Επιστημονική μέθοδος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Προσθήκη: new:वैज्ञानिक तवः
μ Ρομπότ: Προσθήκη: pih:Saientifik methud; διακοσμητικές αλλαγές
Γραμμή 5:
Η επιστημονική μέθοδος περιλαβάνει τα ακόλουθα βήματα και χαρακτηρίζεται από την επαναλαμβανόμενη εκτέλεση τους:
 
* [[επιστημονική παρατήρηση|Παρατηρήσεις]] πάνω σε ένα [[φυσικό φαινόμενο]] ή ομάδα φυσικών φαινομένων.
* Σχηματισμός μιας γενικής [[επιστημονική υπόθεση|υπόθεσης]] (μοντέλου) η οποία είναι συνεπής με τις παρατηρήσεις που έγιναν (μπορεί να τις εξηγήσει).
* Χρησιμοποίηση της υπόθεσης για να γίνουν προβλέψεις για την ύπαρξη άλλων φυσικών φαινομένων ή για τα ποσοτικά αποτελέσματα νέων παρατηρήσεων σε ότι αφορά το ίδιο φαινόμενο.
* Εξέταση των προβλέψεων που έγιναν με επιπρόσθετες παρατηρήσεις και διεξαγωγή [[πείραμα|πειραμάτων]] και αναθεώρηση της υπόθεσης ανάλογα, έτσι ώστε να είναι συνεπής και με τα νέα δεδομένα.
 
Τα δύο τελευταία βήματα επαναλαβάνονται συνεχώς, ενισχύοντας συνεχώς την ισχύ της υποθέσεως μέσα στα όρια της ακρίβειας των παρατηρήσεων. Όταν η αλήθεια μιας υπόθεσης έχει εξακριβωθεί διαμέσου παρατηρήσεων, πειραμάτων και [[κριτική σκέψη|κριτικής σκέψης]], τότε γίνεται αποδεκτό ότι αποτελεί μια ικανοποιητική αναλυτική-συστημική προσέγγιση της πραγματικότητας και έτσι αποκτά τη θέση επιστημονικής θεωρίας. Οι προβλέψεις της θεωρίας αυτής εξακολουθούν να ελέγχονται και είναι πιθανό μελλοντικές παρατηρήσεις και πειράματα να την καταρρίψουν, οπότε διατυπώνεται μια νέα, βελτιωμένη και γενικότερη υπόθεση, η οποία εξηγεί τόσο τις προηγούμενες, όσο και τις νέες παρατηρήσεις.
Γραμμή 16:
Κριτήρια για να χαρακτηριστεί μια εργασία επιστημονική, είναι:
 
* Διαχωρισμός του προσώπου από το εξεταζόμενο αντικείμενο.
* Επαναληψιμότητα των πειραμάτων και επιβεβαίωση παρατηρήσεων.
* Τεκμηρίωση των ισχυρισμών βάσει άλλων επιστημονικών θεωριών ή μαθηματικής απόδειξης.
* Επεξήγηση όλων των προηγούμενων παρατηρήσεων, γενίκευση παλαιότερων θεωριών.
 
Ο [[φιλοσοφία|φιλόσοφος]] [[Καρλ Ράιμουντ Πόππερ]] ([[1902]]-[[1994]]) εισήγαγε ως κριτήριο επιστημονικότητας μιας θεωρίας, στα πλαίσια του κριτικού ορθολογισμού, τη [[διαψευσιμότητα|δυνατότητα διάψευσής της]]. Μια θεωρία πρέπει, δηλαδή, να διατυπώνει προβλέψεις, οι οποίες θα μπορούσαν να διαψευσθούν με την εκτέλεση πειραμάτων. Με κάθε [[πείραμα]] που εκτελείται και το οποίο δεν διαψεύδει τη θεωρία, αυξάνεται η πιθανότητα να είναι αυτή η θεωρία σωστή. Η ύπαρξη της δυνατότητας διάψευσης διαφοροποιεί το επιστημονικό πόρισμα από την [[πίστη]]. Πειράματα επαλήθευσης δεν αρκούν, και κατ' άλλους δεν μπορούν να υπάρξουν, δεδομένου ότι αφενός πολύπλοκες θεωρίες δεν είναι δυνατόν να επιβεβαιωθούν συνολικά, αφετέρου μπορεί να υπάρξουν πάντα συνθήκες εφαρμογής της θεωρίας που δεν έχουν εξεταστεί. Νεότεροι ερευνητές στον τομέα της [[Επιστημολογία|Επιστημολογίας]] και της [[ιστορία των επιστημών|Ιστορίας των Επιστημών]], συμπλήρωσαν και προσάρμοσαν αυτό το κριτήριο του Πόππερ.
Γραμμή 27:
Αν η υπόθεση επιβεβαιώνεται επανειλημμένα μέσω του πειράματος, τότε γίνεται [[θεωρία]] και οι νέες προβλέψεις στηρίζονται πάνω της. Οι εσφαλμένες προβλέψεις, εσωτερικές ασυνέπειες ή ανεξήγητα φαινόμενα ενεργοποιούν μια διαδικασία διόρθωσης των υποθέσεων, που με τη σειρά τους δοκιμάζονται κ.ο.κ.. Οποιαδήποτε υπόθεση είναι αρκετά ισχυρή για τη δημιουργία προβλέψεων μπορεί να δοκιμάζεται με αυτόν τον τρόπο.
 
Ωστόσο, μια μη επαληθευμένη υπόθεση είναι δυνατόν να γίνει ευρύτερα αποδεκτή, βάσει κάποιας [[διαίσθηση|διαισθητικής]] ή [[λογική|λογικής]] αντίληψης της εγκυρότητάς της, οπότε ονομάζεται [[Αξίωμα|αξίωμα]].
 
== Δικτυακοί τόποι ==
 
* [http://www.freeinquiry.com/intro-to-sci.html Μια εισαγωγή της επιστήμης: Επιστημονική σκέψη και επιστημονική μέθοδος], Steven D. Schafersman.
Γραμμή 38:
* [http://www.religiousbook.net/Lectures/Sciense_and_religion.html Η επιστημονική μέθοδος στη θρησκευτική πρακτική]
 
== Προτεινόμενη βιβλιογραφία ==
 
* Jevons, William Stanley, ''The Principles of Science'', (Reprinted by Dover, 1958).
* Bacon Francis, ''Novum Organum (The New Organon)'', 1620.
* Heisenberg, Werner, ''Physics and Beyond: Encounters and Conversations'', Harper & Row, (New York, 1971), pp. 63–64.
 
[[Κατηγορία:Επιστήμη]]
Γραμμή 81:
[[nl:Wetenschappelijke methode]]
[[no:Vitenskapelig metode]]
[[pih:Saientifik methud]]
[[pl:Metoda naukowa]]
[[pt:Método científico]]