Ιουδαιοχριστιανικός πλατωνισμός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Μολονότι η πρωτοχριστιανική εκκλησία του 1ου αιώνα διέκειτο εχθρικά προς την ελληνική φιλοσοφία, τα πράγματα άλλαξαν σταδιακά κατά τη διάρκεια του 2ου αιώνα.<ref>«Περί το 100 μ.Χ. κανένας μέσα στην Εκκλησία δεν μπορούσε να πιστέψη πως μόλις 100 χρόνια αργότερα στην Αλεξάνδρεια, την πνευματικώτερη πόλι του τότε κόσμου, θα είχε συντελεσθή ο γάμος τής χριστιανικής θεολογίας με τον ασπονδότερο μέχρι τότε εχθρό της, την ελληνική φιλοσοφία». ([[Αγουρίδης Σάββας]], ''Εξαγοραζόμενοι τον Καιρόν'', 1965, εκδ. Π. Πουρναρά, σ. 44)</ref> Ο παλαιότερος χριστιανικός πλατωνισμός εκπροσωπείται υποτυπωδώς από τον [[Ιουστίνος ο Μάρτυρας|Ιουστίνο τον Μάρτυρα]] (περ. [[150|150 Κ.Χ.]]) αλλά και σαφέστερα από τον [[Αθηναγόρας ο Αθηναίος|Αθηναγόρα τον Αθηναίο]] (τέλη [[2ος αιώνας|2ου αιώνα]]), σε μια εποχή κατά την οποία ορισμένοι Χριστιανοί άρχισαν να αποκαλούν την πίστη τους «φιλοσοφία» και αναζητούσαν να εντοπίσουν κοινά στοιχεία με μη Χριστιανούς στοχαστές.<ref>Στην προσπάθεια αυτή κάποιοι έφτασαν στο σημείο να ισχυριστούν ότι καθώς ο Θεός είναι η πηγή κάθε αλήθειας, ο Θεός αποκάλυψε αλήθειες στον Πλάτωνα ή τους Στωικούς όπως ακριβώς το έκανε στην Παλαιά Διαθήκη των Εβραίων. Μάλιστα, ο Αυγουστίνος θεωρούσε πιθανό, όπως είχε μάθει από τον Αμβρόσιο, ότι ο Πλάτων είχε διδαχτεί από τον προφήτη [[Ιερεμίας (Προφήτης)|Ιερεμία]] όταν βρέθηκαν και οι δύο στην [[Αίγυπτος|Αίγυπτο]]. Ακραίες απόψεις που εμφανίζονταν με φιλοσοφικό προκάλυμμα προκαλούσαν τη χλεύη των παγανιστών δασκάλων. (''A History of Christianity'', σ. 53)</ref> Σε πιο ανεπτυγμένη μορφή εκπροσωπείται από τους αλεξανδρινούς [[Κλήμης Αλεξανδρείας|Κλήμη]] (περ. [[150]]-[[215]]) και [[Ωριγένης|Ωριγένη]] (περ. [[176]]-[[254]]). Ο Κλήμης υπήρξε απροκάλυπτα δεκτικός στον πλατωνισμό,<ref>Επι παραδείγματι, «η διδασκαλία του Κλήμη περί δημιουργίας σε κάποια σημεία προέρχεται περισσότερο από τον Πλάτωνα παρά από τον Μωυσή». Παρόμοια, επιδράσεις εμφανίζονται στην αποδοχή της πλατωνικής διδασκαλίας περί προΰπαρξης και αθανασίας της ψυχής και της χριστολογίας που ανέπτυξε ο Κλήμης. (''The Emergence of the Catholic Tradition'', σ. 34, 47)</ref> ενώ ο Ωριγένης συγκεκαλυμμένα, αν και ήταν ο βαθύτερα επηρεασμένος από τους δύο. Ο Ωριγένης, όπως και ο [[Πλωτίνος]], υπήρξε μαθητής του [[Αμμώνιος Σακκάς|Αμμώνιου Σακκά]] και υπήρξε «βασικά ένας χριστιανός νεοπλατωνικός».<ref>Κλάους Όλερ, ''[http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/oehler_greekphylosophy.html H συνέχεια στην Ελληνική Φιλοσοφία από το τέλος της Αρχαιότητας ως την πτώση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας]''.</ref> Δόγματα που ανέπτυξε ο Ωριγένης και τα οποία τον έφεραν σε δυσχερή θέση ήταν α) η άποψη που διακρατούσε για τον Γιο ως Λόγο και Δημιουργό, β) η πίστη του σε διαδοχικές ενσαρκώσεις και κόσμους και γ) η άρνηση των αιωνίων βασάνων —όντας κατά βάση ιδέες εντελώς ξένες προς τον Χριστιανισμό οι οποίες προέκυψαν από μια παραγωγική ερμηνεία τόσο του στωικισμού όσο και του πλατωνισμού.