Η '''Χαλκηδόνα''' (Χαλκηδών) ήταν αρχαία παραθαλάσσια πόλη της [[Βιθυνία|Βιθυνίας]], στη [[Μικρά Ασία]], δεξιά του εισερχομένου στο [[Βόσπορος|Βόσπορο]] από την [[Προποντίδα]], σχεδόν απέναντι από την πόλη του [[Βυζάντιο|Βυζαντίου]].
Κτίστηκε το [[675 π.Χ.]] ως αποικία των [[ΜέγαραΜεγαρείς|Μεγαρέων]], 18 χρόνια πριν κτιστεί το [[Βυζάντιο]] και αναπτύχθηκε πολύ γρήγορα λόγω του πανελλαδικά φημισμένου εκεί Μαντείου του Απόλλωνα. Κατακτήθηκε από τους Πέρσες επί Δαρείου και έπαιξε σημαντικό ρόλο στον μετέπειτα Πελοποννησιακό πόλεμο, όπου η πόλη ταλαντεύτηκε πολλές φορές μεταξύ [[Αθήνα|Αθήνας]] και [[Αρχαία Σπάρτη|Σπάρτης]] στις συμμαχίες που σημάδεψαν την αρχαία Ελλάδα, για να περιέλθει τελικά σε παρακμή όταν μετά την ίδρυση της [[Νικομήδεια|Νικομήδειας]] και τον θάνατο του Βασιλέως της Νικομήδη το [[74 π.Χ.]] κατελήφθη από τους Ρωμαίους, από τους οποίους την απέσπασε για λίγο καιρό ο [[Μιθριδάτης]]. Το [[133 π.Χ.]] έγινε μέρος της [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]] από τον Άτταλο Γ΄ της [[Πέργαμος|Περγάμου]]. Επί Αυτοκράτορα Διοκλητιανού στη πόλη αυτή μαρτύρησε η Αγία Ευφημία. Μετά την επικράτηση του Χριστιανισμού η Χαλκηδόνα υπέστη πολλές επιδρομές εκ μέρους των βαρβάρων. Το [[616]] καταλήφθηκε από τους Πέρσες και το [[667]] από τους [[Άραβες]]. Το [[451]] έγινε στην πόλη η [[Οικουμενικές Σύνοδοι|Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος]], η μέχρι σήμερα λεγόμενη «Οικουμενική Σύνοδος της Χαλκηδόνας» και το [[507]] τοπική σύνοδος. Υπέστη αλλεπάλληλες επιθέσεις βαρβάρων μέχρι την κατάκτησή της από τους Οθωμανούς [[Οθωμανοί|Τούρκους]].
Σήμερα η περιοχή της παλιάς Χαλκηδόνας ονομάζεται [[Καντίκιοϊ]] (Kadıköy) και είναι ακριβό προάστιο της [[Κωνσταντινούπολη|Κωνσταντινούπολης]] με σιδηροδρομικό σταθμό. Το [[Οικουμενικό Πατριαρχείο]] διατηρεί μέχρι σήμερα τη Μητρόπολη Χαλκηδόνος. Από την αρχαία ιστορία της πόλεως τίποτα δεν υφίσταται, εκτός από τμήμα παραλιακού τείχους και κάποιους τάφους που βρέθηκαν σε ανασκαφές οικοδομών και κατά την διάνοιξη της σιδηροδρομικής γραμμής.
