Πρώτος ελληνικός αποικισμός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η επικράτηση των Δωριέων στην Πελοπόννησο προκάλεσε νέες ανακατατάξεις και μετακινήσεις πληθυσμών. Οι Αχαιοί της Αργολίδας μετακινήθηκαν βορειότερα και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της μετέπειτα [[αρχαία Αχαΐα|Αχαΐας]]. Από την περιοχή εκτόπισαν τους [[Ίωνες]] οι οποίοι αργότερα διωκόμενοι και από την περιοχή της Κορινθίας μετακινηθήκαν ανατολικότερα. Αρχικά εγκαταστάθηκαν στην [[Εύβοια]] εκτοπίζοντας τους παλαιότερους κατοίκους της, τους [[Άβαντες]] και στην συνέχεια πέρασαν στο [[Αιγαίο]] και στα Μικρασιατικά παράλια. Οι Ίωνες τις [[Αττική]]ς κατάφεραν να αποκρούσουν την εισβολή των Δωριέων, γεγονός που μαρτυρά και η παράδοση του βασιλιά [[Κόδρος|Κόδρου]].

 

Την ίδια περίοδο που οι Δωριείς κινούνταν προς την Πελοπόννησο πραγματοποιήθηκαν και άλλες μετακινήσεις στον Ελλαδικό χώρο. Οι [[Θεσσαλοί]] με προερχόμενοι από την περιοχή της [[Θεσπρωτία]]ς μετακινήθηκαν στην περιοχή της Θεσσαλίας εκτοπίζοντας παλαιότερα αιολόφωνα φύλα που κατοικούσαν στην περιοχή.<ref>[[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Πολύμνια|Ιστορίαι (Ηροδότου)/Πολύμνια, παρ. 176 ]]ἐπεὶ Θεσσαλοὶ ἦλθον ἐκ Θεσπρωτῶν οἰκήσοντες γῆν τὴν Αἰολίδα τήν νῦν ἐκτέαται.</ref> Ανάμεσα στις φυλές που ζούσαν στην Θεσσαλία πριν την εγκατάσταση των Θεσσαλών ήταν και οι [[Βοιωτοί]] οι οποίοι μετακινήθηκαν νοτιότερα και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Βοιωτίας. Άλλοι πληθυσμοί της Θεσσαλίας και οι παλαιότεροι κάτοικοι της Βοιωτίας μετά την απώλεια των περιοχών τους κατέφυγαν στις περιοχές του Βορειοανατολικού Αιγαίου και εγκαταστάθηκαν αρχικά στην [[Λέσβος|Λέσβο]], την [[Τένεδος|Τένεδο]] και τις [[Εκατόννησοι|Εκατόννησους]] (Μοσχονήσια). Οι πληθυσμοί αυτοί ονομάστηκαν αργότερα Αιολείς από το όνομα ενός Θεσσαλικού φύλου που συμμετείχε στην μετανάστευση. Οι Αιολείς, τα επόμενα χρόνια αποίκισαν την απέναντι Μικρασιατική ακτή η οποία ονομάστηκε [[Αιολίδα]]. Ο [[Ηρόδοτος]] αναφέρει την ίδρυση δώδεκα πόλεων στο τμήμα αυτό της Μικρασιατικής ακτής. Αυτές ήταν οι οι: [[Αιγές Αιολίδας|Αιγές]], η [[Αιγειρόεσσα]], η [[Γράνεια]], η [[Κίλλα Αιολίδας|Κίλλα]], η [[Κύμη Αιολίδας|Κύμη]], η [[Λάρισα η Αιολίς]], η [[Μύρινα Αιολίδας|Μύρινα]], το [[Νέο Τείχος]], το [[Νότιο]], η [[Πιτάνη]], η [[Σμύρνη]] και η [[Τήμνος]]<ref>[[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Κλειώ|Ηροδότου Ιστορία, βιβλίο Ι]] αὗται μὲν αἱ Ἰάδες πόλιες εἰσί, αἵδε δὲ αἱ Αἰολίδες, Κύμη ἡ Φρικωνὶς καλεομένη, Λήρισαι, Νέον τεῖχος, Τῆμνος, Κίλλα, Νότιον, Αἰγιρόεσσα, Πιτάνη, Αἰγαῖαι, Μύρινα, Γρύνεια. αὗται ἕνδεκα Αἰολέων πόλιες αἱ ἀρχαῖαι· μία γὰρ σφέων παρελύθη Σμύρνη ὑπὸ Ἰώνων· ἦσαν γὰρ καὶ αὗται δυώδεκα αἱ ἐν τῆ ἠπείρῳ. 2 οὗτοι δὲ οἱ Αἰολέες χώρην μὲν ἔτυχον κτίσαντες ἀμείνω Ἰώνων, ὡρέων δὲ ἥκουσαν οὐκ ὁμοίως.</ref>. Τον 7ο αιώνα π.Χ. οι Αιολείς επεκτάθηκαν και στην περιοχή της [[Τρωάδα]]ς ιδρύοντας τις πόλεις [[Γάργαρα]] , [[Άσσος Αιολίδας|Άσσος]], [[Άνταδρος]], [[Κεβρή]], [[Σκήψις]], [[Νεάνδρεια]] και [[Πιτύεια]]. Στην Αιολική μετανάστευση συμμετείχαν και [[Αχαιοί]] της Πελοποννήσου που ακολούθησαν τους Αιολόφωνους. Η παράδοση αναφέρει τον [[Ορέστης|Ορέστη]] ως ηγέτη της μετανάστευσης των Αιολέων και η βασιλική οικογένεια των Πενθίλίδων της [[Μυτιλήνη]]ς υποστήριζε πως έλκυε την καταγωγή της από τον Ορέστη.

 

Οι [[Ίωνες]] πριν την κάθοδο των Δωριέων ζούσαν στην βόρεια Πελοπόννησο, στην [[Μεγαρίδα]] και στην [[Αττική]]. Μετά την απώλεια των περιοχών τους από τους Δωριείς και Αχαιούς της Αργολίδας, μετακινήθηκαν ανατολικότερα και εγκαταστάθηκαν αρχικά στην [[Εύβοια]] εκτοπίζοντας τους παλαιότερους της κατοίκους, τους [[Άβαντες]]. Στα μέσα του ενδέκατου αιώνα π.Χ αποίκησαν τις βόρειες Κυκλάδες και μαζί με Ίωνες της Αττικής αποίκησαν τα νησιά [[Σάμος]] και [[Χίος]] και το κεντρικό τμήμα των Μικρασιατικών παραλιών που ονομάστηκε τα επόμενα χρόνια [[Ιωνία]]. Οι Ίωνες ίδρυσαν δώδεκα πόλεις που διατήρησαν φυλετικούς δεσμούς και παρέμειναν ενωμένες σε έναν είδος κοινοπολιτείας, το [[κοινό των Ιώνων]]. Οι πόλεις του κοινού ήταν η [[Μίλητος]], η [[Μυούς]], η [[Πριήνη]], η [[Έφεσος]], η [[Κολοφώνα]], ή [[Λέβεδος]], η [[Τέως]], οι [[Κλαζομενές]], οι [[Ερυθρές Ιωνίας|Ερυθρές]] η [[Φώκαια]] και οι νησιωτικές πόλεις [[Χίος]] και [[Σάμος]].<ref>[[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Κλειώ|Βικιθήκη - Ηροδότου Ιστορία, βιβλίο 1.142 ]] Μίλητος μὲν αὐτέων πρώτη κέεται πόλις πρὸς μεσαμβρίην, μετὰ δὲ Μυοῦς τε καὶ Πριήνη. 4 αὗται μὲν ἐν τῇ Καρίῃ κατοίκηνται κατὰ ταὐτὰ διαλεγόμεναι σφίσι, αἵδε δὲ ἐν τῇ Λυδίῃ, Ἔφεσος Κολοφὼν Λέβεδος Τέως Κλαζομεναὶ Φώκαια· αὗται δὲ αἱ πόλιες τῇσι πρότερον λεχθείσῃσι ὁμολογέουσι κατὰ γλῶσσαν οὐδέν, σφισι δὲ ὁμοφωνέουσι. ἔτι δὲ τρεῖς ὑπόλοιποι Ἰάδες πόλιες, τῶν αἱ δύο μὲν νήσους οἰκέαται, Σάμον τε καὶ Χίον, ἡ δὲ μία ἐν τῇ ἠπείρῳ ἵδρυται, Ἐρυθραί. Χῖοι μέν νυν καὶ Ἐρυθραῖοι κατὰ τὠυτὸ διαλέγονται, Σάμιοι δὲ ἐπ᾽ ἑωυτῶν μοῦνοι. οὗτοι χαρακτῆρες γλώσσης τέσσερες γίνονται.</ref> Θρησκευτικό τους κέντρο αποτελούσε ο ναός του Ποσειδώνα, στην περιοχή της [[Μυκάλη]]ς. Στην περιοχή της Ιωνίας εκτός από τους Ίωνες εγκαταστάθηκαν και άλλες φυλές όπως [[Αχαιοί]] της Πελοποννήσου, [[Αρκάδες]], [[Άβαντες]], [[Μινύες]] από τον Ορχομενό, [[Φωκείς]] και [[Μολοσσοί]]. Οι Άβαντες εγκαταστάθηκαν στην Χίο και προηγήθηκαν των Ιώνων που εγκαταστάθηκαν στο νησί αργότερα. Εγκατάσταση Αχαιών από την Πυλία αναφέρεται στην [[Κολοφώνα]] ενώ εγκατάσταση Αχαιών από την Αργολίδα στην περιοχή των [[Κλαζομενές|Κλαζομενών]]. Στην [[Τέω]] αναφέρεται εγκατάσταση Μινύων και στην [[Φώκαια]] εγκατάσταση Μινυών και Φωκέων. Οι περισσότερες παραδόσεις των Ιωνικών πόλεων θεωρούν ηγέτη της μετανάστευσης κάποιον απόγονο του [[Κόδρος|Κόδρου]] και παρουσίαζαν ως αφετηρία τους την Αττική.

 

Οι Δωριείς που κατέλαβαν το [[αρχαίο Άργος|Άργος]] και την [[αρχαία Κόρινθος|Κόρινθο]] επεκτάθηκαν σταδιακά σε ολόκληρη την βορειοανατολική Πελοπόννησο. Μετά την αποτυχία κατάληψης της [[Αττική]]ς στράφηκαν προς την θάλασσα. Με αφετηρία τα δωρικά κράτη της Αργολίδας αποίκησαν, την [[Αίγινα]], τις νότιες [[Κυκλάδες]], την [[Κρήτη]], τα [[Δωδεκάνησα]] και την νοτιοδυτική ακτή της [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]]. Συγκεκριμένα Δωριείς από την [[Τροιζήνα]] αποίκησαν την [[Αλικαρνασσός|Αλικαρνασσό]], από την [[Επίδαυρος|Επίδαυρο]] την [[Κως|Κω]] και από το Άργος την [[Ρόδος|Ρόδο]], την [[Κρήτη]] και τα νησιά των Κυκλάδων. Τα επόμενα χρόνια εγκαταστάθηκαν και Δωριείς από την [[αρχαία Λακωνία|Λακωνία]] στην Κρήτη, στην Θήρα, στην Μήλο και στην [[Κνίδος|Κνίδο]]. Οι Δωριείς άποικοι της περιοχής των Δωδεκανήσων και της Νοτιοδυτικής Μικράς Ασίας, συνδέθηκαν με μία μορφή κοινοπολιτείας, την Δωρική Εξάπολη η οποία περιλάμβανε τις πόλεις [[Αλικαρνασσός]], [[Κνίδος]], [[Λίνδος]], [[Ιαλυσός]], [[Κάμειρος]] και [[Κως]]<ref>[[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Κλειώ|Βικιθήκη, Ηροδότου Ιστορία, Ι.144 ]] κατά περ οἱ ἐκ τῆς πενταπόλιος νῦν χώρης Δωριέες, πρότερον δὲ ἑξαπόλιος τῆς αὐτῆς ταύτης καλεομένης, φυλάσσονται [ὦν] μηδαμοὺς ἐσδέξασθαι τῶν προσοίκων Δωριέων ἐς τὸ Τριοπικὸν ἱρόν, ἀλλὰ καὶ σφέων αὐτῶν τοὺς περὶ τὸ ἱρόν ἀνομήσαντας ἐξεκλήισαν τῆς μετοχῆς, 2 ἐν γὰρ τῷ ἀγῶνι τοῦ Τριοπίου Ἀπόλλωνος ἐτίθεσαν τὸ πάλαι τρίποδας χαλκέους τοῖσι νικῶσι, καὶ τούτους χρῆν τοὺς λαμβάνοντας ἐκ τοῦ ἱροῦ μὴ ἐκφέρειν ἀλλ᾽ αὐτοῦ ἀνατιθέναι τῷ θεῷ. 3 ἀνὴρ ὦν Ἁλικαρνησσεύς, τῷ οὔνομα ἦν Ἀγασικλέης, νικήσας τὸν νόμον κατηλόγησε, φέρων δὲ πρὸς τὰ ἑωυτοῦ οἰκία προσεπασσάλευσε τὸν τρίποδα. διὰ ταύτην τὴν αἰτίην αἱ πέντε πόλιες, Λίνδος καὶ Ἰήλυσός τε καὶ Κάμειρος καὶ Κῶς τε καὶ Κνίδος ἐξεκλήισαν τῆς μετοχῆς τὴν ἕκτην πόλιν Ἁλικαρνησσόν. τούτοισι μέν νυν οὗτοι ταύτην τὴν ζημίην ἐπέθηκαν</ref>. Κέντρο των Δωριέων της Μικράς Ασίας ήταν ο ναός του Απόλλωνα στο ακρωτήριο Τριόπιο.