Ατονικότητα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Skalk (συζήτηση | συνεισφορές)
Skalk (συζήτηση | συνεισφορές)
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 23:
 
===Σειραϊσμός===
Ο σειραϊσμός είναι ευρύτερη έννοια οργάνωσης της ατονικότητας που περιλαμβάνει τον [[Δωδεκαφθογγισμός|δωδεκαφθογγισμό]]. Η διαφορά του από τον δωδεκαφθογγισμό έγκειται στο ότι αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο η αρχική σειρά να μην αποτελείται από δώδεκα φθόγγους αλλά από λιγότερους. Επίσης μπορεί να αφορά τον καθορισμό εκ των προτέρων και άλλων παραμέτρων εκτός από το τονικό ύψος κάθε φθόγγου της σειράς, όπως για παράδειγμα η διάρκεια, η ένταση και το ηχόχρωμα. Κατά τα άλλα, η φιλοσοφία και οι τεχνικές είναι οι ίδιες με τον δωδεκαγθογγισμό. Μάλιστα οι περισσότεροι συνθέτες που μαθήτευσαν με τον Σένμπεργκ δεν ακολούθησαν κατά γράμμα την δωδεκάφθογγη μέθοδο του δασκάλου τους, αλλά, όπως και ο ίδιος τους προέτρεπε, χρησιμοποίησαν τους κανόνες σε ένα γενικότερο σειραϊκό πλαίσιο ως υποδείξεις για μια οργάνωση της ατονικότητας, σύμφωνα με τις προσωπικές επιλογές του καθενός<ref>Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι και αυτό του [[Νίκος Σκαλκώτας|Νίκου Σκαλκώτα]], μαθητή του Σένμπεργκ, ο οποίος χρησιμοποίησε τον σειραϊσμό με έναν δικό του τρόπο, χρησιμοποιώντας αρκετά συχνά δεκάφθογγες και όχι δωδεκάφθογγες σειρές</ref>.
 
===Καθολικός σειραϊσμός και μετασειραϊσμός===
Ως εξέλιξη του σειραϊσμού στη δεκαετία του 1950 εμφανίστηκε ο «καθολικός σειραϊσμός». Το επίθετο «καθολικός» αναφέρεται στον έλεγχο όλων (ή όσο το δυνατόν περισσότερων) των μουσικών παραμέτρων κάθε νότας της αρχικής σειράς. Αριθμώντας κάθε νότα της αρχικής σειρά που επιλέγεισειράς, ο συνθέτης, επιλέγει ταυτόχρονα και άλλες μουσικές παραμέτρους, οι οποίοιοποίες θα ισχύουν για την συγκεκριμένη νότα κάθε φορά που θα εμφανίζεται στο κομμάτι. Τέτοιες παράμετροι μπορεί να είναι η διάρκεια, δυναμική, το ηχόχρωμα και η τεχνική εκτέλεσης (από ποιο όργανο δηλαδή θα παίζεται η νότα κάθε φορά που εμφανίζεται και με ποιο τρόπο) κ.ο.κ. Έτσι επιτυγχάνεται ένας ολοκληρωτικός έλεγχος των μελωδικών και ρυθμικών στοιχείων που απαρτίζουν μια σύνθεση από την αρχική της κιόλας μορφολογική ιδέα, που είναι η σειρά.
 
Πάνω στις ιδέες του σειραϊσμού και του καθολικού σειραϊσμού στηρίχτηκαν διάφοροι συνθέτες της δεκαετίας των δεκαετιών του 1950 και 1960, επηρεαζόμενοι κυρίως από την σειραϊκή αντιμετώπιση του [[Άντον Βέμπερν|Βέμπερν]], προχωρώντας σε έναν μουσικό «μετασειραϊσμό», στον οποίον ενσωμάτωναν καινούρια πρωτοποριακά στοιχεία από την ηλεκτρονική μουσική ή τη μουσική του τυχαίου (αλεατορισμός).
 
==Η παρακμή της ατονικότητας==