Σαμουέλ ντε Σαμπλαίν: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Προσθήκη: uk:Самюель де Шамплен
μ Ρομπότ: Τροποποίηση: uk:Самюель де Шамплейн; διακοσμητικές αλλαγές
Γραμμή 1:
[[ImageΑρχείο:Samuel-de-champlain-s.jpg|thumb|300px|right|''Σαμουέλ ντε Σαπμπλαίν''. Φανταστικό πορτρέτο φιλοτεχνημένο το 1870 από τον γαλλοκαναδό ζωγράφο Τεοφίλ Αμέλ (Théophile Hamel, 1817–1870).]]
Ο ''' Σαμουέλ ντε Σαμπλαίν'''<ref>Το όνομα του Σαμπλαίν προφέρεται ''Σαμ-πλαιν'' με το ''μ'' και ''π'' ως χωριστούς φθόγγους. Σε ελληνικά κείμενα, ο Σαμπλαίν αναφέρεται επίσης με τις εναλλακτικές γραφές '''Σαμουέλ Σαμπλέν''', '''Σαμιέλ ντε Σαμπλέν''' και '''Σαμιουέλ ντε Σαμπλέν'''.</ref> [Samuel de Champlain, Μπρουάζ (Brouage), [[Γαλλία]], π. [[1567]] &ndash; [[Πόλη του Κεμπέκ]], [[Καναδάς]], [[25 Δεκεμβρίου]] [[1635]]] ήταν [[Γαλλία|γάλλος]] [[Γεωγραφία|γεωγράφος]], χαρτογράφος και εξερευνητής. Ήταν από τους πρώτους που άνοιξαν τον δρόμο του εμπορίου γούνας στην [[Βόρεια Αμερική|Βόρειο Αμερική]]. Το [[1608]] ίδρυσε την [[Πόλη του Κεμπέκ]], και διετέλεσε τέταρτος κυβερνήτης της [[αποικία|αποικίας]] της [[Νέα Γαλλία|Νέας Γαλλίας]].
 
== Τα πρώτα ταξίδια του ==
 
Ελάχιστα στοιχεία είναι γνωστά για τα παιδικά και νεανικά χρόνια του Σαμπλαίν. Στις [[15 Μαρτίου]] του [[1603]], ο Σαμπλαίν αποβιβάστηκε για πρώτη φορά στην [[Βόρεια Αμερική|Βόρειο Αμερική]] ως μέλος αποστολής για την αγορά γούνας. Στο ταξίδι του αυτό, χαρτογράφησε τις εκβολές του [[Άγιος Λαυρέντιος|Αγίου Λαυρεντίου]]. Επέστρεψε στην [[Γαλλία]] στις [[20 Σεπτεμβρίου]] του ίδιου έτους, για να δημοσιεύσει αμέσως μία περιγραφή των όσων είδε κατά την αποστολή (''Des Sauvages : ou voyage de Samuel Champlain, de Brouages, faite en la France nouvelle l'an 1603'', ''Περί αγρίων: ή ταξίδι του Σαμουέλ ντε Σαμπλαίν, εκ της Μπρουάζ, τυπωμένο στην Γαλλία το έτος 1603'').
 
Αμέσως μετά την δημοσίευση του βιβλίου, ο βασιλιάς της [[Γαλλία|Γαλλίας]] Ερρίκος Δ΄ ζήτησε από τον Σαμπλαίν να συμμετάσχει σε νέα εξερευνητική αποστολή στην [[Βόρεια Αμερική|Βόρειο Αμερική]] και να του αναφέρει λεπτομερώς τις ανακαλύψεις του. Τα δύο πλοία της νέας αποστολής, με αρχηγό τον Πιέρ Ντουγκά, ηγεμόνα της Μοντ (Pierre Du Gua de Monts), απέπλευσαν από την [[Γαλλία]] την άνοιξη του [[1604]] προς τις εκβολές του [[Άγιος Λαυρέντιος|Αγίου Λαυρεντίου]]. Φτάνοντας στις ακτές της [[Βόρεια Αμερική|Βορείου Αμερικής]], οι εξερευνητές ίδρυσαν τον καταυλισμό της Νήσου του Τιμίου Σταυρού (Îsle Ste-Croix), που βρίσκεται στα θαλάσσια όρια μεταξύ [[Νέα Βρουνσβίκη|Νέας Βρουνσβίκης]] και της πολιτείας Μέιν των [[ΗΠΑ]].
 
Ο χειμώνας στην Νήσο του Τιμίου Σταυρού ήταν ιδιαιτέρως βαρύς, και οι μισοί από τους λιγοστούς πρώτους εποίκους πέθαναν, πιθανότατα από σκορβούτο. Την άνοιξη του [[1605]], ο Σαμπλαίν μετέφερε την αποικία στην περιοχή του Κόλπου Φάντυ (Baie de Fundy), που βρίσκεται ανάμεσα στην σημερινή [[Νέα Σκωτία]] και την σημερινή [[Νέα Βρουνσβίκη]]. Εκεί, οι έποικοι ίδρυσαν το Πορ Ρουαγιάλ ή Βασιλικό Λιμένα (Port-Royal). Με βάση το Πορ Ρουαγιάλ, ο Σαμπλαίν εξερεύνησε τις εκβολές του [[Άγιος Λαυρέντιος|Αγίου Λαυρεντίου]] και τα παράλια της μετέπειτα [[ΗΠΑ|Νέας Αγγλίας]]. Το [[1607]], ο Σαμπλαίν επέστρεψε στην [[Γαλλία]] μαζί με τον Ντουγκά, επειδή ο βασιλιάς Ερρίκος Δ΄ αφαίρεσε από τον Ντουγκά τα αποκλειστικά δικαιώματα εμπορίου με τον [[Αμερική|Νέο Κόσμο]].
 
== Το τρίτο ταξίδι και η ίδρυση της Πόλης του Κεμπέκ ==
 
Την άνοιξη του [[1608]], ο Σαμπλαίν ξεκίνησε και πάλι από την [[Γαλλία]] για μία τρίτη εξερευνητική αποστολή στην [[Βόρεια Αμερική|Βόρειο Αμερική]]. Στις [[3 Ιουλίου]] του ίδιου έτους αποβιβάστηκε στην «άκρη του [[Πόλη του Κεμπέκ|Κεμπέκ]]». Εκεί ανέγειρε τρία διώροφα κτίρια, τα οχύρωσε με ξύλινο τείχος και γύρω από το τείχος έσκαψε τάφρο πλάτους 4,5 μέτρων. Ο οικισμός αυτός («Habitation», όπως τον αποκαλούσε ο ίδιος ο Σαμπλαίν) έμελε να εξελιχθεί στην σημερινή [[Πόλη του Κεμπέκ]].
 
Ο πρώτος χειμώνας ήταν πολύ δύσκολος για τους νέους εποίκους. Από τους 28 εποίκους, που παρέμειναν εκεί κατά τον χειμώνα, επέζησαν μόνον εννιά. Οι περισσότεροι πέθαναν από σκορβούτο, ενώ μερικοί πέθαναν από ευλογιά ή και κρυοπαγήματα.
 
== Πόλεμος με τους αυτόχθονες ==
 
Το καλοκαίρι του [[1608]], ο Σαμπλαίν προσπάθησε να εδραιώσει την νέα [[Γαλλία|γαλλική]] αποικία δημιουργώντας καλές σχέσεις με τους αυτόχθονες της περιοχής. Έκλεισε συμμαχία με τους [[Χιούρον]] με την υπόσχεση να τους βοηθήσει στον πόλεμο τους με τους [[Ιροκουά|Ιροκέζους]]. Στις [[19 Ιουλίου]] του [[1608]], ο Σαμπλαίν με δύο [[Γαλλία|γάλλους]] στρατιώτες και 60 αυτόχθονες [[Χιούρον]] ήρθαν αντιμέτωποι με μια ομάδα [[Ιροκουά|Ιροκέζων]] σε ένα σημείο της σημερινής πολιτείας της [[ΗΠΑ|Νέας Υόρκης]]. Ο Σαμπλαίν, με μία βολή με το αρκεβούζιό του, σκότωσε δύο από τους αρχηγούς των [[Ιροκουά|Ιροκέζων]], οι οποίοι κατόπιν τράπηκαν σε φυγή. Το γεγονός αυτό ήταν η απαρχή της σύγκρουσης των [[Γαλλία|γάλλων]] εποίκων με τους αυτόχθονες [[Ιροκουά|Ιροκέζους]], μιας διαμάχης που διήρκεσε έναν αιώνα.
Γραμμή 24:
Στις [[21 Μαΐου]] του [[1611]], ο Σαμπλαίν επέστρεψε και πάλι στην [[Πόλη του Κεμπέκ]]. Το καλοκαίρι του [[1611]], εξερεύνησε την περιοχή του σημερινού [[Μόντρεαλ]], όπου και τραυματίστηκε από βέλος [[Ιροκουά|Ιροκέζων]]. Το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς, αναγκάσθηκε να επιστρέψει και πάλι στην [[Γαλλία]] για να εξασφαλίσει τα οικονομικά μέσα για την συνέχεια του εξερευνητικού του έργου. Πίσω του άφησε μόνο 16 άντρες.
 
== Η δημιουργία της Νέας Γαλλίας ==
 
Οι πιστωτές του Σαμπλαίν διέκοψαν την χρηματοδότηση της αποστολής και ο τελευταίος αναγκάστηκε να ζητήσει την παρέμβαση του βασιλιά της [[Γαλλία|Γαλλίας]] Λουδοβίκου ΙΓ΄. Το φθινόπωρο του [[1612]], ο βασιλιάς της [[Γαλλία|Γαλλίας]] διόρισε τον Σαμπλαίν υποκυβερνήτη της αποικίας της [[Νέα Γαλλία|Νέας Γαλλίας]]. Έτσι, στις [[13 Μαρτίου]] του [[1613]], ο Σαμπλαίν επέστρεψε στην [[Νέα Γαλλία]] έχοντας λάβει εντολή από τον βασιλιά να επεκτείνει και να σιγουρεύσει τις [[Γαλλία|γαλλικές]] κτήσεις στην [[Βόρεια Αμερική|Βόρειο Αμερική]]. Ο Σαμπλαίν είχε λάβει επίσης βασιλική εντολή να βρει το θαλάσσιο «βόρειο πέρασμα» προς την [[Άπω Ανατολή]]. (Κατά πάσα πιθανότητα, είχε ακούσει τους αυτόχθονες να μιλούν για τον Κόλπο Χάντσον και νόμιζε πως επρόκειτο για πορθμό που ενώνει τον [[Ατλαντικός Ωκεανός|Ατλαντικό]] με τον [[Ειρηνικός Ωκεανός|Ειρηνικό]].). Ο Σαμπλαίν δεν βρήκε το «βόρειο πέρασμα», αλλά εξερεύνησε την περιοχή γύρω από την σημερινή [[Οττάβα]]. Λίγους μήνες αργότερα, επέστρεψε ξανά στην [[Γαλλία]].
Γραμμή 30:
Το [[1614]] δημοσίευσε ένα δεύτερο βιβλίο με τίτλο ''Les voyages du Sieur de Champlain, Saintangeois, capitaine ordinaire pour le Roy en la Marine'' (''Τα ταξίδια του ηγεμόνα ντε Σαμπλαίν, από το Σαιντ-Ανζ, τακτικού πλοιάρχου στην υπηρεσία του Βασιλιά και του Ναυτικού''). Δημιούργησε επίσης δύο νέες εταιρείες για την εκμετάλλευση του εμπορίου με τον Νέο Κόσμο.
 
[[ImageΑρχείο:Samuel de Champlain Carte geographique de la Nouvelle France.jpg|right|thumb|400px|Χάρτης της Νέας Γαλλίας σχεδιασμένος από τον Σαμουέλ ντε Σαμπλαίν (1612).]]
 
Την άνοιξη του [[1615]], ο Σαμπλαίν επέστρεψε στην [[Νέα Γαλλία]] μαζί με τέσσερις ιερείς για την προώθηση του [[Καθολική Εκκλησία|καθολικισμού]] στην αποικία. Με την επιστροφή του στην [[Νέα Γαλλία]], ο Σαμπλαίν συνέχισε τις εξερευνήσεις του φθάνοντας μέχρι την λίμνη Χιούρον. Έχοντας συμμαχήσει με τους αυτόχθονες [[Χιούρον]], το καλοκαίρι του [[1615]], ο Σαμπλαίν ξεκίνησε στρατιωτική εκστρατεία για να συντρίψει τους [[Ιροκουά|Ιροκέζους]] με τους οποίους οι Χιούρον βρίσκονταν σε συνεχή πόλεμο. Η εκστρατεία είχε πενιχρά αποτελέσματα. Ο ίδιος ο Σαμπλαίν τραυματίσθηκε δύο φορές και αναγκάσθηκε να περάσει τον χειμώνα περιπλανώμενος στα δάση της περιοχής που ήλεγχαν οι [[Χιούρον]].
 
Το καλοκαίρι του [[1616]], ο Σαμπλαίν επέστρεψε στην [[Πόλη του Κεμπέκ]] κι από εκεί έφυγε για την [[Γαλλία]].
 
== Η βελτίωση της διοίκησης της Νέας Γαλλίας ==
 
Αφού έπεισε τον βασιλιά και τους μεγαλεμπόρους της [[Γαλλία|Γαλλίας]] για τα πλούτη της ανεξερεύνητης [[Βόρεια Αμερική|Βορείου Αμερικής]], ο Σαμπλαίν πραγματοποίησε δύο νέα ταξίδια στην [[Νέα Γαλλία]] το [[1618]] και το [[1620]]. Το [[1620]] πήρε μαζί του για πρώτη φορά και την σύζυγό του στην αποικία. Σκοπός του ήταν να βελτιώσει και να εδραιώσει την [[Γαλλία|γαλλική]] διοίκηση της αποικίας. Έτσι, από το [[1620]] βελτίωσε την οχύρωση της [[Πόλη του Κεμπέκ|Πόλης του Κεμπέκ]], η οποία τότε κατοικούνταν από μερικές δεκάδες εποίκων, και έκλεισε συνθήκη ειρήνης με ορισμένες φυλές [[Ιροκουά|Ιροκέζων]]. Το [[1624]] επέστρεψε στην [[Γαλλία]] για λίγους μόνο μήνες, προκειμένου να λάβει νέα εντολή να ανακαλύψει το πέρασμα προς τον [[Ειρηνικός Ωκεανός|Ειρηνικό]] και την [[Άπω Ανατολή]]. Στην [[Γαλλία]] όμως έμεινε για πάντα η σύζυγός του, Ελέν Μπουλλέ, η οποία δεν έμελε να ξαναδεί ποτέ τον άντρα της. (Μετά τον θάνατο του Σαμπλαίν, η Μπουλλέ έγινε καλόγρια. Πέθανε το [[1654]].)
Γραμμή 44:
Κατά την παραμονή του στην [[Γαλλία]], τα επόμενα τριάμισι χρόνια, ο Σαμπλαίν έγραψε τα βιβλία ''Voyages de la Nouvelle France'' (''Ταξίδια στην Νέα Γαλλία'') και ''Traitté de la marine et du devoir d’un bon marinier'' (''Διατριβή περί του ναυτικού και του καθήκοντος ενός καλού ναύτη'').
 
== Το τελευταίο ταξίδι ==
 
Το [[1632]], η [[Γαλλία]] και η [[Αγγλία]] συνθηκολόγησαν και η [[Πόλη του Κεμπέκ]] επανήλθε και πάλι στην δικαιοδοσία των [[Γαλλία|Γάλλων]]. Με την υποστήριξη του διαβόητου [[Καρδινάλιος Ρισελιέ|καρδινάλιου Ρισελιέ]], ο Σαμπλαίν διορίσθηκε κυβερνήτης της [[Νέα Γαλλία|Νέας Γαλλίας]] την [[1 Μαρτίου|1η Μαρτίου]] του [[1633]]. Στις [[22 Μαΐου]] του ίδιου έτους, ο Σαμπλαίν αποβιβάστηκε και πάλι στην [[Πόλη του Κεμπέκ]].
Γραμμή 56:
Σήμερα το όνομα του Σαμπλαίν φέρει μία λίμνη που βρίσκεται ανάμεσα στις [[Ηνωμένες Πολιτείες|πολιτείες]] του [[ΗΠΑ|Βερμόντ]] και της [[ΗΠΑ|Νέας Υόρκης]], και την [[Καναδάς|επαρχία]] του [[Κεμπέκ]]. Η λίμνη ενώνεται με τον [[Άγιος Λαυρέντιος|Άγιο Λαυρέντιο]] μέσω του παραποτάμου Ρισελιέ.
 
== Σημειώσεις ==
<references/>
 
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
* [http://www.biographi.ca/EN/ShowBio.asp?BioId=34237 ''Dictionary of Canadian Biography Online''] — Βιογραφία στα [[Αγγλική γλώσσα|αγγλικά]].
* [http://www.biographi.ca/FR/ShowBioPrintable.asp?BioId=34237 ''Dictionnaire biographique du Canada en ligne''] — Βιογραφία στα [[Γαλλική γλώσσα|γαλλικά]]
* [http://www.gutenberg.org/author/Samuel+de+Champlain Project Gutenberg] — Κείμενα του Σαμπλαίν μεταφρασμένα στα [[Αγγλική γλώσσα|αγγλικά]].
 
[[Κατηγορία:Εξερευνητές του Καναδά|Σαμπλαιν Σαμουελ ντε]]
 
[[Κατηγορία:Εξερευνητές του Καναδά|Σαμπλαιν Σαμουελ ντε]]
[[Κατηγορία:Κεμπέκ|Σαμπλαιν Σαμουελ ντε]]
[[Κατηγορία:Γάλλοι εξερευνητές|Σαμπλαιν Σαμουελ ντε]]
Γραμμή 97 ⟶ 96 :
[[sl:Samuel de Champlain]]
[[sv:Samuel de Champlain]]
[[uk:Самюель де ШампленШамплейн]]
[[zh:萨缪尔·德·尚普兰]]