Πριγκηπόννησα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

{{coord|40|52|33|N|29|5|21|E|type:island_scale:500000_region:tr|display=title}}

Τα '''Πριγκηπονήσια''' είναι ένα σύμπλεγμα νησιών στη [[Θάλασσα του Μαρμαρά]], νότια της [[Κωνσταντινούπολη|Κωνσταντινούπολης]], στο στόμιο του κόλπου της [[Νικομήδεια|Νικομηδείας]]. Αποτελείται από 4 μεγάλα νησιά ([[Πρώτη (νήσος)|Πρώτη]], [[Αντιγόνη (νήσος)|Αντιγόνη]], [[Χάλκη (Τουρκία)|Χάλκη]], [[Πρίγκηπος]]) και 5 μικρότερα ([[Πίτα (νήσος)|Πίτα]], [[Νέανδρος]], [[Οξειά (νήσος)|Οξειά]], [[Πλάτη (νήσος)|Πλάτη]], [[Αντιρόβυθος]]).

 

Τα νησιά απέχουν 8 ως 11 μίλια από την Κωνσταντινούπολη. Τα τέσσερα μεγάλα κατοικούνταν ανέκαθεν, ενώ τον 20ο αιώνα κατοικήθηκε και η Αντιρόβυθος.

 

 

Τα Πριγκηπονήσια μνημονεύονται για πρώτη φορά τον 4ο αιώνα π.Χ. από τον [[Αριστοτέλης|Αριστοτέλη]] με το όνομα «Χαλκηδόνιοι νήσοι» ή «Δημόνησοι», από το όνομα κάποιου Δημόνησου, ο οποίος πρώτος κατεργάστηκε τον υποθαλάσσιο [[χαλκός|χαλκό]], που ανέσκαπταν στον παρακείμενο βυθό είλωτες εργάτες. Τα νησιά αυτά αποτέλεσαν από ενωρίς τόπο εξόρυξης χαλκού, που ήταν πολύτιμο μετάλλευμα εκείνα τα χρόνια, από αποίκους [[Μεγαρείς]], [[Αιολείς]] και [[Μίλητος|Μιλησίους]].

Στην καθημερινή ομιλία οι [[Έλληνες]] της [[Κωνσταντινούπολη]]ς τα αποκαλούσαν «''τα Νησιά''», ενώ η σημερινή επίσημη τουρκική ονομασία τους είναι: ''Istanbul adalari'' (''Τα νησιά της Πόλης'').

 

 

Στη διάρκεια των γεγονότων της [[Άλωση]]ς, τα Πρικηπόνησα αντιστάθηκαν μάταια στις επιθέσεις των Οθωμανών, με αποτέλεσμα μετά την κατάκτησή τους ο [[Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής]] να πουλήσει τους κατοίκους ως σκλάβους. Στα έρημα νησιά μετέφερε υποχρεωτικά οικογένειες από τις ακτές της [[Μαύρη Θάλασσα|Μαύρης Θάλασσας]].

Το 1894 ταλαιπωρήθηκαν από έναν μεγάλο σεισμό αλλά σύντομα ανέκαμψαν. Πολλές σημαντικές οικογένειες της Πόλης προέρχονταν από εδώ ή είχαν τα εξοχικά τους: Καραθεοδωρή, Υψηλάντη, Σκυλίτση, [[Οικογένεια Μαυρογένη|Μαυρογένη]] κλπ. Την εποχή αυτή αριθμούσαν 10.250 μόνιμους Έλληνες κατοίκους.

 

 

Ο 20ός αιώνας ξεκίνησε με πολλά δεινά για τους κατοίκους των Νησιών. Στη διάρκεια των [[Βαλκανικοί πόλεμοι|βαλκανικών πολέμων]] και του [[Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Α΄ παγκοσμίου πολέμου]] η υποχρεωτική στρατολόγηση των φτωχότερων κατοίκων, η κατάληψη των κοινοτικών κτιρίων (σχολών, ορφανοτροφείων κλπ) από Τούρκους στρατιωτικούς και η εγκατάσταση στρατευμάτων διαφόρων χωρών επέφερε μεγάλες καταστροφές και απώλειες σε έμψυχο και άψυχο υλικό.

Η κατάρρευση της [[Μεγάλη Ιδέα|Μεγάλης Ιδέας]] με την [[μικρασιατική καταστροφή]] του 1922 πάγωσε το ρωμαίικο στοιχείο που απέμεινε στην [[Τουρκία]] και φυσικά στα Πριγκηπόνησα. Ως το 1955 υπήρξε μια περίοδος ηρεμίας. Το πογκρόμ των ελληνικών περιουσιών της Πόλης που συνέβη τότε σήμανε την αρχή του τέλους. Ακολούθησαν οι απελάσεις της δεκαετίας του '60. Η αίσθηση ανασφάλειας των υπολοίπων τους οδήγησε σε σταδιακή αναχώρηση, συχνά χωρίς τη διασφάλιση της ιδιοκτησίας της ακίνητης περιουσίας τους. Τη θέση τους πήραν μέτοικοι από τα βάθη της Μικρασίας, κυρίως [[Κούρδοι]] και [[Λαζοί]]. Σήμερα από τους 20.000 μόνιμους κατοίκους ελάχιστοι είναι Ρωμιοί.

 

 

Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, τα Πριγκηπονήσια είναι δημοφιλής εκδρομικός προορισμός από την [[Κωνσταντινούπολη]]. Μπορεί κανείς να πάει εκεί με τακτική ακτοπλοϊκή συγκοινωνία από τα βασικά πορθμεία της Πόλης (Bostancı, Kartal, Sirkeci/Eminönü, Kabataş και Yenikapı). Στα νησιά δεν υπάρχουν αυτοκίνητα και δρόμοι και οι συγκοινωνίες γίνονται με παραδοσιακές άμαξες και ποδήλατα. Το γεγονός αυτό δίνει έναν πρόσθετο τόνο παράδοσης και ηρεμίας στην περιοχή.

Παρά ταύτα, το πέρασμα των μειονοτήτων είναι εμφανές ακόμη και σήμερα. Σημαντικού ελληνικού ενδιαφέροντος είναι η Μονή του Αγίου Γεωργίου στην [[Πρίγκηπος|Πρίγκηπο]] και η Μονή της Αγίας Τριάδας στη [[Χάλκη (Τουρκία)|Χάλκη]], στην οποία στεγαζόταν και η [[Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης|Θεολογική Σχολή της Χάλκης]].

 

 

* '''Ακύλα Μήλλα''', «Πριγκηπόνησα», εκδ. ΤΑ ΝΕΑ 2008.

[[ru:Принцевы острова]]

[[sr:Принчевска острва]]

[[sw:Adalar]]

[[tr:Adalar, İstanbul]]