Νικέλιο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

 

Το σύνηθες νικέλιο είναι [[μίγμα]] 5 [[ισότοπα|ισοτόπων]] των: '''58''' (66,4%), '''60''' (26,7%), '''61''' (1,6%), '''62''' (3,7%) και '''64''' (1,6%).

 

To '''Ni''' είναι αργυρόλευκο και κάτω από τους 385 βαθμούς ελαφρώς μαγνητικό μέταλλο. Είναι σκληρό όπως ο [[σίδηρος]] ή και σκληρότερο. Επίσης είναι ελατό, ανθεκτικότερο του σιδήρου και αμετάβλητο στον αέρα ως συμπαγές. Στιλβωμένο αποκτά ισχυρή λάμψη. Διαλύεται στο [[νιτρικό οξύ]], ενώ στο [[υδροχλωρικό οξύ]] διαλύεται αργά και "εν βρασμώ". Δεν αντιδρά με τα [[αλκάλια]]. Επειδή σε λεπτό διαμερισμό διαλύει το υδρογόνο σε ποσοστό 17 φορές τον όγκο του, χρησιμοποιείται ευρύτατα ως [[καταλύτης]] υδρογόνωσης των ελαίων στη παρασκευή λιπών.

 

Κατ΄ αρχήν το '''Ni''' απαντάται ως μεταλλικό μαζί με τον '''[[σίδηρος|Fe]]''' στους [[μετεωρίτης|μετεωρίτες]]. Ως [[ορυκτό|ορυκτά]] νικελίου ενδιαφέρον έχουν ο [[νικελίνης]] και η παραλλαγή του μιλλερίνης '''NiS''', το [[αρσενονικέλιο]] '''NiAs''', το [[αντιμονονικέλιο]] '''NiSb''', ο [[αρσενονικελοπυρίτης]] '''(Ni,Fe)AsS''', ο [[αντιμονονικελοπυρίτης]] '''NiSbS''', ο [[χλωανθίτης]] '''(Ni,Co,Fe)As₂''' κ.ά.

 

Κυριότερα μεταλλεύματα του νικελίου είναι το ορυκτό [[γαρνιερίτης]], ένυδρο πυριτικό άλας, που απαντάται κυρίως στη [[Νέα Καληδονία]] και οι [[σιδηροπυρίτης|σιδηροπυρίτες]] (πεντλανδίτες) του Καναδά που περιέχουν 3% νικέλιο. Στην Ελλάδα απαντάται ο γαρνιερίτης με 1-3% νικέλιο στη περιοχή της [[Λάρυμνα|Λάρυμνας]] όπου από το [[1953]] βρίσκονται εγκαταστάσεις παρασκευής σιδηρονικελίου με ταυτόχρονη εκμετάλλευση και του σιδηρούχου μεταλλεύματος μέσα στο οποίο απαντάται και το νικέλιο.

 

Εκτός της χρήσης του ως καταλύτη σε μικρές ποσότητες, σε μεγαλύτερες χρησιμοποιείται κυρίως σε [[κράμα|κράματα]] με το χάλυβα (νικελιοχάλυβας) για την επαύξηση της σκληρότητας και της ανθεκτικότητάς του. Έτσι, από αυτό παρασκευάζονται πυροσωλήνες (πυροβόλων όπλων) και θωρακίσεις αρμάτων μάχης. Χαρακτηριστική επίσης είναι και η επινικέλωση διαφόρων υλικών κυρίως οικιακής χρήσης για προστασία από τη [[διάβρωση]]. Άλλες χρήσεις του είναι στη κατασκευή διαφόρων εργαλείων, αντικειμένων πολυτελείας, χημικών οργάνων, εξαρτήματα ραδιοφώνων και ηλεκτρονικών συσκευών, ασυρμάτων, στην Χημεία ως καταλύτης και, τέλος, στη παραγωγή ειδικών κραμάτων νικελίου. Χρησιμοποιείται, επίσης, για την ασφαλή μεταφορά υδρογόνου (διαλύεται στο νικέλιο), ιδιαίτερα σε οχήματα που χρησιμοποιούν το υδρογόνο ως καύσιμο.

 

Τα κράματα του Νικελίου είναι πολυάριθμα, αν και δεν κατασκευάζονται σε μεγάλες ποσότητες, λόγω των ειδικών τους χρήσεων. Καθένα από αυτά βρίσκει ευρεία αφαρμογή λόγω των ιδιαίτερων ιδιοτήτων που εμφανίζει. Πολλά απ' αυτά περιέχουν μικρές ποσότητες [[πυρίτιο|πυριτίου]], [[μαγγάνιο|μαγγανίου]], [[άνθρακας|άνθρακος]] και [[θείο|θείου]]. Tο όνομα των περισσοτέρων προέρχεται από τα στοιχεία που τα συγκροτούν. Σημαντικότερα κράματα του Νικελίου είναι:

* '''Alnico''' (Al+Ni+Co) κράμα για κατασκευή οπλισμού ηλεκτρομαγνητών

 

Άλλα κράματα του νικελίου είναι ο νικελιούχος [[ορείχαλκος]] και ο [[αλπακάς]] ή [[νεάργυρος]]. Επίσης, κράμα νικελίου και αργύρου χρησιμοποιείται για επιμετάλλωση, η οποία δίνει επικαλύμματα ανώτερα του αργύρου. Το κράμα "μονέλ" λαμβάνεται από τα ορυκτά που περιέχουν θειούχο χαλκό και θειούχο νικέλιο.

 

Στις ενώσεις του το νικέλιο παρουσιάζεται κυρίως ως δισθενές και πολύ σπάνια ως τετρασθενές. Όλα τα απλά άλατα του '''Ni''' καθώς και τα υδατικά [[διάλυμα|διαλύματα]] αυτών είναι ανοικτοπράσινα. Τα άνυδρα άλατα συνήθως έχουν άλλο χρώμα. Επίσης, όλα τα άλατα του στοιχείου αυτού σχηματίζουν σύμπλοκες ενώσεις. Σπουδαιότερες αυτών είναι:

* το [[Οξείδιο του νικελίου]],

* τα [[Αμωνιακά άλατα νικελίου]].

 

 

== Εξωτερικές συνδέσεις ==

 

{{Περιοδικός πίνακας}}

[[da:Nikkel]]

[[de:Nickel]]

[[en:Nickel]]

[[eo:Nikelo]]