Ενδοπλασματικό δίκτυο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το '''ενδοπλασματικό δίκτυο''' (συντομογραφικά ''ER''), είναι ένα σύνολο [[αγωγός (κύτταρο)|αγωγών]] και [[κύστη (κύτταρο)|κύστεων]] μέρος του [[ενδομεμβρανικό σύστημα|ενδομεμβρανικού συστήματος]] μέσα στο [[κυττατόπλασμα]]<ref name="Σχολική Βιολογία Λυκείου Β΄">{{cite book|last=Καψάλης|first=Αθανάσιος|coauthors=Ιωάννης Ευάγγελος Μπουρμπουχάκης, Βασιλική Περάκη, Στέργιος Σαλαμαστράκης|title=Βιολογία Γενικής Παιδείας Β΄Γενικού Λυκείου|editor=Παιδαγωγικό Ινστιτούτο|publisher=Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων|location=Αθήνα|date=17-7-2007|edition=2007|pages=61|chapter=2.3 ΜΙΑ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ|isbn=960-06-0657-9|accessdate=8-4-2010}}</ref>.

 

 

Η βασική δομή και σύνθεση του ενδοπλασματικού δικτύου είναι παρόμοια με αυτή της [[Πλασματική μεμβράνη|πλασματικής μεμβράνης]]{{εκκρεμεί παραπομπή}}. Το ενδοπλασματικό δίκτυο συνδέει με τους αγωγούς του τα διάφορα [[οργανίδιο|οργανίδια]], τον [[πυρήνας (κύτταρο)|πυρήνα]] και την [[πλασματική μεμβράνη]]<ref name="Σχολική Βιολογία Λυκείου Β΄" />. Τουλάχιστον οι μισές μεμβράνες του κυττάρου ανήκουν στο ενδοπλασματικό δίκτυο<ref name="Σχολική Βιολογία Λυκείου Β΄" />. Οι μεμβράνες του ενδοπλασματικού δικτύου φέρουν<ref name="Σχολική Βιολογία Λυκείου Β΄" /> [[μεταβολισμός|μεταβολικά]] [[ένζυμα]]].

 

 

Στο ενδοπλασματικό δίκτυο πραγματοποιείται κυρίως η αναδίπλωση, η μετάφραση και η τροποποίηση των πρωτεϊνών<ref name="Σχολική Βιολογία Λυκείου Β΄" />,.

 

Στο λείο ενδοπλασματικό δίκτυο πραγματοποιείται κυρίως η σύνθεση διάφορων λιπιδίων<ref name="Σχολική Βιολογία Λυκείου Β΄" /> (κυρίως φωσφολιπιδίων), λιπαρών οξέων και στεροϊδών ([[Ορμόνες]]). Επίσης συμμετέχει στον μεταβολισμό των υδατανθράκων, στην αποτοξίνωση<ref name="Σχολική Βιολογία Λυκείου Β΄" /> του [[Κύτταρο|κυττάρου]], όπως και στην αποθήκευση και ρύθμιση της συγκέντρωσης του ασβεστίου. Στα ηπατικά κύτταρα υπάρχει σε άφθονη ποσότητα.

 

 

Στη σύνθεση περιλαμβάνονται οι φυλετικές ορμόνες των σπονδυλωτών, όπως και των στεροειδών ορμονών που εντοπίζουμε στα επινεφρίδια του ανθρώπου. Τα κύτταρα των ωοθήκων και των [[Όρχεις|ορχέων]] διαθέτουν επίσης μεγάλη ποσότητα σε λείο ενδοπλασματικό δίκτυο.

 

===Αποθήκευση υδατανθράκων===

 

===Αποθήκευση ασβεστίου===

 

Το αδρό ενδοπλασματικό δίκτυο έχει δύο βασικές λειτουργίες: Την σύνθεση των πρωτεϊνών<ref name="Σχολική Βιολογία Λυκείου Β΄" /> και την παραγωγή της μεμβράνης.

 

Αρχικά απομακρύνονται οι (πρωτογενείς) πρωτεΐνες από τα ριβοσώματα. Στη συνέχεια μεταφέρονται οι πολυπεπτιδικές αλυσίδες και συνδέονται στο αδρό ενδοπλασματικό δίκτυο όπου θα κοπούν οι πρωτεΐνες και θα αναδιπλωθούν με τη βοήθεια της πρωτεΐνης [[χαπερονίνη]] (Hsp60). Με αυτήν την διαδικασία, αποκτά η πρωτεΐνη την τρισδιάστατη δομή της. Έπειτα μεταφέρεται η πρωτεΐνη με τη βοήθεια κυστιδίων στο [[Σωμάτιο Golgi|σύμπλεγμα Golgi]]. Σε περίπτωση που γίνει λάθος κατά την αναδίπλωση, στέλνεται η πρωτεΐνη ξανά πίσω στο κυτταρόπλασμα και συγκεκριμένα στο [[πρωτεάσωμα]]. Αυτός ο μηχανισμός χρησιμοποιείται για την αποσύνθεση της ισχυρής τοξίνης του [[Βακτήριο|βακτηρίου]] της [[χολέρα|χολέρας]]. Η τοξίνη φτάνει στο κυτταρόπλασμα, όμως διαφεύγει από το πρωτεάσωμα με αποτέλεσμα να μολύνει και να εξαπλώνεται.

 

Το [[σαρκοπλασματικό δίκτυο]] είναι ένα πολυπλοκότατο σύστημα υπομικροσκοπικών σωληναρίων, τα οποία εκτείνονται ανάμεσα στα μυϊκά ινίδια σε τρόπο που το κάθε ινίδιο να περιβάλλεται από ένα δίκτυο από αυτά τα σωληνάρια. Επιπρόσθετα, μέσα στη μυϊκή ίνα υπάρχει και το σύστημα των εγκάρσιων σωληναρίων, τα οποία περιβάλλουν το κάθε σαρκομέριο σε δυο του σημεία, κατά τα όρια μεταξύ των λεπτών και των παχέων μικκυλίων. Τα σωληνάρια αυτά, κατά διαστήματα επικοινωνούν με το εξωτερικό περιβάλλον της μυϊκής ίνας, με πόρους που εκβάλλουν πάνω στην κυτταρική μεμβράνη.

Έχει επίσης σχέση με τη διακίνηση των [[τριφωσφορική αδενονοσίνη|ATP]] και [[διφωσφορική αδενοσίνη|ADP]] μεταξύ των [[μιτοχόνδριο|μιτοχονδρίων]] και των μυϊκών ινιδίων, ενώ με το σύστημα των εγκάρσιων σωληναρίων μεταβιβάζεται η διέγερση από την εξωτερική κυτταρική μεμβράνη προς τις κατάλληλες θέσεις των μυϊκών ινιδίων για την πρόκληση της συστολής.

 

Η μεταφορά διάφορων ουσιών αρχίζει από ορισμένα σημεία του ενδοπλασματικού δικτύου, τα λεγόμενα στοιχεία μετάπτωσης{{εκκρεμεί παραπομπή}}<!--εννοούνται τα (χημικά) [[στοιχεία μετάπτωσης]] ή είναι άλλος βιολογικός όρος;-->. Από εκεί εκβλαστάνουν κυστίδια στα οποία είναι πακεταρισμένες οι ουσίες που πρόκειται να μεταφερθούν στο [[Σωμάτιο Golgi]]. Τα κυστίδια αυτά έχουν κάλυμμα τύπου COPII.

Στη συνέχεια συντήκονται τα κυστίδια αυτά μεταξύ τους δημιουργώντας το σύμπλεγμα ERGIC (ER-Golgi Intermediate Compartment, όπου ER είναι το ενδοπλασματικό δίκτυο) που αποτελεί ενδιάμεσο διαμέρισμα μεταξύ του ΚΕΔ-Golgi. Απο το σύμπλεγμα δημιουργούνται άλλα κυστίδια με κάλυμμα τύπου COPI που τελικά θα έχουν την τύχη να αδειάσουν το φορτίο τους στις δεξαμενές εισόδου του Golgi (Cis-Golgi Network).

Εναλλακτικά, τα κυστίδια τύπου COPII μπορούν να συντηχθούν κατευθείαν με το σύστημα Golgi.

 

 

[[Κατηγορία:Κυτταρικά οργανίδια]]

 

[[ar:شبكة إندوبلازمية]]

[[sl:Endoplazemski retikulum]]

[[sr:Храпави ендоплазматични ретикулум]]

[[sv:Endoplasmatiska nätverket]]

[[th:เอนโดพลาสมิกเรติคูลัม]]