Εκρηξιγενές πέτρωμα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
μ Ρομπότ: Προσθήκη: ar, be, bg, bs, ca, fa, jbo, kk, lt, mk, ml, mn, ms, sh, su, ta, tr Τροποποίηση: es, ru, sl, uk, vi; διακοσμητικές αλλαγές |
||
Γραμμή 1:
[[
Τα '''εκρηξιγενή''' ή '''πυριγενή πετρώματα''' αποτελούν και το μεγαλύτερο μέρος των [[πέτρωμα|πετρωμάτων]] επί των οποίων και δημιουργήθηκαν τα [[ιζηματογενές πέτρωμα|ιζηματογενή]]. Αποτελούν μια από τις τρεις κύριες ομάδες των πετρωμάτων, (η τρίτη ομάδα είναι τα [[Μεταμορφωσιγενές πέτρωμα|μεταμορφωσιγενή πετρώματα]]), που παρατηρούνται στους [[γεωλογικός σχηματισμός|γεωλογικούς σχηματισμούς]].
Τα πετρώματα αυτά δημιουργήθηκαν από διάπυρο υλικό ([[μάγμα]]), που στερεοποιήθηκε στο εσωτερικό ή
Τα μάγματα καθώς ψύχονται απελευθερώνουν αέρια που περιέχουν. Εάν αυτή η ψύξη γίνει αργά τότε η ολοκλήρωσή της θ΄ απαιτήσει ίσως χιλιάδες χρόνια. Οι [[κρύσταλλος|κρύσταλλοι]] των ορυκτών που σχηματίζονται σ΄ αυτή τη περίπτωση είναι κατά πολύ μεγαλύτεροι από εκείνους της ταχείας ψύξης και, επειδή είναι εμφανείς με γυμνό μάτι χαρακτηρίζονται ως φαινοκρύσταλλοι. Συνεπώς όλα τα υαλώδη εκρηξιγενή πετρώματα ή αυτά που περιέχουν πολύ μικρούς κρυστάλλους (κρυπτοκρυστάλλους) έχουν υποστεί στερεοποίηση πολύ κοντά στην επιφάνεια της Γης και τα πετρώματα ονομάζονται κρυπτοκρυσταλλικά.
Γραμμή 14:
Τέλος, το μάγμα που ψύχεται πολύ κοντά ή στην επιφάνεια του γήινου φλοιού δίνει γένεση στα αποκαλούμενα '''ηφαιστειακά''' πετρώματα, ([[οψιδιανός]]).
* '''Βαθόλιθοι''' ονομάζονται τα μάγματα που βρίσκονται σε βάθος μέχρι ενός χιλιομέτρου.
* '''Λακόλιθοι''' ονομάζονται τα μάγματα σχήματος φακού ή μανιταριού με πλατιά βάση και βρίσκονται σε μικρότερο βάθος.
* '''Φλεβοστρώματα''' λέγονται οι διεισδύσεις μάγματος σε μεγάλες πλάκες παράλληλες προς τη διεύθυνση των γύρω πετρωμάτων.
* '''Εγκάρσιες φλέβες''' ονομάζονται οι διατάξεις εκείνες πάχους από μερικά εκατοστόμετρα μέχρι 150 μέτρων και τέμνουν οριζόντια τα περιβάλλοντα πετρώματα. Γενικά ως '''φλέβα''' ονομάζεται κάθε ακανόνιστη διείσδυση.
Όταν το μάγμα φθάσει στην επιφάνεια δημιουργεί τη [[λάβα]], τα δε πετρώματα που σχηματίζονται απ΄ αυτή χαρακτηρίζονται '''ηφαιστειακά εκρηξιγενή πετρώματα''' ή [[ηφαιστειογενή πετρώματα]]. Υπάρχουν οροπέδια τέτοιας λάβας όπως του [[Όρεγκον]] στις [[ΗΠΑ]] και του [[Ντεκκάν]] στην [[Ινδία]] που καλύπτουν εκτάσεις χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Γραμμή 23:
Σημειώνεται πως η λάβα από ένα κρατήρα μπορεί να συσσωρευτεί κατά στρώματα (Pillow-lava)<ref>Διεθνής όρος</ref> δημιουργώντας έτσι "[[γεωλογική ασπίδα|γεωλογικές ασπίδες]]", όπως εκείνη των νήσων [[Χαβάη]]
* Η λάβα μπορεί να δώσει γένεση σε πετρώματα ανοιχτόχρωμα ή σκούρα, υαλώδη ή μικροκρυσταλλικά, συνεκτικά ή εύθρυπτα.
== Σημειώσεις ==
<references />
Γραμμή 33:
[[Κατηγορία:Χημεία]]
[[ar:صخر ناري]]
[[be:Магматычныя горныя пароды]]
[[bg:Магмени скали]]
[[bs:Magmatske stijene]]
[[ca:Roques ígnies]]
[[cs:Magmatická hornina]]
[[cy:Craig igneaidd]]
[[de:Magmatisches Gestein]]
[[et:Tardkivim]]▼
[[en:Igneous rock]]
[[es:Roca magmática]]▼
[[eo:Magmaj petroj]]
▲[[et:Tardkivim]]
[[eu:Arroka igneo]]
[[fa:سنگ آذرین]]
[[fi:Magmakivi]]
[[fr:Roche magmatique]]
[[gl:Rocha magmática]]
[[
[[hr:Magmatske stijene]]
[[hu:Magmás kőzetek]]▼
[[id:Batuan beku]]
[[is:Storkuberg]]
[[it:Roccia magmatica]]
▲[[hu:Magmás kőzetek]]
[[nl:Stollingsgesteente]]▼
[[no:Magmatisk bergart]]▼
[[ja:火成岩]]
[[jbo:dujro'i]]
[[ug:لاۋىدىن تۈزۈلگەن]]▼
[[kk:Магмалық тау жыныстары]]
[[ko:화성암]]
[[lt:Magminė uoliena]]
[[mk:Магматска карпа]]
[[ml:ആഗ്നേയ ശില]]
[[mn:Магмын чулуулаг]]
[[ms:Batuan igneus]]
[[nds:Magmatit]]
▲[[nl:Stollingsgesteente]]
▲[[no:Magmatisk bergart]]
[[pl:Skały magmowe]]
[[pt:Rocha ígnea]]
[[ru:Магматические горные породы]]
[[sh:Magmatske stene]]
[[simple:Igneous rock]]
[[sk:Vyvretá hornina]]
[[sl:
[[sr:Магматске стене]]
[[
[[sv:Magmatisk bergart]]
[[ta:தீப்பாறை]]
[[th:หินอัคนี]]
[[tr:Magmatik kayaçlar]]
▲[[ug:لاۋىدىن تۈزۈلگەن]]
[[uk:Магматичні гірські породи]]
[[vi:Đá mácma]]
[[zh:岩浆岩]]
|