Γρύλλος Ηλείας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η τοπική παράδοση θέλει έναν από τους δύο γιους του Ξενοφώντα, τον Γρύλλο, να σκοτώνεται από αγριογούρουνο ή κάποιο άλλο άγριο ζώο στο δάσος που κάλυπτε τότε το χωριό. Ο Παυσανίας όμως αναφέρει ότι ο Γρύλλος σκοτώθηκε στη [[Μάχη της Μαντινείας (362 π.Χ.)]] αφού προηγουμένως είχε σκοτώσει τον [[Επαμεινώνδας|Επαμεινώνδα]] <ref>[[s:Ελλάδος περιήγησις/Αρκαδικά|Βικιθήκη Παυσανία Ελλάδος περιήγησις/Αρκαδικά]] ΙΧ.9: Μαντινεῦσι δὲ ἐν τῇ ἀγορᾷ γυναικός τε εἰκὼν χαλκῆ--[καὶ] Μαντινεῖς καλοῦσι Διομένειαν Ἀρκάδος --καὶ ἡρῷόν ἐστι Ποδάρου: φασὶ δὲ ἀποθανεῖν αὐτὸν ἐν τῇ πρὸς Ἐπαμινώνδαν καὶ Θηβαίους μάχῃ. γενεαῖς δὲ τρισὶν ἐμοῦ πρότερον μετέθεσαν τοῦ τάφου τὸ ἐπίγραμμα ἐς ἄνδρα ἀπόγονον μὲν ἐκείνου Ποδάρου καὶ ὁμώνυμον, γεγονότα δὲ καθ' ἡλικίαν ὡς πολιτείας ἤδη Ῥωμαίων μετειληφέναι. [10] Ποδάρην δὲ ἐπ' ἐμοῦ τὸν ἀρχαῖον ἐτίμων οἱ Μαντινεῖς, λέγοντες ὡς ἄριστος μὲν καὶ αὐτῶν καὶ τῶν συμμάχων γένοιτο ἐν τῇ μάχῃ Γρύλος ὁ Ξενοφῶντος, ἐπὶ δὲ τῷ Γρύλῳ Κηφισόδωρος Μαραθώνιος, οὗτος δὲ τηνικαῦτα Ἀθηναίοις ἐτύγχανεν ἱππαρχῶν: τρίτα δὲ ἀνδραγαθίας Ποδάρῃ νέμουσιν.... ΧΙ.6 ὁ δὲ Ἀθηναίων ἔχει λόγος-- ὁμολογοῦσι δὲ αὐτῷ καὶ Θηβαῖοι--τρωθῆναι τὸν Ἐπαμινώνδαν ὑπὸ Γρύλου: παραπλήσια δέ σφισίν ἐστι καὶ τὰ ἐν τῇ γραφῇ τὸ ἔργον ἐχούσῃ τὸ ἐν Μαντινείᾳ. φαίνονται δὲ οἱ Μαντινεῖς Γρύλον μὲν δημοσίᾳ τε θάψαντες καὶ ἔνθα ἔπεσεν ἀναθέντες εἰκόνα ἐπὶ στήλης ὡς ἀνδρὸς ἀρίστου τῶν συμμάχων: Μαχαιρίωνα δὲ λόγῳ μὲν καὶ αὐτοὶ οἱ Λακεδαιμόνιοι λέγουσιν, ἔργῳ δὲ οὔτε ἐν Σπάρτῃ Μαχαιρίων ἐστὶν οὐδείς, οὐ μὴν οὐδὲ παρὰ Μαντινεῦσιν, ὅτῳ γεγόνασιν ὡς ἀνδρὶ ἀγαθῷ τιμαί. </ref>. Είτε έτσι όμως είτε αλλιώς γεγονός είναι ότι το όνομα που κοσμεί σήμερα το χωριό είναι το μοναδικό που συνδέει τον Ξενοφώντα με την περιοχή, αν εξαιρέσουμε φυσικά την ονομασία διαφόρων συλλόγων του ευρύτερου Δήμου Σκιλλούντος.

 

 

Παρ’ όλα αυτά η ονομασία Γρύλλος είναι αυτή που έχει πλέον κατακυρωθεί όταν άλλαξε από Μούντριζα σε Γρύλλο στη προσπάθεια της Πολιτείας, στις αρχές του περασμένου αιώνα (1927), να αλλάξει τα ξενικά ονόματα με Ελληνικά. Η λέξη «Μούντριζα» είναι το υποκοριστικό της λέξης «Μουντρά» που σημαίνει βρύση. Η ονομασία αυτή ανάγεται στην περίοδο πριν από το 1200 μ. Χ., αφού ακόμη και στο «[[Χρονικόν του Μορέως]]» αναφέρονται τα εξής για ορισμένα γεγονότα που συνέβησαν στην περιοχή: «Οι Τούρκοι γαρ απέσωσαν κι επιάσασιν κατούνες, όπου το λέγουσιν Μουντράν, έχει πανώραιαν βρύσιν».

 

Στις διάφορες αναφορές για τον Γρύλλο περιλαμβάνονται κι εκείνες του [[Στέφανος Δραγούμης|Στέφανου Δραγούμη]] για την Μούντριζα: «αλλά την τοιαύτην προς χαρακτηρισμόν της κώμης κριθείσαν ιδίας μνήμης αξίαν βρύσιν αναγκαζόμεθα να αναγνωρίσωμεν, ότι έχει ή πολύ υπεράνω της Κοπανίτσης και παρά τα Κρέστενα ή την Κρέστεναν κειμένη μεγάλη κώμη Μούνδριζα του Ολυμπιακού Δήμου Σκιλλούντος, παρ’ ην φερομένην εν τω Χ.Γ.Ε. υπό το όνομα Mundritsa εύρηται κατ’ εξαίρεσιν αναγεγραμμένη η χαρακτηρηστική βρύσις». Με τον καιρό η βρύση έγινε βρυσούλα και η Μουντρά έγινε Μούντριζα, και το χωριό είναι γνωστό πλέον ως Γρύλλος.

 

== Παραπομπές ==

{{παραπομπές}}

 

== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==

* [http://www.visitilia.gr/el/action-mun/l-skillountos.html Δήμος Σκυλούντος στον ιστότοπο της Νομαρχίας Ηλείας]

* [http://1tee-kresten.ilei.sch.gr/facilities.php 1ο ΤΕΕ Κρεστένων]