Λυστρόσαυρος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Αυτόματη αντικατάσταση προτύπου Πρότυπο:Μετάφραση EN με Πρότυπο:Ενσωμάτωση κειμένου; διακοσμητικές αλλαγές |
πληροφορίες και πλαίσιοα |
||
Γραμμή 1:
{{Ταξινομοπλαίσιο
| image = Lystrosaurus murrayi.jpg
| image_width = 280px
| image_caption = σκελετός του ''Lystrosaurus murrayi'', [[Muséum national d'histoire naturelle]], Παρίσι.
| fossil_range = [[Ύστερη Πέρμια περίοδος]]–[[Πρώιμη Τριασσική περίοδος]],<br/> {{Εύρος απολιθωμάτων|250|248}}
| regnum = [[Ζώα]] ''(Animalia)''
| phylum = [[Σπονδυλωτά]] ''(Chordata)''
| classis = [[Συναψίδια]] ''(Synapsida)''
| ordo = [[θηριοψιδωτά|Θηριοψιδωτά]] ''(Therapsida)''
| subordo = †[[Ανομοδόντια]] ''(Anomodontia)''
| infraordo = †[[Δικυνόδοντες]] ''(Dicynodontia)''
| familia = †[[Λυστροσαυρίδες]] ''(Lystrosauridae)''
| genus = [[εξαφάνιση|†]]'''''Λυστρόσαυρος'''''
| genus_authority = [[Edward Drinker Cope|Cope]], 1870
| subdivision_ranks = [[είδος (βιολογία)|Είδη]]
| subdivision =
* ''L. murrayi'' <small>([[Thomas Henry Huxley|Huxley]], 1859) ([[Type species|type]])</small>
* ''L. declivus'' <small>([[Ρίτσαρντ Όουεν|Owen]], 1860)</small>
* ''L. curvatus'' <small>(Owen, 1876)</small>
* ''L. mccaigi'' <small>[[Harry Seeley|Seeley]], 1898</small>
* ''L. georgi'' <small>Kalandadze, 1975</small>
}}
Ο '''''Λυστρόσαυρος''''' είναι [[γένος (βιολογία)|γένος]] [[δικυνόδοντας|δικυνόδοντου]] [[θηριαψιδωτό|θηριαψιδωτού]] που έζησε στο της [[Πέρμια περίοδος|Πέρμιας]] και [[Τριασική περίοδος|Τριασσικής περιόδου]] πρiν 250 εκατομμύρια χρόνια, στις περιοχές που σήμερα είναι η [[Ανταρκτική]], η [[Ινδία]] και η [[Νότια Αφρική]]. Προς το παρόν αναγνωρίζονται μόνο τέσσερα έως έξι είδη.
==Περιγραφή==
Καθώς ήταν δικυνόδοντας, ο ''λυστρόσαυρος'' είχε δύο μόνο δόντια, ένα ζευγάρι κυνόδοντων που έμοιαζαν με [[χαυλιόδοντας|χαυλιόδοντες]], και είναι πιθανό το κερατόμορφο ράμφος του να τον βοηθούσε να κόβει τη βλάστηση. Ο λυστρόσαυρος ήταν ένα στιβαρό φυτοφάγο ζώο, με περίπου το μέγεθος του [[Χοίρος|χοίρου]]. Η δομή των ώμων του και οι αρθρώσεις των ποδιών δείχνουν ότι ο λυστρόσαυρος μετακινούνταν σε ημιόρθια στάση. Τα μπροστινά πόδια ήταν πιο δυνατά από τα πίσω και αυτό μπορεί να σημαίνει ότι το ζώο έσκαβε και ζούσε σε λαγούμια.▼
Ο ''Λυστρόσαυρος'' είναι ένας μετρίου μεγέθους [[δικυνόδοντας]] [[θηριαψιδωτό]], με μήκος περίπου ένα μέτρο και βάρος γύρω στα 100 κιλά.<ref>{{cite web| title=''Lystrosaurus''| url=http://dinosaurs.about.com/od/herbivorousdinosaurs/p/lystrosaurus.htm| accessdate=2008-08-07}}</ref> Αντίθετα με άλλα θηριαψιδωτά, οι δικυνόδοντες είχαν κοντά ρουθούνια και καθόλου δόντια με εξαίρεση τους άνω κυνόδοντές τους που μοιάζουν με χαυλιόδοντες. Οι δικυνόδοντες φαίνεται ότι είχαν κερατόμορφα ρύγχη σαν αυτά των χελώνων, για να κόβουν κομμάτια βλάστησης τα οποία έπειτα αλέθονταν στον κερατόμορφο δευτερεύοντα ουρανίσκο όταν το στόμα έκλεινε. Η άρθρωση του σαγονιού ήταν αδύναμη και κινούνταν μπρος πίσω κατά τη διάρκεια του τεμαχισμού της τροφής, αντίθετα από τις πιο συνηθισμένες κινήσεις προς τα πλάγια ή πάνω και κάτω.
▲Καθώς ήταν δικυνόδοντας, ο ''λυστρόσαυρος'' είχε δύο μόνο δόντια, ένα ζευγάρι κυνόδοντων που έμοιαζαν με [[χαυλιόδοντας|χαυλιόδοντες]], και είναι πιθανό το κερατόμορφο ράμφος του να τον βοηθούσε να κόβει τη βλάστηση.
==Παλαιοικολογία==
===Κυριαρχία στο πρώιμο Τριασσικό===
Ο ''Λυστρόσαυρος'' είναι αξιοπρόσεκτος για την κυριαρχία του στην νότια [[Παγγαία]] κατά τη διάρκεια του πρώιμου [[Τριασική περίοδος|Τριασσικού]] για εκατομμύρια χρόνια. Τουλάχιστον ένα άγνωστο είδος του γένους επέζησε μετά τη μαζική εξαφάνιση Πέρμιας-Τριασσικής περιόδου και, εξαιτίας της απουσίας σαρκοφάγων και φυτοφάγων ανταγωνιστών, άκμασε και εξελίχθηκε ακτινωτά σε ένα αριθμών ειδών μέσα στο γένος,<ref name="Benton2006WhenLifeNearlyDied">{{cite book| author=[[Michael J. Benton]]|title=When Life Nearly Died. The Greatest Mass Extinction of All Time|year=2006| isbn=050028573X| publisher=Thames & Hudson| location=London}}</ref> γίνοντας η πιο κοινή ομάδα φυτοφάγων κατά τη διάρκεια του πρώιμου Τριασσικού: για κάποιο χρονικό διάστημα το 95% των χερσαίων φυτοφάγων ήταν λυστρόσαυροι.<ref name="Benton2006WhenLifeNearlyDied" /><ref name=consolation>[http://www.orionmagazine.org/index.php/articles/article/268/ The Consolations of Extinction: includes section on Lystrosaurus and end-Permian extinction]</ref> Αυτή είναι η μόνη χρονική περίοδος που ένα μόνο είδος ή γένος χερσαίου ζώου κυριάρχησε σε τέτοιο βαθμό.<ref>BBC: Life Before Dinosaurs</ref>
Πολλές θεωρίες υπάρχουν για να εξηγήσουν γιατί ο Λυστρόσαυρος επέζησε το συμβάν εξαφάνισης στο τέλος της Πέρμιας περιόδου <ref name="Erwin1993">
{{cite book|author=Erwin DH|year=1993|title=The great Paleozoic crisis; Life and death in the Permian|publisher=Columbia University Press|isbn=0231074670}}
</ref> και γιατί κυριάρχησε στην πανίδα του πρώιμου Τριασσικού σε τέτοιο βαθμό:
* Τα πιο ειδικευμένα και μεγάλα ζώα ήταν σε μεγαλύτερο κίνδυνο στις μαζικές εξαφανίσεις: αυτό μπορεί να εξηγεί γιατί ο ανειδίκευτος ''L. curvatus'' επέζησε ενώ ο μεγαλύτερος και πιο ειδικευμένος ''L. maccaigi'' εξαφανίστηκε μαζί με όλα τα άλλα μεγάλα φυτοφάγα και σαρκοφάγα. <ref name="BothaSmith2007LystrosaurusSpeciesComposition" /> Αν και ο Λυστρόσαυρος φαίνεται να είχε προσαρμοστεί να τρώει φυτά σαν το [[Δικροίδιο]], τα οποία κυριαρχούσαν στο πρώιμο Τριασσικό, το μεγαλύτερο είδος ''L. maccaigi'' μπορεί να έπρεπε να βασιζόταν για τροφή στα μεγαλύτερα μέλη της χλωρίδα [[Γλωσσόπτερις]], η οποία δεν επιβίωσε στο τέλος της μαζικής εξαφάνισης. <ref name="BothaSmith2007LystrosaurusSpeciesComposition" />
* Μόνο το μήκους 1,5 μέτρων [[θηροκεφάλια|θηροκεφάλιο]] [[Μοσχόρινος]] και ο μεγάλος αρχοσαυρόμορφος [[Προτερόσουχος]] φαίνονται αρκετά μεγάλοι για να τρέφονται με τους τριασσικούς λυστρόσαυρους, και αυτή η έλλειψη θηρευτών μπορεί να ήταν υπεύθυνη για την πληθυσμιακή έκρηξη των λυστρόσαυρων στο πρώιμο Τριασσικό.<ref name="BothaSmith2007LystrosaurusSpeciesComposition">{{cite journal| author=Botha, J., and Smith, R.M.H.| year=2007| title=Lystrosaurus species composition across the Permo–Triassic boundary in the Karoo Basin of South Africa| journal=Lethaia| volume=40| pages=125–137| url=http://www3.interscience.wiley.com/journal/117996985/abstract?CRETRY=1&SRETRY=0| doi=10.1111/j.1502-3931.2007.00011.x}} Full version online at {{cite web| url=http://www.nasmus.co.za/PALAEO/jbotha/pdfs/Botha%20and%20Smith%202007.pdf|format=PDF| title=''Lystrosaurus'' species composition across the Permo–Triassic boundary in the Karoo Basin of South Africa| accessdate=2008-07-02}}</ref>
* Ίσως η επιβίωση του λυστρόσαυρου να ήταν απλά θέμα τύχης. <ref name="Benton2006WhenLifeNearlyDied" />
==Παραπομπές==
{{reflist}}
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
| |||