Υπερδύναμη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Προσθήκη: ur:عالمی طاقت
Conudrum (συζήτηση | συνεισφορές)
Γραμμή 29:
 
[[Image:Cold War Map 1980.png|300px|right|thumb|Οι πολιτικές διαιρέσεις της υφηλίου και τα κυριότερα γεγονότα του Ψυχρού Πολέμου στη δεκαετία του 1980]]
Στην προσεχή περίοδο ο [[ανταγωνισμός των εξοπλισμών]] μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων εντάθηκε. Η απόκτηση του [[πυρηνικά όπλα|πυρηνικού όπλου]] από την ΕΣΣΔ το [[1949]], η εκτόξευση του [[Σπούτνικ 1]], επέφεραν ανάλογα αποτελέσματα: οδήγησαν τους λήπτες των αποφάσεων στην [[Ουάσινγκτον]] στον παράλογο ίσως φόβο «πυραυλικού χάσματος» με την ΕΣΣΔ και στην ανάγκη να αποκατασταθεί το κύρος των ΗΠΑ στην «παγκόσμια κοινή γνώμη». Το υπόμνημα NSC-68 του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ ζητούσε επιτακτικά την αύξηση της γενικής κατά ξηρά, θάλασσα και αέρα δύναμης των ΗΠΑ ώστε να περιοριστεί η εξάρτησή τους από τα πυρηνικά όπλα. <ref>John Lewis Gaddis, Strategies of Containment. A Critical Appraisal of Postwar American National Security Policy, Oxford University Press, 1982</ref>. Στη [[δεκαετία 1960|δεκαετία του 1960]] η μια υπερδύναμη είχε εξασφαλίσει τη δυνατότητα εξάλειψης της άλλης και αντιστρόφως. Αυτή η πυρηνική ισορροπία του τρόμου, την οποία η ανθρωπότητα βίωσε τόσο έντονα με την [[κρίση της Κούβας]] το [[1962]], δημιούργησε μια κατάσταση που αποκαλέστηκε MAD ή Αμοιβαίως Εξασφαλισμένη Καταστροφή. Το γεγονός αυτό μαζί με την αμερικανική ήττα στο [[Πόλεμος του Βιετνάμ|Βιετνάμ]] και τη σινοσοβιετική διένεξη, συνέβαλε ώστε η [[δεκαετία 1970|δεκαετία του 1970]] να χαρακτηριστεί από [[ύφεση]] (détente) μεταξύ των υπερδυνάμεων. Παράλληλα ήδη από τη δεκαετία του 1960 η ανάδειξη ανταγωνιστικών προς τις ΗΠΑ κέντρων οικονομικής ισχύος στην [[Ευρώπη]] και την [[Ιαπωνία]] εξασθένησε την αμερικανική ηγεμονία στον τομέα της πολιτικής οικονομίας. Ωστόσο ο [[Σοβιετικός πόλεμος στο Αφγανιστάν|πόλεμος του Αφγανιστάν]] και η συντηρητική επανάσταση του [[Ρόναλντ Ρήγκαν|Ρόναλντ Ρέιγκαν]] τη [[δεκαετία 1980|δεκαετία του 1980]] σήμαναν μια αμερικανική πολεμική εναντίον της «Αυτοκρατορίας του Κακού» δηλαδή της προβληματικής πια σε όλους τους τομείς πλην του στρατιωτικού, ΕΣΣΔ. Ο κόσμος τη δεκαετία του 1980 ήταν σαφώς λιγότερο διπολικός απ’ ότι τις προηγούμενες δεκαετίες.
 
Παρά την αποτυχία να προβλεφθεί η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, η άποψη ότι η ΕΣΣΔ δεν υπήρξε υπερδύναμη υποστηρίχθηκε ακόμα εντονότερα μετά το [[1990]]. Κατά τον Άγκνιου ΗΠΑ και ΕΣΣΔ δεν ήταν ποτέ ίσες, και οι ΗΠΑ ήταν η μόνη αληθινή υπερδύναμη της παγκόσμιας γεωπολιτικής τάξης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο <ref>J. Agnew, "The United States and American Hegemony", in P. J. Taylor (ed) ''Political Geography of the Twentieth Century'', σελ. 210, παρατίθεται στο Geoffrey Parker, ''Γεωπολιτική, Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον'', Ροές 2002, σελ. 320 </ref>. Η οικονομία της Σοβιετικής Ένωσης ήταν πάντα πολύ πιο αδύναμη και πολύ λιγότερο εξελιγμένη τεχνολογικά από εκείνη των ΗΠΑ και των άλλων μεγάλων δυτικών δυνάμεων. Η ίδια έλλειψη ισορροπίας ίσχυε και για τη συνολική ισχύ και τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους τον δύο μπλοκ. Η αδυναμία της Σοβιετικής Ένωσης κρυβόταν πίσω από τις τεράστιες στρατιωτικές δαπάνες και το δυσανάλογα μεγάλο (σε σχέση με τους άλλους τομείς της οικονομίας) μερίδιο των συνολικών πόρων της που διοχετευόταν στο στρατοβιομηχανικό σύμπλεγμά της.