Ρεπανίδι Λήμνου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το '''Ρεπανίδι''' είναι χωριό της [[Λήμνος|Λήμνου]] και ανήκει στο [[Δήμος Μούδρου|Δήμο Μούδρου]].

 

 

Το χωριό πρωτοαναφέρεται ως '''Ρεπανίδιον''' το 1285 σε απογραφικό πρακτικό που αφορά ιδιο-κτησίες της μονής "Πτέρις". Η '''Πτέρις''' ή το '''Πτέριν''' ήταν μονή της Λήμνου κοντά στα [[Τσιμάνδρια Λήμνου|Τσιμάνδρια]]. Μεταξύ άλλων κατείχε και "το ευκτήριον της Οδηγητρίας, το εις το Ρεπανίδιον, με τον τόπο του". Στο Ρεπανίδι κατοικούσαν κάποιοι από τους 28 συνολικά παροίκους που είχε σε όλη τη Λήμνο.

Ο Conze πηγαίνοντας προς το πηγάδι της λημνίας γης περπάτησε δίπλα από τις γούβες, πιθάρια που είναι σκαλισμένα στο βράχο (βίνα), στα οποία αφήνουν το μούστο να βράσει πριν τον μεταφέρουν σε βαρέλια. Επίσης, σχεδίασε ένα αρχαίο ταφικό αγγείο προερχόμενο από την Ηφαιστία, το οποίο κατείχε ένας καφετζής του χωριού, ο Αναγνώστης Παπασάββας. Αργότερα πουλήθηκε στο [[Λούβρο]]. Ως Drepanidi σημειώνεται και στο χάρτη του De Launay (1898) ενώ ο Fredrich (1904) το σημειώνει σωστά Repanidi. <br />

 

 

Οι παλιές αναφορές ως '''Ρεπανίδιον''' ή '''Ραπανίδι''' επαναλαμβάνονται από το 13ο ως το 16ο αιώνα και τις ξαναβρίσκουμε στα κοινοτικά έγγραφα του 19ου αιώνα με τις μορφές: Ρεπανίδιον, Ραπανίδι, Ροπανίδι, Ρεπανήδι ή Ρεπανίδη. Συνεπώς, η ονομασία του χωριού προήλθε μάλλον από το αγριόχορτο '''ραπανίδα''' ή '''ρεπανίδα''', δηλαδή πρόκειται για φυτωνύμιο.<br />

Κάποιες άλλες απόψεις που έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί (από το έρπω ή το δρεπάνι ή τις δρυς) δεν ευσταθούν. Οι παραλλαγμένες μορφές του τοπωνύμιου, που οδήγησαν σε παρετυμολογήσεις, οφεί-λονται στην αδυναμία των περιηγητών να αποδώσουν σωστά το όνομα που άκουγαν από την προφορική ομιλία των κατοίκων. Ο τύπος Drepanidi των Conze και De Launay προήλθε ενδεχομένως από την έναρθρη μορφή "στ’ Ρεπανίδ’" ενώ το Herpagni που σημειώνεται στο χάρτη του Choiseul-Gouffier προήλθε από τον αναγραμματισμό "Ερπανίδ’", που είναι γνωστός κι από άλλα χωριά: "Ορμανού -Ρωμανού" και "Ορσωπούλ - Ρωσοπούλι".<br />

 

 

Από το Ρεπανίδι καταγόταν ο [[Αθανάσιος Ρεπανιδιώτης, νεομάρτυρας|νεομάρτυρας Αθανάσιος]], ο οποίος είχε μια περιπετειώδη ζωή.<br />

Στα τέλη της τουρκοκρατίας λειτούργησε στο χωριό ταχυδρομικό γραφείο, του οποίου σώζεται σφραγίδα με ημερομηνία 16-9-12 και την ένδειξη REPANIDI (MOUDROS), μια και το χωριό ανήκε στο Δήμο Μούδρου. Οι Ρεπανιδιώτες έστελναν έναν αντιπρόσωπο στην παλλημνιακή επαρχιακή συνέλευση.

 

 

Ο ιερός ναός του '''Αγίου Γεωργίου''' υπήρχε το 1858 που έφτασε εκεί ο Conze, ο οποίος κατέφυγε στο εσωτερικό του για να προστατευτεί από τη μεγάλη ζέστη. Είναι τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική χωρίς εξωνάρθηκα και χωρίς καμπαναριό. Το 1928 χτίστηκε ακριβώς δίπλα ένας νέος ναός του Αγίου Γεωργίου, με αποτέλεσμα ο παλαιός να αφεθεί στην τύχη του και να διατηρήσει στην αρ-χική τους μορφή τα δομικά και αρχιτεκτονικά στοιχεία που είχαν οι ναοί της Λήμνου το 19ο αιώνα, όπως τη λιτή πρόσοψη, την επίστρωση με μαλτεζόπλακες, τα καφασωτά στο γυναικωνίτη, το εξαιρετικής τέχνης επιχρυσωμένο, ξυλόγλυπτο τέμπλο -τμήμα του οποίου είναι του 18ου αιώνα- καθώς και παλιές εικόνες, όπως μια του αγίου Χαραλάμπους του 17ου αιώνα, που φυλάσσεται στο Εκκλησιαστικό Μουσείο. Ο παπά-[[Αγγελής Μιχέλης]], ο οποίος υπηρέτησε ως δάσκαλος στο Ρεπανίδι στα 1900-04, γράφει για το ναό:<br />

Σήμερα ο παλιός ναός είναι κοιμητηριακός και αποτελεί αρχιτεκτονικό μνημείο του νησιού. Στην πλατεία του χωριού υπήρχε τρίπατο πέτρινο καμπαναριό, το οποίο εθεωρείτο το αρχαιότερο στη Λήμνο. Συνεπώς, πρέπει να είχε κτιστεί πριν από το 1900. Το 1968 κατέρρευσε από σεισμό. Ως κα-τασκευαστής του αναφέρεται ο λιθοξόος [[Κωνσταντής Αταλιώτης]] από τη [[Φισίνη Λήμνου|Φισίνη]].

 

 

Στα χρόνια του μεσοπολέμου το χωριό γνώρισε μια μικρή ανάπτυξη. Το 1928 απογράφηκαν 639 κάτοικοι και το 1931 χτίστηκε νέο σχολικό κτίριο με συνδρομή του Συλλόγου Ρεπανιδιωτών ΗΠΑ "Άγιος Γεώργιος", το οποίο ευεργέτησαν ποικιλοτρόπως οι '''Σάββας Παπαδόπουλος''' και '''Γεώργιος Χατζηαντωνίου'''. Λειτούργησε ως το 1990 περίπου, οπότε συγχωνεύτηκε με το σχολείο [[Κοντοπούλι Λήμνου|Κοντοπουλίου]]. Από το 2006 στο σχολικό κτίριο λειτουργεί '''Εργαστήριο Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης'''. <br />

Από το Ρεπανίδι κατάγεται ο νέος συγγραφέας '''Κώστας Ζαφειρίου''', του οποίου το βιβλίο "Παραμύθια για την Αιθάλεια και άλλες ιστορίες" (Πάτρα 2004) είναι εμπνευσμένο από τη Λήμνο.

 

 

* '''Τουρπτσόγλου-Στεφανίδου Βασιλική''', «Ταξιδιωτικά και γεωγραφικά κείμενα για τη νήσο Λήμνο (15ος-20ος αιώνας)», [[Θεσσαλονίκη]] 1986.

* '''Cdrom Επαρχείου Λήμνου''': "Λήμνος αγαπημένη".

* [[Θεόδωρος Μπελίτσος|Θ. Μπελίτσου]], Η Λήμνος και τα χωριά της, 1994.

 

{{Χωριά της Λήμνου}}