Αρχαία ελληνική λογοτεχνία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Elena153 (συζήτηση | συνεισφορές)
Elena153 (συζήτηση | συνεισφορές)
→‎Διθύραμβος: άλλοι λυρικοί ποιητές
Γραμμή 51:
Αν στις αιολικές περιοχές αναπτύχθηκε μονωδιακή ποίηση προσωπικού χαρακτήρα, από τη [[Δωριείς|δωρική]] [[Σπάρτη]] ξεκίνησε το χορικό μέλος, τραγούδι που παρουσιαζόταν από μία ομάδα (χορό) με μουσική συνοδεία, και προοριζόταν για δημόσιες τελετές (γιορτές, τελετές, εορτασμούς). Αυτή η ανάπτυξη δικαιολογείται από τα δωρικά ήθη, που προέκριναν τον ομαδικό τρόπο ζωής και ευνοούσαν τη συλλογική έκφραση.<ref>Κακριδής, σελ. 55.</ref> Οι σημαντικότεροι εκπρόσωποι της λυρικής ποίησης που έδρασαν στη Σπάρτη κατάγονταν από άλλες περιοχές. Οι ποιητές, τους οποίους μετακαλούσαν οι Δωριείς, δεν ήταν δυνατό να χρησιμοποιήσουν τη γνήσια δωρική διάλεκτο. Γι' αυτό παρατηρούμε στα χορικά μέλη ιωνισμούς, αιολισμούς και άλλους γλωσσικούς τύπους.{{πηγή}} Από το έργο του [[Αλκμάν|Αλκμάνα]], που καταγόταν από τις [[Σάρδεις]] αλλά έζησε στη Σπάρτη, σώζονται μόνο αποσπάσματα, τα μεγαλύτερα από τα οποία προέρχονται από ένα ''παρθένειο'', άσμα που τραγουδούσαν νέες κοπέλες προς τιμήν μιας θεάς. Εκτός από τη Σπάρτη, η χορική ποίηση αναπτύχθηκε και στη Μεγάλη Ελλάδα, απ' όπου προέρχονται δύο σημαντικοί εκπρόσωποι, ο [[Στησίχορος]] και ο [[Ίβυκος]]. Ο Στησίχορος είναι γνωστός κυρίας για την {{πολυτονικό|''Παλινῳδία''}}, όπου εξιστορεί ότι η [[ωραία Ελένη]] δεν είχε ακολουθήσει τον [[Πάρης|Πάρη]] στην [[Τροία]], ιστορία στην οποία βασίστηκε η ''Ελένη'' του [[Ευριπίδης|Ευριπίδη]].<ref>Κακριδής, σελ. 57-58.</ref> Ο Ίβυκος ξεκίνησε με μυθολογικά θέματα, όπως ο Στησίχορος, αλλά όταν αργότερα πήγε στην αυλή του [[Πολυκράτης|Πολυκράτη]] της [[Σάμος|Σάμου]] στράφηκε σε ερωτικά θέματα, στα οποία βασίστηκε η εικόνα της αρχαίας κριτικής για το έργο του.<ref>Lesky, σελ. 273.</ref> Ο [[Σιμωνίδης ο Κείος]] φαίνεται ότι ήταν ο πρώτος που έγραε επινίκια άσματα για νικητές αθλητικών αγώνων.<ref>Κακριδής, σελ. 59.</ref> Οι ''επίνικοι'' έφτασαν στην ακμή τους με το έργο του [[Πίνδαρος|Πινδάρου]]. Εκτός όμως από τους αθλητικούς αγώνες ο Πίνδαρος ύμνησε και τις νίκες των Ελλήνων στους [[Περσικοί πόλεμοι|περσικούς πολέμους]].<ref>Κακριδής, σελ. 107.</ref> Ο τελευταίος σημαντικός λυρικός ήταν ο [[Βακχυλίδης]], που συνέθεσε, όπως και ο Πίνδαρος, λατρευτικά τραγούδια (διθυράμβους, παιάνες, ύμνους), ερωτικά, επινίκους και εγκώμια.<ref>Lesky, σελ. 301.</ref>
 
====ΔιθύραμβοςΆλλοι λυρικοί====
Σημαντικός λυρικός ποιητής που έγραψε πολλά είδη τραγουδιών στην ιωνική διάλεκτο ήταν ο [[Ανακρέων]], που ύμνησε πρωτίστως τον έρωτα και το κρασί, αλλά συνέθεσε επίσης ύμνους, θρήνους και σκωπτικά τραγούδια.<ref>Κακριδής, σελ. 67.</ref> Από τον χώρο της ηπειρωτικής Ελλάδας προέρχονται κάποιες ποιήτριες που συνέθεσαν λυρικά τραγούδια. Η [[Κόριννα]] από την [[Τανάγρα]], πιθανότατα σύγχρονη του Πινδάρου, έγραψε για τους θρύλους και τους μύθους της [[Βοιωτία|Βοιωτίας]], όπως των πόλεμο των επτά [[Άργος|Αργείων]] στρατηγών εναντίον της [[Θήβα|Θήβας]]. Συνέθεσε ακόμη και ένα τραγούδι που παρουσιάζει το μουσικό συναγωνισμό μεταξύ του [[Ελικώνας|Ελικώνα]] και του [[Κιθαιρώνας|Κιθαιρώνα]].<ref>Lesky, σελ. 268.</ref> Ως δασκάλα της αναφέρεται η ποιήτρια Μυρτίδα. Από το Άργος καταγόταν η ποιήτρια [[Τελέσιλλα]], από τη [[Σικυώνα]] ή [[Πράξιλλα]], ενώ στην [[Τήλος|Τήλο]] έζησε η [[Ήριννα]], χρονολογικά πολύ μεταγενέστερη (4ος αι. π.Χ.).
<p>Ο διθύραμβος, το λειτουργικό αυτό άσμα της διονυσιακής λατρείας, εξελίχτηκε στην Αττική σε λαϊκό δράμα. Ήταν ένα από τα πιο αγαπητά ακροάματα των Αθηναίων. Συνοδευόταν με μουσική και η ορχήστρα είχε έναν ή περισσότερους αυλητές.</p>
<p>Παραβάλλεται ο διθύραμβος με το νεότερο μελόδραμα. Όμως πάντοτε στην Αθήνα είχε το χαρακτήρα διδασκαλίας χορού. Αρχικά τον αποτελούσαν χορικά άσματα, με τα οποία ο Φιλόξενος ανέμειξε και μονωδίες, μέλη, που στην αρχή τραγουδούσε ο κορυφαίος του χορού.</p>
<p>Για την ακρόαση των διθυράμβων ο Περικλής ανέγειρε κοντά στο παλιότερο θέατρο του Διονύσου, το Ωδείο, κυκλικό στεγασμένο οικοδόμημα. Εκεί γίνονταν οι μουσικοί αγώνες και ο νικητής διθυραμβοποιός έπαιρνε ως έπαθλο πολυτελέστατο τρίποδα.</p>
<p>Στο διθύραμβο μεγάλη σημασία είχε η μελωδία και το κείμενο της ποιήσεως ήταν προσαρμοσμένο σ' αυτήν. Γι' αυτό δεν είχαν σπουδαία αξία τα κείμενα των διθυράμβων, που χάθηκαν μαζί με τις μελωδίες. </p>
<p>Πληροφορίες και κατάλογος των αττικών λυρικών ποιητών [[αττικοί λυρικοί ποιητές|εδώ]]. </p>
 
===Η γένεση του δράματος===