Μαντάμα Μπατερφλάι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Προσθήκη: uk:Мадам Баттерфляй
μ Ρομπότ: Τροποποίηση: cy:Madama Butterfly; διακοσμητικές αλλαγές
Γραμμή 3:
{{!}}colspan="3" style="text-align:center; font-size: large"|Μαντάμ Μπατερφλάι
{{!}}-
{{!}}colspan="3" style="text-align:center;|[[ΕικόναΑρχείο:Hohenstein Madama Butterfly.jpg|240px]]
{{!}}-
{{!}}style="background: #ffd700; text-align: center; color:#008000" colspan="3" | Δημιουργοί
Γραμμή 11:
{{!}}-
{{!}}'''[[Λιμπρέτο]]''' 
{{!}} colspan="2" {{!}} [[Λουΐτζι Ίλικα]]<br />[[Τζουζέπε Τζακόζα]]
{{!}}-
{{!}}style="background: #ffd700; text-align: center; color:#008000" colspan="3" | Άλλα στοιχεία
Γραμμή 28:
Η όπερα αφηγείται την τραγική πορεία προς την [[αυτοκτονία]] μιας [[Ιαπωνία|Ιαπωνέζας]] [[Εφηβεία|έφηβης]] [[Γκέισα|γκέισας]] που αποκαλείται χαϊδευτικά ''Μπατερφλάι'' ([[πεταλούδα]]). Αυτή έχει παντρευτεί έναν [[ΗΠΑ|Αμερικανό]] [[Αξιωματικός|αξιωματικό]], πιστεύοντας στις εφήμερες ερωτικές υποσχέσεις του. Σύντομα ο Αμερικανός την εγκαταλείπει, αλλά θα επιστρέψει μετά από τρία [[Έτος|χρόνια]] και θα ζητήσει να πάρει το παιδί που απέκτησαν. Τότε στην Μπατερφλάι απομένει μόλις μία αξιοπρεπής επιλογή: το [[χαρακίρι]].
 
== Χρονικό της σύνθεσης ==
Στα τέλη του [[19ος αιώνας|19ου αι.]] η Αμερικανίδα Τζένι Κόρελ Λονγκ έζησε για λίγο στην Ιαπωνία συνοδεύοντας το σύζυγό της, ένα [[Μεθοδισμός|μεθοδιστή]] [[Ιεραποστολή|ιεραπόστολο]]. Όσα αφηγήθηκε μετά την επιστροφή της στις ΗΠΑ, ενέπνευσαν στον αδελφό της [[Τζον Λούθερ Λονγκ]] κάποιες [[Νουβέλα|νουβέλες]] που δημοσιεύθηκαν σε συνέχειες στο [[περιοδικό]] ''Century''. Μία από αυτές, η «Madame Butterfly», μεταφέρθηκε στο [[θέατρο]] το [[1900]].
 
Γραμμή 35:
Η όπερα έκανε [[πρεμιέρα]] ως δίπρακτη το [[Φεβρουάριος|Φλεβάρη]] του [[1904]] στη [[Σκάλα του Μιλάνου]], αλλά μολονότι συμμετείχαν οι κορυφαίοι ερμηνευτές της Ιταλίας, γνώρισε πολύ χλιαρή υποδοχή. Ο συνθέτης προέβη σε ριζικές αλλαγές και παρουσίασε μια νέα τρίπρακτη εκδοχή τρεις μήνες αργότερα στην [[Μπρέσια]], η οποία έγινε δεκτή με ενθουσιασμό. Παρόλα αυτά συνέχισε να υποβάλλει το έργο σε διαρκείς αναθεωρήσεις, μέχρι που κατέληξε στην οριστική μορφή του ([[1907]]).
 
== Ρόλοι ==
{| class="wikitable" style="text-align:left; font-size:95%"
! Όνομα
Γραμμή 41:
! Είδος φωνής
|-
| '''Τσο-Τσο-Σαν<br />(Μαντάμ Μπατερφλάι)'''
| Νεαρή γκέισα<br />στην πόλη Ναγκασάκι
| [[Υψίφωνος|Υψίφωνος Σπίντο]]
|-
| '''Μπέντζαμιν Φράνκλιν Πίκερτον'''
| Αμερικανός αξιωματικός,<br />σύζυγος της Μπατερφλάι
| [[Τενόρος]]
|-
| '''Γκόρο'''
| Διαμεσολαβητής συνοικεσίων,<br />διεκπεραιωτής του γάμου
| [[Τενόρος]]
|-
| '''Σάρπλες'''
| Αμερικανός διπλωμάτης,<br />πρόξενος των ΗΠΑ
| [[Βαρύτονος]]
|-
| '''Σουζούκι'''
| Υπηρέτρια στην<br />οικία της Μπατερφλάι
| [[Μεσόφωνος]]
|-
| '''Μπόνζο'''
| Βουδιστής μοναχός,<br />θείος της Μπατερφλάι
| [[Βαθύφωνος]]
|-
| '''Ντολόρε'''
| Γιος της Μπατερφλάι<br />και του Πίκερτον
| Βουβός χαρακτήρας
|-
| '''Γιαμαντόρι'''
| Τοπικός πρίγκιπας,<br />ποθεί την Μπατερφλάι
| [[Τενόρος]]
|-
| '''Κέητ'''
| Δεύτερη σύζυγος<br />του Πίκερτον
| [[Μεσόφωνος]]
|-
|colspan=3|* Έξι ακόμα δευτερεύοντες ομιλούντες ρόλοι<br />* Xορωδία στη σκηνή του γάμου
|}
 
== Σύνοψη ==
* '''Τόπος''': [[Ναγκασάκι]]
* '''Χρόνος''': [[1904]]
 
=== Πράξη Α' ===
Δυο άντρες επιθεωρούν μια έπαυλη στο Ναγκασάκι, περιμένοντας να ξεκινήσει μια [[Γάμος|γαμήλια τελετή]]. Ο ένας είναι ο '''Μπέντζαμιν Φράνκλιν Πίνκερτον''', [[υποπλοίαρχος]] της [[Κανονιοφόρος|κανονιοφόρου]] ''Αβραάμ Λίνκολν'' του [[Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ|Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ]], η οποία σταθμεύει στο [[λιμάνι]] της πόλης. Ο δεύτερος είναι ο '''Γκόρο''', επαγγελματίας προξενητής, στον οποίο προσέφυγε ο Πίνκερτον για βρει σύζυγο. Αυτός όχι μόνο του έχει βρει γυναίκα, τη δεκαπεντάχρονη γκέισα '''Τσο-Τσο-Σαν''' ή '''''Μπατερφλάι''''' (Πεταλούδα), αλλά σύμφωνα με την παράδοση έχει ετοιμάσει όλο το νοικοκυριό των μελλονύμφων: βρήκε σπίτι και υπηρετικό προσωπικό, κανόνισε τις διατυπώσεις κτλ.
 
Γραμμή 95:
Καθώς νυχτώνει ο Πίκερτον μαλακώνει τον πόνο της Μπατερφλάι, λέγοντάς της ότι δεν έχασε τίποτα σπουδαίο μπρος σε αυτά που κέρδισε. Ευτυχισμένη η κοπέλα οδηγείται στην κρεβατοκάμαρα, όπου παραδίδεται στο ερωτικό κάλεσμα του συζύγου της.
 
=== Πράξη Β' ===
[[FileΑρχείο:Farrarbutterfly.jpg|thumb|260px|Η [[υψίφωνος]] [[Τζεραλντίν Φαράρ]] ως Μπατερφλάι - [[Νέα Υόρκη]], [[1907]]]]
Τρία χρόνια μετά το γάμο, στο σπίτι συναντά κανείς μόνο θλίψη και φτώχεια. Ο Πίκερτον έχει φύγει μαζί με το [[Πολεμικό πλοίο|πλοίο]] του, αφήνοντας την Μπατερφλάι αποκηρυγμένη απ' τους συγγενείς της, μόνη με την υπηρέτρια '''Σουζούκι''' και ένα [[Βρέφος|μωρό]]-καρπό εκείνης της πρώτης και μοναδικής βραδιάς, τον '''Ντολόρε''' (η ιταλική λέξη για τον πόνο).
 
Γραμμή 107:
Μια [[Κανόνι|κανονιά]] από το λιμάνι αναγγέλλει ότι κάποιο πλοίο ετοιμάζεται να δέσει. Ενθουσιασμένη στην όψη της [[Σημαία των Ηνωμένων Πολιτειών|σημαίας των ΗΠΑ]], η Μπατερφλάι φορά το νυφικό φόρεμά της, δίνει εντολή να στολιστεί το σπίτι και ετοιμάζεται να απολαύσει τους καρπούς της τρίχρονης αφοσίωσής της.
 
=== Πράξη Γ' ===
Οι ώρες περνούν μα ο Πίκερτον είναι άφαντος. Το επόμενο πρωί, εξαντλημένη απ' την αγρύπνια της αναμονής, η Μπατερφλάι πέφτει για ύπνο. Λίγο αργότερα εμφανίζεται ο Πίκερτον μαζί με το Σάρπλες και μία άγνωστη γυναίκα: την Αμερικανίδα σύζυγό του ('''Κέητ'''). Τους υποδέχεται η Σουζούκι. Συντετριμμένος από την ανευθυνότητά του, ο Πίκερτον εξηγεί το σκοπό της επίσκεψής του: Τον βασάνιζαν φοβερές τύψεις για τη μοναξιά της Μπατερφλάι και ερχόταν για να την πιέσει να ξαναπαντρευτεί. Όταν έμαθε όμως για το παιδί απ' τον πρόξενο, αυτός κι η Κέητ αποφάσισαν να το πάρουν μαζί τους στην Αμερική. Ήρθαν λοιπόν για να το ζητήσουν.
 
Γραμμή 114:
Η Μπατερφλάι μπαίνει ξανά στο σπίτι. Ψύχραιμα ξεκρεμά το σπαθί του πατέρα της και διαβάζει την επιγραφή στη λεπίδα: «Πεθαίνει με τιμή αυτός που δεν μπορεί να ζήσει με τιμή». Είναι προφανές ότι σκέφτεται την αυτοκτονία - η Σουζούκι προσπαθεί να την αποτρέψει, φέρνοντάς της τον Ντολόρε. Η Μπατερφλάι πιάνει το παιδί, το τοποθετεί πάνω σε μια [[ψάθα]] και του δίνει μια αμερικανική σημαιούλα για να παίξει. Μετά αποσύρεται και κάνει χαρακίρι. Ετοιμοθάνατη περπατά ως το γιο της και ξεψυχά δίπλα του, ενώ ακούγεται από μακριά ο Πίκερτον (που έρχεται για να ζητήσει το παιδί) να την καλεί.
 
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
* [http://www.tch.gr/Greek/Events/All%20Events/2003/Butterfly/Libretto.htm Το λιμπρέτο στα ελληνικά] - ιστοχώρος Μεγάρου Μουσικής Θεσ/νίκης
* [http://imslp.org/wiki/Madama_Butterfly_(Puccini,_Giacomo) Παρτιτούρες του έργου] - ιστοχώρος imslp.org
Γραμμή 124:
[[ca:Madama Butterfly]]
[[cs:Madam Butterfly]]
[[cy:MadamMadama Butterfly]]
[[da:Madame Butterfly]]
[[de:Madama Butterfly]]