Γεωλογικός χρόνος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Τροποποίηση: hu:Földtörténeti kor; διακοσμητικές αλλαγές
Γραμμή 1:
Η '''γεωλογική χρονολογική κλίμακα''' χρησιμοποιείται στη [[γεωλογία]], την [[αρχαιολογία]] και άλλες [[επιστήμη|επιστήμες]] για την περιγραφή των σχέσεων που αναπτύσσονται μεταξύ γεγονότων που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της [[ιστορία]]ς της [[Γη]]ς. Ο πίνακας των γεωλογικών περιόδων που ακολουθεί συμφωνεί με τις ημερομηνίες και την ονοματοδοσία της Διεθνούς Επιτροπής Στρωματογραφίας και χρησιμοποιεί τους πρότυπους χρωματικούς κώδικες της Γεωλογικής Επιθεώρησης των [[Η.Π.Α.]]
 
== Ορολογία ==
 
Η μεγαλύτερη μονάδα του γεωλογικού χρόνου είναι ο [[Αιών (γεωλογία)|αιώνας]]. Οι αιώνες διαιρούνται σε Εποχές, Περιόδους, Υποπεριόδους και Στάδια ή Φάσεις. Οι παλαιοντολόγοι με τη σειρά τους έχουν καθορίσει ένα σύστημα φάσεων για την [[πανίδα]]. Αρκετά από τα ονόματα αυτών των φάσεων χρησιμοποιήθηκαν για τη διαμόρφωση της γεωλογικής ονοματοδοσίας, αν και οι [[φάση πανίδας|φάσεις πανίδας]] είναι περισσότερες από τις γεωλογικές χρονικές μονάδες.
Γραμμή 7:
Οι γεωλόγοι σήμερα χρησιμοποιούν τους όρους Ανώτερη/Ύστερη, Κατώτερη/Πρώιμη και Μέση ως υποδιαιρέσεις των περιόδων και άλλων γεωλογικών χρονολογικών μονάδων. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα σημείο αιχμής του έργου της Διεθνούς Επιτροπής Στρωματογραφίας, έτσι ώστε να ενοποιηθούν οι αντικρουόμενες ορολογίες που ορίστηκαν σε εθνικό επίπεδο και να καθοριστούν παγκόσμιες σταθερές.
 
== Ιστορία της χρονολογικής κλίμακας ==
 
Όταν ο Γουΐλιαμ Σμιθ και ο Τσαρλς Λάιελ αναγνώρισαν ότι τα στρώματα άντιπροσώπευαν διαδοχικές χρονολογικές περιόδους, δεν υπήρχε τρόπος να καθορίσουν τι είδους χρονολογική κλίμακα αντιπροσώπευαν αυτά τα στρώματα. Οι Δημιουργιστές πρότειναν χρονολογίες μερικών χιλιάδων χρόνων μόνον, ενώ οι Εξελικτικιστές πρότειναν σαφώς μεγαλύτερες. Επί εκατό περίπου χρόνια η ηλικία της [[Γη]]ς και τα γεωλογικά στρώματα υπήρξαν αντικείμενο αξιοσημείωτης διαμάχης, έως ότου η τεχνολογική εξέλιξη στον [[20ος αιώνας|20ο αιώνα]] επέτρεψε τη χρήση της [[ραδιοχρονολόγηση]]ς και παρείχε σχετικά ακριβέστερες χρονολογήσεις του γεωλογικού χρονικού ορίζοντα. Το [[1977]] η Παγκόσμια Επιτροπή Στρωματογραφίας (νυν Διεθνής) ξεκίνησε μια προσπάθεια παγκόσμιου καθορισμού των γεωλογικών περιόδων και των φάσεων ανάπτυξης της πανίδας. Το πιο πρόσφατο έργο της περιγράφεται στο Gradstein et al., ''Γεωλογική χρονολογική κλίμακα'', ([[2004]]) (ISBN 05217867380-521-78673-8) και χρησιμοποιείται ως θεμέλιο για την παρούσα σελίδα.
 
== Πίνακας Γεωλογικού χρόνου ==
 
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="2"
Γραμμή 20:
! Υποπερίοδος
! Γεγονότα
! Τέλος, εκατομμύρια<br />έτη πριν<sup>2</sup>
|-
| rowspan="37" style="background:#B3E2D1" | [[Φανεροζωικός αιώνας|Φανεροζωικός]]
Γραμμή 55:
|-
| rowspan="8" style="background:#7FAD51" | [[Μεσοζωική εποχή|Μεσοζωική]]
| rowspan="2" colspan="2" style="background:#7FC31C" | [[Κρητιδική περίοδος|Κρητιδική ]]
| style="background:#DEF197" | [[Ύστερη Κρητιδική περίοδος|Ανώτερη/Ύστερη]]
| rowspan="2" | Εμφανίζονται τα πρώτα ανθοφόρα φυτά με νέους τύπους εντόμων, και σύγχρονες μορφές ιχθύων. Πολλοί νέοι τύποι [[δεινόσαυρος|δεινοσαύρων]] π.χ. [[Τυραννοσαυρίδαι|Τυραννόσαυρος]] [[Τιτανοσαυρίδαι|Τιτανόσαυρος]]). Πρωτόγονα πτηνά αντικαθιστούν τους πτερόσαυρους και σύγχρονες μορφές καρχαρία εμφανίζονται στη [[θάλασσα]]. Η [[Γκοντβάνα]] διασπάται.
Γραμμή 74:
| style="background:#66C292" | 175.6 ± 2.0 <sup>*</sup>
|-
| rowspan="3" colspan="2" style="background:#67C3B7" | [[Τριασική περίοδος|Τριασική]]<br />(Τριαδική)
| style="background:#CCECE1" | [[Ύστερη Τριασική περίοδος|Ανώτερη/Ύστερη]]
| rowspan="3" | Εμφανίζονται τα θηλαστικά και επικρατούν τα σποριόφυτα. Η [[Βόρεια Αμερική]] και η [[Ευρώπη]] είναι τροπικές χώρες.
Γραμμή 97:
| style="background:#80CEC9" | 270.6 ± 0.7 <sup>*</sup>
|-
| rowspan="6" style="background:#99BDFF" | [[Λιθανθρακοφόρος περίοδος|Λιθανθρακο<br />φόρος]]<sup>4</sup>
| rowspan="3" style="background:#689FCA" | [[Πενσυλβάνια περίοδος|Πενσυλ-<br />βάνια]]
| style="background:#689FCA" | [[Ύστερη Πενσυλβάνια περίοδος|Ανώτερη/Ύστερη]]
| rowspan="3" | Απέραντα ελώδη δάση αναπτύσσονται στις εκβολές των ποταμών. Από τα δάση αυτά σχηματίζονται τα αποθέματα λιθάνθρακα. Τα αμφίβια αφθονούν. Τα πρώτα ερπετά εξελίσσονται από τα αμφίβια.
Γραμμή 247:
 
 
# Οι παλαιοντολόγοι αναφέρονται συχνά σε φάσεις πανίδας και όχι σε γεωλογικές περιόδους. Η ονοματοδοσία των φάσεων είναι μια διαδικασία περίπλοκη. Βλ. [http://flatpebble.nceas.ucsb.edu/cgi-bin/bridge.pl?action=startScale Κλίμακα Harland].
# Οι ημερομηνίες φέρουν εγγενώς την σχετική αβεβαιότητα της [[ραδιοχρονολόγηση]]ς Οι ημερομηνίες και τα αναφερόμενα σφάλματα είναι καταχωρημένα στον παρόντα πίνακα σύμφωνα με την χρονολογική κλίμακα της Διεθνούς Επιτροπής Στρωματογραφίας. Ημερομηνίες που φέρουν την ένδειξη * έχουν διεθνώς συμφωνηθεί.
# Ιστορικά, η [[Καινοζωική περίοδος]] διαιρείτο στην Τεταρτογενή και Τριτογενή υπο-εποχή, δηλαδή την [[Νεογενής περίοδος|Νεογενή]] και την [[Παλαιογενής περίοδος|Παλαιογενή]] περίοδο. Ωστόσο, η [[Διεθνής Επιτροπή Στρωματογραφίας]] αποφάσισε πρόσφατα να μην χρησιμοποιούνται πλέον οι όροι στην επίσημη ορολογία.
# Στη [[Βόρειος Αμερική|Βόρειο Αμερική]] η Λιθανθρακοφόρος υποδιαιρείται στην [[Μισσισσίπια περίοδος|Μισσισσίπια]] και την [[Πενσυλβάνια περίοδος|Πενσυλβάνια]] περίοδο.
# Ο [[Προτεροζωικός αιώνας|Προτεροζωικός]], ο [[Αρχαιοζωικός αιώνας|Αρχαιοζωικός αιώνας]] και ο [[Καταρχαιοζωικός αιώνας|Καταρχαιοζωικός]] αιώνας αναφέρονται συχνά ως ''Προκάμβριος Χρόνος'' και ενίοτε ως [[Κρυπτοζωικός αιώνας|Κρυπτοζωικός]].
# Καθορίζεται από την Παγκόσμια Σταθερά Στρωματογραφικής Εποχής.
# Αν και χρησιμοποιείται συχνά ο [[Καταρχαιοζωικός αιώνας|Καταρχαιοζωικός]] δεν είναι τυπικός αιώνας και δεν έχει συμφωνηθεί ακόμα το κατώτατο όριό του.
# Σε γενικές γραμμές οι επιστήμονες, που πριν δύο αιώνες ξεκίνησαν τη [[γεωλογία]], έδωσαν τα ονόματα τους στα στρώματα που μελέτησαν. Για παράδειγμα η Δεβόνια περίοδος ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του Devon. Η Κάμβρια από το ρωμαϊκό όνομα της Ουαλίας (Cambria), η Πέρμια και η Ιουρασσική από τη [[Ρωσία]] και τις [[Άλπεις]] αντίστοιχα.
# Αυτά τα ονόματα εποχών χρησιμοποιούνται από τη [[Σεληνιακή γεωλογική χρονολογική κλίμακα]]. Η χρήση τους για τη γήινη γεωλογία είναι ανεπίσημη.
# Στην αγγλική wikipedia χρησιμοποιείται υπο-εποχή της Προνεκτάριας, η εποχή διαμόρφωσης σχηματισμών της ''Nectaris Basin''.
 
== Δικτυακοί τόποι ==
* [http://www.stratigraphy.org/geowhen/ Βάση Δεδομένων GeoWhen ]
* [http://www.stratigraphy.org/gssp.htm Διεθνής επιτροπή Στρωματογραφίας ]
* [http://rst.gsfc.nasa.gov/Sect2/Sect2_1b.html NASA: Γεωλογικός Χρόνος]
 
[[Κατηγορία:Γεωλογική χρονολογική κλίμακα]]
{{Link FA|pl}}
 
{{Link FA|eo}}
{{Link FA|pl}}
 
[[Κατηγορία:Γεωλογική χρονολογική κλίμακα]]
 
[[af:Geologiese tydperke]]
Γραμμή 289 ⟶ 288 :
[[hi:भूवैज्ञानिक कालगणना]]
[[ht:Echèl tan jeyolojik]]
[[hu:Földtörténeti korokkor]]
[[id:Skala waktu geologi]]
[[is:Jarðsögutímatal]]