Πολίτευμα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μ Αναστροφή της έκδοσης Kalogeropoulos, επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό Almabot
Γραμμή 1:
Με το όρο '''πολίτευμα''' ή '''πολιτικό σύστημα''' εννοείται το σύνολο των θεσμών, σύμφωνα με τους οποίους κυβερνάται ένα [[κράτος]], μια [[πολιτεία]]. Σε ό,τι αφορά στο συνταγματικό δίκαιο είναι η ιδιάζουσα τάξη, σύμφωνα με την οποία η εκάστοτε πολιτεία ρυθμίζει την οργάνωση της εξουσίας και η θέση των πολιτών μέσα σε αυτή την τάξη. Ένας κάπως διαφορετικός -αλλά ισχύων- ορισμός για το πολίτευμα είναι το σύνολο των κανόνων που καθορίζουν ποια είναι τα άμεσα όργανα της πολιτείας, τον τρόπο εκλογής τους, τις μεταξύ τους σχέσεις και τον κύκλο αρμοδιότητάς τους, όπως επίσης και τη σχέση των ατόμων προς την πολιτική εξουσία.
 
'''[[πολίτευμα]]'''
==Ιστορία==
 
Πολιτεύματα επί της ουσίας από τότε που διαμορφώθηκε η κοινωνική μονάδα του ηγεμονικού οίκου κατά την εκπνοή της [[Νεολιθική]]ς, στην [[Χαλκολιθική περίοδος|Χαλκολιθική]]. Ωστόσο, η συγκεκριμένη έρευνα επί των πολιτευμάτων ανάγεται στην [[αρχαία Ελλάδα]], με κύριο εκπρόσωπο τον [[Αριστοτέλης|Αριστοτέλη]]. Πριν από τον Αριστοτέλη ασχολήθηκε με το θέμα και ο [[Ηρόδοτος]], ο οποίος διέκρινε τρία είδη πολιτεύματος, την [[μοναρχία]], την [[ολιγαρχία]] και τη [[δημοκρατία]] ή ''ισονομία'', όπως την αποκαλούσε Ηρόδ. Γ΄ 80-83). Την ίδια περίπου διάκριση μεταξύ των πολιτευμάτων κάνει ο [[Ξενοφών]] (''Απομν'', 4.6.12), ο [[Ισοκράτης]] (''Παναθ''. 259-260) και ο [[Πλάτων]] (''Πολιτικός'', 291,292).
 
Εκείνος όμως που ασχολήθηκε συστηματικά με τα πολιτεύματα είναι ο Αριστοτέλης, ο οποίος φέρεται να έγραψε για τα πολιτεύματα 158 πολιτειών, αν και διασώθηκε μόνον η ''[[s:Αθηναίων πολιτεία|Αθηναίων πολιτεία]]''. Ο Αριστοτέλης πρώτος όρισε το πολιτευμα ως [...''την τάξην ταις πόλεσι την περί τας αρχάς, τίνα τρόπον νενέμηνται και τι το κύριον της πολιτείας, και τι το τέλος της εκάστης κοινωνίας εστί''..], (''Πολιτικ''. Γ' 5) ορισμός που ισχύει ακόμα και σήμερα. Όταν ανώτατο όργανο της πολιτείας είναι ένα πρόσωπο, τότε το πολίτευμα καλείται μοναρχία. Όταν είναι περισσότερα του ενός προσώπου αλλά ανήκουν στην τάξη των αρίστων, τότε είναι [[αριστοκρατία]]. Τέλος όταν ανώτατο όργανο είναι το σύνολο των πολιτών, το πολίτευμα αποκαλείται δημοκρατία. Σύμφωνα με τον φιλόσοφο τα τρία αυτά πολιτεύματα είναι ορθά μόνον όταν αποβλέπουν στο κοινό συμφέρον, διαφορετικά αποτελούν παρεκβάσεις. Η παρέκβαση της μοναρχίας είναι η [[τυραννίδα]], της αριστοκρατίας η ολιγαρχία και της δημοκρατίας η [[οχλοκρατία]].
 
Για τα τρία πολιτεύματα ο Αριστοτέλης διακρίνει και υποδιαιρέσεις:
Γραμμή 61:
***[[Δικτατορία του προλεταριάτου]]
**[[Μοναρχία]]
***[[Απόλυτη μοναρχίαΜοναρχία]]
***[[Συνταγματική μοναρχίαΜοναρχία]]
***[[Πριγκηπάτο]]
***[[Δεσποτάτο]]
***[[Δουκάτο]]
****[[Μέγα Δουκάτο]]
***[[Αιρετή μοναρχία]]
***[[Εμιράτο]]
***[[Αιρετή μοναρχία]]
***[[Κληρονομική μοναρχία]]
***[[Δημοφιλής μοναρχία]]
***[[Αυτοδιακηρυσσόμενη μοναρχία]]
***[[Πριγκηπάτο]]
***[[Αντιβασιλεία]]
***[[Νέοι μονάρχες]]
***[[Αυτοδιακηρυσσόμενη μοναρχία]]
***[[Αντιβασιλεία]]
**[[Πατριαρχία]]
***[[Πατρογονισμός]]
**[[Τυραννίδα]]
*[[Δημοκρατία]]
**[[Κοινοβουλευτική δημοκρατία]]
**[[Άμεση δημοκρατία]]
**[[Συμμετοχική δημοκρατία]]
**[[Αντιπροσωπευτική δημοκρατία]]
***[[Κοινοβουλευτική δημοκρατίαΔημοκρατία]]
***[[Σύστημα Γουεστμίνστερ]]
****[[Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία]]
***[[Κοινοβουλευτικό σύστημα]]
****[[Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία]]
***[[Προεδρικό σύστημα]] ''([[Congressional system]])''
****[[Σύστημα Γουεστμίνστερ]]
***[[Ημιπροεδρικό σύστημα]]
***[[ΠροεδρικόΠροεδρική σύστημαΔημοκρατία]] ''([[Congressional system]])''
****[[ΚοινοβουλευτικόΗμιπροεδρικό σύστημα]]
**[[Σοσιαλιστική δημοκρατία]]
**[[Σοβιετική δημοκρατία]]
Γραμμή 103 ⟶ 104 :
*[[Θεοκρατία]] ([[Ιεροκρατία]])
**[[Χαλιφάτο]]
**[[Αγία Έδρα]]
**[[Ισλαμική δημοκρατία]]
**[[Σουλτανάτο]]
Γραμμή 117:
*[http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=B&f=14574&m=B61&aa=2 Πλουτοκρατική ολιγαρχία] Κριτική του Μάριου Πλωρίτη
*[http://www.hri.org/Samizdat/97-11-05.dir/art9.htm H εμπέδωση της δημοκρατίας στην Kεντρική και Aνατολική Eυρώπη] της Bιργινίας Tσουδερού
*[http://www.mikrosapoplous.gr/herodotus/herod-mar2m.html Ηρόδοτου ''Η καταδίκη της τυραννίδας''(Ε 91-93)], (σε μτφρ. Δ. Ν. Μαρωνίτη).
 
[[Κατηγορία:Πολιτική]]
[[de:Polity]]
[[Κατηγορία:Πολιτεύματα]]
[[en:Polity]]
 
[[cs:Seznam forem vlády]]
 
[[de:Liste der Staats- und Regierungsformen]]
[[Κατηγορία:Πολιτική]]
[[en:List of forms of government]]
[[eo:Listo de formoj de registaro]]
[[es:Anexo:Formas de gobierno]]
[[fr:Liste de formes de gouvernements]]
[[jv:Daftar wangun pamaréntahan]]
[[ku:Lîsteya pergalên siyasî]]
[[mk:Листа на државни уредувања]]
[[pl:Ustrój polityczny]]
[[sr:-архија]]
[[sv:-krati]]
[[uk:Державний лад]]
[[zh:政治體制列表]]