Τέχνη Γραμματική: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 57:
Βεβαίως, η ελλιπής καλλιέργεια της γλωσσολογικής σκέψης είναι ορατή και στην ''Τέχνη Γραμματική''. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι ονομασίες των όρων δεν αποκαλύπτουν ακριβή γνώση τής λειτουργίας τους, ενώ σε άλλες παρατηρούμε ότι ο συγγραφέας δεν είχε διακρίνει βασικές ομοιότητες, οι οποίες θα τον βοηθούσαν σε ορθότερη ταξινόμηση ή σε συνεπέστερους ορισμούς.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των [[πτώση|πτώσεων]]. Η ''Τέχνη Γραμματική'' αναφέρει: «{{Πολυτονικό|Πτώσεις ὀνομάτων εἰσὶ πέντε· ὀρθή͵ γενική͵ δοτική͵ αἰτιατική͵ κλητική}}». Οι ονομασίες αυτές επικράτησαν έκτοτε (η ''ορθή'' αποκλήθηκε ''ονομαστική'', διότι σε αυτήν απαντά η λέξη με τον κανονικό, απαθή τύπο) και οι Ρωμαίοι γραμματικοί μετέφρασαν τους εν λόγω όρους στα λατινικά. Εντούτοις, η αιτιατική πτώση έλαβε την ονομασία αυτή με έναν περίπλοκο συλλογισμό: ότι δηλώνει τον αποδέκτη τής ενέργειας, η οποία έχει την αιτία της στο υποκείμενο. Η αντίστοιχη λατινική λέξη θα ήταν, επομένως, ''casus effectivus''. Εντούτοις, ο [[Βάρρων]] χρησιμοποίησε την απόδοση ''accusativus'', μολονότι αυτή δηλώνει την προκαλούσα αιτία και όχι το αντικείμενό της. Η απόδοση αυτή, αν και λανθασμένη, επικράτησε κατόπιν σε όλες τις γραμματικές (αγγλ. ''accusative,'' γερμ. ''Akkusativ'').
Μια ακόμη αδυναμία είναι εμφανής στον τρόπο αναλύσεως των ρηματικών διαθέσεων. Ο Διονύσιος γράφει: «{{Πολυτονικό|Διαθέσεις εἰσὶ τρεῖς͵ ἐνέργεια͵ πάθος͵ μεσότης· ἐνέργεια μὲν οἷον τύπτω͵ πάθος δὲ οἷον τύπτομαι͵ μεσότης δὲ ἡ ποτὲ μὲν ἐνέργειαν ποτὲ δὲ πάθος παριστᾶσα͵ οἷον πέπηγα διέφθορα ἐποιησάμην ἐγραψάμην}}». Ενώ η διάκριση μεταξύ ενεργητικής και παθητικής διαθέσεως είναι ξεκάθαρη, ο όρος ''μεσότης'' είναι ασαφής. Ο Διονύσιος δεν διακρίνει τη διαφορά μεταξύ φωνής και διαθέσεως, δηλ. μεταξύ των μορφολογικών και των σημασιολογικών χαρακτηριστικών τού ρήματος, όπως αυτά είναι κατανοητά σήμερα.
| |||