Διάστρεμμα ποδοκνημικής: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

'''Διάστρεμμα της ποδοκνημικής αρθρώσεως''' (αγγλικά ankle strain, ankle sprain) ονομάζεται η τραυματική ρήξη (διατομή) διαφόρων συνδέσμων της [[Άρθρωση|αρθρώσεως]], αλλά χωρίς κάταγμα στα οστά. Ενίοτε όμως, ένα διάστρεμμα της ποδοκνημικής συνυπάρχει με κάταγμα οστού, οπότε πρόκειται για μικτή τραυματική βλάβη. Η λέξη «διάστρεμμα» είναι αρχαία ελληνική προερχόμενη από το ρήμα «διαστρέφω» (διά + στρέφω = διαστρεβλώνω, παραμορφώνω). Στην νεοελληνική καθομιλουμένη το «διάστρεμμα» αποκαλείται «στραμπούλιγμα» ή «στραμπούλισμα» (ιταλικής ετυμολογίας από το strambare και strangolare) και λανθασμένα μεταφράζεται στα λεξικά ως «εξάρθρωση» (= βγάλσιμο).

Η κλινική εικόνα των διαστρεμμάτων της ποδοκνημικής ποικίλει σε βαρύτητα ανάλογα με το στάδιο της βλάβης αλλά και από το πόσο χρονικό διάστημα πέρασε από τον τραυματισμό. Η πιο απλή περίπτωση διαστρέμματος είναι να «γυρίσει» σε κάποιον το πόδι ελαφρά όταν περπατά και να συνεχίσει το βάδισμα ανενόχλητος, και η βαρύτερη περίπτωση είναι να γίνει ολική ρήξη ομάδας συνδέσμων με μεγάλο αιμάτωμα που ενίοτε φτάνει τα 500ml. Ο ασθενής είναι είτε αθλητής που υφίσταται μια στροφική βλάβη στην ποδοκνημική [[άρθρωση]], είτε εργαζόμενος, είτε ένας απλός βαδίζων. Η κλινική εικόνα περιλαμβάνει πόνο, οίδημα (πρήξιμο), αιμάτωμα, εκχυμώσεις, δυσκαμψία, και χωλότητα (ο ασθενής δεν μπορεί να βαδίσει εύκολα).

Η αρχική αντιμετώπιση ενός διαστρέμματος της ποδοκνημικής στον τόπο του ατυχήματος, είναι η πλέον σημαντική παράμετρος στην αντιμετώπιση αυτών των κακώσεων. Εκεί γίνονται και τα πιο πολλά λάθη ή παραλείψεις. Εκεί χρειάζονται να διεκπεραιωθούν τρία βήματα στρατηγικής και να απαντηθούν τρία ερωτήματα: Πρώτον, τι έχει ο ασθενής; Κάταγμα ή διάστρεμμα; Δεύτερον, χρειάζεται διακοπή της άθλησης ή όχι; Τρίτον, χρειάζεται γιατρός και ειδική θεραπεία ή όχι; Στη φάση αυτή γίνεται σωρεία λαθών λόγω ημιμάθειας, αλλά και λόγω του ότι - κακώς - το διάστρεμμα της ποδοκνημικής θεωρείται από το λαό ως κάτι «απλό». Το αποτέλεσμα είναι να εμπλέκονται στη θεραπεία του κάθε είδους αδαείς ή ημιμαθείς στο αντικείμενο, όπως γυμναστές, προπονητές, αθλητές, κλπ. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση γνωστού ποδοσφαιριστή της ΑΕΚ το έτος 1987, ο οποίος έπαιζε με πρόβλημα στην ποδοκνημική [[άρθρωση]] επί δίμηνο, που είχε θεωρηθεί από όλους ως διάστρεμμα. Είχαν ασχοληθεί με αυτόν όλοι οι μη ειδικοί, πλην γιατρού Ορθοπεδικού και τελικά όταν αποφάσισε να έρθει στό Νοσοκομείο Ατυχημάτων, αποδείχθηκε ότι έπαιζε με κάταγμα Περόνης, κάτι το οποίο οι πιό πολλοί θεωρούν αδιανόητο, ενώ συμβαίνει. Δυστυχώς, λάθη στρατηγικής γίνονται συχνά και από γιατρούς και μάλιστα Ορθοπεδικούς. Δυστυχώς υπάρχουν ακόμη σε ισχύ πολλοί διαγνωστικοί και θεραπευτικοί μύθοι, που έπρεπε από ετών να έχουν καταργηθεί. Για παράδειγμα, το διάστρεμμα της ποδοκνημικής είναι συνυφασμένο στο μυαλό όλων με κάποιο θεραπευτικό «ψυκτικό», με ανελέητη «παγοθεραπεία» μέχρι κρυοπαγήματος, με εντατική, άμεση και ανελέητη «φυσικοθεραπεία» αποκατάστασης, με γύψο και πατερίτσες για 1-2 μήνες, με χειρουργεία, κλπ. Δυστυχώς η πλειονότητα των ανωτέρω είναι λάθη και χαμένος χρόνος και χρήμα. Τα πράγματα είναι απλά και έχουν ως εξής: Το διάστρεμμα είναι μια βλάβη ελαφρά ή βαρειά, όπου το πέλμα στρέφεται έξω ή μέσα, με παράλληλο πρηνισμό ή υπτιασμό, και προκαλεί ρήξη κάποιων συνδέσμων της ποδοκνημικής. Η ρήξη αυτή αργά η γρήγορα προκαλεί και τοπική αιμορραγία και οίδημα. Στη συνέχεια ο οργανισμός προσπαθεί να επουλώσει τη βλάβη, και επέρχεται λόγω του πόνου, της αιμορραγίας και του οιδήματος και της φλεγμονής, μια δυσκαμψία της άρθρωσης που οδηγεί σε αναπηρία του ασθενούς. Όλα τα θεραπευτικά μέτρα αποσκοπούν στην πρόληψη αυτών των επιπλοκών και στην επιτάχυνση της αποκατάστασης

Εάν το πρόβλημα είναι σοβαρό, διακόψτε αμέσως την άθληση ή το περπάτημα και βάλτε ελαστικό επίδεσμο συμπίεσης NylexoGrip/Urgo στην ποδοκνημική [[άρθρωση]]. Βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχει κάταγμα. Αν υπάρχει αμφιβολία γι αυτό, πρέπει να σας εξετάσει Ορθοπεδικός. Εάν υπάρχει υποψία γιά κάταγμα, μην πατάτε το πόδι στό έδαφος μέχρι να βγεί ακτινογραφία, και χρησιμοποιήστε πατερίτσες. Να θυμάστε πάντα ότι πίσω από ένα «αθώο» διάστρεμμα της ποδοκνημικής άρθρωσης, μπορεί να κρύβονται, κάταγμα περόνης, κάταγμα αστραγάλου, κάταγμα έσω σφυρού, κάταγμα ταρσού, κάταγμα μεταταρσίων, χόνδρινο κάταγμα μη ορατό σε ακτινογραφία, βλάβη του συζευκτικού χόνδρου στα παιδιά και τους εφήβους (βλάβες τύπου Salter), σημαντικές ρήξεις τενόντων ή συνδέσμων, κλπ. Ορισμένα από αυτά χρειάζονται χειρουργική αντιμετώπιση. Παλαιά, ορισμένα διαστρέμματα ποδοκνημικής, ακόμα και δευτέρου βαθμού, αντιμετωπίζονταν με γύψο κνημοποδικό με τακούνι και πατερίτσες για ένα μήνα. Η μέθοδος αυτή έχει καταργηθεί διότι απεδείχθη ότι έχει πολλές επιπλοκές, και παρατείνει σημαντικά το χρόνο ανάρρωσης του αθλητή. Ομοίως, παλιά υποβάλλονταν σε εγχείρηση συρραφής συνδέσμων αρκετά διαστρέμματα της ποδοκνημικής. Σουηδική έρευνα της δεκαετίας 70 απέδειξε ότι η χειρουργική θεραπεία δεν υπερείχε της συντηρητικής. Ετσι, σήμερα τα «καθαρά» διαστρέμματα της ποδοκνημικής, αντιμετωπίζονται με τη λεγόμενη «ταχεία μέθοδο κινητοποίησης» η οποία απεδείχθη και αποτελεσματική και γρήγορη (6).