Ο '''Βεληγκέκας''' ή '''Βελή Γκέκας''' ήταν [[Δερβέναγας]], αλβανικής καταγωγής από την πόλη [[Σκόδρα]], έμπιστος του [[Αλή πασάς|Αλή Πασά]].
Καταγόταν από την πόλη [[Σκόδρα]] της Αλβανίας.
ΝεότατοςΥπήρξε ακόμηονομαστός τάχτηκετόσο στηνγια υπηρεσίατη σκληρότητά του τύραννουόσο τωνκαι Ιωαννίνων,για την ανδρεία του την οποία και είχε εκτιμήσει ο [[Αλή Πασάς|Αλή πασά]] προσλαμβάνοντάς τον στις υπηρεσίες, που τον χρησιμοποίησε ως διώκτη των Ελλήνων [[αρματολοί|αρματολών]], από τους οποίους και σκότωσε πολλούς. Ήταν πολύ γνωστός στη Θεσσαλία και τη Δυτική Στερεά και αργότερα σ' όλη τη χώρα για τη σκληρότητα και την τραχύτητα που είχεεπέδειξε.
Το [[1807]] ο Αλή Πασάς κάνοντάς τον στρατηγό του ανέθεσε τη δίωξη όλων των [[κλέφτες|κλεφτών]] των [[Άγραφα|Αγράφων]] μεταξύ των οποίων και την ομάδα του [[Κατσαντώνης|Κατσαντώνη]], παράλληλα με τις σφοδρές διώξεις κάτά των [[Ασίζηδες|Ασίζηδων]] και των [[Ζαρμπάδες|Ζαρμπάδων]] (κλεφτών). Ο Βεληγκέκας ξεκίνησε με ένα ασκέρι, κατ΄άλλους με 800 άνδρες, κατ΄ άλλους με 2.500 κατά των περιοχών των Αγράφων. Εκεί κατά τη παράδοση κλήθηκε από τον Κατσαντώνη σε [[μονομαχία]] κοντά στο χωριό Μοναστηράκι. Την μονομαχία αποδέχθηκε ο Βεληγκέκας στην οποία όμως τραυματίσθηκε θανάσιμα όπου και πέθανε.
Ο Βεληγκέκας έζησε τα χρόνια που τα βουνά και τα λαγκάδια μίλαγαν για τα κατορθώματα του ήρωα [[Κατσαντώνης|Κατσαντώνη]]. Θέλοντας να δείξει τη παλικαριά του περιφρονούσε τον Κατσαντώνη, όπως έκανε και με το προκάτοχο του Κατσαντώνη, τον Κοντογιάννη. Συχνά τον περιγελούσε για το κοντό του ανάστημα και την ιδιόμορφη φωνή του και τον καλούσε, να πάει να τον συναντήσει.
Η σύγκρουση αυτή και μονομαχία Κατσαντώνη - Βεληγκέκα μνημονεύθηκε ιδιαίτερα στα [[κλέφτικο τραγούδι|κλέφτικα τραγούδια]] αλλά και στα μετέπειτα δημοτικά τραγούδια όπου εξυμνείται ο ηρωσμός του Κατσαντώνη.
Ο Κατσαντώνης τον κάλεσε σε ένα μέρος, όπου έγινε μονομαχία και τον σκότωσε. Αυτό έγινε στις αρχές του 19ου αι. και τραγουδήθηκε πολύ με δημοτικά τραγούδια, που λένε για την αγριότητα του Βεληγκέκα.
==Λαογραφία==
Ο Βεληγκέκας: ήρωαςαποτέλεσε ιδιαίτερο ήρωα του θεάτρου[[Θέατρο Σκιών|Θεάτρου Σκιών]], φερόμενος ως υπασπιστής του πασά (εξουσίας), που πάντοτε να δέρνει τον [[Καραγκιόζης|Καραγκιόζη]], αλλά με τη σειρά του κι αυτός να δέρνεται από τον Μπάρμπα Γιώργο. Ο Βεληγκέκας, στον Καραγκιόζη συμβολίζει την εκάστοτε εκτελεστική εξουσία που δυνάστευεφέρεται σε ακραίες περιπτώσεις να δυναστεύει τον ελληνικό Λαό.
{{livepedia}}
[[Κατηγορία:Αλβανοί]]
[[Κατηγορία:Θέατρο σκιών]]
|