Βογόμιλοι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Papyrus (συζήτηση | συνεισφορές)
Papyrus (συζήτηση | συνεισφορές)
Γραμμή 33:
Εντούτοις, παρά τους σκληρούς διωγμούς στη Βουλγαρία και στο Βυζάντιο, η διδασκαλία των Βογόμιλων συνέχισε να υφίσταται ακέραια στην Κωνσταντινούπολη υπό την επιφάνεια, κρυφά, τουλάχιστον για μία γενιά· μάλιστα δε κατόρθωσε να επιβιώσει στα λαϊκά στρώματα και να γνωρίσει άνθηση κατά την περίοδο του Β' Βουλγαρικού Κράτους από το [[1186]] ως το [[1193]]. Κυρίως, όμως, στους λόγιους κύκλους του Βυζαντίου βρήκαν απήχηση οι βογομιλικές θέσεις, ενώ οι επιδράσεις τους είναι εμφανείς σε όλη αυτή την περίοδο μέχρι και τον 14ο αιώνα.<ref>Φειδάς Ιω. Βλάσιος, ''Εκκλησιαστική Ιστορία - Από την Εικονομαχία μέχρι τη Μεταρρύθμιση'', τόμ. Β', 3η έκδ., Αθήνα 2002, σσ. 310-313.</ref> Οι βογομιλικές ιδέες διείσδυσαν κατά τον 13ο αιώνα και στο [[Άγιο Όρος]].<ref>"Βογόμιλοι", Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια (ΘΗΕ), τόμ. 3, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1963, στ. 946.</ref>
 
Η διάδοση του Βογομιλισμού προκαλούσε, σύμφωνα με την Νεράτζη-Βαρμάζη, «κοινωνικές αναστατώσεις και λαϊκές διαμαρτυρίες» που συντάρασσαν τη συνοχή του κράτους<ref>Νεράτζη-Βαρμάζη Βασιλική, 'Βυζαντινή Ιστορία 324-1453', εκδ. ματι, Κατερίνη 2007, σελ. 104.</ref> καθώς «εκήρυτταν την απείθεια» προς αυτό<ref>Runciman, ''Βυζαντινός Πολιτισμός'', ό.π., σελ. 128.</ref> και έτσι έγιναν προσπάθειες αντιμετώπισής τους. Οι Βογόμιλοι καταδικάστηκαν ως αίρεση από το νεοπαγές [[Πατριαρχείο Βουλγαρίας|Βουλγαρικό Πατριαρχείο]] στη σύνοδο του Τυρνόβου (''Turnovo'', πρωτεύουσας του τότε βουλγαρικού κράτους) το [[1211]] και οδηγήθηκαν σταδιακά σε παρακμή. Τον [[12ος αιώνας|12ο αιώνα]], ο Μεγάλος Πρίγκηπας της [[Σερβία|Σερβίας]] [[Στέφαν Νέμανια]] (Στέφανος A' Νεμάνια)<ref>Στο τέλος της ζωής του ο ''Στέφανος'' εγκατέλειψε την ηγεμονία και, έγινε μοναχός στο Άγιο Όρος, και ίδρυσε εκεί τη μονή ''Χιλανδαρίου'' (Στεφανίδης, ''Εκκλησιαστική Ιστορία'', ό.π., σελ. 444). Ζώντας εκεί οσιακή ζωή, μετά το θάνατό του αναγνωρίστηκε και διακηρύχθηκε η αγιότητά του (Τσολακίδης Δ. Χρήστος, ''Αγιολόγιο της Ορθοδοξίας'', έκδ. 2η, εκδ. Χ.Δ. Τσολακίδη, Αθήνα 2001, σελ. 168).</ref> επέφερε διωγμούς στους Βογόμιλους, ενώ υπήρξε μεγάλης κλίμακας καύση βιβλίων αδιακρίτως, σε τέτοιο βαθμό ώστε δεν σώζεται κανένα σερβικό χειρόγραφο εκείνης της περιόδου.<ref>''The Balkan Slavs: Croatia and the Serbian Empire'', Steven Lowe, ''Varangian Voice'' No. 24, Οκτώβριος 1992, διαθέσιμο στο ίντερντετ [http://www.angelfire.com/empire/egfroth/BalkanSlavs.html εδώ] {{en}}.</ref>. Σύμφωνα πάντως με τους ''Baynes'' και ''Moss'', βασική αιτία εξάλειψης των Βογόμιλων από την Σερβία, ήταν η εκκλησιαστική πολιτική του γιου του ''Στεφάνου'', ''Σάββα'' (Α΄ αρχιεπίσκοπος Σερβίας), ο οποίος ''"έκανε το Χριστιανισμό πιο προσιτό στους Σέρβους αφομοιώνοντας μαζί του πολλές από τις εθνικές πεποιθήσεις και τα έθιμα και δημιουργώντας μια Εκκλησία, η οποία ήταν λαϊκή, συνδεδεμένη με τη νέα εθνικιστική δυναστεία και συγχρόνως ευρισκομένη σε επαφή με τον υψηλότερο πολιτισμό της Κωνσταντινουπόλεως"'' με ''"επακόλουθο...να χαθή γρήγορα στη Σερβία η βογομιλική αίρεση"''<ref>Baynes H. Norman & Η.St.L.B. Moss, ''Βυζάντιο, Εισαγωγή στο Βυζαντινό Πολιτισμό'', 8η έκδ., Παπαδήμας, Αθήνα 2004, σελ. 496.</ref>.
 
Κατά τους διωγμούς του τσάρου των Βουλγάρων Μπορίς Α' Μιχαήλ (Βάρι) και του βασιλιά των Σέρβων Νέμανια πολλοί Βογόμιλοι κατέφυγαν στη [[Βοσνία]], όπου αναδιοργανώθηκαν και συνέχισαν τη δράση τους. Η σκληρή αντιμετώπισή τους συνεχίστηκε τόσο από τον τσάρο [[Καλογιάννης της Βουλγαρίας|Καλογιάννη]] της Βουλγαρίας (για τους Βυζαντινούς, «Σκυλογιάννης», [[1197]]-[[1207]]) όσο και από τον βασιλιά της Σερβίας [[Στέφανος B' Νεμάνια|Στέφανο B' Νεμάνια]] (κυβερνήτης από το [[1197]] έως το [[1227]]). Μάλιστα, το [[1349]], ο τσάρος (κράλης) [[Στέφανος Ντούσαν|Ντουσάν]] της Σερβίας εφάρμοσε ιδιαίτερα σκληρή νομοθεσία (''Zakonik'') εναντίον των «αιρετικών», οι οποίοι πιθανώς ήταν κυρίως οι Βογομίλοι: Οι αιρετικοί έπρεπε να στιγματιστούν με πυροσφραγίδα και να εκδιωχθούν από τη χώρα (άρθρο 10), ενώ ο θρησκευτικός [[προσηλυτισμός]] απαγορευόταν (άρθρο 8).<ref>''Religious Quest and National Identity in the Balkans'', Celia Hawkesworth, Muriel Heppell and Harry Norris, 2001, Palgrave-MacMillan ed., σ. 4.</ref> Τον [[13ος αιώνας|13ο]] και [[14ος αιώνας|14ο αιώνα]] η [[Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία]] απέστειλε αρκετούς λεγάτους και [[Τάγμα Φραγκισκανών|Φραγκισκανούς]] ιεραποστόλους για να μεταστρέψουν ή να εκδιώξουν [[Βοσνία|Βόσνιους]] αιρετικούς μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονταν και Βογόμιλοι. Δέχτηκαν τότε «μεγαλυτέραν επίδρασιν εκ μέρους των Μεσσαλιανών» και έτσι «έχασαν την φήμην των δι' ηθικήν αυστηρότητα, εξεδόθησαν εις σαρκικάς καταχρήσεις» και προσλαμβάνοντας στη διδασκαλία τους «και ξένα στοιχεία έχασαν την εσωτερικήν των ενότητα».<ref>"Βογόμιλοι", ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'' (ΘΗΕ), τόμ. 3, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1963, στ. 946.</ref> Κατά τον [[14ος αιώνας|14ο]] και τον [[15ος αιώνας|15ο αιώνα]] απέμειναν ελάχιστα μέλη αυτής της θρησκευτικής ομάδας στη Βουλγαρία και στο Βυζάντιο.