά του, δεν μελετήθηκε ανάλογα ούτε και πήρε τη θέση που του αρμόζει στα γράμματά μας.
 
==Το έργο του==
Τα συγγράμματα του Νεόφυτου Δούκα αποτελούν ολόκληρη βιβλιοθήκη. Ξεπερνούν τους 70 τόμους. Ενδεικτική βιβλιογραφία είναι η εξής: