Αρχαία ελληνική λογοτεχνία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Elena153 (συζήτηση | συνεισφορές)
→‎Η γένεση του δράματος: νέα ενότητα: ο πεζός λόγος
Γραμμή 77:
Για την κατανόηση της ανάπτυξης του [[αρχαίο ελληνικό θέατρο|αρχαίου ελληνικού θεάτρου]] δεν πρέπει να παραβλέπεται η στενή σχέση του με τη θρησκευτική λατρεία και ο δημόσιος χαρακτήρας του. Οι παραστάσεις τραγωδιών και κωμωδιών («διδασκαλίες») γίνονταν αποκλειστικά στο πλαίσιο θρησκευτικών εορτών: στα Μεγάλα Διονύσια, τον μήνα Ελαφηβολιώνα (Μάρτιος-Απρίλιος) στα Λήναια, το μήνα Γαμηλιώνα (Ιανουάριος-Φεβρουάριος). Στα Μεγάλα Διονύσια οι δραματικοί αγώνες διαρκούσαν τρεις ημέρες και κάθε μέρα παρουσιαζόταν μία τετραλογία (τρεις τραγωδίες και ένα σατυρικό δράμα) και μία κωμωδία. Η χρηματοδότηση των παραστάσεων γινόταν εν μέρει από το κράτος και εν μέρει από εύπορους πολίτες (''χορηγούς''). Την εποχή του [[Περικλής|Περικλή]] καθιερώθηκε και οικονομική ενίσχυση για τους άπορους πολίτες που δεν μπορούσαν να διαθέσουν την αγορά εισιτηρίων.
 
==Ο πεζός λόγος==
Στην Ελλάδα αναπτύχθηκε πρώτα η ποίηση και ο πεζός λόγος στην έντεχνη μορφή του χρησιμοποιήθηκε αργότερα. Με εξαίρεση κείμενα χωρίς λογοτεχνική πρόθεση ή αξία (ιστορικές αναγραφές που περιείχαν καταλόγους αρχόντων, ιερέων και νικητών των [[ολυμπιακοί αγώνες|ολυμπιακών αγώνων]] και «ρήτρες», δηλαδή καταγραφές συνθηκάνω και νόμων), στις αρχές της πεζογραφίας τοποθετούνται φιλοσοφικά και ιστοριογραφικά κείμενα. Η ανάπτυξη του πεζού λόγου, όπως και της ποίησης, ξεκίνησε από την [[Ιωνία]]. Εκτός από τα ιστοριογραφικά και φιλοσοφικα κείμενα, την ίδια περίοδο γράφτηκαν και θεολογικά κείμενα που σήμερα έχουν χαθεί, όπως το Περί θυσιών του Επιμενίδη και η Θεολογία του Φερεκύδη. Ακόμη, στον 6ο αι. τοποθετείται η ζωή του [[Αίσωπος|Αισώπου]] και οι αλληγορικές διδακτικές αφηγήσεις που είναι γνωστές ως μύθοι του Αισώπου.
===Οι φυσικοί φιλόσοφοι===
Στις πρωταρχές της φιλοσοφίας και των επιστημών βρίσκονται οι [[προσωκρατικοί φιλόσοφοι]], γνωστοί και ως «φυσικοί φιλόσοφοι», αφού ασχολούνται με θέματα φυσικά και κοσμολογικά: ο [[Θαλής]] ο Μιλήσιος, ο [[Αναξίμανδρος]], και ο [[Αναξιμένης]], επίσης από τη [[Μίλητος|Μίλητο]], προσπάθησαν να καθορίσουν την αρχή των όντων και ασχολήθηκαν και με θέματα αστρονομικά, γεωγραφικά, μαθηματικά κ.α. Στη Σάμο γεννήθηκε ο [[Πυθαγόρας]], αλλά έζησε στην Κάτω Ιταλία όπου συγκέντρωσε οπαδούς και ίδρυσε σχολή. Ο [[Ηράκλειτος]] από την Έφεσο συνέχισε τις οντολογικές αναζητήσεις των παλαιοτέρων αλλά διατύπωσε και τη θεωρία για τον ''λόγο'' ως κανονιστική αρχή που ρυθμίζει τις σχέσεις μεταξύ αντιθέτων δυνάμεων δημιουργώντας την ''παλίντονον αρμονίαν''. Ο σύγχρονός του [[Παρμενίδης]], από την Κάτω Ιταλία ασχολήθηκε με οντολογικά θέματα, αλλά προτίμησε την έμμετρη μορφή στη συγγραφή. Έμμετρη μορφή προτίμησε και ο [[Εμπεδοκλής]] από τη [[Σικελία]].
===Οι αρχές της ιστοριογραφίας===
Οι πιο παλαιοί ιστοριογράφοι
ονομάζονται «λογογράφοι». Η ονομασία αυτή δεν έχει σχέση με τους ρήτορες που συνέγραφαν λόγους, αλλά καθιερώθηκε για να διακρίνει τους συγγραφείς που έγραψαν σε πεζό λόγο από τους ποιητές. Οι ρίζες αυτού του είδους ιστοριογραφίας βρίσκονται στην καταγραφή ταξιδιωτικών και γεωγραφικών πληροφοριών (όπως ο «περίπλους» που έγραψε ο Σκύλαξ τον 6ο αι. για να περιγράψει το ταξίδι του από τον ποταμό Ινδό ώς τον Αραβικό κόλπο). Ο λόγος τους ήταν μίμηση του
Ομήρου και του έπους και όπως γράφει ο Αριστοτέλης «φιλοσοφώτερον
και σπουδαιότερον ποίησις ιστορίας εστίν». Συνεπώς οι λογογράφοι
μιμούμενοι την επική ποίηση δε μεταχειρίζονταν μόνο την ιωνική διάλεκτο
και πολλές εκφράσεις της επικής γλώσσας, αλλά απέβλεπαν κυρίως στα
εξωτερικά φαινόμενα και δεν εξέταζαν τη συνάφεια των πραγμάτων και των
γεγονότων με όλο που έδειχναν κάποια τάση προς τον ορθολογισμό.
Καταγίνονταν κυρίως με την κτίση των πόλεων, τη γενεαλογία των
βασιλευόντων γενών, τα αξιόλογα φυσικά φαινόμενα και τα έθιμα των
διαφόρων λαών. Παράλληλα δεν ξεχώριζαν την ιστορία από τους μύθους και
επειδή παρέβλεπαν την ιστορία του παρόντος καταγίνονταν με αυτή του
σκοτεινού παρελθόντος. Τα έργα όμως αυτά εξαφανίστηκαν πρώιμα από τις
τεχνικότερες και τις κριτικότερες συγγραφές των αττικών και
αλεξανδρινών συγγραφέων και έτσι δε σώθηκε κανένα από αυτά. Ο παλαιότερος από τους Ίωνες λογογράφους είναι ο Κάδμος ο
Μιλήσιος, που άκμασε κατά τα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ. Φέρεται ως
συγγραφέας της ''Μιλήτου Κτίσεως''. Ο νεότερός του Ακουσίλαος
έγραψε γενεαλογίες. Άλλοι λογογράφοι
υπήρξαν: ο Χάρων από τη Λάμψακο, ο Φερεκύδης από τη Λέρο, ο Ελλάνικος
από τη Μυτιλήνη, ο Αντίοχος από τις Συρακούσες. Ο πιο γνωστός από τους λογογράφους υπήρξε ο [[Εκαταίος]] ο Μιλήσιος
γνωστός από την κριτική του Ηροδότου. Ο Εκαταίος γεννήθηκε το 540 π.Χ.
και πήρε μέρος στην ιωνική επανάσταση. Έγραψε γενεαλογίες και ''Γης
περίοδον'', δηλαδή περιήγηση της γης. Το τελευταίο αυτό έργο
διαιρείται σε δύο μέρη, Ευρώπη και Ασία, και δεν είναι όπως τα έργα των
άλλων λογογράφων, συλλογή διηγήσεων, τις περισσότερες φορές
φανταστικών, αλλά πραγματική έρευνα (ιστορίας) στην οποία ο συγγραφέας
εκθέτει τις προσωπικές του παρατηρήσεις.
 
==Κλασική περίοδος==