Κόρωνος Νάξου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 260:
== Τα επώνυμα των Κορωνιδιατών ==
 
Οι πληροφορίες για τα επώνυμα των Κορωνιδιατών που αναφέρονται εδώ προέρχονται κατά σημαντικό μέρος τους από το βιβλίο του Ιωάννη Χουζούρη «Λαϊκή Ποίηση για την Κόρωνο Νάξου και την Ιστορία της». Η ιστορία των οικογενειών στο βιβλίο αυτό έχει έκταση 160 σελίδων. Οι σχετικές με τα επώνυμα πληροφορίες συμπληρώθηκαν με στοιχεία που προέρχονται από έλεγχο των μητρώων αρρένων του χωριού ( 1845 - 1943 ), των μητρώων αρρένων του δήμου Κορωνίδας (1845-1878) και μιας σειράς εγγράφων <ref>Ιακώβου Βισβίζη: Ναξιακά νοταριακά έγγραφα των τελευταίων χρόνων των δουκάτων του Αιγαίου (1538-1577) (Επετηρίς του αρχείου της ιστορίας του ελληνικού δικαίου της Ακαδημίας Αθηνών, Αντωνίου Κατσουρού: Ναξιακά δικαιοπρακτικά έγγραφα του δεκάτου εβδόμου αιώνος (Επετηρίς Εταιρείας Κυκλαδικών Μελετών, τόμος Ζ΄ 1968 σελίδες 25-337), Δήμητρας Παντελιά- Γριτσοπούλου: Δέκα προικοσύμφωνα από την Κόρωνο Νάξου, Ναξιακά δικαιοπρακτικά έγγραφα, Δικαιοπρακτικά έγγραφα από τη Νάξο (Περιοδικό Μνημοσύνη, τόμοι 13, 14, 15), Περικλέους Ζερλέντου, Φλώρου Κατσουρού: Νησιώτικη Επετηρίς έτος πρώτον 1918 </ref> καθώς και με αναζήτηση στοιχείων που αφορούν την ετυμολογία και την προέλευση των επωνύμων. Πρέπει να επισημανθεί ότι υπήρξαν επώνυμα στην Κόρωνο που σήμερα δεν αποτελούν επώνυμα ατόμων που έλκουν την καταγωγή τους από το χωριό. Τα επώνυμα αυτά ανιχνεύονται σε έγγραφα και στα μητρώα αρρένων. Οσον αφορά τα επώνυμα που εμφανίζονται μόνο σε έγγραφα, από το περιεχόμενο των εγγράφων προκύπτει και όχι πάντοτε με βεβαιότητα, το ποιά απο τα αναφερόμενα στα έγγραφα άτομα κατοικούσαν στην Κόρωνο. Όπου στο κείμενο για τα επώνυμα αναφέρονται οι λέξεις έγγραφο ή εγγραφα, εννοούν ναξιακά έγγραφα. <br />
Τα επώνυμα παρατίθενται σε αλφαβητική σειρά. Τα επώνυμα που δεν αποτελουν σήμερα επώνυμα Κορωνιδιατών επισημαίνοντα με αστερίσκο (*).
 
#'''Αγαπητός''': Ο Ιωάννης [[Αγαπητός]] από την Απείρανθο ήρθε στην Κόρωνο μετά το 1940, παντρεύτηκε τη Φλώρα Κουφοπούλου και έμεινε και απόκτησε παιδιά στην Κόρωνο. Ο γιός του Γεώργιος είναι καθηγητής του [[Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών|Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών]].
#'''Αξαόπουλος''': Αξάϊ είναι η αμοιβή του μυλωνά για το άλεσμα. Ένας μυλωνάς με το επώνυμο Κουφόπουλος είχε το παρατσούκλι Αξάης. Τα παιδιά του καταγράφτηκαν ως Αξαόπουλοι. Ο πρώτοςΚωνσταντίνος Παναγιώτη Αξαόπουλος γεννήθηκε πρινστο χωριό το 18601851.
#'''Βασαλάκης''': Το επώνυμο προέρχεται από το Βασάλος που ανάγεται τελικά στο λατινικό vassallus. Εμφανίζεται σε ναξιακό έγγραφο του !667. Ο Στέλιος Βασαλάκης ήρθε από τον [[Δαμαριώνας|Δαμαριώνα]], παντρεύτηκε Κορωνιδιάτισα (Λεγάκη) και έμεινε στην Κόρωνο. Ο γιος του Γεώργιος γεννήθηκε το 1895 και ο γιός του Μάρκος το 1897.
#'''Βασιλάρε* ή Φασιλάρε*''': Το επώνυμο εμφανίζεται σε έγγραφο του 1740 ως Φασιλάρε και σε έγγραφο του 1806 ως Βασιλάρε.
Γραμμή 275:
#'''Γιαννούσης*''': Στα μητρώα αρρένων ο Ιωάννης Νικολάου Γιαννούσης αναφέρεται με έτος γέννησης 1921.
#'''Γλέζος''': Ο Ιωάννης [[Γλέζος]] από την Απείρανθο παντρεύτηκε και απόκτησε παιδιά στην Κόρωνο. Ο πρώτος του γιος Ανδρέας γεννήθηκε το 1851.
#'''Γληνός''': Γλήνεα σήμαινε άστρα και γλήνος σήμαινε φώς. Είναι όμως λίγο πιθανό να σχετίζονται αυτά με το επώνυμο. Οι Γληνοί κατάγονται από την [[Κρήτη]]. Σε έγγραφο του 1538 αναφέρεται στον ΄Έξω Μπούργο στη Χώρα, το σπίτι του Αντώνη Ραμούνδου του επονομαζόμενου Γλινού και σε έγγραφο του 1539 αναφέρεται χωράφι των Γλινάδων στ' Απεράθου. Ο καθηγητής Εμμανουήλ Σέργης αναφέρει στο βιβλίο του "Λαογραφικά του Γλινάδου Νάξου" ότι η κατάληξη -αδο του ονόματος του Γλινάδου οφείλεται είτε στο ό,τι ο οικιστής του χωριού ονομαζόταν Γλινός, είτε στο ό,τι το χωριό κτίστηκε σε περιοχή που βρίσκονταν χωράφια των Γλινάδων. Σε πωλητήριο με ημερομηνία 20-03-1669 που δεν αφορά ούτε την Κόρωνο ούτε τη Μέση, ο Νικόλαος Γληνός αναφέρεται ως μάρτυρας. Σε έγγραφο του 1685 αναφέρεται ότι ο παπα- Μιχάλης Γληνός "προσκαλεσάμενος" από χωρίο Τρικοκκιές κατέγραψε ποιοι έχουν αφήσει κάτι στον άγιο ναό της Αγίας Μαρίνας καθώς και το τί έχουν αφήσει. Ο Νικόλαος Γεωργίου Γληνός γεννήθηκε στο χωριό το 1847. Ο Κώστας Γληνός από το χωριό [[Μέση Νάξου|Μέση της Νάξου]] παντρεύτηκε και απόκτησε παιδιά στην Κόρωνο. Ο πρώτος του γιός γεννήθηκε το 1866.Κατά το Μανώλη Μανωλά, οι Γληνοί της Μέσης προέρχονταν από την Κόρωνο.
#'''Δαμιανός*''': Στα μητρώα αρρένων ο Βασίλειος Δαμιανός του Ευσταθίου αναφέρεται με έτος γέννησης 1921 και ο Μιχαήλ Δαμιανός του Ευσταθίου με έτος γέννησης 1929
#'''Δεκαβάλας*''' Ο Στυλιανός Δεκαβάλας του Δημητρίου είναι καταχωρημένος στα μητρώα αρρένων με έτος γέννησης 1909 και ο Ιωάννης Δεκαβάλας του Δημητρίου με έτος γέννησης 1917.
Γραμμή 292:
#'''Κολοβάρης*''': Ένα από τα 13 νοικοκυριά της Κορώνου που καταγράφτηκαν στους φορολογικούς καταλόγους του 1708 ανήκε στο Γεώργη Κολοβάρη. Στους φορολογικούς καταλόγους του 1757 αναφέρεται ο Δημήτρης Κολοβάρης.
#'''Κοντόπουλος''': Ο παλαιότερα καταγεγραμμένος είναι ο Ιωάννης Κοντόπουλος. Ο πρώτος του γιός γεννήθηκε το 1853. Οι Κοντόπουλοι έχουν το παρατσούκλι Μπαρουξάδες. Το επώνυμο Μπαρουξής θεωρείται ότι προέρχεται από το Βαρουξής. Κατά τον Μανόλη Τριανταφυλλίδη (''Τα οικογενειακά μας ονόματα)'', το Βαρουξής προέρχεται από την τούρκικη λέξη varakci και σημαίνει επιχρυσωτής.
#'''Κορρές''': Κατα το Νίκο Λεβογιάννη οι Κορρέδες έχουν ρίζες από τους Αγίους Τόπους και κατά το Μανώλη Τρανταφυλλίδη το επώνυμο Κορρές προέρχεται από Ισραηλίτες που ήρθαν στην Ελλάδα περί το 1300. Σε έγγραφο του 1540 αναφέρεται στη Νάξο χωράφι κάποιου Κορρέ. Ο παπάς Ιωάννης Κορρές από την Κωμιακή ή το Σκαδό παντρεύτηκε και έζησε στην Κόρωνο. Ο πρώτοςΜιχαήλ τουΙωάννου γιόςΚορρές γεννήθηκε στο χωριό το 18611852.
#'''Κουμερτάς''': Το να έχει το επώνυμο δυτική προέλευση δεν είναι ευεξήγητο. Η λέξη δε σημαίνει τίποτε σε δυτικές γλώσσες και το μόνο παρόμοιο δυτικό επώνυμο είναι το γαλλικό ''Coumert'', που προφέρεται όμως ''Κουμέρ''. Η λέξη Κουμερτάς όμως δεν σημαίνει κάτι ούτε στην ελληνική γλώσσα. Η υπόθεση δημιουργίας του επωνύμου από τη λέξη ''κουμερτίκης'', μεσαιωνική λέξη που προήλθε από αναγραμματισμό της λέξης ''κουμερκίτης'' = τελώνης, φοροεισπράκτορας, προσκρούει στο ό,τι τα επώνυμο ''Κουμερτίκης'' και ''Κουμερκίτης'' δεν έχουν καταγραφεί και στο ό,τι οι λέξεις ''κουμερτίκης'' και ''κουμερκίτης'' δε φαίνεται να εχρησιμοποιούντο στη Νάξο. Η παλαιότερη γνωστή γραπτή αναφορά σε Κουμερτά υπάρχει σε έγγραφο του 1555. Στίς 30 Μαρτίου αυτού του έτους ο τιμαριούχος Ιάκωβος Μπελόνιας παρεχώρησε με τη συγκατάθεση του δούκα της Νάξου το αξίωμα του ιερέως της Παναγίας της Δροσιανής στον παπα-Μιχάλη Κουμερτά. <ref> Νίκου Κεφαλληνιάδη, ''Μονή '', Το χωριό της Παναγίας της Δροσιανής (σελίδες 50 και57) .</ref> Στις 8 Ιουλίου του 1718 μετά από απειλή σύρραξης μεταξύ Μονιατών και Χαλκιωτών, ο Χρίστος Πολίτης από το Χαλκί νυμφεύεται στην εκκλησία της Πρωτόθρονης, τη δεκαεξάχρονη Σοφία Μερμενάκη από τη Μονή, ανηψιά του παπα-Γιάννη Κουμερτά. <ref> Νίκου Κεφαλληνιάδη: Ρομαντικές ιστορίες στο Αιγαίο </ref> Επίσης συμφωνητικό των τριών κοινών της Νάξου με ημερομηνία 04-01-1731 το υπογράφουν μεταξύ άλλων ο παπα-Γιάννης Κουμερτάς και οι Βασίλης και Ηλίας Κουμερτάς. Το εγγαφο είχε υπογραφές κατοίκων της κεντρικής ορεινής Νάξου αλλά όχι υπογραφές κατοίκων της βορειοανατολικής Νάξου.<ref> Περικλή Ζερλέντη-Φλώρου Κατσουρού: Νησιώτικη Επετηρίς, έτος πρώτον (σελίδες 155-159).</ref> Ο παπα-Γιάννης Κουμερτάς εμφανίζεται ως παπάς και νοτάριος στην ευρύτερη επεριοχή του χωριού μας αργότερα, σε τρία έγγραφα των ετών 1749, 1753 και1757.<ref>Δήμητρας Παντελιά-Γριτσοπούλου: ''Ναξιακά δικαιοπρακτικά έγγραφα, '' (Περιοδικό Μνημοσύνη, τόμος 14)</ref> Ίσως να εγκαταστάθηκε στο χωριό και να είναι επομένως ο πρώτος Κουμερτάς που έγινε κάτοικος Κορώνου. Ο παπα-Σταύρος (Σταυριανός) Κουμερτάς αναφέρεται σε έγγραφο του 1790 ως παπάς και ως μάρτυρας σε διαθήκη που συντάσσεται στην Κόρωνο (Τρικοκκιές) και αφορά την Αγία Μαρίνα. Από το όνομα του παπα-Σταυριανού προέρχεται το παρώνυμο Σταυριανάδες. Οι γιοί του παπα-Σταυριανού Ιωάννης και Νικόλας αναφέρονται σε έγγραφα ως Ιωάννης παπά - Σταυριανού και Νικόλας παπά - Σταυριανού. Ο Νικόλας αναφέρεται σε έγγραφο του 1812 ως κουνιάδος του Βασιλείου Νικολάου Καπίρη από την Κεραμωτή. Αναφέρονται ακόμη σε μεταγενέστερα έγγραφα η Μαρία Γιάννη παπα-Σταυριανού και ο Γιώργος Γιάννη παπά - Σταυριανού όλοι στην περιοχή της Κορώνου (Τρικοκκιές). ΠρώτοςΟ σταΓιαννούλης Σταυριανού Κουμερτάς γεννήθηκε στο χωριό το 1849. Στα μητρώα αρρένων τουκαταγράφονται επίσης ο γεννημένος το 1858 Γεώργιος Νικολόυ χωριούΚουμερτάς καταγράφεταικαι ο γεννημένος το 1861 Γεώργιος Ιωάννου Κουμερτάς (ιερέας). Ο γιος του Νικόλαος (1883) είναι γνωστός ως Παπαδονικολής. Το βιβλίο ''Νικόλαος Ιερέως Κουμερτάς'' του γαμπρού-του Γεωργίου Δημητροκάλλη, σ' αυτόν αναφέρεται. Ο Γeώργιος Νικολάου Κουμερτάς,γιος του Παπαδονικολή, μπάρκαρε σε Κασώτικα Καράβια και παντρεύτηκε στην Κάσο όπου απόκτησε και κόρη και γιο. Σήμερα όποιος οπουδήποτε λέγεται Κουμερτάς έλκει την από πατέρα σε πατέρα καταγωγή του από την Κόρωνο Νάξου. Ο Ματθαίος Εμμανουήλ Κουμερτάς από τους Μαστοράδες (1892), υπήρξε ο πρώτος γιατρός από το χωριό. Ο Νίκος Ιωάννη Κουμερτάς επίσης από τους Μαστοράδες (1927), μαραγγός κατά το επάγγελμα και λάτρης και θεράπων του βιολιού, συνέγραψε και εξέδωσε το έτος 2007 βιβλίο με τίτλο "''Α! Βρε Κόσμε Παράλογε...''" στο οποίο καταγράφει αναμνήσεις και ιστορίες από τα χρόνια της κατοχής και την πρώτη μετακατοχική δεκαετία. Ο Ιωάννης Ανδρέου Κουμερτάς από τους Σταυριανάδες (1945), μηχανολόγος ηλεκτρολόγος μηχανικός, τεχνικός επιθεωρητής εργασίας, είναι ο συντάκτης του παρόντος άρθρου.
#'''Κουφόπουλος''': Ένα από τα δύο πιο συχνά επώνυμα στην Κόρωνο. Ο Ιωάννης Κουφός υιός του μισέρ Αγγελέτου αναφέρεται σε ναξιακό έγγραφο του 1539 με αμπέλι στην Πλάκα εις το ντεστέτον του Αγίου Πέτρου. Το 1708 ο Νικόλας Κουφός καταγράφτηκε στους φορολογικούς καταλόγους του Ισούφ Aγά κάτοικος της Κορώνου αλλά τα παιδιά του καταγράφτηκαν ως Κουφόπουλοι. <ref name="katastixa"/> Το Κουφός ήταν ένα από τα συνηθισμένα παρώνυμα των Βυζαντινών. (Φαίδωνος Κουκουλέ: ''Βυζαντινών Βίος και Πολιτισμός'') Σε άλλα έγγραφα το επώνυμο Κουφόπουλος εμφανίζεται από το 1740. Στα μητρώα αρρένων του χωριού ο Παύλος Γεωργίου Κουφόπουλος αναφέρεται με έτος γέννησης 1847. Ο Κων/νος Κουφόπουλος (1887) ήταν σχεδόν ισόβιος πρόεδρος της Κοινότητας. Ο Ιωάννης Κων/νου Κουφόπουλος (1915) διετέλεσε γενικός διευθυντής υπουργείου. Ο Κων/νος Κουφόπουλος (1930) διετέλεσε πρόεδρος του [[Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας|Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας]].
#'''Κωνσταντάκης''': Το επώνυμο ίσως προέρχεται από μετονομασία. Γραπτές αναφορές του επωνύμου υπάρχουν από το 1881. Ο Ιωάννης Κωνσταντάκης απόκτησε τη χρονιά αυτή τον πρώτο του γιό Παναγιώτη.
Γραμμή 308:
#'''Μανδηλαράς''': Η λέξη θυμίζει και το μαντήλι και το κρασοστάφυλο [[μαντηλαριά]] που καλλιεργείται στην Κόρωνο. Σέ έγγραφο του 1541 αναφέρεται ο κυρ Ιωάννης ο Μαντιλάς με σπίτι εις τον Μπούργον της Χώρας. Δεν βεβαιώνεται όμως μόνο με την ομοιότητα των λέξεων η προέλευση. Η παλαιότερη γνωστή γραπτή αναφορά του επωνύμου υπάρχει στους καταλόγους των φορολογουμένων του 1757.<ref name=auto1>Νίκου Κεφαλληνιάδη: ''Φορολογικά κατάστιχα'' (Βιβλίο "Κωμιακή")</ref> Το επώνυμο αναφέρεται ακόμη σέ πολλά άλλα έγγραφα από το 1792 και εδώ. Δεν είναι βεβαιωμένο το αν το επώνυμο Μανδηλαράς προέρχεται σήμερα αποκλειστικά από την Κόρωνο. Αρκετοί από τους Μανδηλαράδες έχουν το παρώνυμο Μπούμπληδες. Έγγραφα του 1632 του 1633 και του 1690 αναφέρουν άτομα με το επώνυμο [[Μπούμπλης]].<ref> Αντωνίου Κατσουρού, ''Ναξιακά δικαιοπρακτικά έγγραφα του δέκατου έβδομου αιώνα'' (Επετηρίδα Εταιρίας Κυκλαδικών Μελετών, τόμος Ζ΄)</ref> Σήμερα το επώνυμο Μπούμπλης δεν συναντάται στη Νάξο. Ο δικηγόρος [[Νικηφόρος Μανδηλαράς]] (1928) ήταν υποψήφιος βουλευτής του ΠΑΜΕ ([[ΕΔΑ]] και συνεργαζόμενοι) στις Κύκλάδες το 1961, και ενεργό και επώνυμο μέλος της Ένωσης Δημοκρατικών δικηγόρων. Από την προδικτατορική ακόμη περίοδο, ως συνήγορος κατηγορουμένων για την υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ, είχε προκαλέσει την μήνιν κάποιων που αναδείχθκαν λιγο αργότερα ισχυρά στελέχη της δικτατορίας του 1967. Τελικώς υπήρξε ένα από τα πρώτα θύματά της. Στο σπίτι του προγραμματίζεται να στεγασθεί η βιβλιοθήκη της Κορώνου. Ο Βασίλειος Μανδηλαράς (1933) είναι καθηγητής του [[Ιόνιο Πανεπιστήμιο|Ιονίου Πανεπιστημίου]].
#'''Μανωλάς''': Ένα από τα δύο πιο συχνά και ένα από τα πιο παλιά επώνυμα στην Κόρωνο. Ετυμολογείται από το όνομα Μανώλης. Με τη μορφή Μανώλας συνηθίζεται στους νομούς Κοζάνης, Πιερίας, Χαλκιδικής και Σάμου (κυρίως στο χωριό Μανωλάτες). Με τη μορφή Μανωλάς συνηθίζεται στη Νάξο και στη Ρόδο όπου όμως υπάρχει και το Μανώλας. Ας σημειωθεί ότι σε νομοθέτημα του 1912 (ΦΕΚ 261/ 31-08-1912) η κοινότητα Θηρασία της επερχίας Θήρας αναφαίρεται Θηρασία ή Μανωλάς. Στα 13 νοικοκυριά που κατάγραφτηκαν στην Κόρωνο το 1708 δεν περιλαμβάνονται Μανωλάδες. Όμως η Ευδοκιά Μανωλά αναφέρεται στην Κόρωνο (χωρίο Τρικοκκιές), σε έγγραφο του 1685. Το επώνυμο υπάρχει επίσης πολλές φορές καταχωρημένο στους καταλόγους φορολογουμένων του 1757 (επτά διαφορετικά ονόματα).<ref name="katastixa"/> Εμφανίζεται ακόμη σε πολλά άλλα ναξιακά έγγραφα από το 1720. Στα μητρώα αρρένων πρώτος αναφέρεται ο Μανωλάς Ιωάννης του Αναγνώστου. Έτος γέννησης 1845. Ο γιατρός Γιαννούλης Μανωλάς (1913) είχε δημιουργήσει μεγάλη ιδιωτική κλινική στη Χώρα της Νάξου. Λίγο αργότερα πέθανε και η χήρα του έκανε την κλινική ξενοδοχείο. Ο γιός του Μανώλης (1945) είναι διακεκριμένος ιατρός νευροφυσιολόγος στην Αθήνα, ο γιός του Κώστας είναι καθηγητής χειρουργικής της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου της Θράκης και ο επίσης γιός του Ευάγγελος καθηγητής στην έδρα Περιβαλλοντικής Προστασίας στο ίδιο Πανεπιστήμιο. Ο γνωστός πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής της ΑΕΚ και της Εθνικής [[Στέλιος Μανωλάς]] είναι επίσης από την Κόρωνο. Ο Μανώλης Δημητρίου Μανωλάς (1947), υπήρξε ο τελευταίος Πρόεδρος της κοινότητας Κορώνου.
#'''Μαρούλης*''': Η Μαρία Μαρούλη αναφέρεται σε έγγραφο του 1692. Ο Στάθης Μαρούλης σε έγγραφο του 1806. Ο Εμμανουήλ Αντωνίου Μαρούλης γεννήθηκε στο χωριό το 1877.
#'''Μαστρογιαννόπουλος''': Το επώνυμο προέρχεται πιθανώς από μετονομασία. Το Μαστρογιάννης δημιουργείται εύκολα. Ο Μαστροανόπουλος αναφέρεται σε έγγραφο του 1810 και ο Γεώργιος Δημήτρη Μαστρογιαννόπουλος σε έγγραφο του 1828. Στο μητρώο αρρένων το χωριού ο Μαστρογιαννόπουλος Γεώργιος του Δημητρίου αναφέρεται με έτος γέννησης 1858.
#'''Μελισσουργός''': Το επώνυμο αναφέρεται στη Νάξο από το 1636.<ref>Νίκου Κεφαλληνιάδη, ''Το Χωριό Μονή Νάξου''.</ref> Πρώτη αναφορά στα μητρώα αρρένων του χωριού ειναι η του Σπύρου Νικολάου Μελισσουργού (1859).
Γραμμή 323:
#'''Νομικός''': Ο Λέος Νομικός αναφέρεται στη Χώρα της Νάξου το 1540. Ο Γιάννης Νομικός ήρθε στο χωριό από τη [[Σύρος|Σύρο]]. Ο πρώτος του γιός Λουκάς,γεννήθηκε στην Κόρωνο το 1891.
#'''Παντελιάς''': Οι Παντελιάδες είχαν το παρώνυμο Σιφνιούδες. Ο αρχαιολόγος Γεώργιος Μαστορόπουλος αναφέρει ότι ο σμυρναίος τεχνίτης οικοδόμος Νικόλαος Παντελιάς ανέλαβε το 1816 την κατασκευή του σημερινού μεσαίου κλίτους της εκκλησσίας της Θεοσκέπαστης στην Κωμιακή. Ιδιοκτησία στο χωριό μας της Κατερίνας Νικηφόρου Παντελιά αναφέρεται σε έγγραφο του 1828. Ο Παντελιάς Δημήτριος του Νικηφόρου γεννήθηκε στην Κόρωνο το 1854. Η Δήμητρα Παντελιά-Γριτσοπούλου ανίχνευσε μελέτησε και δημοσίευσε σχολιασμένα στο περιοδικό ''Μνημοσύνη'' (τόμοι 13, 14, 15), 54 έγγραφα των ετών 1677-1835 που αφορούν την ευρύτερη περιοχή της Κορώνου.
#'''Παπαϊωάννου*''': Ο ΠέτροςΓεώργιος ΑναστασίουΔημητρίου Παπαϊωάννου αναφέρεταιγεννήθηκε στο χωριό το 1864. Παπαϊωάννου αναφέρονται στα μητρώα αρρένων ως γεννημένοςγεννημένοι στο χωριό τοκαι τα έτη 1867, 1875 έτοςκαι 1915.
#'''Παπακωνσταντής''': Ο Δημήτριος Παπακωνσταντής εργαζόταν ως υπάλληλος στα ορυχεία και διέμενε στην Κόρωνο . Ο πρώτος του γιος Κωνσταντίνος γεννήθηκε το 1876.
#'''Παρασκευάς''': Η Ειρήνη, χήρα Νικολάου Παρασκευά, ήρθε μετά τη Μικρασιατική καταστροφή από τα Βουρλά της Μικράς Ασίας με δυο μικρά παιδιά, τον Πάνο και τη Στέλλα, που έμειναν, παντρεύτηκαν και απόκτησαν παιδιά στο χωριό. Ο Πάνος Παρασκευάς απόκτησε δύο γιούς, το Νίκο και το Νικηφόρο.
#'''Πάσουλας''' Έγγραφο του 1777 αποτελεί προικοδοσία στο χωριό του Γάννη Νικηφόρου Πάσουλα και της συμβίας του Ειρήνης προς την κόρη τους Μαρία. Σε έγγραφο του 1807 αναφέρεται η Σταμάτα Γιάννη Πάσουλα. Στα μητρώα αρρένων υπάρχουν πέντε6 εγγραφές. Η πρώτη το 18731851 (Γεώργιος Εμμανουήλ Γεωργίου Πάσουλας) και η τελευταία το 1939 (Μιχαήλ Γεωργίου Πάσουλας).
#'''Πατακός*''': Ο Στέλιος Πέτρου Πατακός αναφέρεται στα μητρώα αρρένων του χωριού ως γεννημένος το έτος 1918 στην Αθήνα.
#'''Παυλόπουλος''': Κατά τον Μανωλά οι Παυλόπουλοι προέρχονται από το Ναύπλιο. Ο Γεώργιος Στυλιανού Παυλόπουλος γεννήθηκε στο χωριό το 1864. Ο Νικόδημος Παυλόπουλος είναι ηγούμενος στη [[Μονή Λειμώνος]] στη [[Μυτιλήνη]]. Ο Τάκης Παυλόπουλος (1930) υπήρξε καθηγητής του Οικονομικού τμήματος της Νομικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Γραμμή 348:
#'''Φυρογένης''': Κατά το έτος 1817 η Σταμάτα Κωσταντή Φυρογένη είχε από γονικού της χωράφι στην Αμόμαξη. Ο Στέφανος Φυρογένης του Νικολάου γεννήθηκε στο χωριό το 1879 και παντρεύτηκε τη Μαρία Κωνσταντάκη. Ο γιος τους Ιωάννης γεννήθηκε στο χωριό το 1910, ο Σαράντης το 1912, ο Μάρκος το 1915 και ο Νικόλαος το 1920. Απόκτησαν και τέσσερα κορίτσια.
#'''Χοτρόπουλος*''': Ο Κωσταντής Χοτρόπουλος αναφέρεται ως γέροντας της Κορώνου σε έγγραφο του 1685.
#'''Χουζούρης''': Ο Γιώργης Χουζούρης αναφέρεται στους καταλόγους φορολογουμένων του 1757. <ref> Νίκου Κεφαλληνιάδη: Κωμιακή (Ο παλιός δήμος Κορωνίδας και τα χωριά του, Φορολογικά κατάστιχα) </ref> Ο Νικηφόρος Γεώργη Χουζούρης αναφέρεται σε έγγραφο του 1810 και σε έγγραφο του 1819. Ο γιος του παπα-Γεώργης Χουζούρης αναφέρεται σε έγγραφο του 1813. Ο επίσης γιος του Γιάννης Χουζούρης αναφέρεται σε έγγραφο του 1832 ως εκτιμητής της αξίας ακινήτου. Ο ΧουζούρηςΜάρκος ΝικόλαοςΙωάννου τουΧουζούρης Ιωάννουγεννήθηκε αναφέρεταιστο σταχωριό μητρώατο αρρένων1859 τουκαι χωριούο ωςαδελφός γεννημένοςτου στο χωριόΝικόλαος το 1862. Ο Ιωάννης Αντωνίου Χουζούρης (1927), έγραψε βιβλίο 500 σελίδων με 11000 λαϊκούς δεκαπεντασύλλαβους στίχους για την Κόρωνο και την ιστορία της.
#'''Χωριανόπουλος''': Ο Γεώργιος Ιωάννη Χωριανόπουλος γεννήθηκε στο χωριό το 1866. Οι Χωριανόπουλοι, Αντώνιος και Στρατής (αδέλφια), ήρθαν από την Κωμιακή. Ο Αντώνιος σκοτώθηκε στη Μικρά Ασία. Ο Στρατής παντρεύτηκε τη Βάσω Σιδερή. Έζησεκαι έζησε και απόκτησε παιδιά στην Κόρωνο. Οι Χωριανόπουλοι της Κώμιακής πήγαν στην Κωμιακή από το Χαλκί, αλλά η καταγωγή τους ήταν από τη Σπάρτη (Νίκος Λεβογιάννης). Ο επί 24 έτη Μητροπολίτης Σμύρνης και επί δύο έτη (1822-1824) Οικουμενικός Πατριάρχης Άνθιμος, ήταν Χωριανόπουλος από την Κωμιακή.
#'''Ψαρρός''': Ο Δημήτρης Ψαρός, (με ένα ''ρο'' στο δημοσίευμα της "''Νησιώτικης Επετηρίδας''"), αναφέρεται μεταξύ εκείνων που την 17 Οκτωβρίου 1714 υπογράφουν "Ικετήριο Γράμμα των Φιλωτειτών προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Κοσμάν τον από Αλεξανδρείας κατά του τιμαριούχου αυτών Χρυσάνθου Μπαρότση". Το επώνυμο ''Ψαρρός'' υπάρχει σήμερα σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και στα γύρω από τη Νάξο νησιά αλλά και μεταξύ των Κορωνιδιατών. Ο Νικόλας Κωσταντή Ψαρρός αναφέρεται σε έγγραφο του 1810 που έχει σχέση με την Κόρωνο. Η Σταμάτα Κωσταντή Ψαρρού και αδελφή της Μαρία αναφέρονται σε έγγγραφο του 1829 που αποτελεί πωλητήριο αμπελιού που είχαν από μητρικό τους στις Πεντακρήνες. Ο Γιάννης Κωσταντή Ψαρρός νοικιάζει το έτος 1824 στον Γεώργιο Δημητρίου Πουλημένο, χωράφι που έχει από γονικού του στου Κακανάση. Ο Κωσταντής Ψαρρός είχε επομένως αποκτήσει περιουσία στην Κόρωνο και φαίνεται ο πρώτος καταγεγραμμένος Ψαρρός στο χωριό. Η σύζυγός του πρέπει να ήταν Κορωνιδιάτισα αφού και εκείνη είχε περιουσία στο χωριό. Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ο Κωνσταντής Ψαρρός παντρεύτηκε στο χωριό πριν το 1790. Μπορεί να ήρθε στο χωριό μόνος του ή να ήρθε με τους γονείς του. Αν δεν ήρθε από το Φιλότι ή άλλο χωριό της Νάξου, είναι πιθανό να ήρθε στη Νάξο και στο χωριό μετά τα Ορλωφικά, από περιοχές όπως η Πελοπόννησος στις οποίες ο πληθυσμός υπέστη σκληρές διώξεις. Ο Απόστολος Ψαρρός, γιος κατά τον Μανωλά του Σπύρου Ψαρρού, παντρεύτηκε την Καλή Μανδηλαρά (Κουφίταινα). Κατα τον Ιωάννη Χουζούρη όλοι οι Ψαρροί και όλοι οι Αποστόληδες του χωριού είναι απόγονοί του Απόστολου Ψαρρού του άντρα της Κουφίταινας. Ο Δημήτριος Ψαρρός πρώτος γιος του Απόστολου γεννήθηκε το 1849. Ο εγγονός του Απόστολου, Γεώργιος Δημητρίου Ψαρρός (1870), δημιούργησε το τσικαλαριό και του δοθηκε το παρώνυμο Τσικαλάς. Ο Ιωάννης Δημητρίου Ψαρρός (1926), εγγονός του Τσικαλά, έγραψε σε ηλικία 18 ετών ποίημα για τα βάσανα της κατοχής(''Η τετράχρονη σκλαβιά στην Κόρωνο'') και υπήρξε επί πολλά χρόνια διευθυντής του ΙΚΑ Νάξου. Ο δάσκαλος Γεώργιος Αποστόλου Ψαρρός (1941), επίσης εγγονός του Τσικαλά, έχει γράψει ποιήματα για τη ζωή στην Κόρωνο βασισμένα σε προσωπικά του βιώματα. Ένα από τα ποιήματά του παρατίθεται με τη συγκατάθεσή του στις σημειώσεις. <ref><br />
<br />