Τύλισος Ηρακλείου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Αναίρεση έκδοσης 2196452 από τον 79.131.246.191 (Συζήτηση χρήστη:79.131.246.191) |
||
Γραμμή 1:
{{coord|35|17|45|N|25|0|57|E|type:city_scale:500000_region:gr|display=title}}
{{Πρότυπο:Πόλη 1
|Πόλη=Τύλισ(σ)ος
|Πρώην ονομασία=
|Χάρτης=
|Χώρα=[[Ελλάδα]]
|Γεωγραφικό Διαμέρισμα=[[Κρήτη]]
|Περιφέρεια=[[Περιφέρεια Κρήτης|Κρήτη]]
|Νομός=[[Νομός Ηρακλείου|Ηρακλείου]]
|Επαρχία= Μαλεβιζίου
|Δήμος=[[Δήμος Τυλίσου|Τυλίσου]]
|Αριθμός Δημοτικών Διαμερισμάτων=10
|Έκταση δήμου=
|Πληθυσμός δήμου=3.491
|Πυκνότητα πληθυσμού δήμου=
|Πληθυσμός πόλης= 1.085
|Υψόμετρο=200
|Ταχυδρομικός κωδικός=70500
|Τηλεφωνικός κωδικός=2810-8
|Άλλες ονομασίες:
|Ιστοσελίδα=http://www.tylisos.gr/
}}
Η '''Τύλισ(σ)ος''' είναι μεγάλος οικισμός και ομώνυμο Δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Τυλίσου του νομού Ηρακλείου στην [[επαρχία Μαλεβιζίου]]. Μάλιστα αποτελεί και την έδρα του Δήμου αυτού. Η θέση του είναι στις ανατολικές υπώρειες του Ψηλορείτη, μέσα σε μικρή πεδιάδα, που είναι κατάφυτη από αμπέλια και ελαιώνες. Κατά την απογραφή του [[2001]] βρέθηκε να έχει 1.085 κατοίκους, που ασχολούνται κυρίως με την ελαιοκαλλιέργεια και την αμπελοκαλλιέργεια. Παράγονται [[λάδι]] , [[κρασί]], [[σταφίδα]], [[εσπεριδοειδή]] και [[χαρούπι|χαρούπια]]. Υδρεύεται από τις πηγές Λούτρα και Αγίου Μάμα. Στην Τύλισο βρίσκονται οι εκκλησίες του Αγίου Νικολάου, ο οποίος είναι και πολιούχος, του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, του Αγίου Αντωνίου, της Κοίμησης της Θεοτόκου με ίχνη τοιχογραφιών και της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Εξάλλου, υπάρχουν και τα εξωκλήσια, όπως του Αγίου Μάμα, της Παναγίας Κεράς, της Παναγίας της Λούτρας, του Αγίου Αντωνίου και του Αγίου Γεωργίου.
== Υποδομή ==
Στον οικισμό λειτουργούν μεταξύ άλλων περιφερειακό ιατρείο, που εξυπηρετεί και το Δημοτικό Διαμέρισμα [[Μονή Ηρακλείου|Μονής]], φαρμακείο, ΚΕΠ, Δημοτικό Σχολείο, νηπιαγωγείο, Γυμνάσιο, Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας, αστυνομικός σταθμός, ταχυδρομείο, ΟΤΕ, αγροτικός συνεταιρισμός . Έχει ιδρυθεί ΚΑΠΗ. Πολιτιστικά δραστηριοποιούνται ο Επιμορφωτικός Σύλλογος Τυλίσου, καθώς επίσης και ο Σύλλογος Γυναικών, με το όνομα "Δίκτυννα". Από αθλητική άποψη, ο Αθλητικός Όμιλος Τυλίσου αγωνίζεται στο ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα στη Β΄ερασιτεχνική κατηγορία της [[Ε.Π.Σ. Ηρακλείου]]. Στην Τύλισο υπάρχουν δύο γήπεδα ποδοσφαίρου, ανάμεσα στα οποία και ένα για "καλτσέτο" (5Χ5).
== Αξιοθέατα ==
Στο 11ο χιλιόμετρο της παλιάς εθνικής οδού Ηρακλείου-Ρεθύμνου βρίσκεται στα δεξιά της Τυλίσου ο ''Αρόλιθος'' ή Σερβύλλι, ένα παραδοσιακό χωριό <ref>[http://www.ert.gr/menoumellada/tourdetails.asp?id=1943 Ταξίδι στον Αρόλιθο], ''Μένουμε Ελλάδα'', ΕΡΤ</ref>. Εκεί ανάμεσα στα άλλα βρίσκονται ξενοδοχείο, ταβέρνες και μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης. Ο Αρόλιθος είναι τουριστικό συγκρότημα που αναπαριστά κρητικό παραδοσιακό χωριό.
== Ιστορικά στοιχεία ==
=== Αρχαιολογία ===
Το σημερινό χωριό διασώζει ακέραιο το προελληνικό όνομα της αρχαίας πόλης, στα ερείπια της οποίας έχει κτιστεί. Αξιοθέατο αποτελεί ο αρχαιολογικός χώρος της Τυλίσου. Η πόλη ανασκάφτηκε από τον [[Ιωσήφ Χατζηδάκης|Ιωσήφ Χατζηδάκη]], ιατρό και αρχαιολόγο, που υπήρξε από τους ιδρυτές της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας της Κρήτης και του Μουσείου του Ηρακλείου. Η ανακάλυψη της αρχαίας πόλης έγινε τυχαία, καθώς το [[1906]], ένας κάτοικος του χωριού, ενώ έσκαβε, βρήκε τέσσερεις μεγάλους λέβητες, τους οποίους τους έφερε για πούλημα στο [[Ηράκλειο]]. Σε εργαστήρι κάποιου χαλκουργού, η ομάδα του Χατζηδάκη τους είδε τυχαία και τους αγόρασε για το Μουσείο. Στη συνέχεια έλαβαν άδεια να ξεκινήσουν οι ανασκαφές και εκείνες άρχισαν το [[1912]] και διήρκεσαν τρία χρόνια. Το [[1940]] ο καθηγητής [[Νικόλαος Πλάτων]] έκανε εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης των μεγάρων της Τυλίσου, κάτι που συνεχίστηκε και στη δεκαετία του ' 50.
Στη διάρκεια εργασιών για τη στερέωση των διαδοχικών πλακόστρωτων δρόμων ανακαλύφθηκε νέα πλακόστρωτη αυλή. Αυτά χρονολογούνται από το 1400-1200 π.Χ. Κατά τις αρχαιολογικές ανασκαφές ανακαλύφθηκαν σημαντικότατα και σπάνια αρχαία ευρήματα, όπως τρεις πελώριοι χάλκινοι λέβητες, μοναδικοί στο [[Αιγαίο Πέλαγος]], ένα χάλκινο ειδώλιο, πινακίδες σε ανακτορική Α μινωική γραφή, πιθάρι με χαραγμένη επιγραφή στη [[Γραμμική Α]], ρυτό από [[οψιδιανός|οψιδιανό]], δεξαμενή νερού, τάφοι που ανήκουν στην τελευταία περίοδο ακμής (1400-1200 π.Χ.) , σφραγίδες και πήλινα αγγεία. Η αρχιτεκτονική των μεγάρων και οι τοιχογραφίες που βρέθηκαν στην αρχαία Τύλισο προσιδιάζουν τις αντίστοιχες της [[Κνωσός|Κνωσού]]. Οι δύο πόλεις συνδέονταν ιδιαίτερα την περίοδο 1450-1200 π.Χ., όπως φαίνεται από τα ευρήματα.
Η θέση της πόλης εντοπίστηκε <ref>[http://www.tylisos.gr/index.php?option=content&task=view&id=94 Η αρχαία Τύλισος], Πληροφορίες για τις ανασκαφές και τα ευρήματα, επίσημος ιστότοπος Δήμου Τυλίσου</ref>από δύο περιηγητές του περασμένου αιώνα, τον Πάσλεϊ και το Σπρατ. Ο πρώτος μάλιστα έγραψε ότι άκουσε από τους κατοίκους το όνομα της αρχαίας πόλης και αυτό του ήταν αρκετό για να καταλάβει ότι βρισκόταν στην αρχαία Τύλισο.
Αξίζει να σημειωθεί και η ύπαρξη ιχνών ιερού της μινωικής εποχής σε ένα δέντρο, στην κορυφή του όρους Πύργος. Το Ιερό ιδρύθηκε γύρω στο 2000 π.Χ. και βρέθηκε το [[1962]] από τον αρχαιολόγο [[Σπύρος Αλεξίου|Αλεξίου]]. Στο χώρο αυτό ανακαλύφθηκαν λατρευτικά σκεύη και ειδώλια από πηλό, τα οποία φυλάσσονται σήμερα στο [[Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου]].
== Βιβλιογραφία ==
*''Το Ηράκλειον και ο Νομός του'', Έκδοση Νομαρχίας Ηρακλείου.
| |||