Τριάκοντα Τύραννοι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Τον τρόπο αυτό διακυβέρνησης επέβαλε στους Αθηναίους ο [[Αρχαία Σπάρτη|Σπαρτιάτης]] στρατηγός [[Λύσανδρος]] μετά την παράδοση της πόλης, την οποία διαπραγματεύτηκε ένας από τους μελλοντικούς τυράννους, ο [[Θηραμένης]]. Η [[Εκκλησία του Δήμου]] προέβαλε αντίσταση, ωστόσο με τη βοήθεια μιας σπαρτιατικής φρουράς που εγκαταστάθηκε στην πόλη οι Τριάκοντα, με τον [[Κριτίας|Κριτία]] επικεφαλής, εγκαθίδρυσαν ένα καθεστώς τρόμου, το οποίο διατήρησε στο ακέραιο τα πολιτικά δικαιώματα μοναχά 3.000 ατόμων, μέλη της δικής τους παράταξης. Οι αντίπαλοί τους μπορούσαν να βρουν ξαφνικά το θάνατο χωρίς να προηγηθεί δίκη. Εκείνοι που αντιστάθηκαν στην εξέλιξη αυτή των πραγμάτων εξοντώθηκαν χωρίς οίκτο, ανάμεσά τους κι ο ίδιος ο Θηραμένης που εξαναγκάστηκε να πιει [[κώνειο]]. Τον Ιανουάριο του [[403 π.Χ.]], μετά από επτά ή οκτώ μήνες στην εξουσία, οι Τριάκοντα εκδιώχθηκαν από το [[Θρασύβουλος|Θρασύβουλο]] προς μεγάλη ανακούφιση των κατοίκων.

 

 

Μετά την ταπεινωτική ήττα των Αθηνών στον Πελοποννησιακό Πόλεμο, οι Σπαρτιάτες συναινούν στη σύναψη ειρήνης με τους Αθηναίους «με τον όρο να εφαρμόσουν το πολίτευμα των προγόνων τους.<ref>[[Αριστοτέλης]], ''«Αθηναίων Πολιτεία»'', XXXIV, 3.</ref> Η πόλη διαιρέθηκε στις εταιρίες των ολιγαρχικών και των δημοκρατικών. Ο Λύσανδρος, ο Λακεδαιμόνιος νικητής του πολέμου, υποστήριξε τη μερίδα των ολιγαρχικών, όπως διέπραξε σε όλες τις κατακτημένες περιοχές.

 

Οι Τριάκοντα μείωσαν τον αριθμό των ατόμων που κατείχαν πλήρη πολιτικά δικαιώματα στους 3.000 και διόρισαν οι ίδιοι τα μέλη της [[Βουλή των 500|Βουλής των 500]], η οποία είχε νομοθετικές αρμοδιότητες. Κατάργησαν τους νόμους του [[Εφιάλτης ο Αθηναίος|Εφιάλτη]] και του [[Αρχίστρατος|Αρχίστρατου]], ακόμη και ορισμένους από εκείνους του [[Σόλων|Σόλωνα]]. Επιπλέον, οργάνωσαν τη δίωξη δημαγωγών και συκοφάντων. Ο [[Αριστοτέλης]] ερμηνεύει την κίνηση αυτή σαν μια προσπάθεια να γίνουν αρεστοί στους πολίτες, επειδή δήθεν αγωνίζονταν για το καλό της πόλης. <ref>[[Αριστοτέλης]], ''«Αθηναίων Πολιτεία»'', XXXV, 3.</ref>

 

{| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 2em; font-size: 95%; background:#FFFAF0; width:25em; max-width: 42%; font-family: Palatino Linotype;" cellspacing="5"

| style="text-align: left;" |

| style="text-align: left;" | [[Ξενοφών]], ''«Ελληνικά»'', II, 3, 16.

|}

Ωστόσο, πολύ σύντομα, η διακυβέρνηση των Τριάκοντα εξελίχτηκε σε [[τυραννία]]. Δημιούργησαν μια σωματοφυλακή 300 ανθρώπων, οι οποίοι κουβαλούσαν [[Μαστίγιο|μαστίγια]], και χειρίστηκαν τη φρουρά που άφησαν οι Σπαρτιάτες. Επίσης ίδρυσαν ένα νέο σώμα δέκα ατόμων για να κυβερνήσουν τον [[Πειραιάς|Πειραιά]], παραδοσιακό προπύργιο των δημοκρατικών.

 

Ο Αριστοτέλης, ο [[Ισοκράτης]] και ο [[Αισχίνης]] υπολογίζουν τον αριθμό των θυμάτων στα 1.500 άτομα (αν και δε γνωρίζουμε αν ο αριθμός αντιπροσωπεύει το σύνολο των θυμάτων, πολιτών και μετοίκων), τεράστιος αριθμός για έναν πληθυσμό 40.000 ανδρών με πολιτικά δικαιώματα (και κάπου ισάριθμων μετοίκων). Σύμφωνα με τον [[Πλάτων|Πλάτωνα]] και τον [[Ξενοφών|Ξενοφώντα]], ο [[Σωκράτης]], ο οποίος γνώριζε προσωπικά ορισμένους από τους Τριάκοντα (και μάλιστα τον ίδιο τον Κριτία) και που ίσως δεν ήταν κι εντελώς αντίθετος με την προοπτική μιας τέτοιας ''«ολιγαρχικής επανάστασης»'', αρνήθηκε πεισματικά να συμμετάσχει στις πράξεις τους.

 

Οι εξόριστοι δημοκρατικοί, καθοδηγούμενοι από το [[Θρασύβουλος|Θρασύβουλο]], εγκατέλειψαν τη [[Θήβα]] και κυρίευσαν το οχυρό της [[Φυλή Αττικής|Φυλής]], στα νότια της [[Πάρνηθα|Πάρνηθας]]. Από εκεί, επιτέθηκαν και κατέλαβαν τα λιμάνια του Πειραιά και της [[Μουνιχία|Μουνιχίας]] (το δεύτερο φιλοξενούσε τα πολεμικά πλοία). Ο Κριτίας και ο [[Χαρμίδης]], ένας από τους δέκα ηγεμόνες του Πειραιά, έχασαν τη ζωή τους στη μάχη αυτή. Οι 3.000 εξέλεξαν μια νέα δεκαδα αρχόντων, οι οποίοι ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις με τους δημοκρατικούς.

 

Επίσης η συμφωνία περιελάμβανε γενική [[αμνηστία]], ενώ απαγόρευσε στον οποιοδήποτε να μεμφθεί το παρελθόν με την [[Θανατική ποινή|ποινή του θανάτου]].

 

 

 

{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: white; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"

 

== Δείτε επίσης ==

* [[Κριτίας]]

* [[Θηραμένης]]

* [[Αθηναϊκή δημοκρατία]]

 

{{παραπομπές|2}}

 

* [[Αριστοτέλης]], ''«Πολιτεία»''

* [[Ξενοφών]], ''«Ελληνικά» II'', [http://remacle.org/bloodwolf/historiens/xenophon/hellen2gr.htm Κείμενο], με διαθέσιμη παράλληλη μετάφραση στα γαλλικά.

* Nicole Loraux, «La Cité divisée : L'oubli dans la mémoire d'Athènes», Payot, coll. «Petite bibliothèque», 2005 (ISBN 2-228-89961-5)

 

{{Ενσωμάτωση κειμένου|fr|Les Trente}}