[[Αρχείο:1-Basilica Martyrion Detail of a mosaic pavement.jpg]]<br><br></td>
<td width="70%"><p>Η Βασιλική Μαρτυρίου βρίσκεται στη οδό Σταυρίδη προς τους Λαχανόκηπους στα νότια της Νέας Αγχιάλου. Ανασκάφτηκε κατά τα έτη 1978-1981 και είναι έξω από τα τείχη της αρχαίας πόλης. Είναι τρίκλιτη βασιλική με νάρθηκα, κτισμένη πάνω στα ερείπια αρχαιοτέρων κτιρίων, πιθανόν του 4ου αιώνα π.Χ.
<br>
Στο Ιερό της βασιλικής διασώθηκε η κτιστή βάση της Αγίας Τράπεζας, το κιβωτιόσχημο εγκαίνιο και τμήμα του σύνθρονου. Χαρακτηριστικοί είναι οι οκτάπλευροι κιονίσκοι του φράγματος του Πρεσβυτερίου. Το βόρειο κλίτος και ο νάρθηκας είναι στρωμένοι με ψηφιδωτά, με πλούσια θεματογραφία στο διάκοσμο. Από επιγραφή σε θωράκιο του φράγματος του Πρεσβυτερίου ΥΠΕΡ ΕΥΧΗΣ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ, ονομάστηκε η βασιλική του Μαρτυρίου. Επιγραφή της κέντησης του ψηφιδωτού μπροστά από τη βασίλειο πύλη χρονολογεί τη βασιλική στα 431 μ.Χ.<br></p></td>
