Σκάλες Ποτέμκιν: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Οι Σκάλες Ποτέμκιν, με τα 200 αρχικά σκαλοπάτια, σχεδιάστηκαν το [[1825]] από τους αρχιτέκτονες Φ. Κ. Μπόφο (F. K. Boffo) και Αβραάμ Ιβάνοβιτς Μέλνικοφ (Avraam Ivanovitch Melnikov, 1784 - 1854) από την [[Αγία Πετρούπολη]]. Κατασκευάστηκαν μεταξύ [[1837]] και [[1841]]. Οι σκάλες έχουν ύψος 27 μέτρων, ενώ το κεφαλόσκαλο στην κορυφή τους είναι 12.5 μέτρα και το χαμηλότερο σκαλί στη βάση της σκάλας είναι 21.7 μέτρα. Μία διάβρωση του εδάφους κατέστρεψε τα σκαλοπάτια το [[1933]]. Με τη διαβρωτική επέκταση του λιμανιού, οκτώ σκαλιά χάθηκαν κάτω από την άμμο, μειώνοντας έτσι τον αριθμό τους στα σημερινά 192 σκαλιά. ▼

Στα σοβιετικά[[Σοβιετική ταΈνωση|σοβιετικά χρόνια]], το [[1955]], οι Σκάλες Πριμόρσκι, όπως αρχικά ονομάζονταν, μετονομάστηκαν σε Σκάλες Ποτέμκιν, για τον εορτασμό της 50ης επετείου από την [[εξέγερση του Θωρηκτού Ποτέμκιν]]. Μετά την ανεξαρτησία όμως της Ουκρανίας, οι Σκάλες Ποτέμκιν ξαναπήραν και πάλι το αρχικό τους όνομα Σκάλες Πριμόρσκι, αν και χρησιμοποιείται ευρύτατα και σήμερα το όνομα Σκάλες Ποτέμκιν. ▼

Το θρυλικό [[θωρηκτό]] του ρωσικού στόλου της [[Μαύρη Θάλασσα|Μαύρης Θάλασσας]] Ποτέμκιν Ταβριτσέσκυ (Potemkin Tavrichesky) ήταν αγκυροβολημένο έξω από την Οδησσό, όταν το πλήρωμά του στασίασε κατά την πρώτη αποτυχημένη επανάσταση του [[1905]] εναντίον του τσαρικού καθεστώτος, με αφορμή τις περιορισμένες μερίδες φαγητού και τα σάπια τρόφιμα. Οι ναύτες καταλαμβάνουν το σκάφος, πετούν στη θάλασσα τους αξιωματικούς και κατευθύνονται στην Οδησσό. Στις [[14 Ιουνίου]] [[1905]] υψώνουν κόκκινη σημαία και ξεσηκώνουν το λαό σε εξέγερση εναντίον του Τσάρου.▼

Οι κάτοικοι της Οδησσού κατέβηκαν τρέχοντας τα σκαλοπάτια για να υποστηρίξουν τους ναύτες, αλλά πυροβολούνται ανελέητα από τους [[Κοζάκοι|Κοζάκους]] και την τσαρική αστυνομία. Η εξέγερση καταπνίγεται στο αίμα και τα σκαλιά της Οδησσού βάφονται κόκκινα.▼

Η ανταρσία στο θωρηκτό του ρωσικού ναυτικού Ποτέμκιν το 1905 και η ανηλεής καταστολή της από τα στρατεύματα του τσάρου, εκτός από την ιστορία, πέρασε και στη λογοτεχνία. Ο συγγραφέας [[Νίκος Θέμελης]] περιγράφει με έξοχη ζωντάνια τα γεγονότα στο εκτενές μυθιστόρημά του "''«Η ανατροπή"»''.▼

Τα 192 σκαλοπάτια της Οδησσού έγιναν διάσημα από το Ρώσο σκηνοθέτη [[Σεργκέι ΑϊζεστάινΑϊζενστάιν]] (Sergey Eisenstein, 1898 - 1948), ο οποίος γύρισε σ' αυτά τις σκηνές της σφαγής για το ιστορικό έπος του "''«Θωρηκτό Ποτέμκιν"»'' ([[1925]]). Θέμα της ασπρόμαυρης επικής ταινίας του [[Βωβός κινηματογράφος|βωβού κινηματογράφου]] αποτελεί η ναυτική ανταρσία που ξέσπασε στο πολεμικό πλοίο του ρωσικού στόλου Ποτέμκιν τον Ιούνιο του 1905. ▼

Μια από τις πιο δραματικές σκηνές της ταινίας είναι αυτή στην οποία το παιδικό καροτσάκι με το μωρό κατρακυλάει στα 192 σκαλοπάτια. Ανάλογη σκηνή υπάρχει και στην ταινία "«Οι Αδιάφθοροι"» ([[1987]]) του [[Μπράιαν ντε Πάλμα]]. ▼

Η ταινία του Αϊζεστάιν θεωρήθηκε στις χώρες της [[Ευρώπη|Ευρώπης]] ιδιαίτερα προκλητική και απαγορεύτηκε. Με την απειλή της γενικής απεργίας του [[1926]] στην [[Αγγλία]], ένα χρόνο μετά την ταινία του Ρώσου σκηνοθέτη, οι βρετανικές αρχές αποφάσισαν να μην εξωθήσουν τους εργάτες σε εξέγερση και απαγόρευσαν την προβολή της ταινίας. Μέχρι το [[1954]], το "''«Θωρηκτό Ποτέμκιν"»'' δεν είχε προβληθεί στην Αγγλία και την Ευρώπη.▼

{{commons|Odessa#Potemkin Stairs}}▼