[[Image:1D normal modes (280 kB).gif|thumb|right|275px|Στο σχήμα βλέπουμε τους έξι πρώτους κανονικούς ιδιορυθμούς ταλάντωσης μοντέλου γραμμικού μονοδιάστατου πλέγματος. Η ταλάντωση του πλέγματος είναι το άθροισμα ή συνισταμένη των κανονικών ιδιορυθμών. Η ενέργεια ταλάντωσης λαμβάνει διακριτές τιμές μετά από κάθε διέγερση που δέχεται. Το κάθε διακριτό πακέτο διέγερσης <math>\,\hbar\omega_k</math> ονομάζεται φωνόνιο.]]
Το '''φωνόνιο (phonon)''' στη [[Φυσική]] (και ιδιαίτραιδιαίτερα στην [[Φυσική Στερεάς Κατάστασης]]), είναι το [[κβάντο]] (ελάχιστο διακριτό πακέτο) [[ενέργεια|ενέργειας]] που μπορεί να μεταφερθεί με μηχανικές [[ταλάντωση|ταλαντώσεις]] των [[άτομο|ατόμων]] σε ένα στερεό [[κρύσταλλος|κρύσταλλο]] και αντιστοιχεί στη μηχανική ταλάντωση του ελάχιστου ταλαντωτή του [[κρυσταλλικό πλέγμα|κρυσταλλικού πλέγματος]]. Για μονοατομικό κρύσταλλο ο ελάχιστος ταλαντωτής είναι το ένα άτομο. Η μηχανική ταλάντωση του ελάχιστου ταλαντωτή αντιστοιχεί στο ελάχιστο [[στάσιμο κύμα]] που μπορεί να αναπτυχθεί στον κρύσταλλο από μια σειρά στάσιμα κύματα (ή «κανονικούς τρόπους» ή normal modes) που δύνανται να αναπτυχθούν σε αυτόν δεδομένων των διαστάσεών του. <ref name="springs" group="Σημ."/> Το ελάχιστο στάσιμο κύμα, που αντιστοιχεί στο φωνόνιο του μονοατομικού κρυστάλλου, έχει τον κυματαριθμό <math>\rm k = \frac{2 \cdot \pi}{\lambda}</math> με <math>\lambda = 2 \cdot \alpha</math> όπου <math>\mathbf{\lambda}</math> το [[μήκος κύματος]] του στάσιμου κύματος και <math>\mathbf{\alpha}</math> η απόσταση μεταξύ δύο ατόμων του κρυστάλλου. Το μήκος κύματος δηλαδή που αντιστοιχεί στο φωνόνιο ισούται με δύο φορές την απόσταση του ενός ατόμου/ταλαντωτή από το διπλανό του στο πλέγμα του μονοατομικού κρυστάλλου. <ref name="complexcrystal" group="Σημ."/>
== Ο ρόλος του φωνονίου στο σχηματισμό και τη διάδοση του ήχου στα στερεά ==
